کلیه‌ها دو عضو حیاتی در بدن ما هستند که وظیفه تصفیه خون و دفع سموم بدن ما را بر عهده دارند. کلیه‌ها مواد سمی را به سمت مثانه هدایت می‌کنند تا به صورت ادرار از بدن ما دفع شوند. حال تصور کنید اگر این بخش مهم در بدن شما درست به وظیفه خود عمل نکند، چه اتفاقی برای سلامت ما می‌افتد؟ اهمیت کلیه‌ها در بدن ما موجب شده تا هر ساله یک روز ( در سال ۹۹ روز ۱۹ اسفند، ۹ مارس) را به نام روز جهانی کلیه نام گذاری کنند. این روز به ما هشدار می‌دهد که برای مبتلا نشدن به بیماری‌های کلیه لازم است چه اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دهیم و یاد بگیریم در مورد خطرات و نحوه زندگی افرادی که چنین بیماری دارند، بیشتر اطلاعات کسب کنیم. در این مقاله مجله کوروش می‌توانید در مورد روز جهانی کلیه و همچنین علائم و نشانه های بیماری های کلیه و همچنین شعار روز جهانی کلیه در سال های مختلف بیشتر بدانید.
همه چیز درباره روز جهانی کلیه و پیشگیری از ابتلا به بیماری های کلیه
هر ساله روز نهم ماه مارس روز جهانی کلیه نام گذاری شده است. روزی که اهمیت این عضو حیاتی را به ما یادآوری می‌کند و به ما گوشزد می‌کند تا بیشتر مراقب بدن خود باشیم. این کمپین جهانی در تقویم ملی بیشتر از ۶۵ کشور به ثبت رسیده است و اهداف مهمی پشت آن وجود دارد. بیماری‌های کلیه یکی از شایع‌ترین انواع بیماری‌ها هستند که شناخت علائم و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به کاهش ابتلا به بیماری‌های کلیوی و درمان به موقع آن کمک کند. طبق مطالعات به دست آمده کمتر از ۵ درصد از مردم دنیا در مورد عملکرد این عضو حیاتی و بیماری های مرتبط با کلیه اطلاعات دارند. مهم‌ترین اهداف روز جهانی کلیه افزایش آگاهی در مورد عملکرد شگفت انگیز کلیه‌ها و ارتباط آن را سایر بیماری‌ها است.
روز جهانی کلیه با این هدف ایجاد شده است که افراد با رفتارهای پیشگیرانه بهتر آشنا شوند و در مورد علائم بیماری های کلیه بیشتر اطلاعات کسب کنند. این روز به ما یادآوری می‌کند که نسبت به علائم بیماری‌های مربوط به کلیه حساسیت بیشتری نشان دهیم و با انتخاب سبک زندگی سالم، کمتر به بیماری‌های کلیه مبتلا شویم. توجه به رنگ ادرار، احساس درد در پهلوها و همچنین دفع همراه با سوزش می‌تواند نشانه اختلال در عملکرد کلیه‌ها باشد. فرد با شناخت این علائم می‌تواند زودتر از وجود بیماری باخبر شود و برای درمان آن برنامه ریزی کند. از طرف دیگر استفاده از رژیم غذایی کم نمک و مصرف آب فراوان می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر از کلیه‌هایتان محافظت کنید به پیشگیری از این بیماری کمک نمایید.
چرا شناخت علائم و بیماری‌های مربوط به کلیه اهمیت دارد؟
زمانی که کلیه‌ها بیمار شوند، توانایی بدن برای تصفیه خون و خروج سموم از بدن با مشکل روبرو خواهد شد. از طرف دیگر این موضوع روی فشار خون فرد تأثیر میگذارد و تولید گلبول‌های قرمز و متابولیسم ویتامین D را دچار اختلال می‌کند. همه ما زمانی که متولد می‌شویم دو کلیه در دو طرف ستون فقرات خود داریم که زمانی این کلیه‌ها آسیب ببینند، مواد زائد و مایعات در بدن جمع می‌شوند. این موضوع موجب ایجاد تورم در مچ پا، حالت تهوع، احساس ضعف، کم خوبی و تنگی نفس در فرد می‌گردد. اگر بیماری‌های کلیه در مراحل اول درمان نشود، آسیب روز به روز بیشتر خواهد شد و در موارد شدید کلیه‌ها از کار می‌افتد و فرد ناچار به پیوند کلیه خواهد بود. پیام روز جهانی کلیه آشنا کردن عموم مردم با علائم و روش‌های محافظت از کلیه و پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی است.
با عملکرد و وظایف کلیه‌ها در بدن آشنا شوید
یکی از مهم‌ترین پیام‌های روز جهانی کلیه این است که با عملکرد این عضو مهم و حیاتی در بدن آشنا شوید. در ادامه به مهم‌ترین وظایف کلیه‌ها در بدن اشاره شده است:
*حفظ تعادل آب و مواد معدنی همانند سدیم، پتاسیم و کلسیم در خون؛
*خروج مواد زائد حاصل از هضم، ورزش، مواد شیمیایی و داروها؛
*تولید ماده‌ای شیمیایی به نام اریتروپویتین برای ترغیب بدن به تولید گلبول‌های قرمز؛
*تولید ماده‌ای به نام رنین برای کنترل سطح فشار خون؛
*تولید فرم فعال ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها.
مهم‌ترین علت‌ها و دلایل بروز بیماری های کلیوی
شناخت علل بروز بیماری‌های کلیوی از دیگر پیام‌های ضروری روز جهانی کلیه به دنیا است. در بسیاری از مواقع کلیه‌ها یکباره و ناگهانی از کار می‌افتند که به آن نارسایی حاد کلیه گفته می‌شود و مهم‌ترین دلایل آن عبارت‌اند از:
*عدم وجود جریان خون کافی در کلیه‌ها
*آسیب مستقیم به کلیه‌ها
*نگه داشتن بیش از اندازه ادرار
*از دست دادن شدید خون
*ارسال مقدار زیاد پروتئین به جریان خون
*مشکلات مربوط به پروستات که جریان ادرار را مسدود کند
*مصرف برخی داروهای خاص
نوع دیگری از بیماری کلیوی وجود دارد که مربوط به بیماری های مزمن کلیه است. زمانی که کلیه‌ها برای مدتی بیشتر از ۳ ماه خوب کار نمی‌کنند، پزشکان این نوع مشکل را بیماری مزمن کلیه می‌نامند. این بیماری ممکن است در مراحل اولیه، هیچ علائمی نداشته باشد. اگر بیماری مزمن کلیه زود شناسایی و درمان شود، درمان آن بسیار ساده‌تر است و این درست همان موضوعی است که هم روز جهانی حمایت از بیماران کلیوی و هم روز جهانی کلیه به دنبال آن است. برخی از افراد بیشتر با خطر ابتلا به این بیماری روبرو هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.
*دیابت و فشار خون بالا به مرور می‌تواند به کلیه‌ها آسیب وارد کند.
*بیماری‌های نقص سیستم ایمنی بدن مثل لوپوس ممکن است زمینه ابتلای فرد به بیماری کلیوی را فراهم کند.
*برخی از بیماری‌های ویروسی طولانی مثل ایدز، هپاتیت B و هپاتیت C می‌تواند عامل ایجاد بیماری‌های کلیوی باشد.
*افراد مبتلا به بیماری کلیه پلی کیستیک که یک بیماری ژنتیکی است، ممکن است در نهایت به بیماری‌های کلیوی مبتلا شوند.
شناخت دقیق علائم و نشانه های بیماری های کلیه
در اکثر افراد علائم بیماری‌های کلیوی به مرور ظاهر می‌شوند و از همین رو یکی از رویکردهای روز جهانی کلیه شناخت دقیق علائم بیماری است. بسیاری از افراد تا زمانی که بیماری پیشرفت کند، هیچ علائمی مشاهده نمی‌کنند، اما به هر حال آشنا بودن با این علائم اهمیت زیادی دارد.
*فشار خون بالا
*تهوع و استفراغ
*از دست دادن اشتها
*احساس طعمی شبیه به فلز در دهان
*احساس خستگی
*احساس ضعف
*مشکل در فکر کردن
*مشکلات خواب
*گرفتگی عضلات
*ورم پاها به خصوص ورم مچ پا
*خارش شدیدی که از بین نمی‌رود
*درد در قفسه سینه
*احساس تنگی نفس
سال ۲۰۲۰: سلامت کلیه برای همه در همه جا، از پیشگیری تا تشخیص و دسترسی عادلانه به مراقبت ها؛
سال ۲۰۱۹: سلامت کلیه برای همه، در همه جا؛
سال ۲۰۱۸: کلیه ها و سلامت زنان. جدی گرفتن، ارزش گذاری و توانمند کردن؛
سال ۲۰۱۷: بیماری کلیه و چاقی؛ سبک زندگی سالم برای کلیه های سالم؛
سال ۲۰۱۶: بیماری کلیه و کودکان؛ برای جلوگیری از آن زود اقدام کنید!
سال ۲۰۱۵: سلامت کلیه ها برای همه؛
سال ۲۰۱۴ :بیماری مزمن کلیه (CKD) و سالمندی؛
سال ۲۰۱۳: کلیه برای زندگی؛ جلوی بیماری کلیه را بگیرید!
سال ۲۰۱۲: اهدا و گرفتن کلیه برای زندگی؛
سال ۲۰۱۱: از کلیه های خود محافظت کنید: قلب خود را نجات دهید؛
سال ۲۰۱۰: از کلیه های خود محافظت کنید: دیابت را کنترل کنید؛
سال ۲۰۰۹: از کلیه های خود محافظت کنید: فشار خون خود را پایین نگه دارید؛
سال ۲۰۰۸: کلیه های شگفت انگیز شما!
سال ۲۰۰۷: CKD، شایع، مضر و قابل درمان است؛
سال ۲۰۰۶: کلیه های شما سالم است؟
منابع: world kidney day و Webmd
