خواص گوجه فرنگی و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن

خواص گوجه فرنگی و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن


24 شهریور 1400 . زمان مطالعه: 14 دقیقه

خیلی بد »»»»»»»»»»»»»» خیلی خوب
خواص و فواید گوجه فرنگی

گوجه فرنگی یا بادنجان رومی، یک سبزی با میوه ای قرمز و آبدار و جزو مواد غذایی کالری منفی است. با این وجود، در گیاه شناسی در دسته میوه ها جای می گیرد. البته به خاطر نداشتن هسته در علم کشاورزی آن را جزو سبزیجات به حساب می آورند. این میوه یا سبزی سرشار از مواد مغذی است که برای طیف وسیعی از سیستم های بدن مفید است. محتوای تغذیه ای آن نیز از سلامت پوست، کاهش وزن و سلامت قلب حمایت می کند. در این مقاله از سرویس سلامت مجله کوروش به بررسی خواص و فواید گوجه فرنگی، تاریخچه، مضرات، طبع و مصلح آن می پردازیم.

 

 

تاریخچه گوجه فرنگی

 

تاریخچه گوجه فرنگی

 

علیرغم محبوبیت گوجه فرنگی، تا همین ۲۰۰ سال پیش در ایالات متحده تصور می شد که گوجه فرنگی یک میوه سمی است. این احتمالا به این دلیل که این گیاه متعلق به خانواده سمی «شب خواب» است. اما در اصل، منشأ این میوه، آمریکای جنوبی است و اجداد آن در پرو رشد می کردند. ولی تاریخ دقیق پرورش این میوه مشخص نیست. البته چنین به نظر می رسد که اولین کسانی که به کشت آن پرداخته اند، آزتک ها بوده اند که گوجه های ریز گیلاسی را می کاشته اند. نظریه های زیادی درباره پرورش این گیاه وجود دارد. اما اولین توزیع کنندگان گوجه فرنگی، اسپانیایی ها بوده اند که این میوه را در مستعمره های خود در حوزه کارائیب توزیع می کردند.

 

 

بیشتر بخوانید: خواص و فواید هلو و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن

 

 

گوجه فرنگی در ایران

 

در ایران هم گوجه فرنگی از راه ترکیه و ارمنستان در دوره قاجار آغاز شد و به آن «بادنجان رومی» یا «رومی» می گفتند. نخستین گوجه هایی هم که در ایران پرورش یافت، گوجه های گیلاسی بودند که در اطراف تهران مزرعه آن احداث شد. در حال حاضر گوجه فرنگی در حال حاضر چهارمین سبزیجات محبوب بازار تازه پس از سیب زمینی، کاهو و پیاز است.

 

 

بیشتر بخوانید: خواص و فواید انگور و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن

 

 

انواع مختلف گوجه فرنگی

 

انواع مختلف گوجه فرنگی

 

در کل دنیا انواع مختلفی از گوجه فرنگی ها وجود دارند که شمار آن ها به حدود ۷۵۰۰ نوع می رسد و از لحاظ رنگ، طعم و ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند. رنگ های زرد، نارنجی، قرمز، سبز، صورتی، بنفش، سیاه و سفید، رنگ های مختلف از این میوه محبوب هستند. گاهی هم یک گوجه فرنگی ترکیبی از چند رنگ را دارد. همچنین قطر آن ها از ۱ تا ۱۰ سانتی متر متغیر است. این در حالی است که گوجه فرنگی های متداول برای مصرف قطر ۵ یا ۶ سانتی متری دارند.

 

 

طبع و مصلح گوجه فرنگی چیست؟

 

گوجه فرنگی در طب سنتی طبع سرد و تر دارد و برای افرادی که مزاج گرم دارند، مناسب است. بنابراین احتمال این که سرد مزاج ها با خوردن گوجه فرنگی دچار نفخ و معده درد شوند، وجود دارند. پس بهتر است آن را با ادویه های گرم یا تند مثل زیره و آویشن، مصرف کرده یا این که گوجه فرنگی را به صورت پخته میل کنند.

 

 

بیشتر بخوانید: ۲ روش طرز تهیه ترشی و شور گوجه گیلاسی

 

 

خواص و فواید گوجه فرنگی

 

فواید گوجه فرنگی

 

۱- گوجه فرنگی برای درمان سرطان

 

گوجه فرنگی منبع عالی ویتامین C و سایر آنتی اکسیدان ها است. با داشتن این اجزا، گوجه فرنگی می تواند به مبارزه با تشکیل رادیکال های آزاد کمک کند. (رادیکال های آزاد عامل سرطان هستند.) یک منبع معتبر در مجله Molecular Cancer Research میزان بالای بتاکاروتن را با پیشگیری از ایجاد تومور در سرطان پروستات مرتبط کرده است. گوجه فرنگی همچنین حاوی لیکوپن است. لیکوپن یک پلی فنول یا ترکیب گیاهی است که با یک نوع پیشگیری از سرطان پروستات ارتباط دارد. این ماده به گوجه فرنگی ها رنگ قرمز مشخصی می دهد.

علاوه بر این ها یک منبع معتبر از پژوهش های ژاپنی نشان می دهد که مصرف بتاکاروتن خطر سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد. دریافت فیبر از میوه ها و سبزیجات با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ ارتباط دارد. از طرفی رژیم های غنی از بتاکاروتن ممکن است نقش محافظتی در برابر سرطان پروستات داشته باشند. البته برای بررسی نقش های احتمالی لیکوپن و بتاکاروتن در پیشگیری یا درمان سرطان، تحقیقات بیشتر مبتنی بر انسان مورد نیاز است.

حتما بخوانید  طرز تهیه جامبو شلز شکم پر به 5 روش مختلف

 

 

۲- خواص و فواید گوجه فرنگی برای فشار خون

 

حفظ مقدار کم سدیم به حفظ فشار خون سالم کمک می کند. با این حال، افزایش مصرف پتاسیم ممکن است به دلیل تأثیرات گسترده ای که روی عروق دارد، اهمیت داشته باشد. طبق نظر سنجی ملی بررسی سلامت و تغذیه (NHANES)، کمتر از ۲ درصد از بزرگسالان ایالات متحده به میزان توصیه شده روزانه ۴۷۰۰ میلی گرم پتاسیم نیاز دارند. این در حالی است که مصرف زیاد پتاسیم و مصرف کم سدیم نیز تا ۲۰ درصد خطر مرگ را کاهش می دهد.

 

 

بیشتر بخوانید: بهترین مواد غذایی برای کاهش اورژانسی فشار خون

 

 

۳- خواص و فواید گوجه فرنگی برای سلامت قلب

 

فواید گوجه فرنگی برای سلامت قلب

 

فیبر، پتاسیم، ویتامین C و کولین موجود در گوجه فرنگی همگی از سلامت قلب حمایت می کنند. افزایش مصرف پتاسیم، همراه با کاهش مصرف سدیم، مهم ترین تغییر رژیم غذایی است. گوجه فرنگی همچنین حاوی فولات است. این امر به تعادل سطح هموسیستئین کمک می کند. هموسیستئین یک اسید آمینه است که از تجزیه پروتئین ناشی می شود. گفته می شود که این ماده، خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می دهد. مدیریت سطح هموسیستئین توسط فولات یکی از عواملی است که خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد. مصرف زیاد پتاسیم نه تنها با کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی ارتباط دارد، بلکه به دلیل محافظت از ماهیچه ها در برابر خراب شدن، حفظ تراکم مواد معدنی استخوان و کاهش تولید سنگ های کلیه شناخته شده است.

 

 

۴- خواص و فواید گوجه فرنگی برای دیابت

 

مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ که از رژیم های فیبر بالا استفاده می کنند، سطح گلوکز خون پایین تری دارند. در حالی که افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ ممکن است سطح قند خون، لیپیدها و انسولین را بهبود بخشند. یک فنجان گوجه گیلاسی حدود ۲ گرم فیبر تأمین می کند. انجمن دیابت آمریکا مصرف روزانه حدود ۲۵ گرم فیبر برای زنان و حدود ۳۸ گرم برای مردان را توصیه می کند.

 

 

۵- خواص و فواید گوجه فرنگی برای یبوست

فواید گوجه فرنگی برای یبوست

خوردن غذاهایی که حاوی مقادیر زیاد آب و فیبر هستند، مانند گوجه فرنگی، ممکن است به آب رسانی و حرکات طبیعی روده کمک کند. گوجه فرنگی اغلب به عنوان یک میوه ملین توصیف می شود. فیبر حجم زیادی به مدفوع می افزاید و برای کاهش یبوست مفید است. با این حال، حذف فیبر از رژیم غذایی نیز تأثیر مثبتی بر یبوست نشان داده است. البته تحقیقات بیشتری برای تأیید ویژگی های ملین گوجه فرنگی مورد نیاز است.

 

 

بیشتر بخوانید: ۱۸ ماده غذایی برای هضم سریع غذا و درمان یبوست

 

 

۶- خواص و فواید گوجه فرنگی برای چشم

 

گوجه فرنگی می تواند از چشم ها در برابر آسیب نور محافظت کند. این میوه منبع غنی لیکوپن، لوتئین و بتاکاروتن است. اینها آنتی اکسیدان های قدرتمندی هستند که از چشم در برابر آسیب ناشی از نور، ایجاد آب مروارید و دژنراسیون ماکولا (AMD) محافظت می کند. یک منبع معتبر مطالعه بیماری های مرتبط با سن (AREDS) اخیراً دریافت، افرادی که رژیم غذایی بالایی از کاروتنوئیدهای لوتئین و زآگزانتین، هر دو در گوجه فرنگی دارند، ۳۵ درصد خطر ابتلا به AMD قلبی عروقی را کاهش می دهند.

 

 

 ۷- خواص و فواید گوجه فرنگی برای پوست

 

گوجه فرنگی برای پوست

 

کلاژن یکی از اجزای ضروری پوست، مو، ناخن و بافت همبند است. تولید کلاژن در بدن به ویتامین C وابسته است. کمبود ویتامین C می تواند منجر به اسکوربوت شود. از آنجا که ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است، مصرف کم آن با افزایش آسیب ناشی از نور خورشید، آلودگی و دود همراه است. این عامل می تواند چین و چروک، افتادگی پوست، لکه ها و سایر عوارض جانبی نامطلوب پوست را به همراه داشته باشد. مصرف گوجه فرنگی اما، خطر این آسیب ها را تا حد چشمگیری کاهش خواهد داد.

 

 

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره فواید و عوارض کلاژن و مکمل های خوراکی آن

 

 

۸- خواص و فواید گوجه فرنگی برای بارداری

 

مصرف فولات قبل و در دوران بارداری برای محافظت در برابر نقایص لوله عصبی ضروری است. اسید فولیک فرم مصنوعی فولات است. این مکمل در مکمل ها موجود است اما می توان از طریق رژیم غذایی نیز آن را تقویت کرد. در حالی که توصیه می شود زنان باردار مکمل اسید فولیک مصرف کنند، گوجه فرنگی منبع عالی فولات طبیعی است. این امر در مورد زنانی که ممکن است در آینده نزدیک باردار شوند هم صدق می کند.

حتما بخوانید  2 طرز تهیه مارمالاد پرتقال با ژلاتین و بدون ژلاتین + فوت و فن تلخ نشدن

 

 

ارزش غذایی گوجه فرنگی

 

ارزش غذایی گوجه فرنگی

 

گوجه فرنگی سرشار از مواد مغذی است. یک فنجان گوجه فرنگی خام خرد شده حاوی منابع زیر است:

 

۳۲ کالری (کیلو کالری)

۱۷۰.۱۴ گرم آب

۱.۵۸ گرم پروتئین

۲.۲ گرم فیبر

۵.۸ گرم کربوهیدرات

۰ گرم کلسترول

 

 

ویتامین و مواد معدنی: 

 

۱۸ میلی گرم کلسیم

۴۲۷ میلی گرم پتاسیم

۴۳ میلی گرم فسفر

۲۴.۷ میلی گرم ویتامین C

۱۴۹۹ واحد بین المللی (IU) ویتامین A

 

گوجه فرنگی همچنین دارای طیف وسیعی از مواد مغذی مفید و آنتی اکسیدان ها است، از جمله:

 

آلفا لیپوئیک اسید،لیکوپن،کولین،اسید فولیک،بتاکاروتن و لوتئین

 

به نظر می رسد که پخت گوجه فرنگی دسترسی به مواد مغذی کلیدی مانند کاروتنوئیدهای لیکوپن، لوتئین و زآگزانتین را افزایش می دهد. همچنین گوجه فرنگی بخارپز لوتئین و زاگزانتین بیشتری نسبت به گوجه فرنگی خشک شده و گوجه گیلاسی خام دارد.

 

 

مضرات احتمالی گوجه فرنگی

 

مضرات احتمالی گوجه فرنگی 

 

مسمومیت

 

گوجه فرنگی را قبل از مصرف یا استفاده در غذا حتما به خوبی بشویید. هر سال، گروه کاری محیط زیست (EWG) لیستی از میوه ها و سبزیجات با بالاترین سطح بقایای آفت کش ها را تهیه می کند. در سال ۲۰۱۷، گوجه فرنگی در جایگاه شماره ۱۰ و گوجه گیلاسی شماره ۱۴ قرار گرفتند. اگرچه ثابت نشده است که خوردن غذاهای ارگانیک فواید کلی برای سلامتی دارد، EWG پیشنهاد می کند که مردم باید در صورت امکان گوجه فرنگی ارگانیک بخرند. خرید ارگانیک تماس با آفت کش ها را به حداقل می رساند، اگر چه این امر به طور قطعی برای جلوگیری از بیماری اثبات نشده است.

 

 

اختلال دارویی

 

مسدود کننده های بتا، نوعی از داروهایی که بیشتر برای بیماری های قلبی تجویز می شوند، می توانند باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شوند. هنگام مصرف مسدود کننده های بتا، غذاهای حاوی پتاسیم بالا مانند گوجه فرنگی باید در حد اعتدال مصرف شوند. مصرف بیش از حد پتاسیم می تواند برای افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیه مضر باشد. به خاطر داشته باشید که عدم حذف پتاسیم اضافی از خون می تواند کشنده باشد.

 

 

مضر برای بیماران مبتلا به ریفلکس معده

 

افراد مبتلا به بیماری رفلاکس معده (GERD) ممکن است هنگام مصرف غذاهای بسیار اسیدی مانند گوجه فرنگی، علائمی مانند سوزش سر دل و استفراغ را تجربه کنند. واکنش های فردی متفاوت است. بهتر است از رژیم غذایی متنوع استفاده کنید تا اعتدال به هم نخورد.

 

 

بیشتر بخوانید: فواید و خواص درمانی رب گوجه فرنگی و ارزش غذایی آن

 

 

روش های افزودن گوجه فرنگی به رژیم غذایی

 

روش های افزودن گوجه فرنگی به رژیم غذایی

 

روش های ساده ای برای افزودن ارزش غذایی گوجه فرنگی در هر رژیم غذایی وجود دارد. اطمینان حاصل کنید که گوجه فرنگی تازه را در دمای اتاق نگهداری کنید و از نگهداری طولانی مدت در یخچال یا فریز کردن، اجتناب کنید. چون باعث می شود طعم گوجه فرنگی از بین برود. با استفاده از نکات زیر گوجه فرنگی بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید:

 

  • گوجه فرنگی انگور یا گیلاسی را در حمص یا ماست ساده بریزید و آنها را به عنوان یک میان وعده یا میان وعده مصرف کنید.
  • گوجه فرنگی خرد شده را به ساندویچ هایتان اضافه کنید.
  • هنگام تهیه ماکارونی، گوجه فرنگی های خرد شده و کم سدیم را به سس های مارینارا خانگی یا مایه ماکارونی اضافه کنید.
  • از گوجه فرنگی های کنسرو شده، خرد شده یا خورشتی در سوپ استفاده می شود.
  • یک تکه نان تست با برش های آووکادو و گوجه فرنگی بخورید.
  • یک سالسای سریع با گوجه فرنگی خرد شده، پیاز، فلفل ژالاپنو، گشنیز و آهک تازه فشرده درست کنید.
  • گوجه فرنگی های تازه را خرد کرده و به برنج و لوبیا، قسادیلا یا تاکو اضافه کنید.
  • گوجه فرنگی را به املت یا صبحانه اضافه کنید.
  • گوجه فرنگی های تازه خرد شده و موزارلا را با سرکه بالزامیک بریزید و روی آن ریحان خرد شده بپاشید.
  • بروسکتا ایتالیایی را به عنوان پیش غذا درست کنید.

 

 

سخن پایانی

 

گوجه فرنگی انواع و اندازه های مختلفی دارد

 

خواص و فواید گوجه فرنگی چشمگیر است. با مصرف این میوه در رژیم غذایی، خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت و سرطان کاهش می یابد. از طرفی گوجه فرنگی انواع و اندازه های مختلفی دارد و می توان آنها را به روش های گوناگون تهیه کرد. موارد مصرف گوجه ها شامل گوجه گیلاسی، گوجه فرنگی خورشتی، گوجه فرنگی خام، سوپ، آب میوه و پوره می شود. البته گوجه گیلاسی دارای محتوای بتاکاروتن بالاتری نسبت به گوجه فرنگی معمولی است. مصرف منظم گوجه فرنگی همچنین با سلامت پوست و مو، افزایش انرژی و کاهش وزن ارتباط دارد. علاوه بر این، خطر چاقی و مرگ و میر کلی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

 

 

منبع: medicalnewstoday

 

 

کالابرگ الکترونیک