دلمه سیرابی از انواع دلمه مجلسی غذای محلی مردم خرمآباد یا همان لرستان و بخشی از مردم خوزستان از جمله شهر دزفول است که در گویش محلی به آن «سغدو» میگویند. البته این دلمه در شهرهای مختلف ایران هم طبخ میشود. این غذا به دو شکل درست میشود، نوع اول که قرمز رنگ است و مواد دلمه را داخل سیرابی میریزند و میدوزند. در شکل دیگر، سیرابی با برنج، آلو، شوید و روغن حیوانی پخته میشود و رنگ آن به واسطه زردچوبه و حذف رب گوجهفرنگی، زرد است. البته ناگفته نماند که کله پاچه هم در برخی شهرهای ایران با رب گوجهفرنگی پخته میشود. پس اگر جایی رفتید و رنگ کلهپاچهای که جلویتان گذاشتند، قرمز بود، تعجب نکنید. در ادامه طرز تهیه دلمه سیرابی شکم پر و فوت و فن آن در شهرهای مختلف ایران را در مجله کوروش بخوانید.
طرز تهیه دلمه سیرابی
مواد لازم
سیرابی: یک دست
ماست: ۲ لیوان دستهدار فرانسوی
روغن زیتون: ۱/۴ لیوان دستهدار فرانسوی
پیاز: ۲ عدد متوسط
سیر: ۴ حبه
رب گوجه فرنگی: ۱ قاشق سوپخوری
کره: ۱قاشق سوپخوری
نمک و فلفل: به میزان لازم
مواد لازم برای داخل دلمه سیرابی
برنج (نیمدانه): ۱ لیوان دستهدار فرانسوی
گوشت چرخ کرده: ۲۵۰ گرم
پیاز: ۳ عدد متوسط
سیر: ۲ حبه
جعفری: ۱ دسته ۱۰۰ گرمی
رب گوجه فرنگی: ۱ قاشق مرباخوری
نمک، فلفل، زردچوبه: به میزان لازم
طرز تهیه دلمه سیرابی
مرحله اول
پیش از هر چیز، سیرابی را کاملا تمیز کنید و بشویید.
برای گرفتن بوی زهم سیرابی، میتوانید از یک شب قبل، سیرابی را در مخلوط ماست و سیر بخوابانید یا در یک قابلمه آب جوش، چند بار آن را فرو برده و بیرون بیاورید.
سیرابی ها را با سایز دلخواه (مربعی یا مستطیلی) و به تعداد لازم، برش بزنید.
مرحله دوم
۳ پیاز را نگینی خرد کنید. سیرها را له کنید. جعفری را ساطوری کنید. برنج و سیرابی را بشویید.
در یک تابه با اندازه متوسط، پیاز و سیر را تفت دهید تا طلایی شود. برنج، جعفری و رب گوجه فرنگی را اضافه و با نمک و فلفل مخلوط کنید. مواد را تفت دهید.
سیرابیها را از مخلوطی که درست کردهاید، پر کنید و دور آن را با نخ و سوزن بدوزید. میتوانید با خلال دندان آنها را محکم کنید. این کار را طوری انجام دهید که مواد داخل سیرابی بیرون نریزند.
مرحله سوم
روغن زیتون و کره را در قابلمه بریزید (میتوانید از روغن حیوانی هم استفاده کنید) و بعد از اینکه کمی گرم شد، ۲ پیاز را نگینی خرد کنید. سیرها را له کنید و در قابلمه تفت دهید تا طلایی و سبک شوند. رب گوجهفرنگی، نمک، فلفل و زردچوبه را به آنها اضافه کنید.
در آخرین مرحله از طرز تهیه دلمه سیرابی، دلمههای پیچیده شده را در قابلمه بگذارید و به اندازه ۱ لیوان دسته دار، آب جوش اضافه کنید.
در ظرف را بگذارید و اجازه دهید دلمهها بپزند. برای پخت این غذا به حدود ۳ تا ۴ ساعت زمان نیاز است.
اگر سیرابی را در زودپز بپزید، این مدت زمان کمتر خواهد بود.
فوت و فن های طرز تهیه دلمه سیرابی یا سیرابی شکم پر
*میتوانید قبل از اینکه دلمهها را بپزید و بعد از اینکه مواد را در آنها گذاشتید و پیچیدید، کمی در روغن و با ادویههای معطر و زعفران سرخشان کنید.
*مثل سایر انواع دلمه در طرز تهیه دلمه سیرابی هم در شهرهای مختلف از مواد گوناگونی استفاده میشود. میتوانید در کنار جعفری، از سبزیجات دیگر هم استفاده کنید.
*سبزیهای معطر مناسب برای پخت این غذا، ترخون، نعنا، مرزه، پیازچه،شوید و جعفری است. همه این سبزیها را ساطوری کنید و به اندازه یک لیوان به مواد داخل دلمه اضافه کنید.
*در برخی شهرها، از لپه نیز در مواد داخل دلمه سیرابی استفاده میشود.
* اگر میخواهید دلمه سیرابیتان طعم ترش داشته باشد، به مواد داخل دلمه، زرشک و چند عدد آلو بخارا اضافه کنید.
*اگر از برنج دانه بلند استفاده میکنید، میتوانید قبل از اضافه کردن به مواد داخل سیرابی، کمی آن را بجوشانید ولی مراقب باشید شل نشود.
* میتوانید سیرابیها را به صورت کامل سرو کنید یا اینکه آنها را از وسط برش بزنید و رویشان را با دارچین و گل سرخ تزیین کنید.
اکرم یوسفی . 12 اسفند 1401
خلی خوب است فقط پخت ایرانی رادوست دارم خیلی عالی است