معرفی و خلاصه بهترین کتاب های داستان و رمان ادبیات افغانستان

معرفی و خلاصه بهترین کتاب های داستان و رمان ادبیات افغانستان


13 شهریور 1400 . زمان مطالعه: 14 دقیقه

خیلی بد »»»»»»»»»»»»»» خیلی خوب
بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

اگر به دنبال بهترین کتاب های ادبیات افغانستان هستید، نشانی را درست آمدید. برخی از شاخص ترین آثار بلند و کوتاه داستانی معاصر به دست نویسندگان چیره دست افغانستانی نوشته شده اند. امروز در سرویس ادبیات و کتاب مجله کوروش بهترین کتاب های این سرزمین ناآرام را بررسی کرده ایم.

 

این روزها با سقوط دولت و به قدرت رسیدن مجدد طالبان، بار دیگر رعب و وحشت بر افغانستان سایه انداخته و وضعیت اسفبار مردم این کشور به کانون توجه رسانه ها تبدیل شده است. شاید اگر نویسندگان خوش قریحه افغانستانی نبودند تا داستان مردم خود را با تمام رنج ها و مرارت هایشان ثبت و ضبط کنند، امروز از برخی از جذاب ترین آثار داستانی جهان بی بهره می بودیم. به هر روی،‌ علی رغم اینکه تصویری که از افغانستان در ذهن داریم، کشوری جنگ زده و همیشه آشفته است، ولی سرزمین نیمروز همواره گنجینه فرهنگی و میراث ادبی غنی داشته است.

چنانچه در یکی از متون قدیم به زبان پشتون آمده، اگر پای خود را در کابل دراز کنید، مراقب باشید؛ شاید شاعری را لگد کنید! ادبیات افغانستان که همواره ملهم از سال ها جنگ و نابسامانی های سیاسی بوده، بار دیگر و این بار در آغاز قرن بیست و یکم تبدیل به یکی از قطب های ادبی جهان شده است. ممکن است افغانستان از فقیرترین کشورهای جهان باشد، ولی هیچوقت به سنت های شعری و حماسی خود پشت نکرده و نویسندگان این کشور توانسته اند با بهره بردن از تخیلی بی حد و مرز، برخی از خاطره انگیزترین رمان ها و داستان های بلند و کوتاه جهان را به رشته تحریر در بیاورند. در ادامه به برخی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان پرداخته ایم، حتما تا پایان همراه ما باشید.

 

 

۱-«بادبادک باز» اثر خالد حسینی

 

«بادبادک باز» اثر خالد حسینی

 

بی شک رمان خواندنی «بادبادک باز» به گویش دری « گودی پران ‌باز» از قله های ادبیات معاصر و از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان است. بادبادک باز بلافاصله با انتشار در آمریکا در سال ۲۰۰۳ به یکی از پرفروش ترین کتاب های این کشور تبدیل شد و تخمین زده می شود، حدود ۱۰ میلیون نسخه از آن تنها در آمریکا فروخته شده باشد. بعدا این رمان فراموش نشدنی به ۴۲ زبان از جمله فارسی ترجمه و میلیون ها نسخه دیگر نیز از آن در کشورهای مختلف دنیا فروخته شد. خالد حسینی در بادبادک باز با نثری جذاب و روان و روایتی دلنشین و صمیمانه زندگی امیر را از سال های خردسالی در دوران پادشاهی افغانستان تا یورش شوروی ها و پایه گذاری رژیم مستبد طالبان شرح می دهد.

 

 

بیشتر بخوانید: ۱۵ کتاب رمان صوتی معروف ایرانی و خارجی

 

 

۲-«لعنت بر داستایوفسکی» اثر عتیق رحیمی، بازنویسی امروزی از جنایات و مکافات داستایوفسکی

 

«لعنت بر داستایوفسکی» اثر عتیق رحیمی، بازنویسی امروزی از جنایات و مکافات داستایوفسکی

 

ماجراهای رمان «لعنت به داستایوسکی» در کابل و در دوران جنگ های داخلی افغانستان رخ می دهد، جایی که صدای تیر و تفنگ طنین عادی شهر است. رسول، شخصیت اصلی این رمان عتیق رحیمی است که قبلا به اصرار پدر به شوروی رفته تا در آنجا تحصیل کند. رسول که شیفته و مفتون داستایوسکی شده، تمام آثار او به خصوص «جنایات و مکافات» را بارها و بارها می خواند. نهایتا او به زادگاهش برمی گردد و از آنجایی که از جنگ متنفر است، ‌به هیچ شغلی تن نمی دهد. رسول بعدا همچون راسکولنیکف، دانشجوی فقیر رمان جنایات و مکافات پیرزنی به نام «ننه عالیه» را با تبر به قتل می رساند. او که از چگونگی انجام این قتل هولناک ماتم و مبهوت مانده، گناه آن را به گردن داستایوسکی و کتابش می اندازد!

 

 

بیشتر بخوانید » نگاهی به زندگینامه و بهترین آثار ارنست همینگوی «

 

 

۳-«در گریز گم می ‌شویم» اثر محمد آصف سلطان زاده

 

«در گریز گم می ‌شویم» اثر محمد آصف سلطان زاده

 

«در گریز گم می ‌شویم» مجموعه داستانی متشکل از ۸ داستان کوتاه نوشته اثر محمد آصف سلطان زاده است. سلطان زاده در این مجموعه داستان خود که برنده جوایز ادبی مختلفی در ایران شد به تبعات جنگ داخلی افغانستان پرداخته است. نویسنده در داستان های در گریز گم می ‌شویم با نوآوری ها و ایده های نابش هر خواننده ای را به اعجاب وامی دارد. روایت های پرکشش به همراه توصیف ها و دیالوگ های زنده و پویا، تک تک داستان های مجموعه را به یادماندنی کرده است.

حتما بخوانید  نگاهی به خلاصه کتاب «نمی توانی به من آسیب بزنی» اثر دیوید گاگینز

 

 

۴-«هزار خورشید تابان» اثر خالد حسینی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

«هزار خورشید تابان» اثر خالد حسینی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

«هزار خورشید تابان» یکی دیگر از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان نوشته خالد حسینی است که نویسنده در آن به فراز و نشیب های سی سال اخیر کشور افغانستان از یورش شوروی و سقوط پادشاهی تا دوران پس از طالبان می پردازد. هزار خورشید تابان که از همان روایت دلچسبی که بادبادک باز را به چنین اثر فراموش نشدنی تبدیل کرد بهره می برد، به نوعی وقایع نگاری مبهوت کننده ای از رویدادهای تکان دهنده ای است که برای چند نسل از خانواده ای افغان رخ می دهند.

 

 

۵–«مرواریدی که صدفش را شکست» اثر نادیا هاشمی از جذابترین کتاب های افغانستان

 

«مرواریدی که صدفش را شکست» اثر نادیا هاشمی از جذابترین کتاب های افغانستان

 

نادیا هاشمی، نویسنده افغانستانی-آمریکایی است که قبلا پزشک اطفال بود، ولی سرانجام طبابت را به نفع نویسندگی کنار گذاشت و دغدغه های خودش را در قالب رمان ها و مجموعه داستان های خواندنی با خوانندگان کتاب هایش در میان گذاشت. آثار نادیا هاشمی که مضامینی همچون مهاجرت اجباری، جنگ، فقر، زن ستیزی و اعتیاد را دربرمی گیرد تا به حال به ۱۷ زبان از جمله فارسی ترجمه شده است. نادیا هاشمی تا به حال ۳ رمان بزرگسالان و ۲ کتاب کودک نوشته است. «مرواریدی که صدفش را شکست»، اولین رمان اوست که در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده است. در این رمان، رحیمه، دختر نوجوانی است که به همراه خواهرانش با پدری معتاد زندگی می کند.

او و خواهرانش جسته و گریخته به مدرسه می روند و به ندرت حق ترک خانه را پیدا می کنند. در این بین، تنها امید آنها رسم کهنه ای به نام «بچه پوشی» است که به رحیمه این امکان را می دهد تا در لباس پسرانه به مدرسه و بازار برود و از خواهران کوچکترش مراقبت کند. رحیمه خیلی زود متوجه می شود،‌ او اولین کسی در خانواده نیست که از این قانون غیرمعمول تبعیت کرده است. حدود یک قرن قبل، شکیبه،‌ مادربزرگش چنین کرده بود.

 

 

۶- «دختر ترکستانی» اثر احمد مدقق از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

«دختر ترکستانی» اثر احمد مدقق از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

«دختر ترکستانی» یکی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان را احمد مدقق نوشته است. احمد مدقق در این مجموعه داستان کوتاه خود که اکثر داستان هایش را روایت های عشقی دربر می گیرد،‌ به مسئله مهاجرت نیز پرداخته است. نویسنده روی هر کدام از داستان های مجموعه نامی دخترانه گذاشته و در هر کدام ماجراهای عشقی را بازگو می کند که در ایران یا کابل رخ داده اند. در حالی که جنگ و طالبان به یکی از عناصر اصلی ادبیات داستانی افغانستان طی سال های اخیر تبدیل شده، ولی در دختر ترکستانی چنین نیست و نویسنده مستقیم و غیرمستقیم هیچ اشاره ای به جنگ کرده تا شاهد اثری متفاوت از نویسنده رمان «آوازهای روسی» باشیم.

 

 

بیشتر بخوانید » نگاهی به زندگی و آثار رولد دال «

 

 

۷-«ندای کوهستان » اثر خالد حسینی از شاهکارهای ادبیات معاصر افغانستان

 

«ندای کوهستان » اثر خالد حسینی از شاهکارهای ادبیات معاصر افغانستان

 

خالد حسینی بی شک مشهورترین نویسنده ادبیات افغانستان است که تا به حال بیش از ۳۸ میلیون نسخه از کتاب های خواندنی او در سرتاسر جهان فروخته شده است. «ندای کوهستان» که به نام «و کوهستان به طنین آمد» نیز شناخته می شود،‌ سومین رمان نویسند محبوب افغانستانی پس از «بادبادک باز» و «هزار خورشید تابان» است. در بطن تمام آثار خالد حسینی و البته اکثریت قریب به اتفاق نویسندگان افغانستانی، جنگ و مشکلات مرتبط به آن قرار دارد. ولی حسینی در ندای کوهستان کمتر به جنگ و فجایع آن پرداخته است. بلکه او این بار سراغ آوارگی ها و خانه به دوشی های مردم افغانستان در اقصی نقاط جهان رفته است.

به عقیده حسینی، ‌نسل اول مهاجران افغان بین دو جهان به دام افتاده ند و هویت نسل بعدی نیز ناگزیر رنگ باخته است. خالد حسینی در این رمان خواندنی خود دست به نوآوری های فنی زیادی زده و از تکنیک های داستان نویسی مختلفی از بازگشت به گذشته، حواله به آینده و چندین راوی بهره برده تا داستانی چند لایه و تودرتو را پیشکش خوانندگانش کند. همین شگردهای جدید باعث شده تا اثری کاملا متفاوت نسبت به «بادبادک باز» و «هزاران خورشید تابان» را شاهد باشیم.

حتما بخوانید  نگاهی به زندگینامه و بهترین کتاب های ارنست همینگوی

 

 

۸-«چشم سگ» اثر عالیه عطایی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

«چشم سگ» اثر عالیه عطایی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

عالیه عطایی یکی از نویسندگان جوان و خوش آتیه افغانستانی است که در ایران بزرگ شده و به تحصیل در رشته تئاتر پرداخته است. «چشمِ سگ» سومین اثر داستانی عالیه عطایی بعد از «مگر می ‌شود قابیل هابیل را کشته باشد» و «کافور پوش» است. او که قبلا برنده جایزه ادبی مهرگان ادب شده،‌ در این مجموعه داستان خود زندگی افغانستانی های مهاجر در ایران به خوبی به تصویر کشیده است. عطایی در داستان های چشم سگ در خلق فضایی تشویش آمیز پر از استرس و عاری از آسودگی و آرامش به خوبی عمل کرده و توانسته به شیوه ای بسیار زنده و واقع گرایانه از دغدغه ها و دلمشغولی های مردم سرزمینش بگوید.

 

 

این مطالب را بخوانید:

 

 

۷ رمان برنده جایزه ادبیات نوبل

 

رمان ها و کتاب های برنده جایزه پولیتزر که به فارسی ترجمه شده اند

 

 

۹- «خاکستر و خاک» اثر عتیق رحیمی از شاهکارهای ادبیات افغانستان

 

«خاکستر و خاک» اثر عتیق رحیمی از شاهکارهای ادبیات افغانستان

 

«خاکستر و خاک» یکی از تاثیرگذارترین داستان های عتیق رحیمی است که در آن نویسنده موفق شده به خوبی تاثیر ویرانی ها و آشفتگی های حاصل از جنگ را بر ذهن مردم افغانستان نشان دهد. عتیق رحیمی در خاکستر و خاک که به لحاظ فنی داستان کوتاه بلندی است، با نثر غنایی شاعرانه ای که گاهی به منظومه های حماسی کلاسیک شباهت پیدا می کند،‌ سفر غم انگیز پیرمردی به نام دستگیر را به همراه نوه اش، یاسین بازگو کرده است.

پیرمرد باید به معدن زغال سنگی برود و در آنجا به مراد پسرش خبر دهد که در روستا فاجعه ای رخ داده است. هر چند «خاکستر و خاک» تنها روایتی از چند ساعت سفر دستگیر است، ولی نویسنده به کمک سفرهای درونی، خاطرات، تداعی ها و عناصر دیگر روان درهم شکسته دستگیر که نماینده ای از مردم رنج کشیده افغانستان است را به شیوه ای اعجاب انگیز شرح داده است.

 

 

۱۰- «دستمال خامک دوزی» از ریحانه بیانی

 

«دستمال خامک دوزی» از ریحانه بیانی

 

طی سال های اخیر نسلی از نویسندگان بااستعداد افغانستانی جا پای بزرگان داستان نویسی این کشور همچون خالد حسینی و محمد آصف سلطان زاده گذاشته اند و جانی تازه به ادبیات مهاجرت داده اند. از این دسته نویسندگان خوش ذوق می توان به ریحانه بیانی اشاره کرد. ریحانه بیانی در مجموعه داستان کوتاه «دستمال خامک دوزی» در قالب ۱۳ داستان با بهره بردن از لحنی زنانه به احساسات و دغدغه های زنان و دختران مهاجر پرداخته است. نویسنده در مجموعه دستمال خامک دوزی که از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان به حساب می آید، در قالبی صمیمانه و جذاب به مصائب دوری از وطن و زنده نگه داشتن فرهنگ سرزمین مادری پرداخته است.

 

 

۱۱- «از یاد رفتن» اثر محمدحسین محمدی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

«از یاد رفتن» اثر محمدحسین محمدی از بهترین کتاب های ادبیات افغانستان

 

محمد حسین محمدی یکی از خوش قریحه ترین نویسندگان افغانستانی است که به دلیل سبک داستانی خاص و نثر دلنشینش به فارسی دری خوانندگان زیادی در ایران دارد. محمدحسین محمدی در «از یاد رفتن» که یک داستان کوتاه بلند است‌،‌ به زندگی سید میرک شاه آغا می پردازد. پیرمردی که با همسر و دخترش در مزار شریف زندگی می کند. او دخترش را مجبور کرده در زیرزمین زندگی کند تا گیر طالبان نیفتد. تنها دلخوشی سید میرک شاه آغا هم شنیدن آهنگ های رادیو است. ولی روزی باتری رادیوی پیرمرد تمام می شود تا او مجبور شود برای تهیه باتری یک روز کامل سرگردان شود.

محمد حسین محمدی در از یاد بردن که اثر منسجم و پرکششی است به خوبی توانسته از ظرفیت های زبان فارسی دری برای خلق فضایی بکر و منحصر به فرد استفاده کند. نثر داستانی او با انبوهی از واژگان نامأنوس و تازه به خوانندگان ایرانی حس کشف سرزمین تازه ای را می دهد.

 

 

۱۲- «در کشوری دیگر» اثر سپوژمی زریاب از قله های ادبیات افغانستان

 

«در کشوری دیگر» اثر سپوژمی زریاب از قله های ادبیات افغانستان

 

سپوژمی زریاب یکی پرآوازه ترین نویسندگان افغانستانی است. سپوژمی زریاب که در رشته زبان و ادبیات فرانسه از دانشگاه کابل فارغ التحصیل شده و در فرانسه دکترای ادبیات مدرن گرفته،‌ هم اکنون مقیم فرانسه است. سپوژمی زریاب تا به حال دو مجموعه داستان به نام های «دشت قابیل» و «شرنگ شرنگ زنگ ها» و همینطور داستان بلند «در کشوری دیگر» را به چاپ رسانده است. سپوژمی زریاب در رمان کوتاه خود در کشوری دیگر به مشکلات مهاجران افغان در برخورد با فرهنگ های غربی پرداخته است.

 

کالابرگ الکترونیک