زایمان طبیعی در آب نوعی روش زایمان است که مادر نوزاد خود را در وان آب گرم به دنیا می آورد. این نوع زایمان معمولاً در بیمارستان ها و یا مراکز تخصصی زایمان در آب انجام می شود و در آن پزشک و ماما مادر و نوزاد را تحت نظر دارند. گفته می شود که این روش به تسکین درد مادر در زمان زایمان کمک می کند و موجب می شود فرآیند زایمان در مدت زمان کوتاه تری انجام شود. اما زایمان در آب برای چه افرادی مناسب است و چه کسانی باید از انجام آن اجتناب کنند؟ در این مقاله از بخش مادر و کودک مجله کوروش می توانید با هر آن چیزی که لازم است در مورد زایمان طبیعی در آب بدانید، آشنا شوید.
زایمان طبیعی در آب چیست؟
امروزه گزینه های زیادی از انواع زایمان در دسترس است. زایمان در آب یک روش نسبتاً جدید برای تولد نوزاد است که به دلیل فوایدی که دارد، در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این روش مادر برای به دنیا آوردن نوزاد در وانی از آب گرم قرار می گیرد و نوزاد در آب متولد می شود. در این نوع زایمان دمای آب باید تا حدود ۳۷/۵ درجه سانتی گراد باشد. امروزه بسیاری از مادران ترجیح می دهند تا زایمان در آب در خارج از کشور را تجربه کنند. این موضوع شاید به دلیل زایمان در آب با حضور همسر باشد که در کشورهای دیگر انجام می شود. اما باید بدانید که در ایران نیز بیمارستان ها و کلینیک های تخصصی زایمان در آب وجود دارد.
مطالعات نشان می دهد که زایمان در آب موجب بروز انقباضاتی در بدن مادر می شود که فرآیند زایمان را راحت می کند. بهتر است بدانید که این موضوع به معنای نداشتن درد در این نوع زایمان نیست. بلکه فرد به هر حال درد زایمان را تجربه می کند، اما ممکن است محیط زایمان برای مادر آرامش بخش تر باشد و روند آن با آرامش بیشتری انجام شود.
بیشتر بخوانید: تمام مزایا و معایت زایمان طبیعی و سزارین که باید بدانید
انواع زایمان در آب
زایمان در آب به دو صورت لیبر در آب و زایمان در آب انجام می شود. لیبر در آب نوعی روش زایمان در آب است که بیشتر در کشورهای اروپایی انجام می شود و فرد بعد از شروع درد زایمان وارد آب می شود و نوزاد را به دنیا می آورد. در زایمان در آب مادر وارد آب می شود و صبر می کند تا درد زایمان زیاد شود و نوزاد متولد شود.
زایمان طبیعی در آب برای چه افرادی مناسب است؟
کلیه مادران بارداری که شرایط کاملاً طبیعی دارند و فشار خون آن ها نرمال است، می توانند از این روش زایمان استفاده کنند. در این نوع زایمان باید سر نوزاد رو به پایین باشد و مادر در هفته بالاتر از ۳۷ بارداری باشد. کلیه مادرانی که به بیماری های خاص مثل دیابت بارداری، پره اکلامپسی، ماکروزومی، مشکلات رحم، نارس بودن نوزاد و… مبتلا هستند، نباید از این روش زایمان استفاده کنند.
آیا زایمان در آب امن است؟
در سال ۲۰۱۶ کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا به دلیل کمبود داده های موجود درباره زایمان طبیعی در آب، آن را رد کرد. این سازمان اظهار کرد که غوطه ور شدن مادر برای زایمان در مرحله اول می تواند فواید زیادی داشته بشد. اما هنوز هیچ شواهد علمی مشخصی در مورد مزایای و خطرات مرحله دوم زایمان در آب و خروج نوزاد وجود ندارد. اما از طرف دیگر برخی دیگر از سازمان های مربوط به متخصصین زنان و زایمان در آمریکا معتقد هستند که زنان با تجربه زایمان طبیعی در آب یک زایمان بدون خطر و بدون عارضه را تجربه می کنند. به هر حال این نوع زایمان برای همه مادران مناسب نیست و فرد باید حتماً شرایط مناسبی برای این نوع زایمان طبیعی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: نکات مهمی که برای انتخاب لباس باید بارداری بدانید
مزایای زایمان در آب
زایمان در آب در چند دهه اخیر بسیار رایج شده است. همانطور که گفته شد برخی از سازمان های رسمی این نوع زایمان را تنها برای مرحله اول زایمان و قبل از تولد نوزاد توصیه می کنند. برخی دیگر معتقد هستند که زایمان کامل در آب هیچ گونه مشکلی ندارد. به علاوه مطالعات حاکی از آن است که زنانی که زایمان در آب را تجربه می کنند، معمولاً رضایت و احساس آرامش بیشتری دارند. زایمان در بارداری باید بین هفته ۳۷ تا ۴۱ بارداری انجام شود و توجه به این نکته نیز اهمیت زیادی دارد. در ادامه می توانید با مهم ترین مزایای زایمان در آب آشنا شوید.
۱- کاهش درد از فواید زایمان طبیعی در آب
اولین و مهم ترین مزیت های زایمان طبیعی در آب کاهش درد زایمان است. گرمای آن موجب تسکین گرفتگی ها و همچنین احساس آرامش بیشتر در مادران باردار می شود. هر چند که زایمان در آب نیز همانند سایر انواع زایمان طبیعی درد دارد، اما این نوع زایمان می تواند درد را تا میزان کمی کاهش دهد. شناور شدن مادر در آب استخر موجب تنظیم هورمون اکسی توسین و همچنین تنظیم شدت انقباضات می شود. البته این موضوع با شناور شدن در آب های عمیق ایجاد می شود و معمولاً نشستن در وان حمام چنین مزیتی را نخواهد داشت.
۲- کوتاه شدن زمان زایمان از مزایای زایمان در آب
زایمان در آب به مادران کمک می کند تا فرآیند زایمان را در مدت زمان کوتاه تری انجام دهند. انقباضاتی که در آب ایجاد می کند، موجب می شود تا زایمان سریع تر و راحت تر پیش برود.
۳- کاهش احتمال پارگی واژن از مزایای زایمان در آب
یکی دیگر از مزایای زایمان در آب کاهش احتمال پاره شدن واژن در زمان زایمان است. این موضوع نیز به دلیل افزایش انقباضات و بهبود جریان خون به رحم و همچنین افزایش انعطاف پذیری واژن اتفاق می افتد.
۴- کاهش استرس از فواید زایمان طبیعی در آب
از دیگر از فواید زایمان در آب این است که مادر احساس آرامش بیشتری را تجربه می کند. قرار گرفتن در آب موجب کاهش فشار خون عصبی و افزایش ترشح هورمون اندورفین می شود و درد و استرس مادر را کاهش می دهد.
۵- افزایش تمرکز مادر در هنگام زایمان از فواید زایمان طبیعی
قرار گرفتن مادر باردار در آب موجب می شود تا او از نظر جسمی و روحی آرامش بیشتری را تجربه کند. این موضوع باعث افزایش تمرکز مادر در زمان زایمان می شود و توانایی های ذهنی او را در این زمان افزایش می دهد.
۶- کاهش فشار ناشی از زایمان از مزایای زایمان در آب
زایمان طبیعی در آب موجب می شود تا فشارهای ناشی از زایمان کاهش پیدا کند و نوزاد راحت تر و با فشار کمتری به دنیا بیاید.
بیشتر بخوانید: بهترین فصل برای بارداری و زایمان نوزاد دختر و پسر چه فصلی است؟
معایب و عوارض زایمان طبیعی در آب
زایمان در آب می تواند گاهی با مشکلاتی نیز همراه باشد. هر چند که این عوارض بسیار نادر هستند اما احتمال وقوع آن ها وجود دارد. در ادامه به مهم ترین معایب زایمان طبیعی در آب اشاره شده است.
- خطر ابتلا به عفونت در مادر و نوزاد
- مشکل در تنظیم دمای نوزاد
- بروز اختلالات تنفسی در نوزاد
- افزایش احتمال تشنج نوزاد
- افزایش خطر خفگی نوزاد در آب
- خطر آمبولی و ورود آب به جریان خون مادر
- افزایش خطر پیچ خوردن بند ناف
زایمان در آب برای چه افرادی توصیه نمی شود؟
- افرادی که سن زایمان آن ها کمتر از ۱۷ سال است
- افرادی که سن زایمان آن ها بیشتر از ۳۵ سال است
- افراد با سابقه تبخال تناسلی
- افرادی که چند قلو بارداری هستند
- زایمان زودرس
- افرادی که فشار خون بالایی دارند
- افراد مبتلا به پره اکلمپسی
- افرادی مبتلا به دیابت بارداری
- افرادی که درد زودهنگام بارداری دارند
- افرادی که به عفونت های بارداری مبتلا هستند
- اگر جنین وضعیت وارونه دارد
- افرادی که به هرپس مبتلا هستند
- اگر جنین اندازه بزرگی دارد
- افرادی که زایمان قبلی آن ها سزارین بود
- افرادی که از آرامبخش استفاده می کنند
هزینه زایمان در آب چقدر است؟
هزینه زایمان در آب با توجه به این که کجا و در چه کشوری انجام می شود متفاوت است. اینکه شما برای زایمان یک کلینیک را انتخاب می کنید یا بیمارستان خصوصی می تواند بر هزینه های شما تأثیر بگذارد. اگر تحت پوشش بیمه باشید معمولاً هزینه ها تا میزان زیادی کاهش پیدا می کند. بنابراین شما برای برآورد هزینه ها باید نوع بیمارستان و پزشک خود را انتخاب کنید. برای کاهش هزینه ها بهتر است از نوع بیمه تکمیلی استفاده کنید.
به خاطر داشته باشید که زایمان در آب ترکیه و کشورهای اروپایی تا چندین برابر از زایمان در ایران هزینه بیشتری دارد. امروزه در بیمارستان هایی از بسیاری از شهرهای مختلف ایران زایمان در آب انجام می شود امکانات خوبی دارند و هزینه هر کدام می تواند با توجه به امکانات و شرایط بیمار متفاوت باشد.
بیشتر بخوانید: بایدها و نبایدهای آرایش کردن با معرفی لوازم آرایش مجاز در بارداری
جمع بندی نهایی
زایمان در آب یک روش محبوب و نسبتاً رایج در زایمان طبیعی است که خیلی از افراد دوست دارند آن را تجربه کنند. اگر نگاهی به فیلم زایمان طبیعی در آب بیندازید، متوجه می شوید که این زایمان نیز همانند زایمان طبیعی در خشکی درد دارد. تنها تفاوت این روش آن است که مادر درد نسبتاً کمتری را تجربه می کند و آرامش بیشتری دارد. بنابراین در صورتی که قصد دارید از این روش زایمان استفاده کنید، حتماً شرایط خود را به طور دقیق بررسی کنید و تحت دستور پزشک از این روش زایمان استفاده نمایید.
منابع: webmd، healthline، parents