شب قبل از کنکور و روز کنکور چه بخوریم؟ زندگی داوطلبان کنکور به شدت تحت تاثیر آزمونی است که در پیش دارند. این امتحان سرنوشت ساز، بر نحوه غذا خوردن، روابط اجتماعی، ساعات خواب و بیداری و در کل، روی همه جوانب زندگی آن‌ها تاثیر مستقیمی دارد. در مورد کنکوری‌ها، علاوه بر تمرکز بر دروس و کنترل استرس و اضطراب، یک توصیه طلایی کنکوری دیگر هم وجود دارد و آن هم تغذیه مناسب کنکوری ها است. باید و نباید‌هایی که این افراد باید در دوران قبل از آزمون رعایت کنند، از مواردی است که اهمیت زیادی دارد. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش مواردی چون تغذیه مناسب برای کنکوری ها، رژیم لاغری برای کنکوری ها، دمنوش، معجون، نوشابه‌های انرژی‌زا، مکمل‌ها و تاثیر آن‌ها را بر سلامت کنکوری‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تغذیه مناسب برای درس خواندن
کنکوری‌ها برای این که بتوانند به خوبی از عهده آزمونی که در پیش دارند، بربیایند، باید علاوه بر درس خواندن منظم و درست، به اصول تغذیه مناسب برای کنکوری ها نیز توجه ویژه نشان دهند. پیروی از یک الگوی صحیح برای بهبود عملکرد سیستم‌های بدن، تاثیر چشمگیری در تمرکز و تقویت حافظه کنکوری‌ها دارد. از همه مهم‌تر، گنجاندن طیف وسیع و متنوعی از مواد غذایی مفید، برای تامین انرژی مورد نیاز بدن، ضروری است.
از جمله این مواد غذایی می‌توان به کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، چربی‌های مفید، قند سالم و … اشاره کرد. اما چطور یک برنامه‌ریزی غذایی درست و اصولی برای مدت باقیمانده به کنکور پیش بگیریم؟ اول از همه باید بدانید که وعده‌های غذایی را نباید حذف کنید یا زمان آن‌ها را تغییر دهید. مهم‌ترین وعده غذایی هم که نباید از قلم بیندازید، صبحانه است.
بهترین صبحانه برای کنکوری ها
همان طور که اشاره کردیم، نه تنها در روزهای پایانی به کنکور، بلکه در بقیه ایام سال هم نباید صبحانه خوردن را از برنامه غذایی خود حذف کنید. به ویژه برای کنکوری‌ها، صبحانه مهم‌ترین وعده غذایی به حساب می‌آید. اما برای صبحانه باید این نکته را در نظر داشته باشید که خوردن لبنیات و شیرینی باعث کاهش تمرکز شما موقع درس خواندن می‌شود.
یک برنامه تغذیه مناسب برای کنکوری ها، شامل کربوهیدرات پیچیده، چربی اشباع نشده، ویتامین و … است. همچنین باید مصرف قند را تا جای ممکن کاهش دهید. مصرف قند زیاد، خستگی را به همراه دارد و اعتیاد آور خواهد بود. همچنین به افزایش وزن بالا منجر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: بهترین تغذیه در روزهای امتحان برای دانش آموزان
رژیم غذایی اصولی برای کنکوری ها
در لیست تغذیه مناسب برای کنکوری ها، حتما باید از مواد غذایی استفاده کنید که حاوی مواد معدنی مثل آهن، کلسیم، منیزیوم، روی و سلنیوم باشند. این مواد غذایی علاوه بر تقویت سیستم ایمنی، روند رشد را سرعت می‌بخشند.
چه چیزهایی باید بخورید:
*خوراکی‌های سرشار از مواد معدنی شامل تخم مرغ، مرغ، گوشت، جگر، ماهی، مواد غذایی سبوس‌دار، جوانه گندم، گندم، گردو و … می‌شوند.
*برای کاهش استرس و اضطراب هم خوردن خرما و عسل به همراه شیر کمک کننده خواهد بود. همچنین خرما به دلیل محتوای بالای کلسیم و فسفر، به تقویت حافظه و انرژی بخشی به سلول‌های عصبی کمک می‌کند.
*برای جبران سروتونین بدن مرکبات و میوه‌ها را حتما در رژیم غذایی‌تان جای دهید. سبزیجات تازه، هویج و آب هویج به عنوان میان‌وعده‌های مفید می‌توانند از تضعیف حافظه جلوگیری کنند و باعث تقویت حافظه کنکوری‌ها شود.
*در کنار این‌ها، خوراکی‌هایی که با گندم و آرد جو درست می‌شوند به هضم غذا کمک می‌کنند. خوردن حبوبات مثل عدس، لوبیا و … را هم نباید فراموش کنید.
چه چیزهایی نباید بخورید:
برای پیروی از یک برنامه تغذیه مناسب برای کنکوری ها، باید تا جای ممکن مصرف برخی مواد غذایی را محدود کنید. خوردن قندهای ساده به شکل‌های مختلف مثل خوردن مربا، نوشابه، شکلات، شربت‌های حاوی شکر و … تمرکز و آرامش را به هم می‌زنند.
در کنار این‌ها، توصیه می‌شود که مصرف ماست و دوغ ترش، پنیر، سیب ترش، غذاهای سرخ کردنی، سوخاری و فست فود را تا جای ممکن کم کنید. این مواد غذایی فعالیت‌های فکر را مختل می‌کنند و باعث کاهش حافظه می‌شوند.
دمنوش مناسب برای کنکوری ها
دمنوش‌ها از مفیدترین نوشیدنی‌ها و از بخش‌های پرطرفدار در تغذیه مناسب کنکوری ها به حساب می‌آیند. یکی از دمنوش‌های مفید برای تقویت حافظه مخلوط بادرنجبویه، اسطوخودوس و گل گاوزبان است. خوردن این دمنوش به افراد سالمی که هیچ‌گونه بیماری زمینه‌ای ندارند، توصیه می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش مناسب برای کنکوری ها، باید به اندازه یک قاشق غذاخوری گیاهانی را که در بالا به آن‌ها اشاره شد، در یک و نیم لیوان آب مخلوط کنید و به آرامی بجوشانید. وقتی یک‌سوم از آب آن بخار شد، مخلوط را صاف کنید. در پایان تکه کوچکی نبات را داخل آن حل کنید. این دمنوش را ۳۰ دقیقه قبل از خواب میل کنید.
معجون تقویت حافظه برای کنکوری ها
برای تنوع‌بخشی به برنامه تغذیه مناسب برای کنکوری ها و همچنین استفاده از مواد غذایی مقوی برای تقویت حافظه، «کُندُر» یکی از گیاهانی است که با آن می‌توانید یک معجون عالی درست کنید. معجون کندر، به تقویت حافظه کودکان و سالمندان هم کمک زیادی می‌کند.
برای طرز تهیه این معجون سعد کوفی، کندر و هلیله زرد هر کدام به اندازه ۲۰ گرم، زعفران ۲ گرم و مقداری عسل را کنار بگذارید. به جز عسل، بقیه مواد را به خوبی آسیاب کنید. سپس آن‌ها را با عسل ترکیب کنید. معمولا برای این میزان مواد، ۵۰۰ گرم عسل لازم است ولی می‌توانید مقدار آن را کمتر یا بیشتر هم در نظر بگیرید.
این معجون مناسب برای کنکوری ها را در بطری شیشه‌ای در بسته بریزید و به مدت یک شبانه‌روز در محیط آشپزخانه بگذارید. به اندازه نصف یا یک قاشق چای‌خوری از این معجون را به صورت روزانه بخورید. در ضمن از قرار دادن این معجون در یخچال خودداری کنید.
نوشیدنی‌های انرژی‌زا برای کنکوری ها
خوردن نوشیدنی‌های انرژی زا، برای برخی افراد مثل دوپینگ کردن است. بدن برخی از کنکوری‌ها هم اتفاقا به خوردن این نوشیدنی‌ها عادت کرده است. اما متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا، حتی نسکافه، قهوه و چای هم باعث ایجاد اضطراب در داوطلبان می‌شود.
علاوه بر این، از مضرات مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا می‌توان به پایین آوردن تمرکز اشاره کرد. این نوشیدنی‌ها، در حالت عادی برای افزایش هوشیاری و رفع خستگی استفاده می‌شوند، در حالی که داوطلبان کنکور به خاطر شرایط جسمی و سن پایین، به اندازه کافی هوشیاری دارند و خوردن این نوشیدنی‌ها، موجب بیقراری آن‌ها خواهد شد.
رژیم لاغری برای کنکوری ها
در مورد کنکوری‌ها، یک جا نشستن و درس خواندن باعث اضافه وزن و چاقی خواهد شد. مخصوصا اگر فعالیت ورزشی در برنامه روزانه آن‌ها جایی نداشته باشد. از طرفی ریزه‌‌خواری و خوردن تنقلات در حین مطالعه به اضافه وزن دامن می‌زند. از توصیه‌های اکید متخصصان تغذیه این است که در تغذیه مناسب برای کنکوری ها، حتما باید غذاهای متنوع و سالم گنجانده شود.
خوردن نوشابه‌های انرژی‌زا و کافئین‌دار، شکلات، شربت‌هایی که با قند درست می‌شوند، غذاهای سرخ کرده و سوخاری و انواع فست فود افزایش چشمگیر وزن را برای این گروه به دنبال دارند. برای رژیم لاغری کنکوری‌ها، باید این مواد غذایی مضر را از برنامه تغذیه‌ای خود حذف کنید یا تا جای ممکن مصرف آن‌ها را کاهش دهید.
مکمل برای کنکوری ها
برخی از کنکوری‌ها و خانواده‌هایشان گمان می‌کنند که مصرف مکمل‌ها تاثیر بیشتری نسبت به خوردن مواد غذایی گوناگون دارد، اما واقعیت چیز دیگری است. اغلب این مکملهای غذایی نه‌‌تنها سودی ندارند بلکه در برخی موارد مواد نگهدارنده به کار رفته در آن‌ها می‌تواند اثرات سوءمستقیم و غیرمستقیم در فرایند یادگیری و تمرکز فرد نیز داشته باشد. به همین خاطر هرگز نباید به فکر جایگزین کردن این دو با یکدیگر باشید.
البته در مورد دختران، خوردن مکملهای آهن، به خاطر پریودی‌های ماهانه توصیه می‌شود اما در حالت کلی، تنها در صورتی باید از مکمل‌ها در رژیم غذایی استفاده کنید که پزشک آن را تجویز کرده باشد.
سوالات متداول
در تغذیه مناسب برای کنکوری ها از چه مکمل‌هایی استفاده کنیم؟
به جز در دختران، که قرص‌های آهن برای جبران کم‌خونی ناشی از پریود توصیه می‌شود، برای کنکوری‌ها خوردن مکمل حتما باید با دستور پزشک انجام شود. در ضمن هرگز مکمل را به عنوان جایگزین غذا استفاده نکنید.
کنکوری‌ها چه غذاهایی نباید بخورند؟
کنکوری‌ها باید خوردن نوشابه‌های انرژی‌زا و کافئین‌دار، غذاهای سرخ کرده و فست فود و نوشیدنی‌های با شکر زیاد را از برنامه غذایی خود حذف کنند.
