یتیمچه با گوشت مرغ یکی از اون غذاهای ساده، قدیمی و خوش‌عطر ایرانیه که با ترکیب چند تا سبزیجات تازه درست میشه و معمولاً بدون گوشت سرو میشه. انواع یتیمچه معمولا بدون گوشت درست میشه، اما اگه بخواین کمی تنوع بدین تا غذات مقوی‌تر برای لیست شام و منوی ناهار بشه، اضافه کردن گوشت مرغ می‌تونه یه انتخاب عالی باشه. این مدل یتیمچه، هم سبک و سالمه، هم طعمش دل‌چسب و خونگیه. بافت نرم بادمجون، کدو و سیب‌زمینی در کنار مرغ تفت‌خورده، یه ترکیب رنگی و مزه‌ای جذاب می‌سازه که هم با نون و هم با برنج می‌چسبه. توی این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش قراره طرز تهیه یتیمچه با گوشت مرغ رو با همه جزئیات و نکات پختش مرور کنیم.
طرز تهیه یتیمچه با گوشت مرغ در یک نگاه
برای تهیه یتیمچه با گوشت مرغ، ابتدا پیازها رو نگینی خرد کنین و با کمی روغن داخل قابلمه تفت بدین تا طلایی بشه. بعد گوجه فرنگی‌های خرد شده، کدو سبز حلقه‌ای، سیب زمینی نگینی و سیرهای له شده رو اضافه کنین و چند دقیقه با پیاز تفت بدین تا مواد کمی نرم بشن. در ادامه مرغ (ترجیحاً ران یا سینه بدون استخوان) رو که از قبل نیم‌پز کردین، به مواد اضافه کنین. ادویه‌ها شامل نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و کمی ادویه کاری رو اضافه کنین و هم بزنین.
بعد از سبک شدن گوجه‌ها، رب گوجه فرنگی رو اضافه کنین و خوب تفت بدین تا رنگ بگیره. سپس حدود ۱ و نیم لیوان آب گرم بریزین، درب قابلمه رو بذارین و اجازه بدین با حرارت ملایم حدود ۴۰ دقیقه بپزه تا مواد کاملاً جا بیفته. این خوراک سبک و خوش‌عطر رو می‌تونین با نون تازه و سبزی خوردن سرو کنین و از طعم خونگی و متفاوتش لذت ببرین.
شما می‌تونین مقدار مواد اولیه، مراحل، جزییات طرز تهیه یتیمچه با گوشت مرغ، نکات سر آشپز، اشتباهات رایج و جایگزین‌های مواد اولیه رو توی این مقاله بخونین.
مواد لازم برای تهیه یتیمچه با مرغ
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| مرغ (سینه یا ران) (سینه یا ران مرغ بدون پوست و استخوان) | ۳۰۰ گرم |
| بادمجان | ۲ عدد متوسط |
| کدو سبز | ۲ عدد متوسط |
| سیب زمینی | ۲ عدد متوسط |
| گوجه فرنگی | ۳ عدد |
| پیاز (برای پیاز داغ) | ۲ عدد متوسط |
| سیر (برای سیر داغ) | ۲ حبه |
| فلفل دلمه‌ای (اختیاری) | ۱ عدد |
| رب گوجه فرنگی | ۱ قاشق غذاخوری |
| نمک، فلفل سیاه و زردچوبه | به مقدار لازم |
| روغن | به مقدار لازم |
| آبلیمو یا آبغوره (اختیاری) | ۱ قاشق غذاخوری |
| برنج، نان، ماست و ترشی | برای سرو با یتیمچه مرغ |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۳۰ دقیقه
مدت زمان مورد نیاز برای پخت یتیمچه مرغ: ۹۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه یتیمچه با گوشت مرغ
یتیمچه با مرغ یه غذای ساده‌س و اگه با گوشت مرغ درست بشه، حسابی سیرکننده‌ست. در ادامه مرحله به مرحله تهیه این خوراک با مرغ رو دنبال کنین.
مرحله اول: مواد اولیه یتیمچه رو آماده کنین
در ابتدا برای طرز تهیه یتیمچه کدو و مرغ، بادمجان‌ها، کدوها و سیب‌زمینی‌ها رو پوست بگیرین و به شکل دلخواه (حلقه‌ای یا مکعبی) خرد کنین. گوجه فرنگی‌ها رو ریز کنین، فلفل دلمه‌ای رو به صورت نواری یا نگینی خرد کنین. پیازها رو خلالی یا نگینی خرد کرده و سیرها رو له کنین. گوشت مرغ (ترجیحاً سینه یا ران بدون استخوان) رو به قطعات کوچک تقسیم کنین تا هم سریع‌تر بپزه و هم بافت غذا یکدست بشه.
در صورت تمایل می‌تونین گوشت مرغ رو به صورت خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنین.
مرحله دوم: مرغ رو تفت بدین
در قابلمه‌ای مناسب، کمی روغن بریزین و پیازها رو با حرارت متوسط تفت بدین تا سبک و طلایی بشن. سپس سیر له‌شده رو اضافه کنین و بعد از چند ثانیه، قطعات مرغ رو همراه با زردچوبه، نمک و فلفل سیاه اضافه کنین. مرغ‌ها رو خوب تفت بدین تا رنگشون تغییر کنه و سطحشون کمی طلایی بشه.
برای خرید روغن سرخ کردنی و انواع ادویه معطر غذا، از فروشگاه‌های افق کوروش به صورت حضوری و اینترنتی می‌تونین اقدام کنین.
مرحله سوم: مرغ رو نیم‌پز کنین
در این مرحله از طرز تهیه یتیمچه مرغ و بادمجان، حدود نصف لیوان آب جوش به قابلمه اضافه کنین. درب قابلمه رو بذارین و اجازه بدین مرغ‌ها حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با حرارت ملایم نیم‌پز بشن. این کار باعث میشه مرغ کاملاً مغزپخت بشه، اما له نشه و در مراحل بعدی طعم‌گیری بهتری داشته باشه. اگر آب مرغ کشیده شد، می‌تونین کمی دیگه آب اضافه کنین تا ته نگیره.
مرحله چهارم: گوجه و رب گوجه فرنگی رو اضافه کنین
بعد از نیم‌پز شدن مرغ، گوجه‌فرنگی‌های خردشده رو اضافه کنین و چند دقیقه تفت بدین تا آب گوجه‌ها کشیده بشه. سپس یک قاشق غذاخوری رب گوجه‌فرنگی رو اضافه کنین و خوب هم بزنین تا رنگ باز کنه و با مرغ ترکیب بشه. در صورت تمایل، فلفل دلمه‌ای خردشده رو هم در این مرحله اضافه کنین تا عطر و رنگ غذا کامل‌تر بشه.
رب گوجه فرنگی باکیفیت رو به صورت خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌تونین تهیه کنین.
مرحله پنجم: سبزیجات یتیمچه رو آماده کنین
توی این مرحله از طرز تهیه یتیمچه با گوشت مرغ و سبزیجات، بادمجان، کدو و سیب زمینی رو جداگانه با کمی روغن سرخ کنین تا طلایی بشن. یعنی ابتدا بادمجون رو سرخ کنید و از تابه دربیارین، بعد کدو و بعد سیب زمینی رو سرخ کنین. لازم نیست سبزیجات سرخ و طلایی بشن. کافیه تفت بخورن تا هم خوشمزه‌تر بشن و هم موقع پخت یتیمچه، ظاهرشون حفظ بشه. اگه ترجیح می‌دین غذا سبک‌تر باشه، می‌تونین سبزیجات رو بخارپز یا گریل کنین.
مرحله ششم: چاشنی‌های یتیمچه رو اضافه کنین
بعد از آماده شدن، سبزیجات رو به قابلمه مرغ اضافه کنین. حدود نصف لیوان آب (ترجیحا جوش) داخل قابلمه بریزین. درِ قابلمه رو بذارین و اجازه بدین مواد با حرارت ملایم حدود ۴۵ دقیقه بپزن تا کاملاً جا بیفتن. در ۱۰ دقیقه پایانی پخت یتیمچه با گوشت مرغ، ۱ قاشق غذاخوری آبلیمو یا کمی غوره به تابه اضافه کنین تا طعم ترش و دلچسبی به غذا بده. در صورت تمایل، می‌تونین کمی زعفران دم‌کرده هم اضافه کنین تا عطر و رنگ غذا بهتر بشه.
آبلیموی تازه و زعفران اعلا رو به صورت خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌تونین خریداری کنین.
مرحله آخر: یتیمچه با گوشت مرغ رو سرو کنین
در نهایت، وقتی یتیمچه جا افتاد و سس اون غلیظ شد، شعله زیر قابلمه رو خاموش کنین. این خوراک خوش‌رنگ و لعاب رو می‌تونین با نان تازه، سبزی خوردن، ماست موسیر (طرز تهیه ماست موسیر) یا ترشی (طرز تهیه انواع ترشی) سرو کنین. اگر دوست دارین، کنار چلو آبکش یا چلو کته هم بسیار خوش‌خوراکه. یتیمچه با مرغ برای مهمونی‌های خانوادگی یا وعده‌های سبک، یه انتخابی عالیه که هم ظاهر و هم طعم عالی داره.
برای خرید ماست موسیر، انواع ترشی، انواع نان و برنج ایرانی و خارجی باکیفیت می‌تونین از فروشگاه‌های افق کوروش به صورت خرید حضوری و اینترنتی اقدام کنین.
نکات مهم در طرز تهیه پتیمچه با گوشت مرغ
- گوشت مرغ رو نیم‌پز کنین، نه اینکه فقط تفت بدین. بعد از تفت دادن مرغ با ادویه‌ها، حتماً کمی آب اضافه کنین و اجازه بدین حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نیم‌پز بشه. این کار باعث میشه مرغ مغزپخت بشه، ولی بافتش حفظ بشه و در مرحله نهایی له نشه.
- بادمجان‌ها رو بعد از خرد کردن، با نمک بپوشونین و حدود ۲۰ دقیقه کنار بذارین. این کار هم تلخی بادمجون رو می‌گیره، هم باعث میشه موقع سرخ شدن کمتر روغن جذب کنن. سایر روش های سرخ کردن بادمجان با کمترین روغن رو بلد هستید؟
- قبل از اضافه کردن رب به قابلمه، اون رو توی یه تابه کوچیک با کمی روغن تفت بدین تا رنگ باز کنه و طعم خامی نداشته باشه. این مرحله ساده، طعم نهایی غذا رو چند برابر بهتر می‌کنه.
- در ۱۰ دقیقه پایانی پخت، یه قاشق غذاخوری زعفران دم‌کرده اضافه کنین. این کار نه‌تنها رنگ غذا رو جذاب‌تر می‌کنه، بلکه عطرش رو هم چند برابر می‌کنه.
- اگه ترشی رو دوست دارین، غوره یا آبلیمو رو در مرحله آخر اضافه کنین تا طعمش تازه و برجسته بمونه. اگه زودتر اضافه بشه، ممکنه تلخ بشه یا طعمش در پخت طولانی محو بشه.
- اگه می‌خواین یتیمچه با مرغ عطر سنتی‌تری داشته باشه، می‌تونین به اندازه یه قاشق روغن حیوانی به روغن مایع اضافه کنین. ولی زیاده‌روی نکنین که طعم غالب نشه.
- نمک رو در دو مرحله به یتیمچه مرغ اضافه کنین؛ اول برای پختن مرغ، دوم بعد از اضافه کردن سبزیجات.
- اگه از غوره به عنوان چاشنی یتیمچه استفاده می‌کنین، حتماً بعد از چشیدن غذا، طعم ترشی رو با کمی شکر یا رب بیشتر متعادل و تنظیم کنین.
اشتباهات رایج در تهیه یتیمچه با مرغ
برای اینکه یتیمچه با گوشت مرغ طعم جذابی داشته باشه، بهتره از چند اشتباه رایج که ممکنه ظاهر، طعم یا بافت غذا رو تحت تأثیر قرار بدن، دوری کنین:
- اضافه کردن سبزیجات خام مثل بادمجان، کدو یا سیب‌زمینی بدون اینکه ابتدا سرخ یا بخارپز بشن، باعث میشه این مواد در حین پخت له بشن و ظاهر غذا نامرتب و شلخته به نظر بیاد؛ در حالی که با آماده‌سازی اولیه و تفت دادن اونا، هم بافتشون حفظ میشه و هم طعم بهتری می‌گیرن.
- استفاده از مرغ یخ زده بدون اینکه یخش کاملاً آب بشه، یکی از اشتباهات رایجه که باعث میشه مرغ به‌صورت ناهماهنگ بپزه، بافتش سفت یا لاستیکی بشه و حتی ممکنه بوی نامطبوعی توی غذا ایجاد کنه؛ بنابراین حتماً مرغ رو قبل از پخت کامل یخ‌زدایی کنین.
- تفت دادن رب گوجه‌فرنگی بدون روغن کافی باعث میشه طعم خامی و تلخی در غذا باقی بمونه؛ در حالی که اگه رب رو جداگونه با کمی روغن تفت بدین تا رنگ باز کنه، هم طعمش بهتر میشه و هم رنگ غذا جذاب‌تر درمیاد.
- پخت یتیمچه با حرارت زیاد، به‌ویژه در مراحل پایانی، باعث میشه سبزیجات و مرغ بیش از حد نرم یا له بشن و بافت دلخواه غذا از بین بره؛ بهتره از حرارت ملایم استفاده کنین تا مواد به‌تدریج جا بیفتن و طعم‌ها خوب ترکیب بشن.
- اضافه کردن غوره یا آبلیمو در ابتدای پخت، باعث میشه طعم ترش اون‌ها در طول پخت طولانی ضعیف بشه یا حتی تلخی ایجاد کنه؛ بنابراین بهتره این مواد رو همون ۱۰ دقیقه پایانی اضافه کنین تا طعم تازه و عمیقی به غذا بدن.
جایگزین‌های مواد اولیه در یتیمچه با مرغ
به‌جای مرغ: از گوشت بوقلمون، قارچ ورقه‌ای تفت‌داده‌شده یا سویا استفاده کنین تا نسخه گیاهی و سبک‌تری داشته باشین.
- به جای غوره یا آبلیمو: رب انار، آب نارنج، سماق یا کمی سرکه سیب طبیعی می‌تونن طعم ترش دلچسبی بدن.
- به جای فلفل دلمه‌ای: فلفل سبز شیرین، هویج بخارپز یا کرفس خردشده انتخاب‌های خوبی هستن.
- به جای رب گوجه‌فرنگی: پوره گوجه تازه یا رب انار برای طعم متفاوت قابل استفاده‌ست.
- به جای سیب‌زمینی: از هویج، شلغم یا کدو حلوایی استفاده کنین تا بافت و طعم متفاوتی به غذا بدین.
- به جای بادمجان: قارچ، کدو سبز بیشتر یا فلفل دلمه‌ای رنگی می‌تونن جایگزین بشن.
ارزش غذایی و فواید یتیمچه با گوشت مرغ
یتیمچه با گوشت مرغ، علاوه بر طعم خونگی و دل‌چسبش، یه غذای سالم و مغذی هم محسوب میشه. ترکیب مرغ بدون پوست با سبزیجاتی مثل بادمجان، کدو سبز، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی، باعث میشه این خوراک سرشار از پروتئین، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی باشه. مرغ منبع خوبی از پروتئین کم‌چربه که به تقویت عضلات و سیستم ایمنی کمک می‌کنه، در حالی که بادمجان و کدو با فیبر بالا، به سلامت گوارش و کنترل وزن کمک می‌کنن. گوجه‌فرنگی هم با «لیکوپن» فراوان، نقش مؤثری در سلامت قلب و کاهش التهاب داره. این ترکیب سبک و خوش‌عطر، یه انتخاب عالی برای کساییه که دنبال غذای خونگی، سالم و مقوی هستن.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن یتیمچه با مرغ
۱- آیا میشه یتیمچه رو بدون رب گوجه درست کرد؟
بله. می‌تونین رب رو حذف کنین و فقط از گوجه فرنگی تازه استفاده کنین. البته طعم و رنگ غذا کمی ملایم‌تر میشه، ولی همچنان خوش‌عطر و خوش‌طعم باقی می‌مونه.
۲- می‌تونم از مرغ کامل در طرز تهیه یتیمچه با گوشت مرغ استفاده کنم؟
بهتره توی یتیمچه با مرغ، از سینه یا ران بدون استخوان استفاده بشه تا بافت غذا یکدست‌تر باشه. اما اگه مرغ کامل دارین، می‌تونین اون رو خرد و استفاده کنین؛ فقط در این صورت زمان پخت کمی بیشتر میشه.
۳- اگه بخوام یتیمچه رو گیاهی درست کنم، چی جایگزین مرغ بشه؟
می‌تونین از قارچ، سویا یا حتی نخود پخته استفاده کنین. این جایگزین‌ها هم پروتئین دارن و هم طعم خوبی به غذا می‌دن.
۴- آیا میشه یتیمچه رو توی فر درست کرد؟
بله. بعد از تفت دادن مواد، می‌تونین همه رو داخل ظرف مخصوص فر بریزین، درشو ببندین و با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد حدود ۴۵ دقیقه بپزین. این روش باعث میشه مواد بهتر جا بیفتن و ظاهر غذا حفظ بشه.