در مورد اهمیت ساعت خواب در شب‌های امتحان چقدر می‌دانید؟ خواب چطور بر یادگیری ما تأثیر می‌گذارد؟ آیا خواب باعث کاهش استرس امتحان می‌شود؟ اصلاً چرا باید شب قبل از امتحان خوب بخوابیم؟ چقدر در مورد تأثیر خواب بر حافظه انسان می‌دانید؟ در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش قصد داریم شما را با اهمیت خواب شب قبل امتحان و تأثیر خواب بر یادگیری و حافظه آشنا کنیم. در انتهای مقاله به سوالات رایج در مورد ساعت خواب کافی برای دانش آموزان پاسخ خواهیم داد.
اهمیت ساعت خواب در شب‌های امتحان
یکی از توصیه‌های طلایی کنکور خواب کافی است. خواب کافی موجب بهبود فرآیند یادگیری می‌شود. برخلاف تصور خیلی از دانش آموزان که تمام شب را برای یاد گرفتن دروس و کسب نمرات بالا بیدار می‌مانند، باید بدانید که یک خواب خوب می‌تواند بیشتر از تکرار درس‌ها به یادگیری شما کمک کند. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که کاهش خواب می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی جدی در یادگیری شود.
بررسی‌ها در مورد اهمیت خواب شب قبل امتحان حاکی از آن است که خوب خوابیدن قبل از امتحان می‌تواند تا ۵۰ درصد قدرت به خاطر آوردن اطلاعات را افزایش دهد. کارشناسان توصیه می‌کنند که دانش آموزان به هیچ عنوان در فصل امتحانات تا صبح برای درس خواندن بیدار نمانند و حتماً به مغز خود استراحت دهند.
بهتر است دانش آموزان در شب‌های امتحان به جای بیدار ماندن در شب، صبح‌ها زودتر از خواب بیدار شود. به علاوه این سوال در ذهن خیلی از دانش آموزان وجود دارد که با چند بار خواندن حفظ شویم یا به خاطر سپردن یک موضوع چقدر نیاز به تکرار دارد. در این مورد باید بدانید هر چقدر تمرکز و هوشیاری شما بیشتر باشد، قطعاً راحت‌تر می‌توانید دروس را به خاطر بسپارید.
بی‌خوابی، استرس، نگرانی و تغذیه نامناسب می‌تواند روی زمان به خاطر سپردن اطلاعات در ذهن و یادگیری دروس تأثیر بگذارد. به همین دلیل اهمیت خواب شب قبل امتحان به دانش‌آموزان و والدین آن‌ها توصیه می‌شود و کارشناسان متذکر می‌شوند که به جای بیدار ماندن سعی کنید شیوه درس خواندن خودتان را تغییر دهید. در ادامه می‌توانید بیشتر با اهمیت و تاثیر خواب شب قبل امتحان آشنا شوید.
تقویت حافظه
خوابیدن موجب انتقال اطلاعات ذهنی به حافظه بلند مدت می‌شود. درواقع خواب خوب موجب می‌شود اطلاعات بهتر در ذهن ثبت شود. تحقیقات نشان می‌دهد تنها ۲ ساعت کمبود خواب در ۱۴ شب می‌تواند موجب کاهش به سزایی در حافظه کوتاه مدت و تمرکز افراد شود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
اهمیت خواب کافی برای دانش آموزان آن‌قدر زیاد است که می‌تواند روی سلامت جسم آن‌ها را نیز تأثیر بگذارید. خوابیدن موجب تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از بروز بیماری در افراد می‌شود.
جلوگیری از التهاب در بدن
جدا از تأثیر خواب بر حافظه انسان باید بدانید که خواب می‌تواند روی بروز بیماری‌های مختلف نیز تأثیر بگذارد. کمبود خواب می‌تواند به مرور موجب ایجاد بیماری‌های قلب، دیابت، آرتریت و پیری زودرس شود. طبق مطالعات انجام شده خوابیدن کمتر از ۶ ساعت در شبانه روز موجب افزایش ریسک ابتلا به فشار خون و التهاب در بدن می‌شود.
حفظ عملکرد دستگاه عصبی
از دیگر فواید خواب مناسب در دوران نوجوانی می‌توان به ترمیم سلول‌های عصبی و حفظ عملکرد دستگاه عصبی اشاره کرد. از طرف دیگر خوابیدن موجب افزایش تعداد سلول‌های مغز می‌شود و این موضوع به طور مستقیم بر قدرت حافظه و یادگیری مؤثر است.
افزایش قدرت تفکر و استدلال
امروزه دیگر اهمیت ساعت خواب در شب‌های امتحان بر کسی پوشیده نیست. ساعت خواب مناسب برای کنکوری‌ها و دانش آموزان موجب بهبود قدرت استدلال و تفکر می‌شود. افرادی که خواب کافی دارند معمولاً راحت‌تر می‌توانند در مواقع پیچیده با مشکلات مواجه شوند و قدرت استدلال و تصمیم گیری بهتری دارند.
افزایش انرژی
از مهم‌ترین اثرات محرومیت از خواب می‌توان به کاهش انرژی و افزایش میزان اضطراب و استرس اشاره کرد. معمولاً دانش آموزانی که خواب شب امتحان آن‌ها کمتر از میزان عادی است، راحت‌تر دچار استرس می‌شوند و از طرفی انرژی پایین‌تری در طول روز دارند. جالب است بدانید که خواب حتی بر متابولیسم و سوخت و ساز بدن تأثیر دارد و کم خوابی می‌تواند سبب بروز چاقی در دانش آموزان شود.
بهترین ساعت خواب مناسب برای دانش آموزان و دانشجویان
به طور کلی هر فرد بزرگسال در طول روز به ۷ تا ۹ ساعت خواب نیاز دارد. معمولاً بهترین ساعت خواب مناسب برای کنکوری‌ها و دانش آموزان بین ۸ تا ۱۰ ساعت است. دانشجویان نیز در طول شبانه روز به ۷ تا ۱۰ ساعت خواب نیاز دارند. ساعت خواب به خصوص برای کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند، اهمیت زیادی دارد و کم خوابی می‌تواند روی تمرکز، خلق و خو و حتی احساسات آن‌ها تأثیر بگذارد.
عوارض بی‌خوابی در شب امتحان
از مهم‌ترین عوارض بی‌خوابی در شب امتحان می‌توان به احساس خستگی، کاهش توان ذهنی، از دست دادن انرژی و کاهش قدرت حافظه اشاره کرد. به علاوه نخوابیدن در شب امتحان موجب احساس خواب آلودگی دانش آموزان در جلسه امتحان می‌شود و قدرت یادآوری مطالب را کاهش می‌دهد. برای کنترل استرس در ایام امتحانات خواب شب امتحان را جدی بگیرید.
باید بدانید که اهمیت خواب کافی برای دانش آموزان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. کم خوابی در شب‌های امتحان می‌تواند سبب ایجاد اضافه وزن، سردرد، اختلالات بینایی و حتی دردهای گوارشی در آن‌ها شود. پیشنهاد می‌کنیم مقاله بهترین و بدترین غذاها و میوه‌ها قبل از خواب را هم بخوانید.
تأثیر خواب بر یادگیری و حافظه
خواب در چند مرحله اتفاق می‌افتد که هر مرحله آن هدف خاصی را دنبال می‌کند. قبل از هر چیزی خواب یک نیاز فیزیکی است و خستگی بدنی ما را برطرف می‌کند. زمانی که ما می‌خوابیم نورون‌های مغز با یک ریتم منظم شروع به ترمیم بدن می‌کنند. در این فرآیند سیستم ایمنی بدن بازسازی می‌شود و ماهیچه‌ها و سیستم‌های قلبی عروقی تجدید می‌شوند.
زمانی که یک فرد در شب خوب نمی‌خوابد مغز فرصت ثبت اطلاعات جدید را از دست می‌دهد. در زمان خواب، مغز هر آن چه در طول روز اتفاق افتاده را دوباره پخش و ثبت می‌کند. در طول خواب جزئیات غیر ضروری از مغز پاک می‌شوند و فضایی جدید برای اطلاعات ضروری ایجاد می‌شود. درواقع خواب خوب موجب می‌شود تا اطلاعات از حافظه کوتاه مدت ما به حافظه بلند مدت منتقل شوند و از همین رو قدرت یادگیری افزایش پیدا می‌کند.
چطور در شب امتحان بهتر بخوابیم؟
- برای خوابیدن خودتان زمان مشخصی را تعیین کنید و هر شب رأس همان ساعت به رختخواب بروید.
- نهایتا تا ساعت ۷ تا ۸ شب شام بخورید و قبل از خواب یک میان وعده کوچک میل کنید تا راحت‌تر به خواب بروید.
- قبل از خواب غذاهای حاوی تریپتوفان مثل موز، شیر و گردو استفاده کنید. این غذاها موجب تولید ملاتونین در بدن و خوابی راحت‌تر می‌شوند.
- برای بهبود خواب شب امتحان به هیچ عنوان نوشیدنی‌های کافئین دار نخورید.
- برای درس خواندن مکان مجزایی از اتاق خواب در نظر بگیرید.
- از گوشی هوشمند در رختخواب استفاده نکنید.
- قبل از خواب استرس‌ها و فکرهای مختلف را دور بریزید و با آرامش بخوابید.
- در طول روز از چرت زدن اجتناب کنید.
در مجموع هر چند که خیلی از ما در مورد اهمیت خواب شب قبل امتحان می‌دانیم، اما هنوز هم بسیاری از دانش آموزان شب قبل از امتحان بیدار می‌مانند و تا صبح درس می‌خوانند. اما باید بدانید که این روش درس خواندن به هیچ عنوان اصولی و درست نیست و می‌تواند موجب بروز مشکلات زیادی شود.
والدین باید با توضیح اهمیت خواب کافی برای دانش آموزان آن‌ها را متقاعد کنند تا با مطالعه دروس در طول سال از انبار کردن درس‌ها در شب امتحان اجتناب کنند و در این شب آرامش بیشتری داشته باشند.
سوالات متداول
آیا مطالعه شب تا صبح در شب امتحان صحیح است؟
اهمیت خواب شب قبل امتحان بیشتر از مطالعه شب تا صبح دروس است. خوابیدن موجب ثبت اطلاعات و افزایش توان یادگیری در دانش آموزان می‌شود.
مهم‌ترین نقش استراحت و خواب در روند یادگیری چیست؟
از اهمیت خواب کافی برای دانش آموزان می‌توان به افزایش تمرکز، بالا رفتن توان ذهنی، افزایش به خاطر آوردن اطلاعات و همچنین کاهش استرس و اضطراب اشاره کرد. خواب خوب موجب انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت می‌شود.
