فستفود پیتزا حالا دیگر آنقدر محبوب است که ماه اکتبر ماه گرامیداشت پیتزا و روز ۹ دسامبر (۲۰ بهمن) به نام روز جهانی پیتزا نامگذاری شده اند. پرطرفدارترین فستفود دنیا علیرغم ظاهر شیک و مدرنش یک غذای تاریخی و سنتی است. اگر چه ایتالیاییها مدعیاند فستفود پیتزا را نخستین بار آنها به مردم دنیا معرفی کردند اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید نسل نخست پیتزا در ایران و در زمان هخامنشیان طبخ شد. تاریخچهای مختصر در مورد پیتزا، چگونگی تبدیل شدن پیتزا به غذای محبوب تمام اقشار جامعه و طرز تهیه مشهورترین پیتزا خانگی مرغ و قارچ در توستر یا فر را در سرویس آشپزی از مجله کوروش بخوانید.
پیتزا از کجا آمد؟
غذایی شبیه پیتزا یک قرن پیش از میلاد مسیح در سفره غذای مردم اروپا جا داشت. اما آنطور که اکتشافات تاریخی نشان میدهند غذاهایی شبیه پیتزا که روی یک تکه نان مسطح و با مواد مختلف درست میشدند از دوره باستانی «نئولیتیک» یا همان عصر جدید سنگی یا نو سنگی، در مناطق مختلف دنیا مرسوم بودند. بعدها پیتزا ابتدا به صورت یک غذای گیاهی متشکل از انواع سبزیجات و سسی که از سیبزمینی درست میشد روی تکهای نان، غذای محبوب فقرا بود. قدیمیترین پیتزا با نان و مخلفاتش نخستین بار ۳۰۰۰ سال قبل در جزیره سیسیل ایتالیا طبخ شد.
البته به نظر میرسد قدیمیترین پیتزا که روی نان درست شده و ترکیبی از نان و خرما بود در زمان پادشاهی داریوش اول و در ایران طبخ شده باشد. این پیتزا غذای سربازان هخامنشی در زمان جنگ و کشورگشایی بود. بعد از آن بود که یونانیها طرز تهیه نان این غذای ساده، مقوی و خوشمزه را از ایرانیها یاد گرفتند و اهالی جنوب ایتالیا هم از یونانیهای مهاجر به ایتالیا یاد گرفتند تا این نان ساده متشکل از آب و آرد را درست کنند.
اما پیتزا به شکل امروزی در قرن ۱۶ میلادی و با کشت گوجهفرنگی در آمریکا به یک غذای جهانی تبدیل شد. در حقیقت این گوجهفرنگی بود که پایههای فستفود پیتزا به شکل امروزی را بنا کرد. مهاجران ایتالیایی گوجهفرنگی را با خودشان از آمریکا به ایتالیا آوردند و با وجود اما و اگرهای فراوان برای مصرف این صیفی قرمز خوشرنگ سرانجام حاضر شدند از آن به عنوان یکی از اجزای اصلی فستفود پیتزا استفاده کنند.
در زمان امپراطوری رم باستان در مناطقی مثل ناپل و پمپئی در ایتالیا فستفود پیتزا غذای روزانه مردم بود. مردمان این مناطق در پخت نانهای نازک که آن را با انواع مواد خوراکی پر میکردند تبحر داشتند. بعد از آن بود که نام پیتزا با نام شهر ناپل گره خورد و بعدها یونانیها با «پیتا»، ترکها با «پیده» و کشورهای حوزه دریای بالکان با «لپینجا» بدشان نمیآمد با این فستفود خوشمزه شانه به شانه رقابت کنند. بد نیست بدانید چون مردم کوچه و خیابان و ماهیگیران فقیر پیتزا را به صورت لوله شده در دست میگرفتند و در حالی که در خیابان قدم میزدند به غذایشان گاز هم میزدند و آن را میخوردند روشنفکران و ثروتمندان ایتالیایی به عادت پیتزاخوری فقرا و کارگران لقب «منزجر کننده» داده بودند.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه ساده پیتزا ترکی لهمجون با سس سیر به سبک پیتزافروشیهای استانبول
فستفود پیتزا محبوب و مشهور میشود
تا قرن ۱۸ میلادی فستفود پیتزا هنوز در مناطق فقیرنشین شهر فروخته میشد. نخستین مغازه پیتزا فروشی مدرن در سال ۱۸۳۰ میلادی در شهر ناپل ایتالیا به نام Antica Pizzeria Port’Alba بازگشایی شد و به زودی ایده پیتزا فروشی مورد استقبال بسیاری از مغازهداران در سرتاسر ایتالیا قرار گرفت. در سال ۱۹۸۱ ساموئل مورس، مخترع تلگراف، پیتزا را اینگونه معرفی کرد: یک کیک تهوعآور، با برشهای گوجهفرنگی، ماهیهای کوچک، فلفل سیاه و یک سری مواد غذایی دیگر که اسمشان را نمیدانم روی تکهای نان.
داستان بیزاری از غذای فقیرانهای به نام پیتزا در سرتاسر جهان ادامه داشت تا اینکه ایده نابی به ذهن یک کارگر مغازه نانوایی در شهر ناپل رسید. گوجهفرنگی، نان پیتزا و پنیر موزارلا برای نخستین بار در پیتزای دستپخت«رافائل اسپوزیتو» کنار هم نشستند. او که میخواست پیتزا اختراع خودش را به ملکه و پادشاه ایتالیا تقدیم کند تصمیم گرفت طرحی شبیه پرچم ایتالیا روی آن پیاده کند. پس سبزی ریحان را هم به آن اضافه کرد. ملکه آن زمان ایتالیا «مارگاریتا» نام داشت و اتفاقا از طعم این پیتزای ساده سه رنگ خیلی خوشش آمد. از آن روز به بعد بود که پیتزای سبزیجات با همین مخلفات به نام «پیتزا مارگاریتا» مشهور شد.
نخستین بار در قرن ۱۹ میلادی و با مهاجرت گسترده ایتالیاییها به آمریکا اهالی این کشور عاشق فستفود همبرگر و هاتداگ، با پیتزا آشنا شدند و روی دکههای غذا فروشی خیابانی در شهرهای شیکاگو، نیویورک و فیلادلفیا طعم آن را چشیدند.
نخستین پیتزا فروشی در آمریکا در سال ۱۹۸۴ و در شهر منهتن که به ایتالیای کوچک شهرت دارد توسط «جنارو لومباردی» افتتاح شد. پیتزاهای ایتالیایی در ابتدا چندان به مذاق آمریکاییها خوش نیامد. به همین خاطر لومباردی با استفاده از انواع سوسیس و کالباسهای مورد علاقه آمریکاییها در طبخ این پیتزاها با پنیر زیاد و نانهای ضخیمتر آن را به یکی از محبوبترین فستفودهای آمریکایی تبدیل کرد. تا آنجا که امروز «پیتزا آمریکایی» به یک سبک طبخ پیتزای محبوب در سرتاسر جهان تبدیل شده و سایه به سایه با سبک ایتالیایی پیتزا رقابت میکند.
حالا دیگر پیتزا محبوبترین غذای فستفود در سرتاسر دنیاست که تمام سلایق از گیاهخوار و نیمهگیاهخوار گرفته تا عاشقان غذاهای دریایی و گوشتخواران حرفهای همه را عاشق خود کرده است به طوری که دل کندن از یک برش پیتزا پر از پنیر کار بسیار سختی است. اگر چه طبق شواهد تاریخی نخستین ایده تهیه غذایی ساده به سبک و سیاق پیتزاهای امروزی متعلق به ایرانیها باستان بوده است اما زمان زیادی از ورود پیتزا به ایران نمیگذرد. آنطور که از نوشتههای روزنامههای قدیمی برمیآید نخستین پیتزا فروشی در سال ۱۳۴۷ و توسط فردی که فارغالتحصیل رشته کشاورزی از آمریکا بود در تهران افتتاح شد.
طرز تهیه خمیر پیتزا بدون خمیر مایه
مواد لازم
آرد سفید: ۳ لیوان فرانسوی دسته دار
تخممرغ:۱ عدد
روغن مایع: ۶ قاشق غذاخوری
شکر: ۱ قاشق غذاخوری
نمک: ۱/۲ قاشق مرباخوری
ماست: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته دار
طرز تهیه
طرز تهیه چیکن پیتزا یا پیتزا مرغ و قارچ در توستر یا فر
اگر به فستفود پیتزا علاقه دارید و در عین حال میخواهید یک غذای سالم و خوشمزه میل کنید بهتر است پیتزایی مثل «پیتزا مرغ و قارچ» را در منزل درست کنید. چیکن پیتزا یا همان پیتزا مرغ همانطور که از نامش پیداست با گوشت مرغ طبخ میشود و تهیه آن در منزل کار سادهای است. طرز تهیه مشهورترین پیتزا مرغ و قارچ در فر که در بهترین رستورانهای دنیا به همین سبک و سیاق طبخ میشود با خمیر پیتزا خانگی بدون خمیر مایه را در ادامه بخوانید.
مواد لازم برای پیتزا مرغ و قارچ
روغن زیتون فرابکر: ۲ قاشق مرباخوری
خمیر پیتزا: ۴۵۰ گرم
سس باربیکیو: ½ لیوان فرانسوی دسته دار
سینه مرغ بدون پوست و استخوان: ۵۵۰ گرم
قارچ: ۲۰۰ گرم
نمک کاشر و فلفل سیاه تازه و آسیاب شده: به مقدار دلخواه
پنیر گودا: ۲/۳ لیوان فرانسوی دسته دار
پنیر موزارلا: ۲/۳ لیوان فرانسوی دسته دار
پیاز قرمز: ۱ عدد کوچک حلقه شده
گشنیز تازه برای تزیین: به مقدار دلخواه برای تزیین
طرز تهیه
مرحله اول
در طرز تهیه پیتزا مرغ و قارچ ابتدا یک کاسه بزرگ را با یک قاشق مرباخوری روغن زیتون چرب کنید. خمیر پیتزا را در این ظرف بگذارید و در کاسه بچرخانید تا به روغن زیتون آغشته شود. روی ظرف را با سلفون بپوشانید و ۳۰ تا چهل دقیقه کنار بگذارید تا خمیر طعم بگیرد.
مرحله دوم
اگر میخواهید پیتزا را در توستر درست کنید المنت بالا و پایین آون توستر را روشن می کنیم و روی ۱۸۰ درجه سانتیگراد تنظیم کنید. حدود ۳-۴ دقیقه صبر کنیم تا فضای آون یا فر گرم شود. سپس المنت بالا را خاموش کرده و فقط المنت پایینی را روشن بگذارید. پیتزا را با سینی مخصوص آن درون آون توستر میگذاریم و زمان را روی ۳۰ دقیقه تنظیم میکنیم. فن گردش هوا را روشن کنید تا گرما به صورت یکدست به همه جای پیتزا برسد و تمام سطح پیتزا یکنواخت بپزد.
اگر هم از فر استفاده میکنید فر را در روی دمای ۲۲۰ درجه سانتیگراد یا ۴۲۰ درجه فارنهایت تنظیم کنید و سینی فر را در طبقه وسط فر بگذارید.
مرحله سوم
در این فاصله روی یک کاغذ روغنی را با روغن زیتون چرب کنید و خمیر را روی آن بگذارید. با وردنه خمیر را باز کنید. یک خمیر گرد با قطر ۳۰ سانتیمتر درست کنید و تا جایی که لازم است با دست خمیر را بکشید و ورز دهید تا صاف و یکدست شود. با یک برس کمی روغن زیتون روی خمیر بمالید و دوباره روی آن را با سلفون بپوشانید و به مدت ۳۰ دقیقه دیگر کنار بگذارید.
مرحله چهارم
قارچهای شسته شده را به صورت حلقه ای برش بزنید و در کره و کمی فلفل سیاه تفت دهید. در این فاصله ۲ قاشق چایخوری سس باربیکیو و یک قاشق مرباخوری روغن زیتون را با هم ترکیب کنید. سینه مرغ را به صورت نواری برش دهید و در یک سینی بگذارید. تکههای مرغ را با مقداری نمک کاشر، فلفل سیاه و ترکیب سس باربیکیو و روغن زیتون مزهدار کنید و به مدت ۲۰ دقیقه در طبقه وسط فر یا توستر که از قبل آن را گرم کرده بودید گریل کنید.
مرحله پنجم
اجازه دهید تکههای مرغ بعد از پخت سرد شوند. باقیمانده سس باربیکیو را روی خمیر پیتزا بمالید. سپس روی آن تکههای مرغ مزهدار شده و گریل شده، پنیر گودا، پنیر موزارلا و پیاز حلقه شده را روی نان بچینید و در طبقه وسط فر یا توستر با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد بپزید. پنیر پیتزا که آب شد و سطح پیتزا کمی طلایی شد، چیکن پیتزا شما حاضر است. روی چیکن پیتزا را با مقداری گشنیز خرد شده یا زیتون سیاه تزیین کنید.
نکته: به مواد پیتزا هر ماده دیگری از فلفل دلمهای تا قارچ و … اضافه کنید.
منابع: foodnetwork/ pizzafacts