نان گولاچ چیست و مال کدام شهر است؟ فرهنگ غذایی ایرانی‌ها مثل اغلب مردم دنیا با انواع نان و کلوچه گره خورده است. گولاچ نوعی نان یا بهتر بگوییم، نان شیرمال، کلوچه یا شیرینی است که اصالت آن به شهر سمنان و شهر سنگسر، شهر دامغان و بیابانکی برمی‌گردد. این کلوچه شبیه نان شیرینی است و در روغن سرخ می‌شود. معمولا گولاچ را برای صبحانه یا عصرانه همراه با چای یا قهوه سرو می‌کنند. این نان جزو نان‌های محلی و سوغات شهر سمنان هم محسوب می‌شود. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش ما طرز تهیه نان گولاچ سمنانی ساده و قالبی و نکات پخت و خوشمزه شدن نان گولاچ اصیل را به شما آموزش خواهیم داد.
مواد لازم برای تهیه نان گولاچ ساده
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| آرد گندم | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار+۲ قاشق غذاخوری |
| نمک | نوک قاشق چای‌خوری |
| بیکینگ پودر | ۱ قاشق چای‌خوری |
| خمیر مایه فوری | ۱ قاشق چای‌خوری |
| شیر | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر | ۱/۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| روغن مایع | ۱ قاشق غذاخوری |
| تخم مرغ | ۱ عدد |
| زردچوبه | ۱ قاشق غذاخوری |
| وانیل | ۱ قاشق غذاخوری |
| دارچین | برای تزیین نان گولاچ |
| پودر قند یا شکر دانه درشت | برای تزیین نان گولاچ |
| روغن سرخ کردنی | به مقدار کافی |
مدت زمان آماده‌سازی و استراحت مواد اولیه: ۲ تا ۳ ساعت
مدت زمان مورد نیاز برای پخت نان گولاچ: ۱۵ دقیقه
مراحل طرز تهیه نان گولاچ سمنانی
گولاچ یا کلوچه سمنانی روش تهیه بسیار ساده‌ای دارد و مشابه انواع نان سنتی ایرانی درست می‌شود. شما هم به راحتی می‌توانید این نان خوشمزه را در خانه تهیه و برای صبحانه یا میان وعده سرو کنید. در ادامه طرز تهیه نان گولاچ سنتی مرحله به مرحله را دنبال کنید.
مرحله اول: مواد نان گولاچ را آماده کنید
ابتدا ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار آرد گندم را ۳ بار الک کنید تا ناخالصی‌های آن گرفته شود. الک کردن آرد، باعث لطیف شدن بافت نان می‌شود. سپس آرد الک شده را در یک کاسه بریزید و نمک و بیکینگ پودر را به آردها اضافه کنید و با قاشق هم بزنید و مخلوط کنید تا مواد خشک، کاملا با هم ترکیب و یکدست شوند. این مخلوط را کنار بگذارید.
در صورت تمایل می‌توانید آرد گندم، بیکینگ پودر و نمک را به روش‌های خرید حضوری یا اینترنتی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش تهیه کنید.
مرحله دوم: خمیر مایه را آماده کنید
شیر را روی حرارت، کمی گرم کنید تا ولرم شود. شیر نباید بجوشد یا اگر جوشید، اجازه دهید از دما بیفتد و ولرم شود. شیر را در لیوان بریزید و به آن ۱ قاشق چای‌خوری شکر و خمیر مایه فوری را اضافه کنید. مواد را هم بزنید تا خمیر مایه در شیر حل شود. یک بشقاب یا درپوش روی لیوان بگذارید تا خمیر مایه به مدت ۷ تا ۱۰ دقیقه با شیر استراحت کند و عمل بیاید. نشانه به عمل آمدن خمیر مایه، ایجاد شدن کف روی سطح شیر است.
انواع شیر و شکر را به روش‌های خرید حضوری یا اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید تهیه کنید.
مرحله سوم: بقیه مواد نان را با هم مخلوط کنید
در یک کاسه دیگر، تخم مرغ را بشکنید و با چنگال یا همزن دستی بزنید تا سفیده تخم مرغ، کاملا از لختگی خارج شود و زرده و سفیده با هم ترکیب شوند. سپس شکر و روغن را به کاسه اضافه کنید و هم بزنید تا دانه‌های شکر، کاملا در مخلوط پخش شده و تا حدی حل شوند. وانیل و پودر زردچوبه را هم اضافه کنید و هم بزنید تا یک مایه یکدست و روان داشته باشید.
شما می‌توانید تخم مرغ، روغن مایع پخت و پز، زردچوبه و وانیل را به روش‌های خرید حضوری یا اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
مرحله چهارم: مواد نان گولاچ را با هم ترکیب کنید
بعد از اینکه خمیر مایه به عمل آمد، آن را به مخلوط آرد اضافه کنید و هم بزنید. سپس مواد تر (مایه تخم مرغی) را که در مرحله قبل با هم مخلوط کردید، به مایه آرد و خمیر مایه اضافه کنید. همه مواد را با دست ورز بدهید تا خمیر از حالت خشکی و بعد از حالت چسبندگی خارج شود.
مرحله پنجم: خمیر نان گولاچ را ورز دهید
هر چه بیشتر مواد را ورز دهید، چسبندگی آن کمتر می‌شود. اگر بعد از ۱۵ دقیقه ورز دادن، هنوز خمیر چسبنده بود، کمی آرد دیگر اضافه کنید و دوباره ورز بدهید، چون بسته به جنس آردها ممکن است به میزان کمتر یا بیشتری آرد نیاز داشته باشید. اگر هم خمیر زیادی سفت بود، کمی آب یا شیر اضافه کنید. فقط به صورت کنترل شده و خیلی کم این مواد را بیفزایید. مواد را تا جایی ورز دهید که خمیر به دست نچسبد.
مرحله ششم: خمیر گولاچ را استراحت دهید
خمیر که به چسبندگی کافی رسید، آن را به شکل یک توپ در بیاورید و وسط کاسه بگذارید. روی ظرف را سلفون یا پارچه نخی تمیز و مرطوب بیندازید تا خمیر خشک نشود. ظرف را به مدت ۲ ساعت در دمای محیط بگذارید تا خمیر وربیاید و آماده پخت شود.
مرحله هفتم: خمیر را فرم دهید
بعد از ۲ ساعت که خمیر استراحت کرد و آماده شد، روی یک سطح را کمی آرد پاشی کنید (۲ قاشق آرد گندم) و خمیر را روی سطح بگذارید. دوباره خمیر را ورز دهید تا حبا‌ب‌های آن خارج شود. سپس خمیر را چانه کنید و هر چانه را با وردنه باز کنید تا ضخامت آن به ۲ تا ۳ میلی‌متر برسد. روی خمیر را با چنگال، سوراخ کنید و طرح بزنید. همه خمیرها را به همین شکل فرم دهید. روی خمیرهای نان را پارچه بیندازید تا خشک نشوند.
مرحله هشتم: نان گولاچ را سرخ کنید
در یک تابه، مقداری روغن سرخ کردنی بریزید و اجازه دهید روغن داغ شود. ترجیحا از تابه‌ای کوچک و عمیق استفاده کنید تا روغن کمتری استفاده شود. وقتی روغن کاملا داغ شد، حرارت را روی حالت متوسط تنظیم کنید و هر خمیرها را به ترتیب در روغن بیندازید، طوری که خمیر در روغن داغ، غوطه‌ور شود.
خمیرها باید کاملا طلایی شوند. سپس خمیر را از روغن بیرون بیاورید و در یک بشقاب یا سینی که کف آن را دستمال حوله‌ای گذاشته‌اید، قرار دهید. همه نان‌ها را به همین شکل سرخ کنید.
برای خرید روغن سرخ کردنی می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های خرید حضوری یا اینترنتی اقدام کنید.
مرحله نهم: نان گولاچ را تزیین کنید
بعد از اینکه همه نان‌ها را سرخ کردید و روغن اضافه خود را از دست دادند، اجازه دهید نان‌ها سرد شوند. سپس در یک بشقاب، مقداری پودر قند (طرز تهیه پودر قند) و پودر دارچین بریزید و نان‌ها را در این مخلوط بغلتانید. نان گولاچ را به صورت تازه با چای یا قهوه می‌توانید سرو کنید. برای نگهداری از آن، نان‌ها را در ظرف در بسته و در یخچال قرار دهید.
برای خرید دارچین می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های خرید حضوری یا اینترنتی اقدام کنید.
روش تهیه نان گولاچ قالبی
برای اینکه نان گولاچ یا کلوچه گولاچ دامغانی، فرم و ظاهر زیباتر و مجلسی‌تری بگیرد، خمیر را روی سطح آردپاشی شده، به کمک وردنه باز کنید تا ضخامت آن به ۲ میلی‌متر برسد. سپس با قالب ستاره یا هر قالب دلخواه دیگر، روی خمیر بزنید و خمیرها را قالب بزنید. سپس هر دو طرف خمیرهای قالب زده شده را در روغن داغ سرخ کنید. اجازه دهید نان‌ها سرد شوند و سپس آنها را با مواد دلخواه تزیین و سرو کنید
نکات مهم در طرز تهیه نان گولاچ
- در طرز تهیه نان گولاچ سنگسر، از زردچوبه برای زرد شدن رنگ نان‌های گولاچ استفاده می‌شود ولی می‌توانید به جای زردچوبه، از زعفران دم کرده هم استفاده کنید.
- خمیر گولاچ را کمتر از ۲ ساعت و بیشتر از ۳ ساعت استراحت ندهید. در صورتی که خمیر به اندازه کافی استراحت نکند، به خوبی ور نمی‌آید و کیفیت نان‌تان مطلوب نخواهد شد. اگر هم بیش از حد، خمیر را استراحت بدهید، خمیرتان ترش می‌شود.
- میزان شکری که به خمیر گولاچ اضافه می‌کنید، سلیقه‌ای است. اگر می‌خواهید کلوچه‌ها شیرین‌تر باشند، شکر را بیشتر کنید.
- شما می‌توانید چاشنی‌ها و مواد مختلفی برای خوش طعم، خوش‌رنگ و خوش طعم‌تر کردن نان گولاچ به کار ببرید. استفاده از گلاب، زعفران (دم کرده)، هل (پودر یا عرق آن)، پودر دارچین، وانیل، پودر زنجبیل و … در طرز تهیه کلوچه گولاچ دامغانی کاملا سلیقه‌ای است. این مواد را می‌توانید به روش‌های خرید حضوری یا اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
- برای تزیین گولاچ‌ها، اگر می‌خواهید آنها را در پودر قند، شکر دانه درشت، پودر دارچین یا پودرهای دلخواه خود بچرخانید، حتما اجازه دهید نان‌ها کاملا سرد شوند. چون گرمای نان باعث ذوب شدن پودر قند یا شکر می‌شود.
- می‌توانید به جای شکر یا پودر قند، کمی شکر و آب را بجوشانید یک شربت غلیظ درست کنید. سپس شربت را بعد از سرخ کردن نان‌ها، با برس آشپزی، روی نان‌ها بمالید.
- اگر می‌خواهید از دانه‌های کنجد یا تخم خرفه برای تزیین نان گولاچ استفاده کنید، در زمان وردنه‌کشی، کنجد و تخم خرفه را روی نان بریزید و کمی وردنه را روی نان‌ها فشار دهید تا کنجدها به نان بچسبند. سپس آنها را قالب بزنید یا بدون قالب زدن، سرخ کنید. برای تهیه کنجد می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های خرید حضوری یا اینترنتی اقدام کنید.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن نان گولاچ
چرا نان گولاچ خشک می‌شود؟
حرارتی که نان گولاچ را روی آن سرخ می‌کنید، بسیار مهم است. اگر حرارت زیر تابه کم باشد، نان گولاچ زیادی می‌پزد و خشک و سفت می‌شود.
چرا نان گولاچ ترش می‌شود؟
از آن جایی که در طرز تهیه خمیر نان گولاچ از خمیر مایه آماده استفاده می‌شود، اگر برای مدت زیادی بماند، خمیر مایه ترش می‌شود و کل نان یا کلوچه هم ترش خواهد شد.
فرق گولاچ ترکیه‌ای با گولاچ سمنانی چیست؟
گولاچ ترکیه‌ای نوعی دسر است که با ورقه گولاچ درست می‌شود ولی گولاچ سمنانی نوعی نان یا کلوچه است که در روغن سرخ می‌شود. طرز تهیه گولاچ ترکیه‌ای کاملا با گولاچ سمنان، فرق دارد.
محصولات مرتبط
