نقد و خلاصه فیلم مار و رنگین کمان | داستان واقعی درباره زامبی ها

فیلم مار و رنگین کمان (The Serpent and the Rainbow) یکی از نادیده‌ گرفته شده‌ترین آثار ترسناک سینما اثر «وِس کریون» کارگردان مشهور ژانر وحشت است. مار و رنگین کمان که بر اساس کتاب غیرداستانی به همین نام نوشته «وید دیویس» ساخته شده، به ماجراهای عجیب و غریبی که این مردم‌شناس کانادایی در تحقیقاتش در کشور هائیتی به آن‌ها برخورده می‌پردازد. دیویس در هائیتی داستان عجیب شخصی به نام «کلارویس نارسیس» را می‌شنود که ابتدا به وسیله معجون جادویی خاصی به زامبی تبدیل و سپس زنده ‌به گور و پس از آن از گور برخیزانده شده و همچون برده در مزارع نیشکر به کار گرفته شده است. برای خواندن نقد و خلاصه فیلم مار و رنگین کمان با سرویس هنر و سینما در مجله کوروش همراه باشید.

مشخصات فیلم مار و رنگین کمان (The Serpent and the Rainbow)

ژانر: ترسناک، خیال‌پردازی

کارگردان: وس کریون

فیلم‌نامه‌: ریچارد ماکسول

داستانی: از آدام رادمن

بر اساس: کتاب «مار و رنگین کمان» اثر وید دیویس

بازیگران: بیل پولمن، کتی تایسون، زکس موکای، پل وینفیلد

موسیقی: برد فیدل

فیلم‌برداری: جان لیندلی

تدوین‌: گلن فاد

توزیع‌: یونیورسال پیکچرز

اکران: ۵ فوریه ۱۹۸۸

مدت زمان: ۹۸ دقیقه

محصول کشور: ایالات متحده

زبان: انگلیسی

بودجه: ۷ میلیون دلار

فروش گیشه: ۱۹،۶ میلیون دلار

آی‌ام‌دی‌بی (IMDb): ۶،۵

راتن تومیتوز: ۶۵٪

متاکریتیک: ۶۴٪

خلاصه داستان:

در دوران ناآرامی‌های اجتماعی و سیاسی در کشور هائیتی (پس از افول سلسله پادشاهی دووالیه)‌ «دنیس آلن» (بیل پولمن) مردم‌شناسی است که به آنجا سفر کرده تا در مورد یک پودر جادویی آئین «وودو» تحقیق کند. بر اساس شنیده‌های او جادوگرانان «وودو» از این پودر برای تبدیل آدم‌‌ها به زامبی‌های زنده استفاده می‌کنند.

 

دنیس به کمک جادوگری به نام «لوئیس موزارت» (برنت جنینگز) و محقق دیگری «ماریله دوشامپ» (کتی تایسون) تکه‌های این معمای مرگبار را در کنار یکدیگر قرار می‌دهند. اما در حالی که دنیس و یارانش مشغول پرده برداشتن از اسرار این پودر مرموز هستند،‌ مقامات دولت هائیتی تحقیقات او را تهدیدی بالقوه می‌دانند. به این ترتیب، دنیس باید هرچه زودتر برای نجات جانش از مهلکه بگریزد.

نقد و بررسی فیلم مار و رنگین کمان

«وس کریون» یکی از قله‌های ژانر وحشت بود. این کارگردان دوست‌داشتنی با بیش از پنجاه فیلم سینمایی چه به عنوان فیلم‌نامه‌نویس و چه کارگردان از «آخرین خانه در سمت چپ (۱۹۷۲)» گرفته تا «جیغ ۴ (۲۰۱۱)» کارنامه‌ی هنری شگفت‌انگیزی از خود به یادگار گذاشت. او در سال ۱۹۸۸ سه سال پس از نوشتن و کارگردانی «کابوس در خیابان اِلم (۱۹۸۵)» تصمیم گرفت توجه خود را معطوف یک فیلم ترسناک درباره زامبی‌ها کند.

انتخاب او نسخه‌ کم‌تر محبوبی از زامبی‌ها بود، او به جای نامیراهای گوشت‌خوار و درّنده‌ مشهورتر به دنبال ریشه‌های زامبی‌ها یعنی زامبی‌های «آئین وودو» رفت. اگر با تاریخچه زیرژانر زامبی در سینمای وحشت آشنا باشید می‌دانید که اولین فیلم‌های زامبی هالیوود نیز تحت تاثیر همین فرهنگ ساخته شدند.

فیلم مار و رنگین کمان «وس کریون» برگرفته از یک داستان واقعی بود. اما بخش بسیار کمی از فیلم حقیقتا از روی کتاب وید دیویس، مردم‌‌شناس کانادایی و تلاش‌های او برای اثبات پدیده زامبی‌سازی در کشور هائیتی ساخته شده بود. اگر چندان با پیشینه زامبی‌ها آشنایی ندارید باید بدانید که زامبی‌ها از اصول کلیدی باورها و اعتقادات آئین وودو که بومیان غرب آفریقا و نواحی حوزه کارائیب به آن پایبند بودند است.

پیروان وودو عقیده دارند که هر مرده‌ای می‌تواند توسط جادوگران (بوکور) این آئین زنده شده و به زندگی بازگردد. جادوگران می‌توانند با ترکیبی از پودر دارویی و مداخله‌های معنوی تکه‌ای از روح فرد مرده را در کوزه‌ای گذاشته و او را پس از بازگرداندن از دنیای مردگان وادار به انجام دستورات خود کنند. اعتقاد بر این بود که پس از مدتی، روح به طور طبیعی به سوی خداوند بازمی‌گردد. بنابراین، اثرات زامبی‌ نیز کاملا موقتی بود و در واقع، مدت آن به توانایی‌های هر کدام از جادوگران و جایگاه معنوی آن‌ها بستگی داشت.

سفر شگفت‌انگیز مردم‌شناس ماجراجویی به سرزمین زامبی‌ها

وید دیویس، نویسنده کتاب «مار و رنگین کمان» که در سال ۱۹۸۵ به چاپ رسید و متعاقب آن سروصداهای زیادی را در جامعه علمی به پا کرد، سفرهای زیادی را به هائیتی انجام داده بود تا بتواند دلایل علمی و پزشکی پدیده زامبی‌‌سازی را کشف کند.

او در یافته‌های خود به این نتیجه رسید که افراد زنده‌ای به وسیله‌ پودری که حاوی ترکیبات قوی از داروهای توهم‌زا و سّم مهلکی به نام «تترودوتوکسین» (که بیشتر در بدن ماه‌های بادکنکی یافت می‌شود) است به زامبی تبدیل می‌شوند. هر چند جنجال‌های کتاب دیویس همچنان ادامه دارد و کمابیش به اثبات رسیده که بخش زیادی از فرآیند زامبی‌سازی را جنبه‌های معنوی و اعتقادی تشکیل می‌داده‌اند، اما کتاب این مردم‌شناس ماجراجو ایده‌های زیادی را در اختیار «وس کریون» قرار داد تا فیلمی به همین نام را در سال ۱۹۸۸ کارگردانی کند.

ویس کریون و پرداختن به ریشه‌های زامبی‌ در فیلم مار و رنگین کمان

همچنین لازم است گفته شود که نام‌های مار و رنگین کمان در آئین وودو معانی مجازی دارند که به ترتیب به مفهوم «جهنم» و «بهشت» هستند. فیلم داستان جالب دکتر دنیس آلن، دانشمند آمریکایی را روایت می‌کند که به هائیتی سفر کرده تا دلایل علمی پشت‌پرده زامبی‌سازی را پیدا کند.

فیلم مار و رنگین کمان بسیار خوش‌ساخت و جذاب است و بازیگری‌های پخته به همراه سبک فیلمسازی «کریون» نیز در آن به وضوح به چشم می‌خورد. در حالی که ترس‌های عادی با مضامین فراواقعی و لحظات مهیج زیادی را در طول فیلم می‌بینیم، اما باید یادآور شویم که این فیلم اصلا داستان زامبی‌هایی به سبک «جرج رمرو» و فیلم مشهورش «شب‌ مردگان زنده» را روایت نمی‌کند.

در واقع، هیچ‌ جسد پوسیده‌ای و زامبی‌های گوشت‌خواری به سبک سایر فیلم‌های زامبی را در فیلم مار و رنگین کمال نمی‌بینیم، بلکه زامبی‌های فیلم بسیار زنده‌اند و بیشتر تحت تاثیر نیروهای جادویی قرار گرفته و به تسخیر دیگران درآمده‌اند.

بنابراین اگر منتظر داستانی به سبک سایر فیلم‌های زامبی هستید، احتمالا در همان ابتدای کار غافلگیر شوید. نکته دیگری که دانستن آن جالب است، اینکه سال اکران فیلم همان سالی است که فیلم «کابوس در خیابان الم ۴: استاد رؤیایی (۱۹۸۸)» نیز منتشر شد. هر چند وس کریون هیچ ارتباطی با تولید آن فیلم نداشت، حتی با وجود اینکه اعتبار نویسندگی فیلم نیز به او اعطا شده بود. (که به دلیل خلق شخصیت‌های اصلی آن از جمله «فِردی کروگر»‌ بود).

اما نکته جالب‌تر شعار فیلم مار و رنگین کمان است که چند ماه قبل از «کابوس در خیابان الم ۴» اکران شده بود. این فیلم با شعار «مرا دفن نکن… نمرده‌ام!» اکران شده بود. شعار فیلم کابوس نیز «تو نباید مرا دفن می‌کردی، من نمرده‌ام» بود. حالا به نظرتان این موضوع اتفاقی بود؟

به هر حال، مار و رنگین کمان فیلم سرگرم‌کننده و پرکششی است که به ریشه‌های اصلی زامبی بازمی‌گردد و هر طرفدار واقعی زیرژانر زامبی قطعا از تماشای آن لذت وافری می‌‌برد؛ به خصوص که وس کریون، یکی از استادان بی‌همتای ژانر وحشت کارگردانی آن را برعهده داشته است.

نظر منتقدان درباره فیلم مار و رنگین کمان

«راتن تومتیوز» از روی ۳۴ نقد و بررسی به فیلم مار و رنگین کمان امتیاز ۶۵ از ۱۰۰ داد. در چکیده نقدهای این وب‌سایت گرداوری دیدگاه می‌خوانیم: «اگرچه جلوه‌های ویژه زیاده از حد گه‌گاهی روی فیلم اثر گذاشته، اما مار و رنگین کمان فضایی سردی دارد که از آن برای روایت داستانی هوشمندانه و آگاهانه‌ی سیاسی بهره برده است.» «متاکریتیک» دیگر وب‌سایت گرداوری دیدگاه نیز از روی ۱۳ نقد و بررسی به مار و رنگین کمان امتیاز ۶۴ از ۱۰۰ داد که به معنای «نقدهای عموما خوب» است.

«راجر ایبرت» از «شیکاگو سان تایمز» ضمن نقد مثبت خود سه ستاره‌ای (از چهار) از بازیگری قوی بیل پولمن و جلوه‌های بصری خیره‌کننده مار و رنگین کمان تمجید کرد. این منتقد برجسته در نقد خود همچنین به این نکته ضروری نیز اشاره کرد که آئین وودو در فیلم مار و رنگین کمان به صورت یک نیروی مذهبی و فرهنگی قوی جدی گرفته شده است، این در حالی است که در سایر فیلم‌های ترسناک آیین وودو تنها به عنوان یک رسم جادوگری مورد استفاده قرار گرفته و تنها کارکردی دراماتیک دارد.

سوالات درباره فیلم مار و رنگین کمان

۱-  آیا فیلم مار و رنگین کمان بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است؟

مار و رنگین کمان برگرفته از یک داستان واقعی است، اما بخش‌های کمی از آن از کتابی به همین نام نوشته وید دیوس گرفته شده است. دیوس مردم‌شناسی بود که در دهه ۱۹۸۰ بارها به هائیتی سفر کرد تا پرده از اسرار پدیده زامبی‌سازی در هائیتی بردارد.

۲- خلاصه داستان فیلم مار و رنگین کمان چیست؟

مردم‌شناسی پس از اینکه شایعاتی درباره تبدیل انسان به زامبی به وسیله جادوی وودو می‌شنود، تصمیم می‌گیرد برای روشن شدن موضوع به کشور هائیتی سفر کند. اما خیلی زود پس از شروع تحقیقاتش دردسرهای زیادی برای او و همراهانش به وجود می‌آید.

۳- اتفاقات فیلم مار و رنگین کمان در کجا اتفاق می‌افتد؟

اتفاقات فیلم مار و رنگین کمان در کشور هائیتی می‌افتد. بخش زیادی از فیلم نیز در کشور هائیتی و همینطور جمهوری دومینیکن فیلم‌برداری شده است.

منبع: sciencefiction