کتاب «درباره معنی زندگی» یکی از آثار ماندگار ویل دورانت، فیلسوف، مورخ و نویسنده سرشناس آمریکایی است. خوانندگان حرفهای کتاب ویل دورانت را با کتابهای ارزشمند و خواندنی او همچون «تاریخ فلسفه»، «لذات فلسفه» و همینطور کتاب مشهور ۱۱ جلدی «تاریخ تمدن» میشناسند. دورانت در کتاب درباره معنی زندگی به پرسشهای بنیادینی درباره انسان و مفهوم زندگی پرداخته است. امروز در سرویس کتاب و ادبیات مجله کوروش به معرفی و خلاصه شاهکار ویل دورانت، درباره معنی زندگی و بریدههایی از کتاب پرداختهایم.
مشخصات کتاب «درباره معنی زندگی»
ژانر: فلسفه
عنوان: درباره معنی زندگی (به انگلیسی: On the Meaning of Life)
نویسنده: ویل دورانت
سال انتشار: ۱۹۳۲
زبان اصلی: انگلیسی
تعداد صفحات: ۱۴۸ صفحه
ترجمه: شهابالدین عباسی (به انتخاب نویسنده)
مدت زمان مطالعه: حدود ۴ ساعت و ۳۰ دقیقه
مختصری درباره زندگینامه ویل دورانت
ویل دورانت با نام کامل ویلیام جیمز دورانت روز ۵ نوامبر ۱۸۸۵ در نورثآدامز در ایالت ماساچوست متولد شد. او از دوران کودکی به فلسفه سوسیالیسم علاقهمند شد و برخلاف نظر والدینش که میخواستند فرزندشان کشیش شود به تحصیل در رشتههای تاریخ، فلسفه و ادبیات پرداخت و سپس نیز به تدریس این رشتهها در دانشگاه و سرانجام نویسندگی روی آورد.
ویل دورانت با مطالعه کتاب «اخلاق» نوشته اسپینوزا، فیلسوف هلندی شدیدا به فلسفه دل بست و سپس رشته فلسفه را تا مقطع دکترا ادامه داد. ویل دورانت پس از اینکه کاملا به فلسفه روی آورد، کتابهای خواندنی زیادی در این حیطه نوشت. به عقیده منتقدان، دورانت با سادهسازی مفاهیم پیچیدهی فلسفی کمک زیادی به خواندن شدن فلسفه توسط عموم مردم کرد.
با این حال، ذهن سرگشته و کنجکاو ویل دورانت به این راحتیها اقناع نمیشد، او بعدا سر از تاریخ نیز درآورد. به این ترتیب، اثر مشهورش که تلفیقی از تاریخ و فلسفه بود، «تاریخ فلسفه» را نیز به چاپ رساند. کتابی که مورد تحسین اندیشمندان و خوانندگان قرار گرفت و نویسنده را بر آن داشت تا «تاریخ تمدن» را نیز به رشته تحریر درآورد.
ویل دورانت در کنار تدریس زبانهای لاتین، فرانسه و انگلیسی در کالج سیتون هال مدتی را نیز به عنوان خبرنگار فعالیت میکرد. دورانت برای نوشتن کتاب تاریخ تمدن سفری را به دور دنیا آغاز کرد و به کشورهای مختلف از مصر و ایران تا روسیه و ژاپن سفر کرد.
انتشار کتاب تاریخ تمدن
در ابتدا هدف ویل دورانت تنها نوشتن جلد اول کتاب پرفروش تاریخ تمدن با نام «مشرق زمین، گهواره تمدن» بود. اما پس از استقبال بینظیر از کتاب و همینطور آغاز سفرهای او به دور دنیا که تا پنج دهه به طول انجامیدند، او نوشتن جلدهای بعدی کتاب را تا سال ۱۹۷۵ نیز ادامه داد تا مجموع جلدهای کتاب تاریخ تمدن به ۱۱ جلد برسد.
ویل دورانت در اثر شاخص خود با بهره گرفتن از اسناد و نوشتههای مورخان نامداری از «هرودوت» تا «آرنولد جی. توینبی» گزارش کاملی از زیست بشر ارائه داده است. تاریخ تمدن که دورانت آن را به همراه همسرش آریل به رشته تحریر درآورد، مهمترین اثر او به حساب میآید.
از دیگر آثار ارزشمند دورانت میتوان به «تاریخ فلسفه» چاپ ۱۹۲۶، «لذات فلسفه» چاپ ۱۹۲۹ و «درباره معنی زندگی» چاپ ۱۹۳۲ اشاره کرد. ویل دورانت همواره قدردان همسرش آریل بوده و در جایی اعلام کرده که بدون او قطعا توان نوشتن این کتاب حجیم را نمیداشت.
مرگ غم انگیز ویل دورانت و همسرش
علاقهی این زوج به هم به قدری بود که پس از اینکه خبر بستری شدن دورانت در بیمارستان به گوش آریل رسید، او عملا شوکه شد و آنقدر گرسنگی کشید تا جان بسپارد. ویل هم در بیمارستان پس از شنیدن خبر درگذشت همسرش سکته کرد و از دنیا رفت. به این ترتیب هر دو روز هفت نوامبر ۱۹۸۱ از دنیا رفتند. ویل دورانت در هنگام مرگ ۹۶ سال و آریل نیز ۸۳ سال سن داشت.
بیشتر بخوانید: بیوگرافی و بهترین کتاب های آلبرکامو
خلاصه کتاب درباره معنی زندگی
ویل دورانت که تأمل درباره معنی زندگی به شدت او را درگیر خود کرده بود، تصمیم گرفت پاسخ خود را از دیگران دریافت کند. دورانت به همین دلیل نامهای به ۱۰۰ چهرهی برجسته جهان نوشت. این افراد مشهور افرادی از سیاستمداران، بازیگران و اهلی سینما تا نویسندگان، فیلسوفان و حتی ورزشکاران را شامل میشدند.
ویل دورانت در نامهای که زیربنای کتاب درباره معنی زندگی است، از این افراد پرسیده بود: «خواهش میکنم لحظاتی از وقتتان را به من اختصاص دهید و به من بگویید زندگی برای شما چه معنایی دارد، چه چیزی باعث میشود ناامید نشوید و همچنان ادامه دهید… سرچشمههای الهام و انرژی شما چیست، هدف یا انگیزه کار و تلاشتان چیست، تسلیها و خوشیهایتان را از کجا پیدا میکنید و دست آخر، گنجتان در کجا نهفته است؟»
دورانت این نامه را برای مشهورترین چهرههای آن دوران از جرج برنارد شاو و برتراند راسل تا جواهر لعل نهرو و مهاتما گاندی فرستاد. ویل دورانت همچنین یکی از ۱۰۰ نامه را به یک زندانی محکوم به حبس ابد نیز نوشت. کتاب درباره معنی زندگی نیز متشکل از همین ۱۰۰ نامهای است که ویل دورانت از این اشخاص دریافت کرد.
دورانت در کنار پاسخ نامهها، حواشی زیادی را هم به ابتدا و انتهای کتاب جذاب و خواندنی «درباره معنی زندگی» افزوده است. او در این بخشها از بسیاری از مسائل از تاریخچه ابداعات بشری تا تأثیری که این تحولات بر زندگی ما گذاشتهاند نوشته است.
چرا باید کتاب درباره معنی زندگی را بخوانیم؟
معنی زندگی احتمالا ضرورترین سوالی است که هر انسانی دستکم یکبار در زندگی از خود پرسیده است. هر کدام از ما دوست داریم بدانیم در پَس زندگی و جهانی که در آن زندگی میکنیم چه میگذرد و آیا زندگی ما مفهوم و معنایی دارد؟ خواندن کتاب درباره معنی زندگی اگر نتواند پاسخی برای این سوال مهم فراهم کند، اما میتواند ما را با افکار و دیدگاههای ۱۰۰ چهرهی برجسته جهان آشنا کند.
جهانبینی این افراد ممکن است به ما در پیدا کردن راهمان در این دوران پر از تشویق و آشفتگی کمک کند. نتیجهگیری و حواشی که ویل دورانت در کتابش نوشته نیز میتواند برای خوانندگان جالب توجه باشد. البته منطقی نیست که پاسخهای این ۱۰۰ نفر را دربست بپذیریم، بلکه چنانچه خود دورانت میگوید، میتوان از در کنار هم قرار دادن این پاسخها به جمعبندی شخصی برسیم.
تفاوتی که در طرز فکر و جهانبینی این افراد نسبت به زندگی و معنی آن وجود دارد، میتواند خواننده را وادار کند به دنبال یافتن معنی زندگی از دید شخصی خودش شود. همچنین امکان اینکه از خواندن برخی پاسخهایی که دورانت دریافت کرده کاملا غافلگیر شوید نیز بسیار است. به هر ترتیب، دورانت در کنار گنجینههای ارزشمندش تاریخ فلسفه و تاریخ تمدن اینبار به ما کتابی تأملبرانگیز و پرشور هدیه کرده که هر خوانندهای را وامیدارد که به جستجوی معنی زندگی برگردد.
جملات و بریدههایی از کتاب درباره معنی زندگی
*«بزرگترین اشتباه در تاریخ بشر، کشف حقیقت بود. کشف حقیقت، ما را آزاد نکرد مگر از پندارهایی که تسلیمان میدادند و از قیدهایی که ما را حفظ میکردند. کشف حقیقت ما را خوشبخت نکرد، چون حقیقت زیبا نیست، و شایستگی آن را ندارد که با این همه شور و اشتیاق دنبال شود.»
*«ارسطو میگوید همه چیز، بارها و بارها کشف شده و از یاد رفته است. او به ما اطمینان خاطر میدهد که پیشرفت یک توهم است؛ امور انسان مانند دریاست که در سطح خود هزاران حرکت و آشفتگی دارد و چنین به نظر میرسد که به سوی جایی پیش میرود، در حالی که در تهِ خود به نسبت بیتغییر و آرام است.»
*«زنده بودن یک موهبت بزرگ است. آن قدر بزرگ که هیچ تحقیق علمی یا نوشته ادبی قادر به توصیف آن نیست.»
*«به دنبال آن نباش که دانش بیشتری کسب کنی. چرا که هرچه بیشتر بدانی، به تیمارستان نزدیکتر خواهی شد.»
*«تمام زندگی یک هیاهو است، پس کمی بخند، هیچ چیز را جدی نگیر و مطمئن باش که سرنوشت هیچ چیز به این نسل وابسته نیست.»
*«اگر بر مردن اصرار داری، متعهدانه تن به خطر بده و در افزودن بر این کشفیات نقشی به عهده بگیر؛ پیه آزمایشهای پزشکی و مکانیکی را به تن خود بمال و به زندگی و مرگ خود معنی و مفهوم ببخش. اما هر کار میکنی، از فلسفه نمیر.»
*«گوته میگوید هر اندیشهای که به عمل منتهی نشود، مرض است.»
*«در چشم سگها چیزی جز وراجهایی بیعقل نیستیم که با زبانمان صداهای زیادی درست میکنیم؛ و در چشم پشهها هم صرفا مادۀ غذایی هستیم.»
منبع: theattic
