شیره توت یک چاشنی محبوب بین‌المللی است که هم یک خوراکی مقوی برای صبحانه است و هم می‌توان آن را جایگزین شکر کرد و در تهیه برخی غذاها، دسرها و شیرینی‌ها به کار برد. این شیره سرشار از مواد مغذی مفید برای سلامت و بسیار انرژی بخش است؛ همچنین شیره توت دارای قند طبیعی است و برای مدت طولانی شما را سیر نگه می‌دارد. شیره توت را به روش‌های مختلف و با توت سفید، توت سیاه، شاتوت و توت خشک می‌توان به راحتی در خانه آماده کرد. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش ما طرز تهیه شیره توت به چند روش بدون خاک سفید و با خاک سفید و نکات تهیه و نگهداری شیره توت را به شما آموزش خواهیم داد.
طرز تهیه شیره توت در یک نگاه
برای تهیه این شیره خوشمزه با توت، ابتدا توت را تمیز کنید. سپس آن را به خوبی بشویید و در سبد یا آبکش قرار دهید تا آب اضافه آن خارج شود. توت را با مقدار مناسبی آب روی حرارت قرار دهید. حرارت را کم کنید تا محتویات قابلمه به آرامی بجوشد و توت کاملا له شود.
بعد از آنکه توت کاملا له شود، آن را از روی حرارت بردارید و از صافی رد کنید. توت‌ها را فشار دهید تا عصاره آن به طور کامل خارج شود. سپس تفاله توت را دور بریزید و عصاره آن را مجددا روی حرارت قرار دهید.
حرارت را کم کنید و زمان بدهید تا آب توت روی حرارت ملایم غلیظ شود و رنگ آن برگردد و تیره شود. شیره را از روی حرارت بردارید و صبر کنید تا کمی خنک شود. سپس آن را در یک ظرف درب‌دار تمیز و استریل شده بریزید و در جای خشک و خنک نگه دارید.
شما می‌توانید مواد لازم، جزئیات و مراحل طرز تهیه شیره توت را در ادامه این مطلب بخوانید.
مواد لازم برای تهیه شیره توت سفید
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| توت سفید | ۱ کیلوگرم |
| آب | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه شیره توت سفید: ۳ ساعت
مراحل طرز تهیه شیره توت خانگی بدون خاک سفید (روش اول)
توت یک میوه پر خاصیت است اما ماندگاری چندانی ندارد. با تهیه شیره توت در خانه، ضمن بهره‌مندی از تمام خواص این میوه، می‌توانید از آن به مدت طولانی و در تمام فصول سال استفاده کنید.
مرحله اول: توت سفید را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه شیره توت، باید توت را آماده کنید. برای این کار ابتدا به سراغ توت بروید و شاخه‌ها و دم باریک آن را جدا کنید. اگر فکر می‌کنید توتی خراب است آن را نیز جدا کنید و دور بریزید. توت‌ها را در یک ظرف مناسب و با مقدار لازم از آب برای مدتی بخیسانید تا کاملا تمیز شود و گرد و خاک از لابلای آنها پاک شود. سپس توت را در سبد یا آبکش قرار دهید و منتظر بمانید تا آب اضافه از آن خارج شود.
مرحله دوم: توت را روی حرارت بجوشانید
یک قابلمه متناسب با مقدار توت‌ها بردارید و در آن دو لیوان دسته‌دار فرانسوی آب بریزید. سپس توت‌ها را نیز به قابلمه اضافه کنید و آن را روی حرارت قرار دهید. صبر کنید تا محتویات قابلمه روی حرارت به جوش بیاید. بعد از آن حرارت را کم کنید تا به آرامی بجوشد.
مرحله سوم: کف روی قابلمه را بردارید
توت در این مرحله به سرعت آب می‌اندازد. با استفاده از یک قاشق یا ملاقه کف روی قابلمه را به طور مداوم بگیرید و دور بریزید. همچنین برای جلوگیری از ته گرفتن توت‌ها هر چند دقیقه یک بار محتویات قابلمه را هم بزنید تا توت‌ها به ته قابلمه نچسبند.
مرحله چهارم: توت له شده را از صافی رد کنید
قابلمه را روی حرارت تا جایی نگه دارید که توت کاملا له شود. سپس آن را از روی حرارت بردارید و توت‌های له شده را از صافی عبور دهید. بهترین صافی یک پارچه نخی تمیز است تا آب توت رد شود و اضافات آن باقی بماند. توت را با پشت قاشق یا به وسیله کف دست فشار دهید تا عصاره آن به طور کامل خارج شود. بعد از آن می‌توانید تفاله توت را دور بیندازید.
مرحله پنجم: عصاره توت را بجوشانید
در ادامه طرز تهیه شیره توت، عصاره به دست آمده را مجددا روی حرارت قرار دهید. حرارت را کم کنید و زمان بدهید تا عصاره غلیظ و رنگ آن تیره گردد. از آنجایی که شیره توت بعد از سرد شدن سفت می‌شود و خودش را می‌گیرد، از قبل از آنکه خیلی غلیظ شود آن را از روی حرارت بردارید. این مرحله به زمانی حدود سه ساعت نیاز دارد.
مرحله آخر: شیره توت سفید را سرو کنید
زمانی که شیره توت به غلظت مناسب رسید آن را از روی حرارت بردارید. اجازه دهید از داغی بیفتد و خنک شود. بعد از آن که کمی خنک شد آن را در شیشه‌های تمیز و درب‌دار بریزید. شیره توت را به عنوان یک صبحانه مقوی و خوشمزه می‌توانید سرو کنید.
شما می‌توانید شیره توت آماده را هم به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مواد لازم برای تهیه شیره شاه‌توت با خاک سفید
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شاه توت | ۱ کیلوگرم |
| خاک سفید | نیم کیلوگرم |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه شیره توت سفید: ۱۲ ساعت
مدت زمان لازم جهت ته نشین شدن خاک سفید: ۳ ساعت
مراحل طرز تهیه شیره شاه‌توت با خاک سفید (روش چهارم)
شاه توت نسبت به دیگر توت‌ها ترشی بیشتری دارد و شاید طعم شیره آن خیلی مطلوب نشود. روش دیگر تهیه شیره شاه‌توت، استفاده از خاک سفید به جای آب است. خاک سفید خاصیت قلیایی دارد و از اسیدیته شدن شیره شاه‌توت جلوگیری می‌کند.
از خاک سفید در تهیه شیره‌هایی که میوه‌های آنها حالت اسیدی دارد مانند شیره شاه‌توت و شیره انگور (طرز تهیه شیره انگور) استفاده می‌شود.
مرحله اول: توت را آماده کنید
برای تهیه شیره شاه‌توت با خاک سفید، نیز در مرحله اول باید توت‌ها را آماده کنید. آنها را پاک کنید و شاخه، دم باریک و توت‌های خراب را جدا کنید. سپس آنها را در مقداری آب بخیسانید تا کاملا تمیز شوند. شاه‌توت‌ها را در آبکش یا سبد قرار دهید تا آب اضافه از آنها خارج شود.
مرحله دوم: عصاره شاه‌توت را بگیرید
شاه‌توت را با هر وسیله‌ای که دارید له کنید تا آب آن کاملا جدا شود. تفاله‌های شاه‌توت را دور بریزید و عصاره آن را در یک ظرف مناسب قرار دهید.
مرحله سوم: خاک سفید را اضافه کنید
به آب شاه‌توت، خاک سفید را اضافه کنید. ظرف حاوی آب شاه‌توت و خاک سفید را در گوشه‌ای بی‌حرکت قرار دهید تا خاک سفید به طور کامل در آن ته‌نشین شود. بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت زمان می‌برد تا خاک سفید در ظرف ته‌نشین شود.
مرحله چهارم: خاک سفید را جدا کنید
بعد از گذشت ۱۰ تا ۱۲ ساعت، به سراغ آب شاه‌توت بروید. در این زمان خاک سفید باید کاملا ته‌نشین شده باشد. با یک ملاقه به آرامی آب شاه‌توت را جدا کنید. مراقب باشید تا خاک سفید با آب شاه‌توت مخلوط نشود.
مرحله پنجم: آب شاتوت را روی حرارت قرار دهید
یک قابلمه با سایز مناسب انتخاب کنید و آب شاتوت را داخل آن بریزید. قابلمه را روی حرارت قرار دهید و صبر کنید تا به غلظت مناسب برسد. این مرحله بین ۲ تا ۴ ساعت زمان خواهد برد.
مرحله آخر: شیره شاه‌توت را سرو و نگهداری کنید
بعد از آنکه شیره به غلظت مناسب رسید آن را از روی حرارت بردارید. صبر کنید تا کمی خنک شود. سپس آن را در یک ظرف شیشه‌ای تمیز و دردار بریزید. این شیره را نیز می‌توانید در وعده صبحانه به همراه ارده (طرز تهیه ارده کنجد) سرو کنید.
روش تهیه شیره توت سیاه، توت قرمز و شاتوت (روش سوم)
طرز تهیه انواع دیگر شیره توت کاملا مشابه با طرز تهیه شیره توت سفید است. کافی است توت‌ها را تمیز کنید و بشویید. سپس با مقداری آب روی حرارت قرار دهید. زمانی که توت له شد آن را از روی حرارت بردارید و آبکش کنید.
تفاله توت را دور بریزید و عصاره آن را بار دیگر روی حرارت قرار دهید تا به غلظت مناسب برسد و رنگ آن تیره شود. شیره توت سیاه، شیره توت قرمز و شیره شاتوت نیز با همین روش آماده است.
طرز تهیه شیره توت از توت خشک (روش چهارم)
برای تهیه شیره توت از توت خشک، شما باید یک مرحله بیشتر برای تهیه آن انجام دهید. کافی است مقدار لازم از توت خشک را در یک ظرف با مقدار زیادی آب بخیسانید؛ به طوری‌که آب سطح روی توت را کاملا بپوشاند. ۴ تا ۵ ساعت زمان بدهید تا توت خشک‌ها کاملا نرم شود.
سپس آبی که در آن توت خشک را خیسانده‌اید دور بریزید و توت خشک خیس خورده را دریک قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید. سپس مانند مراحل بالا بعد از آنکه توت کاملا له شد آن را از صافی رد کنید و عصاره آن را مجددا روی حرارت قرار دهید تا زمانی که به غلظت مناسب برسد.
نکات مهم در طرز تهیه شیره توت در خانه
- شیره توت یک غذای پر انرژی است که می‌توانید آن را به عنوان یک صبحانه مقوی مصرف کنید و هم آن را جایگزین شکر در تهیه انواع غذاها، انواع دسرها و انواع کیک و شیرینی‌ها کنید. مرغوب‌ترین شیره توت معمولا شیره توت سفید است.
- برای درست کردن شیره توت حتما از توت‌های رسیده، آبدار و شیرین استفاده کنید تا یک شیره توت مرغوب داشته باشید.
- در مرحله جوشاندن توت روی حرارت، حتما کف ایجاد شده روی آن را بردارید. با این کار شیره توت شفاف‌تر و خوشرنگ‌تری خواهید داشت.
- در هر مرحله از جوشاندن آب توت، باید آن را به طور مداوم هم بزنید تا ته نگیرد و سر نرود.
- برای آنکه شیره‌ای که درست کردید به غلظت مناسب برسد به حداقل دو ساعت زمان برای جوشیدن نیاز دارد. به شیره فرصت کافی بدهید تا روی حرارت ملایم به غلظت مناسب برسد.
- بهترین صافی برای به دست آوردن آب توت خالص و کنار گذاشت ناخالصی‌ها، پارچه نخی تمیز است.
- هر قدر شیره قوام بیشتری پیدا کند ماندگاری آن طولانی‌تر خواهد شد.
- شیره را حتما در یک ظرف استریل و تمیز و درب‌دار نگهداری کنید تا بتوانید مدت زمانی طولانی‌تری از آن استفاده کنید.
- همچنین هیچ‌وقت از قاشق کثیف در ظرف شیره استفاده نکنید.
- اگر شیره توت را به طور مناسب نگهداری کنید ۶ ماه تا ۱ سال می‌توانید بدون تغییر طعم و رنگ از آن استفاده کنید.
- در تهیه شیره توت از شکر و شیرین‌کننده دیگری نباید استفاده شود.
- خاک سفید کمک می‌کند که اسیدیته شاه توت از بین برود و طعم ترش آن متعادل شود.
- شما می‌توانید انواع دیگر شیره توت را نیز به جای آب با خاک سفید تهیه کنید.
- مراقب باشید خاک سفید با آب توت قاطی نشود. هروقت که به طور کامل ته‌نشین شد به سراغ آن بروید.
- شیره توت سرشار از ویتامین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان است و به کنترل قند خون، بهبود هضم، بهبود عملکرد سیستم گوارش و همچنین افزایش انرژی کمک می‌کند.
- شیره توت یک ملین قوی است، پس بهتر است در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.
- بهتر است کسانی که حساسیت‌های خاص دارند یا خانم‌های باردار با مشورت پزشک شیره توت را مصرف کنند.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن شیره توت سفید
شیره توت را با چی بخوریم؟
شیره توت را می‌توانید با ارده، کره بادام زمینی و فرنی ترکیب کنید و در وعده صبحانه بخورید. همچنین در تهیه کیک، کاپ کیک و انواع نان‌های محلی و سنتی می‌توانید از آن استفاده کنید.
علت تلخ شدن شیره توت چیست؟
ته گرفتن شیره توت هنگام جوشیدن باعث تلخی آن می‌شود. در نتیجه هم زدن مداوم آن برای جلوگیری از ته گرفتن در طرز تهیه شیره توت بسیار مهم است.
چرا شیره توت کپک می‌زند؟
در طرز تهیه انواع شیره‌ها، اگر شیره به اندازه کافی نجوشد و به غلظت مناسب نرسد خیلی زود کپک می‌زند.
غلظت شیره توت چه قدر باید باشد؟
از آنجایی که شیره بعد از سرد شدن سفت می‌شود نباید روی حرارت خیلی غلیظ شود. زمانی که شیره مانند عسل از روی قاشق پایین بریزد به غلظت مناسبی رسیده است.
شیره توت را در چه محیطی باید نگهداری کنید؟
شیره توت را در جای خشک و خنک یا در دمای محیط که خیلی گرم نباشد نگهداری کنید. نیازی به نگهداری شیره در یخچال نیست، چون باعث می‌شود بافت آن سفت شود.
چه کار کنیم تا شیره توت خوشرنگ‌تر شود؟
برای آنکه شیره توتی که تهیه می‌کنید خوشرنگ‌تر شود از ترکیب توت سفید و توت سیاه در کنار یکدیگر استفاده کنید.
آیا طرز تهیه شیره توت سفید با سیاه متفاوت است؟
خیر. طرز تهیه شیره انواع میوه‌ها شباهت بسیاری به هم دارند. به ویژه طرز تهیه شیره توت سفید که تفاوتی با توت سیاه ندارد و شما می‌توانید از هر نوع توت به دلخواه خود برای تهیه شیره استفاده کنید.