از کجا بفهمیم برنج ایرانی است؟ تشخیص برنج ایرانی اصل و باکیفیت از برنجهای تقلبی خارجی و پلاستیکی، یکی از دغدغههای بسیاری از افراد است. اگر حرفهای باشید، شاید با یک نگاه ایرانی بودن برنج را متوجه شوید، ولی همیشه افراد سودجو، ترفندهای جدیدی برای گمراه کردن غیر حرفهایها دارند. پیش از اینکه یک برنج را در حجم زیاد بخرید، بهتر است از ایرانی بودن برنج مطمئن شوید و سپس اقدام به خرید کنید. در این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش چند ترفند حرفه ای و آسان برای تشخیص برنج ایرانی از برنج خارجی و تقلبی و روشهای تست برنج را به شما خواهیم گفت.
ترفندهای تشخیص برنج ایرانی
اگر فروشنده برنج یا کشاورز نباشید و مدام با برنج سر و کار نداشته باشید، ممکن است برنج تقلبی، خارجی یا بیکیفیت را به جای برنج ایرانی اصل و باکیفیت بخرید و از خریدتان پشیمان شوید. از طرفی برنجهای تقلبی به سلامت بدن هم آسیب میزنند. در ادامه برخی از کارآمدترین روش های تشخیص برنج ایرانی اصل و باکیفیت را که حتما به دردتان میخورد، به شما خواهیم گفت.
۱- برنج ایرانی را از فروشگاه معتبر خریداری کنید
اگر میخواهید برنج بخرید، بهترین راه این است که از مطمئنترین فروشگاهها برای خرید برنج اقدام کنید. فروشگاههای معتبر زنجیرهای یا فروشگاههای تخصصی فروش برنج، اعتبار خود را برای فروش برنجهای بیکیفیت و تقلبی، خراب نمیکنند. معمولا برنجهایی که در این فروشگاهها عرضه میشوند، هم تنوع بالاتری دارند و هم امکان تقلبی بودن آنها بسیار کم است.
شما میتوانید انواع برنج ایرانی باکیفیت را از فروشگاههای زنجیرهای افق کوروش به روشهای خرید حضوری و اینترنتی و با تخفیفهای بالا، خریداری کنید.
۲- در حجم کم برنج بخرید
اگر میخواهید برای اولین بار از یک فروشگاه و از یک نوع برنج که هنوز درباره ایرانی بودن آن مطمئن نیستید، خریداری کنید، مقدار کمی از برنج را بخرید و تست برنج اصل ایرانی را انجام دهید. بعد برنج را در حجم زیاد بخرید. این کار به شما فرصت میدهد از کیفیت برنج خیالتان راحت شود، سپس اقدام به خرید برنج ایرانی در حجم زیاد کنید.
۳- قیمت برنج ایرانی اصل بالاتر است
هر چند قیمت برنج، معیار دقیقی برای باکیفیت یا اصل بودن برنج ایرانی نیست ولی این نکته را در نظر داشته باشید که برنجهای نامرغوب و غیر اصل، گاهی اوقات به طور قابل توجهی قیمتشان نسبت به نمونههای فروشگاهی و مطمئن پایینتر است. قبل از خرید برنج ایرانی، درباره قیمت آن پرس و جو کنید. اختلاف قیمت برنجی که میخرید با برنجهای بازار، نباید چشمگیر باشد. اگر این اختلاف زیاد از حد بود، به عنوان زنگ خطر در نظر بگیرید و تا حد زیادی فرض را بر این بگذارید که برنج ایرانی نیست.
۴- برنج ایرانی اصل باید کپک بزند
کپک زدن و خراب شدن برنج در مجاورت گرما و آب، یک مشخصه بارز برنج ایرانی است. برای اینکه از ایرانی بودن برنج مطمئن شوید، مقداری از برنج را در یک کاسه یا لیوان بریزید و روی آن، مقداری آب بریزید. به آب برنج، نمک اضافه نکنید. این ظرف را در محیط آشپزخانه بگذارید. برنج ایرانی نهایت ظرف مدت ۳ تا ۵ روز شروع به کپک زدن میکند.
۵- برنج ایرانی را در آفتاب بگذارید
برای تشخیص برنج ایرانی اصل از برنج خارجی و تقلبی، مقداری از برنج را در یک بطری بریزید و درب آن را ببندید. اگر برنجتان بعد از چند روز کپک زد، نشانه ایرانی بودن برنج است. از آن جایی که در برنجهای ایرانی اصل از مواد نگهدارنده استفاده نمیشود، بسیار مستعد کپک زدن هستند ولی برنجهای خارجی و پلاستیکی، در مجاورت آب و هوای گرم یا مرطوب، واکنش نشان نمیدهند و دانههای آنها دچار خرابی و کپک نمیشود.
۶- برنج ایرانی را بکوبید
کوبیدن برنجهای ایرانی در هاون یک راه تشخیص برنج ایرانی اصل از برنجهای خارجی و پلاستیکی است. برای کوبیدن برنج ایرانی از هاون استفاده کنید. آسیاب چندان وسیله مناسبی برای تست تشخیص برنج ایرانی نیست.
برای این کار مقداری برنج را در هاون بریزید و بکوبید. اگر برنج بعد از کوبیدن، خرد شد و قسمت داخلی دانههای خرد شده، زرد رنگ نبود، برنجتان به احتمال زیاد اصل است. برنجهایی که هسته یا قسمت داخلی آنها زرد و روی آنها سفید است، از مواد شیمیایی و پلاستیکی در تهیه آنها استفاده شده است.
۷- برنج ایرانی نباید بند داشته باشد
«بند برنج» در اصل همان ترکهای ظریفی است که در برخی دانههای برنج وجود دارد. این ترکها در اثر تغییر ناگهانی دما و در پروسه خشک کردن برنج به صورت غیر اصولی، ایجاد میشوند. برنجهایی که بند دارند، در مدت کوتاهی از جایی که بند دارند، میشکنند و خرد میشود. بعد از پخت هم، برنج از حالت دانه کامل به دانه شکسته تبدیل میشود.
این موضوع شاید روی طعم برنج تاثیر چندانی نداشته باشد ولی ظاهر برنج را بعد از پخت خراب میکند و برنج خمیر و شفته میشود. برنجهای بند دار، جزو برنجهای تقلبی و بیکیفیت شناخته میشوند. شاید از روی ظاهر برنج و نگاه کلی کردن به دانههای برنج متوجه بند دار بودن آن نشوید. برای تست بنددار بودن برنج، دانه برنج را بین دو انگشت یا ناخن بگیرید و فشار دهید. اگر دانه برنج شکست، نشانه بنددار بودن آن است.
۸- برنج را بسوزانید تا متوجه شوید ایرانی است یا خیر
یک روش تشخیص برنج ایرانی از برنج پلاستیکی سوزاندن آن است. برنجهای پلاستیکی از ترکیب پلاستیک و نشاسته درست شده و به آنها پودر برنج اضافه میشوند و ظاهری کاملا مشابه برنج دارند. حتی در برخی مواقع رنگ این برنجها هم شبیه برنجهای ایرانی یا خارجی است. اما نوع واکنشی که به گرما دارند، فرق دارد.
برنجهای پلاستیکی را اگر روی شعله بگیرید، دقیقا به شکل پلاستیک جمع میشوند و میسوزند. در حالی که برنجهای ایرانی روی شعله آتش، برشته میشوند. در ضمن برنجهای پلاستیکی در زمان دود کردن روی آتش، از آنها بوی پلاستیک بلند میشود.
۹- برنج را بو کنید
برنجهای ایرانی به خاطر عطر زیادی که دارند، مشهور هستند. برای اینکه از ایرانی بودن برنج مطمئن شوید، از قدرت شامه خود استفاده کنید. مقداری از برنج را کف دستتان بریزید و روی دانههای برنج «ها» کنید. سپس سریعا برنج را بو کنید. اگر برنج هیچ بویی نداشت یا بوی کمی داشت، برنج ایرانی نیست.
۱۰- به یکدست بودن دانههای برنج دقت کنید
یکی دیگر از روشهای تشخیص برنج ایرانی اصل، توجه کردن به ظاهر و اندازه دانههای برنج است. برای این کار یک مشت از برنج را بردارید و به دقت به آنها نگاه کنید. اگر برنج یکدست بود و اندازه دانههای برابر بود یعنی برنج باکیفیت است.
وجود دانههای شکسته یا ترک خورده در برنج، نشانه بیکیفیتی و تقلبی بودن برنج ایرانی است. برنج ایرانی اصل و باکیفیت حداکثر ۴ درصد از دانههایش در روند جابهجایی و حمل از کارخانه، شکسته میشود و اگر بیش از ۴ درصد دانهها دچار شکستگی شده باشند، نشانه تقلبی بودن برنج است.
۱۱- برنج ایرانی اصل سفت است
از کجا بفهمیم برنج ایرانی است؟ سفت بودن دانه برنج یکی از ویژگیهای مهم برنج ایرانی اصل و باکیفیت است. خشک کردن برنج از زمان برداشت تا بستهبندی و بعد در دوران نگهداری برنج ایرانی، اهمیت زیادی دارد.
دانههای برنج با دستگاههای خاص خشک میشوند. اگر برنجها تحت شرایط نامساعد خشک شوند، دانههای آنها شکننده میشود یا ماندگار شدن رطوبت در دانههای برنج، هم آنها را مستعد خراب شدن و شپشک زدن میکند و هم رطوبت بالای برنج روی پخت آن تاثیر منفی میگذارد.
برنجهای با رطوبت بالا، به مرور بنددار، شکسته و پوک میشوند. در نتیجه برنج اصل باکیفیت باید خشک باشد تا ماندگاری آن بالا برود و طعم آن غلیظتر و خوشمزهتر شود. در ضمن برنجهای خشک بیشتر قد میکشند و در هنگام پخت، شفته نمیشوند..
برای تست برنج خشک ایرانی، برنج را زیر دندان بگذارید و فشار دهید. اگر برنج نم و رطوبت داشته باشد، به راحتی خرد میشود. البته برنجهای خارجی هم سفت هستند ولی به راحتی شکسته نمیشوند. حتی گاهی اوقات جای دندان روی آنها میماند و مثل گاز زدن به یک تکه پلاستیک سفت عمل میکنند. یعنی نمیشکنند ولی فرم آنها عوض میشود.
۱۲- برنج ایرانی خوب نباید سفیدک داشته باشد
برنج ایرانی اصل و باکیفیت باید عاری از «سفیدک» روی دانههای آن باشد. سفیدک همان تکههای سفید روی دانههای برنج است که به افزایش لعاب برنج در زمان پخت کمک میکند ولی موجب وا رفتن برنج در زمان پخت میشود.
دلیل اصلی سفیدک زدن برنج، گرفتن رطوبت بیش از حد در زمان برداشت و نگهداری برنج است. سفیدک زدن برنج معمولا زمانی اتفاق میافتدکه برنج در شالیزار در معرض بارش بیموقع باران در زمان برداشت میشود.
در این صورت باید رطوبت برنج در کارخانه گرفته شود. همچنین ممکن است برنجها در انبار خیس شوند. هر چند سفیدک زدن مختص برنجهای ایرانی است ولی نشانه بیکیفیت بودن آن است. چون این برنجها را وقتی بپزید و بجوشانید به راحتی خرد میشوند و دانههای برنج سالم را هم خراب میکنند. برای پیشگیری از سفیدک زدن برنج، باید نگهداری، برداشت و خشک کردن برنج به صورت اصولی و صحیح انجام شود.
۱۳- برنج ایرانی شفاف نیست
یکی از مهمترین ویژگیهای برنج ایرانی که میتوانید با نگاه کردن به ظاهر آن متوجه شوید، شفاف و شیشهای نبودن آن است. برای تشخیص برنج ایرانی اصل و مرغوب، چند دانه برنج را روی یک سطح صاف یا شیشه بریزید و دانههای آن را به دقت نگاه کنید. اگر شفافیت برنجها با هم فرق داشت، نشانه مخلوط بودن برنج است. یعنی برنج ایرانی با برنج خارجی یا برنج تقلبی مخلوط شده است. در حالت عادی دانههای برنج (۹۰ درصد به بالا)، باید اندازه مساوی و یک رنگ باشند.
۱۴- برنج ایرانی باید ته نشین شود
یکی دیگر از راههای تشخیص برنج ایرانی این است که مقداری از برنج را در یک کاسه یا لیوان آب بریزید. اگر برنج روی آب ماند، نشاندهنده تقلبی بودن آن است. برنج ایرانی اصل باید تهنشین شود.
۱۵- وجود کف روی آب برنج یک نشانه ایرانی بودن برنج است
یکی از نشانه های برنج ایرانی اصل این است که وقتی برنج را در مقداری آب میریزید و با دست هم میزنید، روی سطح آب، کف ایجاد میشود. رنگ آب هم به شیری تغییر میکند. هر چه این کف کمتر و رنگ آب شفافتر باشد، برنج غیر اصل است. معمولا وقتی برنجهای خارجی را بخیسانید، اثری از کف یا رنگ شیری آب، نمیبینید.
۱۶- برنج ایرانی را در روغن سرخ کنید
«تست روغن» یکی از روشهای تشخیص برنج ایرانی از خارجی است. برای این روش، کمی روغن در یک تابه کوچک نچسب بریزید. تابه را روی حرارت بگیرید. اگر برنج به کف تابه چسبید، نشانه ایرانی بودن آن است. چون نشاسته برنج آزاد و باعث چسبیدن برنج به کف ظرف میشود. برنجهای خارجی و پلاستیکی چنین واکنشی نشان نمیدهند
۱۷- تشخیص برنج ایرانی از پاکستانی و هندی
برنجهای ایرانی و پاکستانی خیلی وقتها با هم اشتباه گرفته میشوند. برای تشخیص برنج ایرانی از برنج خارجی و پاکستانی به ظاهر آن نگاه کنید. دانههای برنج ایرانی از برنج پاکستانی و هندی، کوتاهتر است.
همچنین برنج پاکستانی رنگ نیمه بلوری و برنج هندی، رنگ بلوری دارد. از طرف دیگر برنج ایرانی یکدست شیری و سفید است. در حالی که برنجهای پاکستانی، کدر هستند و برنجهای هندی هم رنگشان به زردی میزند.
۱۸- برنج را بجوشانید
برای این روش تست برنج ایرانی، مقداری برنج را در قابلمه با مقداری آب بریزید و بجوشانید. اگر در زمان جوشاندن، یک لایه تقریبا ضخیم روی سطح آب تشکیل شد، نشاندهنده آزاد شدن نشاسته برنج است و این برنج پلاستیکی یا تقلبی نیست.
۱۹- برنج را بپزید
اگر فوت و فنهای پختن برنجهای ایرانی را بلد باشید، قد میکشند و ری میکنند. عطر برنج ایرانی و طعم برنج ایرانی، بعد از پخت، کاملا متمایز از برنج خارجی است. اگر برنج قد کشید، در زمان جوشاندن و بعد از پخت خرد نشد و دانههای یکدست بودند، برنج شما یک برنج ایرانی خوب و اصل است.
البته قد کشیدن برنج را باید نسبت به دانه اولیه برنج در نظر بگیرید. برنجهای ایرانی اصل و باکیفیت حدود ۳ تا ۴ برابر دانه اولیه، قد میکشند.
بیشتر بخوانید: ترفندها و روشهای پخت برنج هاشمی
سوالات متداول درباره تشخیص برنج ایرانی
برنج ایرانی خوب چه برنجی است؟
برنج ایرانی خوب باید موقع پخت، قد بکشد، دانههای برنج یکدست باشند، رنگ برنج کدر و تیره نباشد، روی برنج آثاری از سفیدک و بند وجود نداشته باشد. رطوبت برنج به خوبی گرفته شده و عطر و طعم مشهور برنج خوب ایرانی را داشته باشد.
روش تشخیص برنج هاشمی چگونه است؟
برنج هاشمی یکی از برنجهای محبوب و مرغوب شمال کشور است. برای تشخیص برنج خوب شمال از نوع هاشمی، طارم یا هر برنج ایرانی دیگر مثل برنجهای عنبربو، کامفیروز، لنجان و … که به عنوان برنجهای جنوبی و مرکزی شناخته میشوند باید بگوییم که دانههای برنج هاشمی معمولاً کشیده و دانه بلند هستند. رنگ دانه برنج هاشمی سفید مایل به کرم است. عطر برنج هاشمی نسبت به سایر انواع برنج یک عطر خوب و دلپذیر است و طعم برنج هاشمی خوشمزه و لذیذ است.