۱۸ خواص شگفت‌ انگیز شلغم خام و پخته برای بدن + طبع و مصلح شلغم

از خواص شلغم و خواص آب شلغم چه می‌دانید؟ برای اغلب ایرانی‌ها، شلغم به معنی داروی سرماخوردگی است. خواص شلغم پخته و ترکیب آن با عسل برای سرماخوردگی به حدی مفید است که شما را تا حد زیادی از خوردن داروهای شیمیایی بی‌نیاز می‌کند. اما خواص شلغم به همین جا ختم نمی‌شود، شلغم از جمله مواد غذایی کالری منفی است. خواص شلغم در بارداری، خواص شلغم برای کودکان، خواص شلغم برای کبد و پوست به قدری زیاد است که متخصصان زیادی خوردن این سبزی ریشه‌ای را حتی در فصول دیگر توصیه می‌کنند. در سرویس سلامت بیشتر درباره انواع مختلف شلغم، خواص شلغم برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا و سایر بیماری‌ها، طبع شلغم خام، خواص آب شلغم و طرز تهیه شلغم و عسل و تاثیر آن بر سلامت صحبت می‌کنیم. با مجله کوروش همراه باشید.

شلغم و انواع مختلف آن

شلغم که از نظر علمی با نام Brassica rapa شناخته می‌شود، یک سبزی ریشه‌ای با پوست سفید از خانواده «Brassicaceae» است که در سطح جهانی هم برای مصرف انسان و هم از نظر خوراک دام محبوب است.

بوته شلغم بومی شمال اروپا و از قدیم‌الایام جزو رژیم‌های غذایی اصلی در یونان و روم باستان بود و در حال حاضر معمولاً در مناطق معتدل در سراسر کره زمین پرورش داده می‌شود. برخی از نام‌های رایج شلغم شامل شلغم علوفه‌ای، کلم ایتالیایی، راپینی، شلغم کلم و شلغم سفید است.

سبزیجات شلغم نیز در بعضی از نقاط جهان به عنوان یک سبزی چلیپایی مصرف می‌شود و از نظر مواد مغذی تا حدودی با ریشه آن متفاوت است. برگ‌های شلغم غالبا تلخ هستند و باید کاملا مزه‌دار شوند، درست مثل سبزی خردل.

۳۰ نوع شلغم اهلی وجود دارد که در سراسر جهان یافت می‌شوند، اما برخی از آنها از محبوبیت کمتری برخوردارند مثل شغلم میلان، شلغم بازار منچستر، شلغم توکیو، شلغم گرین گلوب، شلغم ترکیبی توکیو کراس، شوگوین یا شلغم ژاپنی، شلغم سفید، شلغم ژله‌‌ای نارنجی و شلغم گل مینا. احتمالا ما در ایران نام بسیاری راز این شلغم‌ها را حتی به گوشمان هم نخورده است.

ارزش غذایی شلغم

شلغم جدا از طعم تند یا ملایم، منبع خوبی از مواد مغذی، ویتامین‌‌ها و مواد معدنی است. هر ۱۳۰ گرم شلغم، ۲۷.۳ میلی‌گرم ویتامین ث، ۰.۱۱ میلی‌گرم مس، ۰.۱۱۷ میلی‌گرم ویتامینB6  و ۰.۱۷۴ میلی‌گرم منگنز و ۸.۳۶ گرم کربوهیدرات را به بدن می‌رساند.

علاوه بر این بسیاری از اسیدهای آمینه ۰.۰۱۲ گرم تریپتوفان، ۰.۰۳۲ گرم ترئونین، ۰.۰۴۷ گرم ایزولوسین، ۰.۰۴۳ گرم لوسین و ۰.۰۴۷ گرم لیزین نیز در ۱۳۰ گرم شلغم یافت می‌شود. شلغم در هر ۱۰۰ گرم ۲۱ کالری انرژی دارد. شلغم برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است. در طب سنتی ایرانی و اسلامی به مصرف شلغم هم بسیار توصیه شده است.

خواص و فواید شلغم برای سلامتی

خواص برگ شلغم را می‌دانید؟ ریشه و برگ‌های شلغم قابل خوردن هستند، با این وجود سبزی شلغم دارای ترکیبات بیشتری در مقایسه با ریشه‌‌ است. در ادامه چند فواید شلغم برای سلامتی را برای شما آورده‌ایم:

۱– خواص شلغم برای درمان دیورتیکولوز

شلغم منبع فوق‌العاده ویتامین C است. مصرف یک شلغم متوسط ​​۳۳/۳۰ درصد از ویتامین C مورد نیاز روزانه را تامین می‌کند. نتایج مطالعات صورت گرفته حاکی از آن است که رژیم‌های غذایی با فیبر بالا باعث جذب آب در روده بزرگ و راحت‌تر شدن حرکات روده و در نتیجه باعث کاهش تب در بیماری «دیورتیکولیت» می‌شوند.

استفاده از یک رژیم غذایی سالم، همراه با میوه‌‌ها و سبزیجات  سرشار از فیبر به کاهش فشار و التهاب روده بزرگ کمک می‌کند. یک فنجان شلغم پخته شده ۴ گرم فیبر فراهم می‌کند.

۲- خواص شلغم برای مردان و تقویت قوای جنسی

یکی از خواص شلغم برای مردان این است که به‌طور شگفت‌آوری در درمان ضعف جنسی موثر عمل می‌کند و تعداد اسپر‌م‌ها را افزایش می‌دهد. در صورتی‌ که تخم شلغم را به صورت سرخ‌کرده بخورید، تاثیر بیشتر آن را در رفع ضعف جنسی مشاهده خواهید کرد.

۳- خواص شلغم برای پوست و بهبود گردش خون 

میزان قابل توجه آهن موجود در شلغم برای افراد مبتلا به عارضه کم‌خونی مانند یک دارایی ارزشمند خواهد بود. وجود آهن در تشکیل گلبول قرمز لازم است و بدن برای اکسیژن‌رسانی، ترمیم و کار سیستم‌های اندام بدن به آن نیاز دارد. بنابراین، آهنِ بیشتر به معنای گردش بهتر در اندام بدن است. این مسئله باعث گردش بهترین جریان خون و زیبایی و گلگون شدن پوست می‌شود.

۴- شلغم و اثرات متابولیکی

اهمیت خانواده ویتامین‌ B اغلب دست کم گرفته می‌شود، اما بدون آنها، کنترل فرآیندهای هورمونی و آنزیمی بسیار مشکل‌ساز خواهد بود و عملکردهای بدن به خطر می‌افتد. شلغم یک دوز سالم ویتامین B را به بدن می‌رساند و تضمین می‌کند که تمام سیستم‌های اندام ما به‌ درستی کار ‌کنند و سطح هورمونی ما پایدار است.

۵- فواید شلغم برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا و کرونا

شلغم از مقادیر زیادی ویتامین C تشکیل شده و اسید اسکوربیک یکی از مهم‌ترین تقویت‌کننده‌های سیستم ایمنی بدن است. ویتامین C علاوه بر این که به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند و باعث کاهش نگرانی‌های مزمن سلامتی مانند سرطان و بیماری‌های قلبی می‌شود، به تحریک تولید گلبول‌های سفید خون و آنتی بادی‌‌ها نیز کمک می‌کند.

۶- برگ شلغم و مزایای ضد التهابی

برگ‌های شلغم از نظر طعم و مزه تلخ است ولی دارای اسیدهای چرب مفید امگا ۳ و ویتامین K است که برای کاهش بیماری التهابی بسیار مفید است. این چربی‌های خوب، التهاب را کاهش می‌دهند، سطح کلسترول را متعادل می‌کنند و باعث سلامتی بدن می‌شوند، بنابراین این برگ‌‌ها را بجوشانید و از مزایای آن لذت ببرید، به طور عمده اگر از نقرس، آرتروز یا درد مزمن رنج می‌برید.

۷- خواص شلغم برای سلامت قلب

شلغم دارای تعداد زیادی مواد مغذی ضروری است که بدن ما برای عملکرد مناسب خود مانند مقادیر بالای پتاسیم و فیبر به آنها نیاز دارد. پتاسیم قادر است به عنوان یک گشاد‌کننده عروق عمل کند و با کاهش فشار خون به کاهش فشار در رگ‌های خونی و عروق کمک ‌کند.

این عامل می‌تواند از ایجاد تصلب شرایین و همچنین حملات قلبی و مغزی جلوگیری کند. از طرف دیگر، فیبرهای غذایی برای کاهش کلسترول اضافی قلب و از بین بردن آن از بدن بسیار موثر هستند.

۸- خواص شلغم برای استحکام استخوان کودکان و بزرگسالان

شلغم از مقدار کافی کلسیم تشکیل شده است که می‌تواند به رشد و ترمیم مواد استخوانی در بدن کمک کند. کلسیم در تقویت تراکم مواد معدنی استخوان مهم است، به خصوص که در دوره پیری و کهنسالی آرتروز و پوکی استخوان از معضلات رایج و شایع است.

اگر می‌خواهید استخوان‌ها را محکم کنید، شلغم غنی از کلسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید! شلغم از ۳۹ میلی‌گرم کلسیم تشکیل شده است که ۹۰/۳ درصد مقدار توصیه شده روزانه است.

۹- تقویت قدرت بینایی با شلغم

تحقیقات نشان داده است که مصرف کافی ویتامین C با ایجاد محافظت بیشتر در برابر آسیب نور UV باعث سلامت چشم می‌شود. در هنگام افزایش مصرف ویتامین C، ابتدا مرکبات اولین‌ بار در نظر گرفته می‌شوند، اما بسیاری از سبزیجات چلیپایی مثل شلغم نیز به طرز حیرت‌انگیزی دارای این ماده مغذی مهم هستند.

مصرف فقط دو عدد شلغم متوسط ​​نیاز ویتامین C شما را در کل روز برآورده می‌کند. نشان داده شده است که مصرف همه انواع میوه‌‌ها و سبزیجات باعث کاهش خطر و پیشرفت دژنراسیون ماکولای (شایع‌ترین علت کوری) وابسته به سن می‌شود.

۱۰- خواص شلغم خام و پخته برای معده

اکثر مردم آگاه هستند که فیبر غذایی به ویژه در روند هضم اهمیت دارد. این دارو به رفع علائمی مانند عارضه یبوست، بیماری اسهال، گرفتگی عضلات و نفخ معده و همچنین مشکلات جدی معده که گاهی ممکن است به‌وجود آیند، کمک می‌کند.

فیبر به جمع شدن مدفوع و انتقال آن از طریق روده کمک می‌کند، در عین حال باعث جذب موثرتر مواد مغذی می‌شود بنابراین با خوردن شلغم بیشترین بهره را از غذای خود می‌بریم! اگر شلغم را به صورت خام نمی‌توانید درست کنید سوپ شلغم  و آش شلغم گزینه‌های ایده‌آلی هستند.

 ۱۱- شلغم و پیشگیری از سرطان

به غیر از ویتامین C، از جمله خواص و فواید شلغم خام و پخته این است که مقدار قابل توجهی ویتامین E، منگنز و بتاکاروتن را فراهم می‌کند که همه آنها به‌عنوان آنتی اکسیدان در بدن عمل می‌کنند و رادیکال‌های آزاد را قبل از اینکه جهش سلول بیشتری ایجاد یا گسترش سرطان را تحریک کنند، خنثی می‌کنند.

آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند آنهایی که در شلغم یافت می‌شوند به جلوگیری از بیماری‌های مزمن سلامتی در طولانی مدت کمک می‌کنند و باید همیشه به عنوان بخشی حیاتی از رژیم روزانه و هفتگی در نظر گرفته شوند.

۱۲- خواص شلغم و بارداری

خواص و فواید شلغم خام و پخته برای زنان باردار هم ثابت شده است. مصرف شلغم و شلغم و عسل در دوران بارداری بی‌خطر است. اما اگر به عسل یا گیاهان صلیبی حساسیت دارید با پزشک خود مشورت کنید.

۱۳- خواص شلغم برای ریه

استفاده از شلغم و بخور آن نیز علاوه بر درمان خانگی سرماخوردگی بلکه در درمان عفونت ریه و درمان سرفه نیز موثر است. شلغم منبع غنی از ویتامین A است که فواید اصلی این ویتامین در حفظ سلامت ریه مشخص است. از این رو، مصرف شلغم برای افرادی که مشکلات تنفسی از جمله آسم دارند، به دلیل محتوای بالای ویتامین A و C بسیار مفید است.

چند عدد شلغم را قطعه قطعه کرده و در یک لیتر شیر بجوشانید. می توانید مقداری شکر یا عسل نیز به آن اضافه کنید. همچنین استفاده از شلغم در سوپ نیز پیشنهاد می‌شود.

۱۴- خواص شلغم برای کلیه

شلغم، دفع اسید اوریک بدن را افزایش می‌دهد و برای سلامت کلیه و درمان سنگ کلیه مفید خواهد بود. آب شلغم به درمان سنگ کلیه کمک می‌کند، همچنین خوردن آن با فلفل سیاه به عنوان داروی دفع سنگ کلیه شناخته می‌شود.

۱۵- خواص شلغم برای کم خونی

کمبود آهن یکی از دلایل اصلی کم‌خونی است. آهن جزو اصلی هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون است و برای حمل اکسیژن به تمام قسمت‌های بدن ضروری است. شلغم سرشار از آهن است و گنجاندن آن در رژیم غذایی می‌تواند در مبارزه با خستگی کم‌خونی موثر باشد. شلغم همچنین سرشار از ویتامین C است که به جذب آهن کمک می‌کند.

۱۶- خواص شلغم خام برای لاغری

شلغم از سبزیجاتی است که اگر در یک رژیم غذایی متعادل قرار بگیرد می‌تواند به چربی‌سوزی و کاهش وزن کمک زیادی کند. شلغم مقادیر زیادی فیبر دارد که برای کنترل کردن اشتها یک گزینه مناسب به حساب می‌آید.

فیبر موجود در شلغم به سوخت و ساز بدن کمک می‌کند و برای کنترل وزن و سلامت روده‌ها بسیار مفید است. همچنین وجود فیبر در رژیم غذایی باعث احساس سیری می‌شود و از پرخوری جلوگیری می‌کند.

علاوه بر اینها، شلغم دارای کالری بسیار پایینی است. کالری شلغم در هر ۱۰۰ گرم، فقط ۲۸ کالری است. ولی شلغم با وجود کالری بسیار پایین، فاقد هر گونه چربی‌، سدیم و کلسترول است. به همین دلیل به عنوان یک ماده غذایی بسیار مناسب برای لاغری و کاهش وزن شناخته می‌شود.

۱۷- خواص شلغم برای مو

مصرف منظم شلغم باعث ایجاد تاثیر مثبت روی درخشندگی و تقویت موهای سر خواهد شد. شلغم دارای مقدار زیادی از مس است. مس ترکیبی تاثیر مستقیم و مثبتی بر تشکیل سلول‌های «ملانین» دارد. ملانین ماده‌ای است که باعث می‌شود رنگ موهای شما حفظ شود.

علاوه بر این، ملانین غنی از مواد مغذی مثل بتا – کاروتن، ویتامین C، روی، لوتئین و زکسانتین است. همه این مواد، برای بهبود سلامت موی شما بسیار مهم هستند. در نتیجه آن‌ها موهای شما را محکم‌تر از قبل می‌کنند.

۱۸- درمان ترک پا با شلغم

شلغم خواص ضد‌التهابی و ضد‌پیری دارد بنابراین می‌تواند کمک کند تا پاهای آسیب دیده و ترک پاشنه پا درمان شوند. برای این کار می‌توانید از شلغم جوشانده شده استفاده کنید. پاهای خود برای حدود ۱۰ دقیقه در مخلوط شلغم و آب جوشیده فرو ببرید.

بعد آن را بشویید و با یک مرطوب کننده، نرم کنید. اگر این کار را به طور مرتب انجام دهید، ترک‌‌های کف پایتان به مرور از بین می‌روند.

سوالات متداول

معجون شلغم و عسل برای درمان چه بیماری مفید است؟

معجون عسل و شلغم یک پنی‌سیلین طبیعی برای درمان سرماخوردگی است. طرز تهیه آن به این ترتیب است: برای ۱ نفر دو عدد شلغم را بشورید و شکم آن‌ها را خالی کنید، در هر کدام یک قاشق غذاخوری عسل بریزید و بخارپز کنید. این معجون را وقتی سرد شد میل کنید.

طبع شغلم سرد است یا گرم؟

طبع شلغم در طب سنتی، گرم و تر است.

مصلح شلغم چیست؟

آویشن ،سکنجبین یا گلقند مصلح شلغم هستند. از آنجایی که شلغم دارای تری زیادی است، فلفل، زیره و خردل که خشکی غالبی داشته و طبع شلغم را به تعادل می‌‎‌رسانند هم جزو بهترین مصلحات شلغم در طب سنتی هستند.