سریال گامبی وزیر این روزها حسابی تنور نتفلیکس را گرم کرده است. چند هفته قبل شاهد درخشش سریال گامبی وزیر یا گامبی ملکه در جوایز گلدن گلوب ۲۰۲۱ بودیم. ولی این سریال کوتاه تحسین شده علاوه بر نظر مثبت هیأت داوران جوایز سینمایی و تلویزیونی، دل میلیون ها بیننده تلویزیونی در سرتاسر دنیا را هم به دست آورده است. نقد و بررسی «گامبی وزیر (The Queen’s Gambit)» یکی از تحسین شده ترین سریال های حال حاضر دنیا از شبکه نتفلیکس را در مجله کوروش بخوانید.
شناسنامه سریال گامبی وزیر/ The Queen’s Gambit
مینی سریال یا سریال کوتاه گامبی وزیر اقتباسی از رمان والتر تویس است. جدیدترین سریال درام نتفلیکس داستان تراژیکی است که بهای سنگین نبوغ را نشان می دهد. ماجرای این سریال تحسین شده در اواخر دهه ۱۹۵۰ در پرورشگاهی در ایالت کنتاکی آمریکا آغاز می شود. جایی که بت هارمون (با نقش آفرینی خیره کننده آنیا تیلور جوی) پس از گذر از دورانی فوق العاده پر التهاب، در اعتیاد گرفتار می شود. تا بلکه بتواند در این راه، آنچه بر او رفته را از یاد ببرد.
ژانر: درام
زبان: انگلیسی
کارگردان: اسکات فرانک
نویسنده: اسکات فرانک
بازیگران: آنیا تیلور جوی، بیل کمپ، ربکا روت، موزز اینگرام، کریستین سایدل و سایرین
زمان: هر قسمت سریال بین ۴۶ تا ۶۷ دقیقه
تعداد فصل: ۱
تعداد قسمت ها: ۷
کمپانی های تولید کننده: فلیتکرافت، واندرفول فیلمز
جوایز: انتخاب به عنوان بهترین سریال درام سال از نگاه وب سایت سینمایی آی جی ان، جایزه گلدن گلوب ۲۰۲۱ به عنوان بهترین سریال کوتاه سال، و آنیا تیلور جوی هم برنده جایزه بهترین بازیگر زن سریال کوتاه گلدن گلوب شناخته شد.
توزیع کننده: شبکه تلویزیونی نتفلیکس
نمره IMDB: ۸،۶
امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷٪
امتیاز متاکریتیک: ۷۹٪
۹۷ ٪ از کاربران گوگل نیز این فیلم را دوست داسته اند.
تعداد بینندگان: بر اساس آمارهای شبکه نتفلیکس بیشتر از ۶۸ میلیون خانواده (حساب کاربری خانگی) به تماشای این سریال طی هفته های اخیر پرداخته اند.
داستان سریال گامبی وزیر
شطرنج به مثابه زندگی
اسکات فرانک، کارگردان و فیلمنامه نویس موفقی است که قبلا چندین بار با فیلم هایی که برای سودربرگ، استیون اسپیلبرگ و جیمز منگولد به رشته تحریر در آورده است. حتی تا پای بردن جایزه اسکار هم برود. ولی همیشه در آخرین لحظه دستش از رسیدن به آن کوتاه می شود. جدیدترین ماجراجویی اسکات فرانک اقتباسی در خور از رمان خواندنی والتر تویس است.
نیازی به گفتن نیست که شطرنج بازی نیست که به هیجان یا جذابیت آن معروف باشد. بلکه بازی است کاملا ذهنی. به همین دلیل، ساختن سریالی پر مخاطب و دیدنی با چنین مضمونی چالشی فوق العاده است. ولی اسکات فرانک به کمک نویسندگی و کارگردانی بسیار مطلوب و البته بازی های بازیگرانی کلاس جهانی نه تنها از پس از این چالش برآمده، بلکه توانسته بسیاری را به شطرنج بازی کردن تشویق کند.
با این حال، آنهایی که از دیدن سریال های نتفلیکسی لذت وافری می برند، همینجا درنگ کنند. و بدانند که قرار نیست، یک تریلر عادی از نتفلیکس تماشا کنند. بلکه گامبی وزیر فیلمی با ریتم آهسته و کاملا کُند برخلاف سایر فیلم های این شبکه تلویزیونی است. بعد از شطرنج که تمام ماجرا نیز حول آن می چرخد، بُعد دیگر داستان را اعتیاد به الکل و مخدرها تشکیل می دهد. گامبی ملکه (یعنی قربانی کردن مهره ملکه در شطرنج) روایت زندگی زنی است که قرار است با تمام توش و توان در دنیای تحت سلطه مردها به حق و حقوقی دست پیدا کند. تا این جای ماجرا آشناست! ولی بعدا چه اتفاقی می افتد.
بت هارمون، زنی تنها و درمانده در شطرنج زندگی
در مینی سریال گامبی وزیر پس زمینه ای که از بت هارمون داریم، همان پس زمینه ای است که از زنی تنها و افسرده، خصوصا در میانسالی سراغ داریم. بت هارمون پس از اینکه پدر و مادرش در سانحه رانندگی جان خود را از دست می دهند، به یتیم خانه ای فرستاده می شود. او در آنجا برای دردهای بی شمار خود مرهم هایی می یابد. اولین مرهم برای دردهای او را جولین پیش رویش قرار می دهد. جولین به او کمک می کند با داروهای آرامبخش، اندکی از رنج و عذاب خود بکاهد. وضع در خانه بت هارمون هم جالب نیست. آلما ویتلی (با نقش آفرینی ماریل هلر) که فرزندش را از دست داده، بت را به فرزندخواندگی می پذیرد. ولی وضع قرار نیست برای گامبی چندان خوب پیش برود. آلما شخصیتی است که با وجود اعتیاد شدید به الکل و مواد مخدر، به نوعی نسخه مسن تری از خود بت هارمون است. او نیز همچون بت هارمون آموخته که تنهایی و رنج های روانی خود را با مصرف مخدر و الکل التیام ببخشد.
در این میان شیبل (با نقش آفرینی بیل کمپ)، سرایدار یتیم خانه بت را با دنیای شگفت انگیز شطرنج آشنا می کند. شطرنج کم کم به تمام دنیای بت بدل می شود. آنیا تیلور جوی بازیگر جوان ۲۴ ساله از تباری آرژانتینی و بریتانیایی است. قبلا از او فیلم های به یادماندنی همچون «ساحره (The Witch)» محصول ۲۰۱۵ و « شکافته (Split)» محصول ۲۰۱۶در اذهان به یادگار مانده بود. او این بار هم با بازی در نقش گامبی وزیر، شخصیت نوجوانی در هم شکسته و رنجور را به بهترین شکل ممکن به تصور می کشد.
معرفی جذاب ترین سریال های نتفلیکس در سال ۲۰۲۰
نقدها و نظرات منتقدان سینما و تلویزیون درباره سریال گامبی وزیر
سریال کوتاه یا مینی سریال گامبی وزیر بسیاری از منتقدان سینمایی و تلویزیونی را وارد به تحسین کرد. چنانچه در خلاصه نظرات منتقدات نشریه روتن توماتوز آمده است: «هرچند فیلم ضرباهنگ تندی ندارد، ولی با وجود بازی مرعوب کننده آنیا تیلور جوی، جزئیات بسیار عالی تاریخی که حاصل تحقیقات گسترده ای هستند. و البته نویسندگی فوق العاده عالی فیلمنامه، سریال گامبی وزیر، معرکه است.»
مری مک نامارا در ستون سینمایی خود عنوان کرد: « اگر پنجاه سال قبل گامبی وزیری وجود می داشت، زندگی های بسیاری حالا تغییر پیدا کرده بودند. من به قدری سریال را دوست داشتم که قسمت آخر آن را ۳ بار تماشا کردم.»
دارن فرانیچ، منتقد مجله اینترتینمنت هم در ستایش بازی استثنایی آنیا تیلور جوی نوشت: «او در لحظاتی که حریفی را از پیش روی بر می دارد به قدری در بازی [شطرنج] غرق می شود که وقتی اوضاع بازی به نحوی برخلاف انتظار او پیش می رود، دلسردی را می توانیم به وضوح از وجناتش مشاهده کنیم.»
کارولین فریمیک، نویسنده ورایتی نیز از قصه گویی بسیار هوشمندانه و بازی های عالی به خصوص نقش آفرینی تیلور جوی ستایش کرده است. آلن سپینوال از نشریه رولینگ استون نیز در مورد فیلم نوشت: «پروژه ای به لحاظ زیبایی شناسانه عالی. به همراه بازی های دیدنی که همگی روی هم از گامبی وزیر سریالی تماشایی و سرگرم کننده ساخته است.»
جمع بندی نهایی سریال گامبی وزیر
مَثلی است که خصوصا بین نویسنده ها زیاد کاربرد دارد. آنهم اینکه همه داستان ها قبلا گفته شده اند و تنها کاری که نویسندگان انجام می دهند دوباره نویسی همان داستان های قدیمی است. داستان هایی مانند مسخ، برادران کارامازوف، دون کیشوت و موبی دیک نه تنها یک بار بلکه ده ها بار تعریف شده اند. برخی نویسندگان همچون جویس آنقدر به قصه ای که از روی آن نوشته اند وفادارند که نام همان قصه کهن را روی اثر جدید خود گذاشتند. و آن را اولیس یا الیس (قهرمان کتاب ادیسه، هومر شاعر شهیر یونانی) نامیدند.
گامبی وزیر هم از این قاعده مستثنی نیست. او هم قصه آدم دیگری، قصه آدمی که غریبه به دنیا آمده است. قصه ای آشنا؛ قصه آدمی پر از نبوغ و استعداد به سبک ادی فیلسون (با نقش آفرینی پل نیومن) شخصیت اصلی فیلم «بیلیاردباز (۱۹۶۱)». شخصتی که باید با قوی ترین دشمن ممکن، یعنی خودش دست و پنجه نرم کند. قهرمان گامبی وزیر هم به مانند ادی قرار همه هست و نیست خود را بر باد بدهد. البته این بار اگر اجازه دهید داستان فیلم را اسپویل (لو ندهیم) نکنیم، تنها باید بگوییم که این بار خبری از تراژدی نیست. بلکه همچنان راه گریزی برای قهرمان افسرده سیمای ما وجود دارد.
منبع: wikipedia، rottentomatoes
