نان گاتا ارمنی یک نوع شیرینی یا نان فانتزی بازاری است که در کشورهایی مثل ارمنستان و ایران بسیار معروف و پرطرفدار است و به آن گاتا روسی هم گفته می‌شود. گاتا یکی از شیرینی‌های کریسمس ارامنه ایران است. نان شیرینی گاتا را می‌توان به عنوان یک میان وعده یا دسر در انواع مختلف گردویی، دارچینی، شکری، کره‌ای و … درست کنید. اما طرز تهیه شیرینی گاتا ارمنی اصلی، یک قاعده کلی دارد و بسته به این که چه موادی را در گاتای خود به کار می‌برید، می‌توانید مدل شیرینی خانگی گاتا شکلاتی، خرمایی و نارگیلی هم تهیه کنید. در ادامه طرز تهیه شیرینی گاتا ارمنی مغزدار با دستور اصلی را در مجله کوروش بخوانید. با سرویس آشپزی همراه باشید.
مواد لازم برای تهیه شیرینی گاتا
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| آرد سفید | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| ماست یا شیر پرچرب | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کره | ۱/۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| تخم مرغ | ۱ عدد |
| خمیر مایه | نصف قاشق چای‌خوری |
| بیکینگ پودر | نصف قاشق چای‌خوری |
| وانیل | ۱/۴ قاشق چای‌خوری |
مواد لازم برای مایه داخل گاتا
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| مغز گردو یا مغز بادام | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کره | ۱/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کشمش پلویی | ۱/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| آرد | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| دارچین | نصف قاشق چای‌خوری |
| هل | نصف قاشق چای‌خوری |
| زعفران و زرده تخم مرغ | برای رومال شیرینی گاتا |
میزان کالری در ۱۰۰ گرم گاتا گردویی: ۱۵۰ کالری
مدت زمان آماده سازی مواد: ۲۰ دقیقه
مدت زمان موردنیاز برای پخت نان مغزدار گاتا: ۳۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه گاتا شیرینی کریسمس ارمنی ها
برای درست کردن شیرینی گاتا به روش ارمنی باید ابتدا خمیر آن را درست کنید و بعد لایه مغزدار را روی خمیر بمالید. برای مشاهده جزییات تهیه و پخت این نان خوشمزه ارمنی، مراحل زیر را انجام دهید.
مرحله اول: خمیر شیرینی گاتا را آماده کنید
برای طرز تهیه شیرینی گاتا به روش گاتا نان سحر ابتدا کره را به روش بن ماری (حرارت غیرمستقیم، قرار دادن روی بخار آب) ذوب کنید. در یک ظرف مناسب، تخم مرغ، وانیل و شیر یا ماست را به کره اضافه کنید و به هم بزنید تا مخلوط یکدستی به دست آید. آرد، بیکینگ پودر و خمیر مایه را دو تا سه مرتبه الک کنید. این ترکیب را به تخم مرغ، وانیل و شیر اضافه کنید.
خمیر گاتا را ورز دهید تا حدی که به دست نچسبند. روی ظرف را سلفون بکشید و به مدت ۱ ساعت در دمای محیط قرار دهید تا ور بیاید و حجیم شود.
در صورت تمایل تخم مرغ، کره، وانیل، شیر، ماست و آرد را می‌توانید به روش‌های حضوری یا اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله دوم: مغز شیرینی یا مایه داخل گاتا را درست کنید
در این مرحله از طرز تهیه گاتا، برای تهیه مایه داخل نان شیرینی گاتا، کره را روی حرارت آرام آب کنید. آرد را به کره اضافه کنید و تفت دهید. مغز گردو یا بادام را اضافه کنید. شعله زیر تابه را خاموش کنید و دارچین، کشمش، شکر و هل را اضافه کنید.
برای تهیه دارچین، کشمش، شکر، هل و انواع مغزها مثل بادام و گردو می‌توانید به صورت خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله سوم: نان شیرینی گاتا را آماده کنید
روی سطح صاف، آردپاشی کنید. خمیر گاتا را به دو قسمت تقسیم کنید و با وردنه باز کنید و قالب بزنید. میان هر تکه خمیر، مقداری مایه گاتا قرار دهید و آن را جمع کنید. روی آن‌ها را وردنه بکشید، تا حدی که خیلی نازک نشود. گاتاها را به مدت ۳۰ دقیقه استراحت دهید و در این فاصله فر را روشن و روی دمای ۱۹۰ درجه تنظیم کنید.
روش دوم این است که نان گاتا را به ۴ یا ۵ چانه قسمت کنید و کمی با وردنه صاف کنید. مایه داخل شیرینی گاتا را وسط خمیر بگذارید. گوشه‌های خمیر را جمع کنید تا شکل بقچه شود.
مرحله چهارم: رومال نان شیرینی گاتا
روی خمیر را یا با قالب طرح بزنید یا با چنگال سوراخ کنید. بعد از استراحت دادن گاتاها، داخل سینی را کاغذ روغنی بگذارید و گاتاها را در آن قرار دهید. تخم مرغ و زعفران دم کرده را در کاسه بریزید و به هم بزنید تا مخلوط شوند و به کمک یک قلم مو، این مخلوط را روی گاتاها بمالید.
مرحله آخر: شیرینی گاتا را بپزید
شیرینی‌های گاتا را در فر بگذارید و به مدت ۳۰ دقیقه اجازه دهید در فر بمانند تا طلایی شوند. سپس گاتاها را از فر بیرون بیاورید و اجازه دهید خنک شوند. شیرینی گاتا کره‌ای گردویی را با چای یا قهوه سرو کنید.
در صورت تمایل زعفران را به روش‌های اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
روش تهیه گاتا ساده
برای طرز تهیه گاتا ساده یا گاتا روسی، نیازی به درست کردن لایه وسط یا لایه میانی مغزدار گاتا نیست. فقط خمیر نان شیرینی گاتا کره‌ای را مانند روش بالا درست کنید و بعد از فرم دادن آن به شکل دلخواه، در فر بپزید.
روش تهیه گاتا شکلاتی
در این روش لایه میانی گاتا، شکلاتی است. برای طرز تهیه گاتا روسی با طعم شکلات، از شکلات خرد شده یا رنده شده در مواد میانی گاتا استفاده کنید و بعد خمیر را بپیچید و در فر بپزید. بقیه مراحل را مانند روش بالا دنبال کنید. فقط به یاد داشته باشید که اگر از شکلات شیرین استفاده می‌کنید، مقدار شکر را کمتر در نظر بگیرید تا گاتای شما زیادی شیرین نشود.
نکات طرز تهیه شیرینی گاتا ارمنی
- می‌توانید برای خوش‌عطر و خوش‌طعم‌تر شدن گاتاها، از پوست پرتقال رنده شده هم در تهیه خمیر گاتا استفاده کنید. برای این کار به اندازه ۱ قاشق غذاخوری پوست پرتقال رنده شده کافی است.
- برای شیرین شدن مواد میانی نان گاتا روسی می‌توانید به جای شکر از عسل هم استفاده کنید یا مقداری عسل را به همراه شکر در تابه بریزید.
- برای طرز تهیه نان شیرینی گاتا به جای مغز گردو، می‌توانید از سایر مغزها استفاده کنید.
- برای ور آمدن خمیر گاتا، اگر از مایه خمیر استفاده نمی‌کنید، می‌توانید کمی نمک به کار ببرید.
درباره تاریخچه نان گاتا ارمنی بیشتر بدانید
نان گاتا نوعی نان سنتی و اصیل ارمنی است که بیشتر در ایام عید و برای مراسم کریسمس ارمنی یا مناسبت‌های ویژه تهیه می‌شود. برخی افراد اصالت نان گاتا را متعلق به آمریکا می‌دانند. این نان خوشمزه به دلیل داشتن کره یا مارگارین کاملا ترد است و می‌تواند مدت زمان طولانی مورد استفاده قرار گیرد.
نان گاتا در هر یک از شهرهای ارمنستان به شکل متفاوتی تهیه می‌شود. بنابراین نمی‌توان تنها یک مدل برای این نان در نظر گرفت. نان گاتا در روستای «تسوینار» در کنار دریاچه سوان و روستاهای گارنی و گغارد، به شکل متفاوتی تهیه می‌شود و هنگام پخت داخل یکی از نان‌ها سکه‌ای قرار داده می‌شود. اهالی این روستاها بر این باور هستند افرادی که نان با سکه نصیبشان می‌شود سعادتمند و خوشبخت هستند.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن شیرینی گاتا ارمنی
مغز داخل نان گاتا چیست؟
به عنوان مغز یا لایه داخلی گاتا می‌توانید از مواد مختلفی استفاده کنید. مغز گردو، کشمش، عسل، دارچین، هل و … مواد اصلی لایه داخلی گاتا هستند. برای اینکه حالت خمیری بگیرند باید این مواد را با کمی آرد مخلوط کنید. در ضمن مواد را در هنگام قرار دادن روی گاتا، به اندازه ۱ سانتی‌متر از لبه‌های آن بریزید.
برای ترد شدن نان گاتا چه کار کنیم؟
اگر می‌خواهید بافت نان گاتا پف‌‌دار و نرم باشد، حتما آرد، خمیر مایه و بیکینگ پودر را ۳ بار الک کنید. خمیر را زیاد ورز ندهید تا به روغن نیفتد. از خمیر مایه استفاده کنید و در آخر حتما به مدت ۱ ساعت خمیر را در دمای محیط یا مکان نسبتا گرم، استراحت دهید. در هنگام استراحت دادن، روی خمیر را با سلفون یا یک پارچه مرطوب بپوشانید تا خمیر گاتا خشک نشود.
محصولات مرتبط
