سرطان پوست یکی از خطرناک‌ترین انواع سرطان محسوب می‌شود که در اثر رشد غیر طبیعی سلول‌های پوستی ایجاد می‌شود دانستن همه چیز درباره سرطان پوست مستلزم شناخت علائم، انواع و روش‌های درمان این بیماری است. اما شما تا چه حد با نشانه‌های سرطان پوست آشنا هستید؟ آیا چیزی در مورد علت سرطان پوست می‌دانید؟ چه روش‌هایی برای درمان سرطان پوست وجود دارد؟ در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش می‌توانید با هر آن چیزی که لازم است درباره سرطان پوست بدانید آشنا شوید. در انتهای مقاله به سوالات متداول درباره سرطان پوست پاسخ خواهیم داد.
سرطان پوست چیست؟
سرطان پوست چیست؟ آیا با همه چیز درباره سرطان پوست آشنا هستید؟ سرطان پوست زمانی شروع می‌شود که سلول‌های سالم خارج از کنترل بدن شروع به تغییر و رشد می‌کنند و سبب ایجاد توده‌ای به نام تومور می‌شوند. تومورهای سرطانی می‌توانند خوش‌خیم و یا بدخیم باشند. در واقع زمانی که تومورها رشد کنند، اما به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا نکنند، این تومور خوش‌خیم شناخته می‌شود.
موضوعی که در مورد این بیماری وجود دارد این است که همه چیز درباره سرطان و پوست و علائم آن تا حدودی شناخته شده است. از همین رو زمانی که این سرطان زود تشخیص داده شود به راحتی با داروهای موضعی و یا حتی جراحی‌های سرپایی برطرف خواهد شد. به طور کلی سرطان پوست یک بیماری شایع پوست در سرتاسر دنیاست اما در کمتر از یک درصد از افراد می‌تواند منجر به مرگ و میر شود و در اکثر مواقع قابل درمان است.
انواع سرطان پوست
به طور کلی سرطان پوست چهار نوع متفاوت دارد که در ادامه می‌توانید با انواع مختلف سرطان پوست بیشتر آشنا شوید.
سرطان پوست از نوع کارسینومای سلول بازال
سلول‌های بازال سلول‌های گردی هستند که در لایه اپیدرم تحتانی پوست یافت می‌شوند. حدود ۸۰ درصد از سرطان پوست در این نوع سلول‌ها ایجاد می‌شود. این نوع سرطان پوست به عنوان کارسینومای سلول بازال شناخته می‌شود و بیشتر در ناحیه سر و گردن ایجاد می‌شود.
به طور عمده قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید و یا تجربه پرتو درمانی در کودکی می‌تواند موجب این نوع سرطان پوست شود. معمولاً سرطان پوست کارسینومای سلول بازال به کندی رشد می‌کند و به ندرت در سایر قسمت‌های بدن پخش می‌شود.
سرطان پوست از نوع کارسینومای سلول سنگفرشی
بخش اپیدرم پوست از سلول‌های مسطح و فلس مانندی به نام سلول‌های سنگفرشی تشکیل شده است. حدود ۲۰ درصد از سرطان پوست در این سلول‌ها ایجاد می‌شوند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مهم‌ترین عامل ایجاد این نوع سرطان پوست است.
این نوع سرطان پوست معمولاً ممکن است در هر بخشی از بدن ایجاد شود و حتی می‌تواند روی مناطق سوخته یا آسیب دیده پوست نیز بروز کند. در اکثر مواقع کارسینومای سلول سنگفرشی روی لب‌ها ایجاد می‌شود و در مناطقی مثل دهان، مقعد و واژن نیز گسترش پیدا می‌کند.
سرطان پوست از نوع سلول مرکل
نوع دیگری از سرطان پوست که بسیار تهاجمی و نادر است و رشد سریع‌تری نسبت به سایر سرطان‌های پوست دارد. در این نوع سرطان سلول‌های تولید کننده هورمون در زیر پوست و فولیکول موهای مو درگیر می‌شوند. معمولاً این بیماری در ناحیه سر و گردن بروز می‌کند. به سرطان پوست از نوع سلول مرکل کارسینومای نورواندوکرین نیز گفته می‌شود.
سرطان پوست از نوع ملانوما
در پوست ما سلول‌های پراکنده‌ای به نام ملانوسیت ها وجود دارند که در آن لایه اپیدرم پوست به درم می‌رسد. این سلول‌ها مسئول تولید رنگدانه ملانین پوست هستند و به پوست ما رنگ می‌دهند. ملانوما در ملانوسیت ها شروع می‌شود و جدی‌ترین نوع سرطان پوست است و تنها حدود ۱ درصد از افراد به این نوع سرطان پوست مبتلا می‌شوند.
علائم و نشانه‌های سرطان پوست
سرطان پوست معمولاً در نواحی از پوست که بیشتر در معرض آفتاب قرار می‌گیرند، ایجاد می‌شود. به طور عمده سرطان پوست معمولاً روی پوست سر، صورت، لب‌ها، گوش‌ها، گردن، سینه، بازوها، دست‌ها و پاها بروز می‌کند. اما در بسیاری از مواقع در کف سر، زیر ناخن و ناحیه تناسلی نیز ایجاد می‌شود.
این سرطان در همه افراد با هر رنگ پوستی ایجاد می‌شود. اما افرادی که پوست تیره‌تری دارند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. این موضوع به دلیل وجود ملانوسیت‌های بیشتری است که در پوست افراد تیره وجود دارد. از مهم‌ترین علائم سرطان پوست خارش و ایجاد ضایعات پوستی است. در ادامه می‌توانید با علائم انواع سرطان پوست بیشتر آشنا شوید.
علائم سرطان پوست کارسینومای سلول بازال
*درگیر شدن گردن و صورت؛
*ایجاد برآمدگی مرواریدی و مومی شکل؛
*به وجود آمدن ضایعه مسطح، گوشتی رنگ یا اسکار قهوه‌ای روی پوست؛
*خونریزی یا زخم‌های دلمه‌ای که هر بار عود می‌کند.
علائم سرطان پوست کارسینومای سلول سنگفرشی
*بروز بیماری در صورت، گوش‌ها و دست؛
*ایجاد ندول سفت و قرمز؛
*به وجود آمدن یک ضایعه صاف با سطح پوسته پوسته شده.
علائم و نشانه‌های سرطان پوست ملانوما
*بروز بیماری بیشتر در صورت و بدن مردان؛
*بروز بیماری بیشتر در قسمت پایین ساق پا در زنان؛
*ایجاد یک لکه بزرگ مایل به قهوه‌ای با لکه‌های تیره روی پوست؛
*تغییر رنگ خال؛
*بزرگ یا کوچک شدن خال؛
*خونریزی از خال؛
*ایجاد ضایعه کوچک با حاشیه نامنظم؛
*به وجود آمدن ضایعه‌هایی با مناطق قرمز، صورتی، سفید، آبی یا سیاه؛
*ایجاد ضایعه‌ای دردناک که خارش و سوزش دارد؛
*ایجاد ضایعات تیره روی کف دست، کف پا، نوک انگشت یا روی بینی، مقعد و واژن.
علت سرطان پوست
به طور کلی بیشتر انواع سرطان پوست در اثر جهش‌های ژنتیکی ایجاد می‌شوند که سبب ایجاد توده‌ای از سلول‌های سرطانی می‌شوند. اشعه ماوراءبنفش موجب آسیب به سلول‌های DNA می‌شود و زمینه بروز سرطان پوست را فراهم می‌کند. از طرف دیگر قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض مواد شیمیایی نیز موجب سرطان پوست می‌شود. هر چند که هنوز علت بروز این مشکل مشخص نیست اما برخی از خال‌ها نیز ممکن است به ملانوم تبدیل شوند.
بیشتر بخوانید: علائم سرطان سینه در زنان و ۱۰ توصیه پیشگیرانه
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار دارند؟
*افراد با پوست‌هایی با رنگ تیره؛
*پوست سوخته شده و دارای کک و مک؛
*پوست‌های حساسی که به راحتی قرمز می‌شوند؛
*افرادی که چشم آبی و سبز دارند؛
*کسانی که موی بلوند یا قرمز دارند؛
*افرادی که تعداد زیادی خال دارند؛
*افراد با سابقه خانوادگی سرطان پوست؛
*سن بالا؛
*زندگی در آب و هوای آفتابی و مرتفع؛
*افراد با سیستم ایمنی ضعیف و بیماری‌های خاص؛
*قرار گرفتن در معرض آرسنیک؛
*سابقه پرتو درمانی.
روش‌های پیشگیری از سرطان پوست
برای پیشگیری از سرطان پوست باید از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید. سعی کنید در ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر که اشعه ماوراءبنفش در آسمان بیشتر است، از بیرون رفتن اجتناب کنید.
*هر روز حتی در روزها ابری از کرم ضد آفتاب با اس پی اف حداقل ۳۰ استفاده کنید.
*هر ۲ ساعت یک بار از ضد آفتاب استفاده کنید.
*در طول روز از عینک آفتابی استاندارد ضد UVA و UVB استفاده کنید.
*از سولاریوم استفاده نکنید.
*از مصرف داروهایی که پوست را در برابر نور خورشید حساس می‌کند، اجتناب کنید.
*تغییرات پوستی خود را به طور منظم چک کنید.
*خال‌های جدید، کم و مک، برآمدگی‌ها و خال‌های مادرزادی را بررسی کنید.
روش‌های درمان سرطان پوست
درمان سرطان پوست به بیماری‌های مختلفی بستگی دارد. نوع بیماری، محل ایجاد شده و مرحله سرطان بر درمان آن بسیار مؤثر است. در ادامه به بهترین روش‌های درمانی اشاره شده است.
کرایوتراپی یا یخ زدگی
این روش درمانی از رشد تومورهای سرطانی با استفاده از نیتروژن مایع جلوگیری می‌کند و با استفاده از سرد کردن، بافت سرطانی را از بین می‌برد.
جراحی برای برداشتن تومور سرطانی
در این روش درمان، تومور به همراه بخشی از پوست سالم بریده و برداشته می‌شود.
جراحی Mohs
در این روش لایه لایه‌های پوست به نوبت برداشته می‌شود و هر لایه زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. این کار آن قدر ادامه پیدا می‌کند که دیگر اثری از سلول‌های غیرطبیعی روی پوست نباشد.
کورتاژ و الکترودسیکا
در این روش از یک تیغه قاشقی شکل دراز برای خراش سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود و در نهایت سلول‌های سرطانی با استفاده از یک سوزن الکتریکی سوزانده می‌شوند.
شیمی درمانی یا درمان دارویی
در روش درمان دارویی برای برطرف شدن سرطان از داروهای خوراکی، موضعی و تزریقی استفاده می‌شود تا سلول‌های سرطانی از بین بروند.
فتودینامیک تراپی
در این روش از نور لیزر و داروها برای از بین بردن سرطان پوست و سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی پزشک سعی می‌کند تا با استفاده از پرتوهای پر قدرت سلول‌های سرطانی را از بین ببرد.
درمان بیولوژیکی
در این روش سیستم ایمنی فرد تحریک می‌شود تا بهتر با سلول‌های سرطانی مبارزه کند و بیماری را شکست دهد.
درمان ایمونوتراپی
در این روش برای درمان سرطان پوست از کرم‌هایی روی پوست استفاده می‌شود که موجب تحریک سیستم ایمنی بدنی می‌گردد و به مرور سلول‌های سرطانی را برطرف می‌کند.
روش تشخیص سرطان پوست
به طور معمول آزمایش سرطان پوست بعد از انجام معاینات پزشکی انجام می‌شود. برای آزمایش یک نمونه از پوست مشکوک جدا می‌شود و مورد آزمایش قرار می‌گیرد. سی تی اسکن، ام آر آی و بیوپسی گره لنفاوی هم از روش‌های تشخیص سرطان پوست هستند. سپس نوع بیماری و همچنین مرحله سرطان نیز مشخص می‌شود و اقدامات لازم برای درمان آغاز می‌گردد.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم تا به شما کمک کنیم با همه چیز درباره سرطان پوست آشنا شوید. سرطان پوست یکی از بیماری‌های شایع است که در اکثر مواقع قابل درمان و پیشگیری است. استفاده از کرم ضد آفتاب و همچنین قرار نگرفتن در معرض اشعه نور خورشید و عوامل خطر زا می‌تواند از بروز این بیماری جلوگیری کند. به طور کلی سرطان پوست از جمله بیماری‌هایی است که معمولاً درمان می‌شود و کمتر از ۱ درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، جان خود را از دست می‌دهند. از همین رو تشخیص به موقع بیماری نقش مهمی بر درمان آن دارد.
سوالات متداول
سن ابتلاه به سرطان پوست چه زمانی است؟
سرطان پوست بیشتر در افراد مسن ایجاد می‌شود.
روش تشخیص سرطان پوست چیست؟
ایجاد خال، یا ضایعه پوستی گوشتی یا لکه‌های بزرگ و قهوه‌ای رنگ از علائم سرطان پوست است.
آیا سرطان پوست کشنده است؟
سرطان پوست در کمتر از ۱ درصد موجب مرگ می‌شود.
آیا علائم سرطان پوست در آقایان و خانم‌ها متفاوت است؟
در برخی از انواع سرطان پوست ممکن است در بیماری در خانم‌ها و آقایان در نواحی متفاوتی بروز کند.
منابع: cancer، mayoclinic، healthline
