اهمیت خواب برای قبولی در کنکور چقدر است؟ برای خیلی‌ها، دوران کنکور، از چالش‌برانگیزترین و پراسترس‌ترین روزهای زندگی محسوب می‌شود. به همین خاطر هم زندگی متقاضیان این آزمون به صورت مستقیم تحت تاثیر عوامل و موضوعات مرتبط با آن قرار می‌گیرد. معضل نداشتن خواب راحت و منظم، یکی از مواردی است که بعضی از کنکوری‌ها در روزهایی که خودشان را برای این امتحان سرنوشت‌ساز آماده می‌کنند، با آن مواجه می‌شوند. این که چه عواملی به این موضوع دامن می‌زنند و چه راهکارهایی برای داشتن یک خواب باکیفیت وجود دارد، موضوع این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش است. ما به شما درباره اهمیت خواب برای قبولی در کنکور خواهیم گفت.
اهمیت خواب برای قبولی در کنکور
حتما شنیده‌اید که دانشمندان و پژوهشگران توصیه می‌کنند که افراد بزرگسال به طور متوسط باید در طول شبانه‌روز حدود ۶ تا ۸ ساعت مفید بخوابند. خواب آرام و عمیق به شیوه موثری برای سلامت بدن مفید است و به بهبود عملکرد فرد در طول روز کمک می‌کند. اما یکی از توصیه‌های طلایی در روزهای قبل از کنکور ساعت خواب کافی است. اما اهمیت خواب برای قبولی در کنکور چیست؟
بالا رفتن هوشیاری
اگر در طول شب راحت بخوابید، در طی روز هم انرژی و آمادگی بیشتری برای انجام کارهایتان دارید. هر چه کیفیت خوابتان بیشتر باشد، انرژی شما در طول روز، بالاتر خواهد بود. در نتیجه احساس کسالت و خستگی نخواهید کرد. بنابراین به صورت مفیدتری می‌توانید درس بخوانید و تست بزنید.
بهبود عملکرد مغز با خواب منظم
علاوه بر جا دادن خوراکی‌های موثر برای تقویت حافظه در رژیم غذایی دوره کنکور، خواب اندازه و عمیق در شب امتحان و البته در دوران درس خواندن برای کنکور هم می‌تواند به تقویت حافظه و بهبود عملکرد مغز کمک کند. زمانی که می‌خوابید، مغز فرصت دارد که اطلاعات را طبقه‌بندی و تثبیت کند.
اگر نتوانید به خوبی بخوابید، مطالعه‌هایی که در طول روز انجام داده‌اید، به صورت درست و منطقی، پردازش نخواهند شد. بنابراین در این فاصله اطلاعاتی را که از طریق درس خواندن و مطالعه در حافظه کوتاه مدت خود ذخیره کرده‌اید، به حافظه بلندمدتتان منتقل و ثبت خواهد شد.
تاثیر خواب بر وزن فرد کنکوری
شاید خیلی‌ها به این موضوع دقت چندانی نکنند ولی خواب کم یا زیاد، می‌تواند به کاهش یا افزایش غیر معمول وزن منجر شود. اختلال در پروسه و روند ترشح هورمون‌ها می‌تواند بر وزن فرد موثر باشد. برای این که وقتی پشت کنکوری هستید دچار افزایش وزن نشوید، ۴ ساعت قبل از خواب، از خوردن غذا بپرهیزید تا بدنتان در طول شب بتواند خواب راحت‌تری را تجربه کند.
کاهش استرس و اضطراب کنکور
بسیاری از کنکوری‌ها به جای بیدار شدن در صبح زود، شب‌ها را دیرتر می‌خوابند و در نتیجه روز خود را دیرتر شروع می‌کنند. اما دیر خوابیدن باعث ایجاد مشکلات جسمی متعدد در فرد می‌شود. بالا رفتن فشار خون، تپش قلب، اختلال در عملکرد ارگان‌های بدن و ترشح هورمون‌ها، از عوارض نداشتن خواب مناسب و کافی است. خواب مفید شبانه تا حد زیادی می‌تواند استرس را از کنکوری‌ها دور کند.
بیشتر بخوانید: راهکارهای کاهش استرس برای خواب سریع و راحت شبانه
کنکوری‌ها چقدر باید بخوابند؟
اگرچه عوامل زیادی بر میزان مناسب خواب در هر فرد تاثیرگذار است ولی به طور معمول توصیه می‌شود که خواب خود را بین ۶ تا ۹ ساعت در شبانه‌روز نگه دارید. کمتر از ۶ ساعت خواب در روز، بدن را با افت شدید انرژی مواجه می‌کند. تا حدی که کاهش ۲ ساعت از خواب شبانه به مدت ۲ هفته منجر به کاهش عملکرد عصبی رفتاری می‌شود.
همچنین بیشتر از ۹ ساعت خواب می‌تواند باعث اختلال در هوشیاری و عملکرد صحیح شود. از طرفی خواب زیاد یا کم، باعث ایجاد بی‌انگیزگی در فرد کنکوری می‌شود و اختلال افسردگی و اضطراب را افزایش می‌دهد. ولی در کنار ساعت خواب، موضع مهم دیگر، کیفیت خواب است که باید به آن توجه ویژه‌ای کنید.
ضرورت کیفیت خواب بر سلامت کنکوری‌ها
نه تنها سلامت جسم، بلکه سلامت روان هم در گرو خواب خوب شبانه است. اگر به هر دلیلی در هنگام خوابیدن، با مشکل مواجه می‌شوید و سخت می‌خوابید یا با دشواری زیاد از خواب بیدار می‌شوید، به معنی کم بودن کیفیت خوابتان است. اما مهم‌ترین نشانه پایین بودن کیفیت خواب، بیدار شدن‌های متوالی در طول شب است.
خواب منقطع باعث می‌شود بعد از بیداری، احساس خستگی و خواب‌آلودگی کنید. علاوه بر این، بر تمرکز کردن شما، تاثیر منفی خواهد گذاشت. به طور کلی، پایین بودن کیفیت خواب، عملکرد مثبت بدنتان را کاهش خواهد داد و از انرژی شما کم خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: بهترین روش‌های ترشح طبیعی هورمون خواب یا ملاتونین
متغیر بودن ساعت خواب و اثرات سوء آن
شاید درباره اهمیت ساعت خواب در شب‌های امتحان و تاثیر آن بر روند یادگیری چیزهایی بدانید ولی حتی اگر خواب عمیقی داشته باشید و به اندازه کافی بخوابید، در صورتی که ساعت خوابتان مدام در حال تغییر و جابه‌جایی باشد، کارایی ذهنی و مغزی شما دچار اختلال می شود. اگر نتوانید سر یک ساعت مشخص بخوابید و بیدار شوید، هم کیفیت خوابتان کاهش پیدا می‌کند و هم به سختی می‌خوابید یا بیدار می‌شوید.
تغییر ساعت خواب و بیداری، یکی از مهم‌ترین دلایل اختلال در خواب است که باعث کسلی و خستگی در طول روز و افت تحصیلی می‌شود. برای داشتن ساعت منظم خواب و بیداری، مهم‌ترین موضوع، نظم دادن به برنامه‌های روزانه است تا مجبور نشوید به‌خاطر عقب افتادن از برنامه‌ریزی، از خواب شبانه خود بزنید.
اثرات شب بیدار شدن و درس خواندن برای کنکور
اگرچه بعضی افراد اصرار دارند که در طول شب بهتر می‌توانند درس بخوانند و تمرکز بیشتری دارند، ولی تحقیقات نشان داده است که افرادی که شب‌ها، به خصوص پس از نیمه شب مطالعه درسی می‌کنند، کارایی مغزشان کاهش پیدا می‌کند و سطح یادگیری کمتری دارند.
بنابراین، اگر جزو آن دسته از کنکوری‌ها هستید که می‌توانید تا نیمه شب بیدار بمانید، این عادت را حتما ترک بدهید و شب‌ها زود بخوابید تا بتوانید در زمان صبح، راحت‌تر بیدار شوید.
بهترین ساعت بیداری برای کنکوری‌ها
اگرچه نسخه‌های متفاوتی برای ساعت خواب و بیداری تجویز می‌شود ولی اگر می‌خواهید روز خود را با نشاط شروع کنید و ادامه بدهید، سحرخیزی را نباید از یاد ببرید. توصیه بهترین زمان بیداری برای کنکوری‌ها ساعت ۶/۵ یا ۷ صبح است. ساعت ۷/۵ صبح هم زمان مناسب برای خوردن صبحانه است.
اگر برای منظم نگه داشتن ساعت بیداری، مداومت نشان بدهید و سعی خودتان را بکنید، حتما خواب شبانه بهتری را هم تجربه خواهید کرد. بنابراین کمتر احساس خواب آلودگی خواهید کرد.
چطور خواب آلودگی را در روزهای پشت کنکوری رفع کنیم؟
دلایل زیادی برای احساس خواب آلودگی در طول روز، مخصوصا در ساعت اولیه بعد از بیداری وجود دارد. دلایل گوناگونی مثل کمبود ویتامین‌های ضروری بدن مثل ویتامین B و D، بیماری‌ها و اختلالات سلامتی مثل آلرژی، مشکل کم خونی، متعادل نبودن ترشح هورمون‌ها، کمبود آب بدن، عفونت و پایین بودن فشار خون می‌تواند منجر به خواب آلودگی شود.
از طرفی بیماری‌های حاد و مزمن مثل تیروئید، بیماری‌های کلیوی و خونی، بیماری دیابت و در کل بیماری‌هایی که عملکرد اندام بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند، موجب بروز خواب آلودگی و کسلی در فرد می‌شوند. اگر به صورت مداوم احساس خواب آلودگی دارید، حتما آزمایش‌های لازم مربوط به سلامتی را انجام دهید. در صورتی که هیچ مشکلی در زمینه سلامتی نداشتید، به وضعیت روحی‌تان توجه بیشتری نشان بدهید.
احساس بی‌انگیزگی یا ناامیدی، می‌تواند موجب خواب آلودگی و احساس کرختی شود. اگر از مشکل افسردگی رنج می‌برید، حتما به روانشناس یا مشاوره مراجعه کنید. در ضمن ورزش کردن روزانه را هم در برنامه خود قرار دهید. بهتر است برای ورزش کردن، زمان صبح را انتخاب کنید.
چطور برای قبولی در کنکور خواب راحتی داشته باشیم؟
حالا که به ضرورت خواب برای قبولی در کنکور پی بردید، باید تمام تلاشتان را به کار ببندید تا یک روتین و برنامه منظم خواب داشته باشید.
*برای این که راحت بخوابید و خواب باکیفیتی داشته باشید، عوامل جسمی و روحی را مد نظر قرار دهید و ایراد کار را پیدا کنید.
*به تهویه و نور مناسب اتاق خواب برای خواب و بیداری توجه کنید. گرما یا سرمای غیر معمول هم می‌تواند باعث اختلال در خواب شود. حتما یک مکان ساکت و به دور از نور و سر و صداهای مزاحم برای خوابیدن انتخاب کنید.
*پرهیز از خواب یا چرت روزانه هم می‌تواند به داشتن خواب خوب شبانه کمک کند.
*به هیچ وجه با گوشی موبایل یا تبلت به رختخواب نروید.
*به محض بیدار شدن از رختخواب بیرون بیایید تا دچار کسلی و خواب آلودگی نشوید.
*بعد از بیدار شدن صبحانه کامل و مقوی بخورید. اهمیت تغذیه صحیح برای کنکوری‌ها کمتر از اهمیت خواب نیست.
*به مدت ۳ تا ۴ ساعت قبل از خواب، نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل قهوه یا چای ننوشید.
*ورزش صبحگاهی سبک داشته باشید و قبل از خواب، ورزش‌ها و فعالیت‌های ورزشی سنگین نکنید.
*می‌توانید از شنیدن موزیک‌های آرامبخش هم برای خواب بهتر کمک بگیرید.
سوالات متداول
زمان مناسب خواب و بیداری برای کنکوری‌ها چه زمانی است؟
به کنکوری‌ها توصیه می‌شود که ساعت خواب خود را بین ۶ تا ۹ ساعت نگه دارند. بیش از ۹ ساعت خواب باعث پرخوابی و کمتر از ۶ ساعت هم کم‌خوابی محسوب می‌شود.
خواب نامنظم و نا مناسب چه تاثیری بر یادگیری دارد؟
اگر برنامه خواب و بیداری منظمی نداشته باشید و کیفیت خوابتان پایین باشد، با مشکل عدم تمرکز، اختلال در عملکرد مغز و حافظه بلند مدت یا کوتاه مدت مواجه خواهید شد. همچنین یادگیری و تثبیت اطلاعات کاهش خواهد یافت.
N . 7 اسفند 1402
سلام دخت من پشت کنکوریه و ساعت ۲۱:۳۰میخوابه و ۲:۳۰صبح بیدار میشه ..آیا این تایم خواب و بیداری خوبه یا خیر؟