سردردها انواع مختلفی دارند و علل و علائم آن ها با هم متفاوت است. دردی رایج و گاهی ناتوان کننده که در روند روزمره زندگی ما اختلال ایجاد می کند. اگرچه بیشتر انواع سردرد به صورت کوتاه مدت اتفاق می‌افتند و جای نگرانی برای سلامت کلی بدن ندارند، اما تشخیص علت ایجاد سردرد و نوع آن می تواند به شما کمک کند تا از روش مناسب تری برای درمان آن استفاده کنید. در این مقاله از مجله کوروش می توانید با انواع سردرد و درمان های خانگی و دارویی آن آشنا شوید.
۱- سردرد میگرن
یکی از اولین و مهم ترین مشخصه های سردردهای میگرنی این است که فرد معمولاً درد را در یک طرف سر حس می کند. افرادی که میگرن دارند، در زمان سردرد به نور، صدا و بوها حساس می شوند. حالت تهوع و استفراغ نیز از علائم شایع سردرد میگرنی است. برخی اوقات انواع سردرد پشت سر نیز به میگرن مرتبط است و به دلیل استرس و فشار روزانه ایجاد می شود. حدود یک سوم افراد به گونه ای سردردهای میگرنی را تجربه می کنند. این سردردها معمولاً بین ۵ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد و با علائم زیر همراه است:
- زیگزاگ دیدن خطوط
- بی حسی
- سوزن سوزن شدن سر
- ضعف عضلانی
- مشکل در صحبت کردن
به طور معمول زمانی که میگرن عود می کند می تواند تا ۳ روز طول بکشد. این بیماری ممکن است در هر فرد با هر سن و سالی ایجاد شود اما معمولاً در زنان ۳ برابر مردان است.
علت ایجاد میگرن
به طور کلی علت میگرن هنوز ناشناخته است، اما به طور قطع می توان گفت که این سردرد در برخی خانواده ها رایج تر است و می تواند زمینه ارثی داشته باشد. از طرف دیگر در بسیاری از مواقع علت سردرد در زنان نیز میگرن مربوط به تغییرات هورمونی است که با شروع علائم قاعدگی ایجاد می شود. برخی عوامل می توانند موجب ایجاد سردردهای میگرنی شوند:
- استرس و اضطراب
- اختلال در خواب
- تغییرات هورمونی
- گرسنگی
- کمبود آب بدن
- مصرف برخی داروها و غذاها
- قرار گرفتن در معرض چراغ ها و سر و صدای زیاد
بیشتر بخوانید » ۱۱ روش خانگی و سنتی درمان میگرن «
درمان میگرن
اما برای سردرد چیکار کنیم و چطور سردردهای میگرنی را درمان کنیم؟ بهترین درمان برای انواع سردردهای میگرنی استراحت کردن و دور بودن از استرس و اضطراب است. با شروع سردردهای میگرنی سعی کنید از آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنید. برخی پزشکان توصیه می کنند مصرف داروهای ضد تهوع نیز در طول سردرد میگرنی مصرف شود. داروهایی مثل متوکلوپرامید یا اندانسترون می توانند در این شرایط مفید باشند. رعایت کردن موارد زیر نیز می تواند به کاهش سردردهای میگرنی کمک کند.
- در یک مکان تاریک و آرام استراحت کنید.
- یک کیسه یخ یا پارچه سرد روی پیشانی یا سرتان خود قرار دهید.
- آب بیشتری بنوشید.
- در صورتی که زیاد به سردردهای میگرنی مبتلا می شوید می توانید تحت نظر پزشک با شروع شدن علائم داروهای سوماتریپتان یا ریزاتریپتان مصرف کنید.
- بهترین روش درمان میگرن پیشگیری از ایجاد آن است. پس سعی کنید به موقع غذا بخورید. در طول روز آب بیشتری مصرف کنید و از استرس و اضطراب دور باشید و شب ها به موقع بخوابید.
- از طب سوزنی کمک بگیرید.
۲- سردردهای تنشی
سردردهای تنشی نوعی دیگری از سردردهای شایع است که بسیاری از افراد آن را تجربه کرده اند. این سردرد معمولاً یک درد کسل کننده و مداوم دو طرفه است با علائم دیگری همراه می شود:
- حساسیت صورت، سر، گردن و شانه
- احساس فشار در پشت چشم ها
- حساسیت به نور و صدا
این سردردها معمولاً از ۳۰ دقیقه تا چند ساعت طول می کشد و شدت آن می تواند متفاوت باشد. معمولاً فردی که به سردردهای تنشی مبتلا می شود، می تواند به امور روزمره خود نیز رسیدگی کند.
علت ایجاد سردرد تنشی
علت اصلی ایجاد سردردهای تنشی نامشخص است اما معمولاً استرس، اضطراب و افسردگی مهم ترین عامل آن است. از طرف دیگر برخی عوامل دیگر نیز می تواند موجب بروز این نوع سردردها شود.
- کمبود آب بدن
- قرار گرفتن در معرض صدای بلند
- ورزش نکردن
- خوب نخوابیدن
- قرار گرفتن در وضعیت نامناسب
- گرسنگی
- خستگی چشم
بیشتر بخوانید » طرز تهیه چند دمنوش برای میگرن و سردرد «
درمان سردرد تنشی
معمولاً افرادی که به سردردهای تنشی مبتلا می شوند باید برای رفع سردرد فوری از مسکن های OTC مانند ایبوپروفن، استامینوفن و آسپرین استفاده کنند. افرادی که بیش از ۱۵ روز در ماه و بیشتر از ۹۰ روز متوالی سردرد دارند، باید حتماً به پزشک مراجعه کنند. برای بهبود این نوع از انواع سردرد و درمان آن باید به طور کلی تغییر سبک زندگی و استفاده از برخی روش های درمانی ساده می تواند از ایجاد سردردهای تنشی جلوگیری کند.
- به اندازه بخوابید.
- ورزش های کششی منظم انجام دهید.
- به وضعیت نشستن و ایستادن خود بیشتر توجه کنید.
- از سلامت چشم های خود مطمئن شوید.
- استرس، اضطراب و افسردگی خود را مدیریت و درمان کنید.
- از طب سوزنی استفاده کنید.
۳- سردردهای خوشه ای
شناخت انواع سردرد و درمان آن می تواند به شما کمک کند تا از ایجاد آن جلوگیری کنید و روش درمان مناسب تری را انتخاب نمایید. سردردهای خوشه ای نوعی سردرد شدید و عود کننده هستند. این سردردها تا ۶ برابر بیشتر در مردان ایجاد می شوند و معمولاً با دردهای شدید سوزشی یا سوراخ کننده در پشت و اطراف چشم همراه هستند. از دیگر علائم این سردرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرازیر شدن اشک از چشم ها
- متورم شدن پلک
- انسداد بینی آبریزش بینی
- حساسیت به نور و صدا
- بی قراری و تحریک پذیری
سردردهای خوشه ای معمولاً ناگهانی و بدون هشدار اولیه ظاهر می شوند. این سردردها از ۱۵ تا ۳ ساعت طول می کشند و حداکثر ۸ بار در روز اتفاق می افتند. حملات معمولاً چند بار در روز اتفاق می افتد و می تواند تا چند هفته و چند ماه ادامه پیدا کند. معمولاً در یک زمان خاص از روز ایجاد می شود. به طور معمول سردردهای خوشه ای بیشتر چند ساعت بعد از خواب شب ایجاد می شوند.
علت سردرد خوشه ای
علت ایجاد این سردرد نیز مانند سایر انواع سردرد هنوز مشخص نیست. به طور معمول این نوع سردرد بیشتر در افراد سیگاری بروز می کند. از طرف دیگر مصرف الکل نیز موجب تشدید علائم در افراد می شود.
درمان سردرد خوشه ای
درمان سردردهای خوشه ای به منظور کنترل سردرد و کاهش دفعات حمله انجام می شود. معمولاً پزشکان برای درمان این نوع از انواع سردرد و درمان آن از روش های زیر استفاده می کنند.
- استفاده از اکسیژن درمانی می تواند در تسکین سردردهای خوشه ای مؤثر باشد.
- برای تسکین درد گاهی اوقات استفاده از بی حسی های موضعی همانند لیدوکائین توصیه می شود.
- درمان با سوماترپتان، توپیرامات، وراپامیل نیز می تواند در پیشگیری از علائم این نوع سردرد مؤثر باشد.
۴- سردردهای ورزشی
نوع دیگری از سردردهای که در اثر ورزش های سنگین ایجاد می شود، سردردهای ورزشی هستند. معمولاً این سردردها با کارها و تمرین های زیر تحریک می شوند:
- دویدن
- پریدن
- وزنه برداری
- رابطه جنسی
- سرفه یا عطسه
علت سردرد ورزشی
این سردردها معمولاً بسیار کوتاه مدت هستند و گاهی می توانند تا ۲ روز ادامه پیدا کنند. معمولاً به صورت ضربان دار هستند و در سراسر قسمت های سر احساس می شوند. علت بروز این سردردها مشخص نیست اما افرادی که سابقه خانوادگی میگرن دارند، بیشتر به این نوع سردرد مبتلا می شوند.
درمان سردرد ورزشی
به طور معمول برای درمان این نوع سردرد از مسکن های OTC استفاده می شود. مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی یا بتا بلاکرها می تواند از بروز سردردهای ورزشی جلوگیری کند. از طرف دیگر بهتر است این افراد حتماً قبل از شروع ورزش بدن خون را به خوبی گرم کنند و بعد ورزش را آغاز کنند.
۵- سردرد مربوط به خواب
سردرد مربوط به خواب یا Hypnic نوعی سردرد نادر در افراد بالای ۵۰ سال است که می تواند موجب بیدار شدن فرد از خواب شود. بسیاری از افراد قبل از این سن نیز ممکن است این نوع سردرد را تجربه کنند. این سردردها معمولاً به صورت درد خفیف تا متوسط ضربان دار بروز می کنند و معمولاً در دو طرف سر احساس می شوند.
علت سردرد مربوط به خواب
سردرد مربوط به خواب می تواند تا ۳ ساعت ادامه پیدا کند و معمولاً با تهوع و حساس شدن به نور و صدا همراه است. علت بروز این نوع سردردها هنوز ناشناخته است و هیچ محرک شناخته شده ای برای ایجاد آن وجود ندارد.
درمان سردرد مربوط به خواب
اولین و مهم ترین روش درمان برای سردرد مربوط به خواب، مصرف کافئین است. برای جلوگیری از ایجاد این نوع از انواع سردرد و درمان آن می توانید قبل از خواب یک فنجان قهوه یا یک قرص کافئین مصرف کنید. مصرف داروهای ایندومتاسین، ملاتونین و لیتیوم نیز می تواند در درمان این سردردها مؤثر باشد.
بیشتر بخوانید » بهترین روش های طبیعی افزایش هورمون ملاتونین «
۶- سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
استفاده مرتب از برخی داروها می تواند موجب ایجاد سردرد شود. این نوع سردرد معمولاً در افرادی اتفاق می افتد که بیش از اندازه از مسکن ها استفاده می کنند. علائم سردرد شبیه به سردردهای تنشی و میگرنی است. در ابتدا استفاده از داروهای مسکن موجب کاهش علائم سردرد می شود. اما بعد از مدتی سردرد دوباره عود می کند و با مسکن نیز درمان نمی شود.
علت ایجاد سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
این نوع سردرد معمولاً با مصرف مسکن بیشتر از ۱۵ روز در ماه ایجاد می شود. در ادامه به مسکن ها و مواردی که می توانند موجب بروز این نوع سردرد شوند، اشاره شده است.
- استفاده از مواد مخدر
- استفاده مرتب از استامینوفن
- مصرف تریپتان ها مانند سوماتریپتان
- مصرف آسپرین و ایبوپروفن
درمان سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
تنها درمان این نوع سردرد قطع مصرف داروهای مسکن است. بهتر است درمان این نوع سردرد تحت نظر پزشک انجام شود. زیرا معمولاً لازم است این افراد با کمک یک برنامه منظم داروها را کاهش داده و از داروهای دیگری استفاده کنند. به طور معمول بیشتر افرادی که اقدام به قطع مصرف دارو می کنند، یک دوره علائم شدیدتری را تجربه می کنند. بعد از حدود ۱۰ روز سردردها متوقف می شوند و علائم آن برطرف خواهد شد. درمان این نوع سردرد می تواند تا ۳ هفته ادامه پیدا کند و معمولاً با علائم زیر همراه است:
- تهوع و استفراغ
- افزایش ضربان قلب
- اختلال در خواب
- بی قراری و اضطراب
۷- سردردهای سینوسی
سردردهای سینوسی که به دلیل سینوزیت یا تورم سینوس ها ایجاد می شود، معمولاً نوعی عفونت یا آلرژی است. این نوع سردرد با دردی مبهم و تپنده در اطراف چشم، گونه و پیشانی همراه است. درد می تواند با حرکت یا فشار بیشتر شود. گاهی اوقات دردهای سینوسی در دندان و فک نیز پخش می شود. این سردردها با ترشحات غلیظ و سبز رنگ یا زرد بینی همراه است. معمولاً افراد علائم زیر را همراه با سردرد تجربه می کنند.
- مسدود شدن بینی
- تب
- حالت تهوع
- حساسیت به نور و صدا
سردردهای سینوسی معمولاً به ندرت اتفاق می افتد. اگر فردی علائم سردرد را دارد ولی ترشحات بینی وجود ندارد، احتمالاً نوع سردرد میگرنی است.
علت ایجاد سردردهای سینوسی
این نوع سردردها می تواند به دلیل ایجاد عفونت در سینوس ایجاد شود. از طرف دیگر افرادی که به آلرژی های فصلی و مزمن مبتلا هستند نیز در معرض ابتلا به این نوع سردرد قرار دارند. سرما، آلرژی و سرماخوردگی می تواند بروز این نوع سردرد را تشدید کند.
درمان سردرد سینوسی
به طور معمول برای درمان این نوع از انواع سردرد و درمان خانگی آن از داروهای ضد احتقان بینی و مسکن های OTC استفاده می شود. در بسیاری از مواقع پزشکان برای درمان عفونت باکتریایی که موجب سردرد شده است، از آنتی بیوتیک و آنتی هیستامین استفاده می کنند. مصرف اسپری بینی کورتیکواستروئید برای کاهش تورم سینوس ها نیز مؤثر است.
۸- سردرد کرونا
با پیدا شدن ورود ویروس کرونا، نوع دیگری از سردرد خطرناک نیز به انواع دیگر سردرد اضافه شد. سردردی که به دلیل عفونت ویروس کرونا در بدن ایجاد می شود، اما تشخیص آن به راحتی سایر سردردها نیست. قبل از هر اقدامی ابتدا باید بدانید که آیا سردرد نشانه کرونا است یا خیر؟ بهتر است بدانید که به طور معمول افرادی که به کرونا مبتلا می شوند، در کنار سردرد علائم دیگری را نیز تجربه می کنند:
- تب و لرز
- سرفه
- تنگی نفس
- کوتاه شدن تنفس
- درد عضلات
- از بین رفتن حس چشایی و بویایی
- خشکی گلو
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
درمان سردرد کرونایی
گاهی اوقات علت سردرد پیشانی بی خوابی، میگرن یا سرماخوردگی است و ارتباطی با کرونا ندارد. برای اطمینان از این موضوع ابتدا باید آزمایش دهید. اما معمولاً بهترین روش بهبود انواع سردرد و درمان خانگی آن با مسکن است. به همین دلیل باید با شروع علائم تب و سردرد از استامینوفن استفاده کنید. در صورت نیاز با توجه به شدت بیماری، تحت نظر پزشک باشید و از داروهایی که پزشک برای شما تجویز می کند استفاده نمایید.
بیشتر بخوانید » مشخصات سردرد و سرفه کرونایی «
۹- سایر انواع سردرد
سردردهایی که تا به اینجای مقاله به آن ها اشاره شد، معمولاً رایج ترین انواع سردرد هستند. اما ممکن است برخی افراد به گونه های دیگر سردرد نیز مبتلا شوند. در ادامه به سایر انواع سردرد نیز اشاره شده است:
- سردرد ناشی از مصرف کافئین
- سردرد به دلیل ضربه خوردن به سر
- سردردهای قاعدگی و هورمونی
- سردردهای ناشی از فشار خون بالا
- سردردهای شوکی
۱۰- سردردهای تابستانی
سردردهای تابستانی یکی از مشکلات رایج هستند که افراد در طول عمر خود، بنا به دلایل گوناگون به آن دچار می‌شوند. انواع مختلف سردرد، با نام‌های متفاوتی هم شناخته می‌شوند و در برخی مواقع، داروها و درمان‌هایشان هم فرق دارد.
یکی از سردردهای رایج، سردرد تابستان است و همان‌طور که از اسم آن مشخص است، در ماه‌های گرم سال اتفاق می‌افتند. از مهم‌ترین دلایل سردردهای تابستانی، گرمازدگی است. اما این سردردها چه زمانی شروع می‌شوند و برای پیشگیری یا درمان آن‌ها، چه کارهایی باید کرد؟ برای مطالعه بیشتر درباره دلایل سردردهای تابستانی و روش‌های درمان آن‌ها روی لینک مقاله کلیک کنید.
انواع سردرد و درمان خانگی
برای بهبود انواع سردرد و درمان خانگی آن ها می توانید از روش های زیر استفاده کنید.
- منیزیم بیشتری مصرف کنید.
- از غذاهای فاقد گلوتن مصرف کنید.
- از اسانس نعنا فلفلی و اسطوخودوس کمک بگیرید.
- دمنوش بابونه گاوی میل کنید.
- ویتامین ب کمپلکس مصرف کنید.
- برای بهبود انواع سردرد و درمان خانگی آب بیشتری بنوشید.
- بیشتر استراحت کنید.
- برای سردردهای تنشی از کمپرس گرم و برای سردردهای میگرنی از کمپرس سرد استفاده کنید.
- برای بهبود انواع سردرد و درمان خانگی مقداری خمیر پودر زنجبیل و آب به پیشانی خود بمالید.
- برگ ریحان بجوید.
- برای بهبود انواع سردرد و درمان آن مقداری لیمو ترش در آب گرم بریزید و مصرف کنید.
- از شربت جلاب برای درمان سردرد استفاده کنید.
برای سردرد در بارداری چه بخوریم؟
برای درمان سردرد بارداری می توانید بیشتر استراحت کنید. آب بیشتری بنوشید و سعی کنید استرس و اضطراب را از خود دور کنید. از دوش آب گرم و ماساژ گردن و شانه کمک بگیرید. در صورتی که سردرد شما زیاد است می توانید از استامینوفن ساده و بدون کدئین نیز استفاده نمایید. استفاده از روغن نعنا، زنجبیل، روغن اسطوخودوس نیز می تواند در درمان سردردهای بارداری مؤثر باشد.
بیشتر بخوانید » بهترین دمنوش های مجاز در دوران بارداری «
جمع بندی نهایی
در این مقاله سعی کردیم تا با بررسی انواع سردرد و درمان آن نگاهی به علت های ایجاد سردرد و بهترین روش های برطرف کردن آن بیندازیم. به یاد داشته باشید که اگر سردردهای شما بیشتر از چند روز طول کشید یا نتوانستید نوع سردرد خود را در جدول انواع سردرد پیدا کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و هر چه سریع تر علت بروز سردردتان را پیدا کنید.
منابع: healthline، medicalnewstoday
