با پیشرفت علم و تکنولوژی در عصر حاضر، هر روز شاهد پیدایش فناوری جدید در دنیای رایانه ها هستیم. اگر به علوم مربوط به تکنولوژی و کامپیوتر علاقه داشته باشید، احتمالاً نام ابر رایانه ها را زیاد شنیده اید. رایانه هایی با سرعت پردازش بسیار بالا و دقت زیاد که از آن ها برای انجام امور تخصصی استفاده می شود. امروزه ایران نیز توانسته به این دانش ارزشمند دسترسی پیدا کند و ابر رایانه هایی با سرعت پردازش بسیار بالا برای امور تخصصی طراحی نماید. در این مقاله از مجله کوروش می توانید با هر آن چیزی که لازم است در مورد درباره ابر رایانه های ایرانی بدانید، آشنا شوید.
ابر کامپیوتر چیست؟
ابررایانه، ابر کامپیوتر یا سوپر کامپیوتر نوعی رایانه است که سرعت و ظرفیت فوق العاده بالایی دارد. سرعت پردازش و ظرفیت این کامپیوترها چندین برابر کامپیوترهای عادی است. ابر رایانه ها درواقع توانایی علمی یک کشور هستند که هر چقدر قوی تر باشند،ارتقا و پیشرفت آن کشور در عرصه های مختلف بیشتر خواهد بود. از این ابر رایانه ها برای پردازش امور تخصصی استفاده می شود. از این رایانه ها معمولاً برای آزمایش الگوهای پیچیده ریاضی و فیزیک، تحقیقات تخصصی و رمزنگاری استفاده می شود. این رایانه ها از چندین CPU دارند. از همین رو سرعت محاسبات و پردازش آن چند هزار برابر رایانه های معمولی است.
یکی از مهم ترین چالش هایی که در مورد ابر رایانه های وجود دارد، گرم شدن آن است. در واقع ابر رایانه ها در حین کار به شدت گرم می شوند. از همین رو در ساخت این رایانه ها از روش های مختلف برای خنک کردن کامپیوتر استفاده می شود. جالب است بدانید که سرعت انتقال داده ها در ابر رایانه ها برابر با سرعت انتقال نور است. از همین رو برای این کامپیوترها از کابل های کوتاه استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید » آشنایی با تاریخچه وب و انواع آن «
تاریخچه ابر رایانه ها
اولین ابر رایانه دنیا در حوالی سال ۱۹۶۰ ساخته شد. در آن زمان فردی به نام «سیمور کری» اقدام به راه اندازی این ابر رایانه نمود. پس از آن کری با ساخت یک ابر رایانه جدید در سال ۱۹۷۵ در شرکت خصوصی خودش توانست تا ۵ سال بدون رقیب به عنوان برترین ابر رایانه دنیا فعالیت کند. پس از آن رفته رفته رقبای کوچکی ظاهر شدند و از آن جایی که قادر به رقابت با این ابر رایانه نبودن، خیلی زود از صحنه حذف شدند. موضوعی که در مورد ابر رایانه ها وجود دارد این است که این نوع رایانه ها تا زمانی کارایی دارند که خاص و منحصر به فرد باشد. بعد از چند سال کلیه امکانات یک ابر رایانه به راحتی تبدیل به یک رایانه معمولی می شود. از همین رو ابر رایانه ها باید دائم آپدیت شوند.
مهم ترین کاربرد ابر رایانه ها
به طور معمول از ابر رایانه ها برای امور تخصصی همچون محاسبات فیزیک، هواشناسی، تحلیل گرم شدن زمین، شبیه سازی فیزیکی، شبیه سازی هواپیما و خودرو، مدل سازی های مولکولی و شبیه سازی ساختار دارویی پروتئین ها و ویروس ها استفاده می شوند. از طرف دیگر شبیه سازی موتورهای جت، کاهش آلودگی خودروها، پیش بینی خسارت ها در تصادفات خودرو، افزایش مقاومت و ایمنی خودرو، شبیه سازی دارو در سلول های بیمار، تغییرات آب و هوایی، خسارت های ناشی از بلایای طبیعی و آزمایش هایی که روی کشتی ها و زیر دریایی ها انجام می شود، بخش دیگری از کاربردهای ابررایانه ها محسوب می شود.
این ابر رایانه ها قادر به حل مسائلی هستند که هیچ کامپیوتر عادی قدرت آن را ندارد. موضوع مهمی که باید در درباره ابر رایانه ایرانی بدانید این است که انجام بسیاری از محاسبات علمی به راحتی امکان پذیر نیست. از همین رو این محاسبان ابتدا توسط این ابر رایانه ها شبیه سازی می شوند و سپس مورد بررسی قرار می گیرند.
بیشتر بخوانید » ویژگی های مهم مدیر سیستم یا ادمین شبکه چیست؟ «
سریع ترین ابررایانه دنیا
در حال حاضر سریع ترین ابر رایانه دنیا متعلق به چین است. ابر رایانه Tianhe-2 با ۳ میلیون و ۱۲۰ هزار هسته پردازشی به عنوان سریع ترین ابر رایانه دنیا شناخته می شود. این ابر رایانه در گوانگ ژو چین واقع شده و قدرت محاسبات آن تا ۳۳/۸۶ پلافلاپس در ثانیه است. جالب است بدانید که سرعت این ابر رایانه ۲ برابر از سرعت ابر رایانه آمریکایی که به عنوان دومین ابر رایانه سریع دنیا شناخته می شود، بیشتر است. قیمت ابر رایانه ها معمولاً با توجه به کارایی و عملکرد آن محاسبه می شود. برای مثال برای ابر رایانه سیمرغ حدود ۱۰۰ میلیارد هزینه شده است و از همین رو ارزش مادی زیادی دارد.
بیشتر بخوانید » بهترین سیستم عامل مک است یا ویندوز؟ «
انواع ابر رایانه ساخت ایران
امروزه کشور ما مجهز به چندین ابررایانه است که جز کشورهایی است که به این امکانات مجهز هستند. در ادامه می توانید با شناخته شده ترین ابر رایانه های ساخت ایران آشنا شوید.
ویژگی های ابر رایانه ایرانی ارم
بزرگ ترین ابر رایانه ایرانی در سال ۱۳۸۹ در دانشگاه صنعتی امیر کبیر ساخته و بهره برداری شد. این ابررایانه که با نام ارم شناخته می شود حاوی ۲۸۸ گره پردازشی است. حجم حافظه اصلی این ابر رایانه بیشتر از ۹ ترابایت است. ظرفیت این کامپیوتر در حدود ۱۶ ترابایت است و از قوی ترین رایانه های دنیا محسوب می شود. این ابر رایانه به منظور خدمات دهی به دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی طراحی شده است و می تواند سخت ترین مسائل را در کوتاه ترین زمان ممکن محاسبه کند. دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری از ۲ هفته تا ۱ ماه می توانند از مشخصات ابر رایانه سیمرغ این است که از آن برای امور تحقیق و انجام پایان نامه خود استفاده کنند.
موضوع جالبی که باید درباره ابر رایانه ایرانی دانشگاه امیر کبیر بدانید این است که این ابر رایانه در سال ۹۰ رتبه ۱۰۸ از ۸۰۰ ابر رایانه دنیا را کسب نمود و در بین لیست ۵۰۰ ابر رایانه برتر دنیا قرار گرفت. اما به هر حال این ابر رایانه نیاز به ارتقای سیستم و به روز رسانی دارد که فعلاً به دلیل نبود امکانات امکان پذیر نیست. عمر مفید ابر رایانه ها در حدود ۵ سال است. از همین رو این ابر رایانه دیگر قدیمی شده و باید به زودی آپدیت شود.
ویژگی های ابر رایانه سیمرغ
یکی دیگر از ابر رایانه های ایرانی که به عنوان قوی ترین و به روز ترین ابررایانه ایرانی شناخته می شود، ابر رایانه سیمرغ است. ظرفیت پردازشی این ابر رایانه بیشتر از ۱ پتافلاپس است و قابلیت ارتقا تا ۱۰ پتافلاپس را دارد. این ابررایانه چند هزار برابر از رایانه های معمولی سریع تر است و ۱۲ برابر از ابر رایانه ارم قوی تر است. ابر رایانه سیمرغ توسط همان تیمی طراحی و تولید شد که ابر رایانه ارم را تولید کردند. به منظور استفاده از خدمات این ابر رایانه یک فضای ۱۸۰ متر مربعی در دانشگاه امیر کبیر به آن اختصاص داده شده است.
کلیه پژوهشگران دانشگاهی و پژوهشی، مهندسان، شرکت های دانش بنیان، استارتاپ ها، بانک ها، بیمارستان ها، شهرداری و مراکز تحقیقات به عنوان جامعه هدف این ابر رایانه هستند. از همین رو از این ابر رایانه برای پردازش امور مهم و قدرتمند کشور استفاده می شود. تنها ۳۰ کشور در دنیا به ابررایانه های پتافلاپسی دسترسی دارند و با تولید ابر رایانه سیمرغ، ایران هم اکنون در لیست این ۳۰ کشور قرار دارد.
بیشتر بخوانید » بیوگرافی اندی رابین خالق سیستم عامل اندروید «
ویژگی های ابر رایانه ملی شیخ بهایی
این ابر کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان در سال ۱۳۸۹ به مرحله اجرا در آمد. این ابر رایانه به همت متخصصان دانشگاه صنعتی اصفهان ساخته شد و قادر به پردازش ۳۴ هزار میلیارد عملیات محاسباتی در ثانیه است. حافظه محاسباتی این ابر رایانه بیشتر از ۷۵۰۰ گیگابایت است و گرافیک آن بیشتر از ۳۲ بیلیارد عملیات را در ثانیه انجام می دهد. موضوع دیگری که درباره ابر رایانه ایرانی شیخ بهایی وجود دارد، پشتیبانی آن از شاخه های مختلف علوم است. از این ابررایانه ایرانی برای انجام محاسبات پیشرفته در صنایع، مراکز علمی و پژوهشی و دانشگاه های استفاده می شود.
جمع بندی نهایی
امروزه دیگر پیشرفت های علمی، پزشکی و صنعتی بدون استفاده از ابر رایانه ها امری سخت و دشوار است. انجام محاسبات پیچیده توسط این رایانه های خاص موجب شده تا کشورها راحت تر بتوانند به دانش و تکنولوژی های جدید دسترسی پیدا کنند و پیشرفت های بیشتر را تجربه کنند. شبیه سازی هایی که توسط این رایانه ها انجام می شود به دانشمندان کمک می کند تا راحت تر امور محاسباتی را انجام دهند و در کشور شاهد پیشرفت های بیشتری باشیم.