روش‌های درمان خانگی اسهال چیست؟ بهترین خوراکی‌های خانگی برای درمان اسهال کدامند؟ اسهال یک مشکل گوارشی ناخوشایند و آزاردهنده برای سلامت بدن است که معمولاً با دردهای شکمی همراه است. این مشکل می‌تواند برای چند ساعت یا چند روز ایجاد شود و موجب شود تا مدفوع شما حالتی شل و آبکی داشته باشد. معمولاً اسهال به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و در اکثر مواقع با رعایت نکاتی ساده می‌توانید آن را درمان کنید. در این مقاله از مجله کوروش می‌توانید با روش‌های سریع و فوری درمان اسهال در خانه آشنا شوید. با سرویس سلامت همراه باشید.
اسهال چیست؟
اسهال به افزایش دفعات حرکات روده یا شل شدن شکل مدفوع گفته می‌شود. هر چند که این دو مشکل می‌تواند به طور مجزا نیز اتفاق بیفتد، اما اغلب اوقات افراد این مشکلات را با هم تجربه می‌کنند. در بسیاری از افراد اسهال با نفخ و دردهای شکمی همراه است. برخی افراد با اسهال به تب، کمبود شدید آب، خونریزی مقعدی، خواب آلودگی و استفراغ نیز مبتلا می‌شوند.
چرا به اسهال مبتلا می‌شویم؟
به طور معمول اسهال دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. شناخت نوع اسهال در تعیین شیوه درمان آن نقش مهمی دارد. در بسیاری از افراد اسهال به دلیل عفونت‌های ویروسی و باکتریایی ایجاد می‌شود. بروز اختلالات روده و بیماری‌هایی مثل سندرم روده تحریک پذیر نیز از دیگر دلایل بروز اسهال محسوب می‌شود. از طرف دیگر واکنش به داروها و برخی غذاها و همچنین مصرف آب و غذای آلوده نیز می‌تواند موجب بروز اسهال در برخی از افراد شود.
علائم اسهال
از اولین علائم و نشانه‌های رایج اسهال می‌توان به مدفوع آبکی و مایع اشاره کرد. مدفوع شما در زمان اسهال می‌تواند به هر رنگی باشد. دفع «مدفوع آبکی قرمز» نشان‌دهنده خونریزی در روده است و یا می‌تواند نشانه‌ای از عفونتی شدید در بدن باشد.
دفع «مدفوع اسهالی سیاه» نشان دهنده بروز مشکلاتی در معده و بخش‌های بالای روده است. اگر اسهال شما به رنگ سبز باشد یعنی مدفوع سریع‌تر از حد معمول از روده‌ها عبور کرده است.
یکی دیگر از علائم و نشانه‌های اسهال «درد و گرفتگی شکم» است. بیشتر افرادی که به اسهال مبتلا می‌شوند معمولاً دردهای خفیف تا متوسط شکمی را نیز تجربه می‌کنند. «تب» یکی دیگر از نشانه‌هایی است که ممکن است با بیماری اسهال بروز کند. افرادی که در زمان اسهال با تب نیز روبرو می‌شوند ممکن است به بیماری ویروسی یا عفونت مبتلا شده باشند. معمولاً بسیاری از افرادی که به اسهال مبتلا می‌شوند دچار نفخ شکم نیز می‌گردند.
در صورت تداوم اسهال ممکن است فرد علائم کمبود آب را نیز تجربه کند. بسیاری از افراد در اسهال احساس تشنگی بیشتری را تجربه می‌کنند و دهانشان خشک می‌شود. فرد احساس خواب آلودگی و گیجی دارد. ممکن است زیر چشمان فرد کمی فرو رفته و سیاه شود. که این موضوع معمولاً نشان دهنده کمبود آب بعد از اسهال است.
معمولاً روش درمان اسهال ویروسی با اسهال مربوط به مسمومیت غذایی متفاوت است. فردی که به بیماری ویروسی مبتلا شده باید علاوه بر مصرف مواد غذایی مفید برای کنترل اسهال در صورت نیاز از داروی خاصی استفاده کند. در صورتی که فردی که به مسمومیت غذایی مبتلا شده باید در صورت نیاز و تشدید علائم از روش درمانی متفاوتی استفاده کند.
بیشتر بخوانید: این غذاها را با ماست نخورید
نکاتی برای درمان فوری و سریع اسهال در خانه
مهم‌ترین روش درمان اسهال در خانه هیدراته کردن بدن است
اسهال موجب کمبود مایعات در بدن می‌شود. پس قبل از هر چیز با مشاهده علائم اسهال باید شروع به نوشیدن آب کنید در غیر این صورت ممکن است بدن شما به کم آبی مبتلا شود. کمبود آب در کودکان و بزرگسالان بسیار خطرناک است.
از آن جایی که اسهال موجب از دست رفتن الکترولیت‌های بدن مانند سدیم و کلرید می‌شود، بهتر است نصف قاشق چای‌خوری نمک و شش قاشق چای‌خوری شکر را با یک لیتر آب ترکیب کنید. از این آب می‌توانید برای هیدراته کردن بدن خود استفاده نمایید.
شکر و نمک به همراه آب به روده‌ها کمک می کند تا مایعات را به طور مؤثرتری جذب کند. این محلول می‌تواند به راحتی بدن شما را هیدراته کند. سعی کنید در طول اسهال از نوشیدن هر چیزی که موجب تحریک دستگاه گوارش می‌شود اجتناب کنید. معمولاً مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار، الکل، نوشیدنی‌های گازدار و نوشیدنی‌های داغ در چنین شرایطی توصیه نمی‌شوند.
برای درمان خانگی اسهال از رژیم غذایی مناسبی پیروی کنید
اگر به اسهال مبتلا شده‌اید بهتر است به جای خوردن سه وعده غذای بزرگ و کامل، وعده‌های غذایی بیشتر و کوچک‌تری مصرف کنید. به طور معمول خوردن برخی از غذاها می‌تواند به کاهش علائم و درمان اسهال شما کمک زیادی کند. از طرف دیگر رعایت کردن یک رژیم غذایی مناسب برای درمان اسهال طولانی مدت نیز اهمیت زیادی دارد و می‌تواند علائم بیماری را در شما کاهش دهد.
- برای درمان اسهال و دل پیچه در خانه غذاها و میوه‌های غنی از «پکتین» را بیشتر مصرف کنید.
- سعی کنید از غذاهای حاوی پتاسیم همانند سیب زمینی استفاده نمایید.
- غذاهای دارای الکترولیت مانند سوپ و نوشیدنی‌های ورزشی برای درمان اسهال در خانه بسیار مؤثر هستند.
- در طول اسهال سعی کنید سبزیجات پخته و نرم استفاده نمایید و به مقدار کافی از پروتئین‌ها استفاده کنید.
- بهتر است از ۲۴ ساعت اول از رژیم غذایی مایع مانند آبگوشت و نوشیدنی‌های مختلف استفاده نمایید.
- مصرف غذاهای دارای فیبر کم و نشاسته زیاد همانند موز، برنج، سیب زمینی پخته، و نان تست می تواند پتاسیم و مواد مغذی مورد نیاز بدن را فراهم کند و در کاهش علائم اسهال نیز مؤثر باشد.
در طول اسهال از خوردن این غذاها اجتناب کنید
اگر به اسهال مبتلا هستید بهتر است از غذاهایی که موجب تحریک گوارش و روده شما می‌شود پرهیز کنید. مصرف غذاهای پرچرب، ادویه‌دار و شیرین و غذاهای با سطح بالای فروکتوز می‌تواند موجب تشدید علائم اسهال در افراد شود سعی کنید در طول ابتلا به اسهال از مصرف لبنیات اجتناب کنید.
مصرف پروبیوتیک برای درمان اسهال و دل پیچه بسیار مؤثر است
یکی از خواص ماست تاثیر ماست بر درمان اسهال است. پروبیوتیک ها به میکروارگانیسمهایی گفته می‌شود که موجب بهبود عملکرد سیستم گوارش ما می‌شوند. این میکروارگانیسم‌ها می‌توانند به مقابله با عفونت در روده کمک کنند.
شما می‌توانید از پروبیوتیک‌ها به صورت مکمل استفاده کنید و یا لبنیات و ماست‌های پروبیوتیک و غذاهای غنی شده با پروبیوتیک را مصرف نمایید. بررسی‌های انجام شده روی ۶۳ مطالعه بر روی بیش از ۸ هزار شرکت کننده نشان می‌دهد که ماست و لبنیات پروبیوتیک می‌تواند به طور قابل توجهی به درمان اسهال کمک کند.
برای درمان اسهال از خوردن غذاهای سرخ شده پرهیز کنید
مصرف غذاهای سرخ شده می‌تواند موجب تشدید علائم اسهال و دلپیچه در شما شود. سعی کنید در طول بیماری بیشتر از غذاهای پخته شده و آب‌پز استفاده نمایید. تا حد ممکن از اضافه کردن انواع ادویه و فلفل به غذا اجتناب کنید و غذاها را به صورت ساده بپزید.
بیشتر بخوانید » برای هضم سریع غذا چه بخوریم؟ «
درمان اسهال با خوراکی‌های خانگی
همان طور که گفتیم، قبل از هر چیزی برای درمان اسهال و دلپیچه ناشی از آن باید بدانید که چه مشکلی در بدن شما وجود دارد. اگر از غذای نامناسبی استفاده کرده‌اید یا به ویروس خاصی مبتلا شده‌اید، بهتر است ابتدا نکاتی که پیش‌تر به آن اشاره شد را رعایت کنید. از مایعات زیاد و غذاهای مناسب استفاده نمایید. اما به طور کلی مصرف برخی از خوراکی‌ها می‌تواند به درمان اسهال کمک زیادی کند. در ادامه به برخی از خوراکی‌های خانگی برای درمان اسهال اشاره شده است.
درمان اسهال با موز
موز یکی از بهترین خوراکی‌های خانگی برای درمان اسهال و دلپیچه است. پتاسیم موجود در موز به جذب آب در بدن کمک می‌کند و می‌تواند در درمان اسهال آبکی مؤثر عمل کند.
درمان اسهال با زنجبیل
از جمله خواص زنجبیل این است که می‌تواند به درمان اسهال و گرفتگی معده کمک زیادی کند. برای درمان اسهال در خانه می‌توانید مقداری زنجبیل تازه را در آب جوش دم کنید و به صورت دمنوش میل کنید. معمولاً مصرف دمنوش زنجبیل برای درمان اسهال و استفراغ بسیار مؤثر است.
بیشتر بخوانید » خواص و فواید درمانی زنجبیل «
درمان اسهال با دارچین
از جمله خواص دارچین این است که یک ماده فوق‌العاده برای درمان مشکلات سیستم گوارشی و اسهال است. دارچین خاصیت ضد عفونی کنندگی دارد و می‌تواند به درمان اسهال کمک زیادی کند. برای مصرف دارچین در زمان اسهال می‌توانید مقداری چوب دارچین را در آب جوش بریزید.
اجازه دهید دارچین برای ۱۵ دقیقه در آب دم بکشد. سپس از این نوشیدنی ۲ تا ۳ بار در روز مصرف کنید. ترکیب دمنوش عسل و دارچین نیز برای درمان اسهال بسیار مؤثر است. می‌توانید از این دمنوش برای درمان اسهال بزرگسالان استفاده نمایید.
درمان اسهال با چای سیاه
چای سیاه سرشار از «تانن» است. این ماده می‌تواند بر کاهش التهابات روده و خنک کردن معده تأثیر بگذارد. اضافه کردن مقداری دارچین، آب لیموترش و زنجبیل به چای می‌تواند تأثیر چای سیاه برای درمان اسهال را دو‌چندان کند.
درمان اسهال با تخم شنبلیله
خوردن تخم شنبلیله یکی دیگر از راهکارهای ساده برای درمان اسهال و دلپیچه است. برای این کار می‌توانید یک قاشق چای خوری تخم شنبلیله را با یک قاشق غذاخوری ماست پروبیوتیک ترکیب کنید و میل کنید.
درمان اسهال با برنج کته
هضم برنج سفید برای بدن بسیار راحت است. برای این کار می‌توانید مقداری برنج سفید را به صورت برنج کته تهیه و میل کنید. نشاسته موجود در برنج می‌تواند حجم مدفوع را افزایش دهد و اسهال را درمان کند.
درمان اسهال با عسل
مطالعات نشان می‌دهد که مصرف انواع عسل می‌تواند به رفع علائم اسهال و درمان بیماری‌های مربوط به سیستم گوارش کمک کند. عسل خاصیت ضد باکتری قوی دارد و مصرف عسل برای درمان اسهال عفونی کودک و رفع اسهال در بزرگسالان بسیار مؤثر است. برای اثربخشی بهتر می‌توانید عسل را همراه با دمنوش زنجبیل، دارچین یا چای سیاه مصرف کنید.
درمان اسهال با ماست و پونه
ترکیبات موجود در ماست باعث می‌شود که مصرف این ماده غذایی یکی از رایج‌ترین و قابل اتکاترین روش‌های درمان اسهال با خوراکی‌های خانگی به شمار رود. مصرف ماست موجب از بین رفتن باکتری‌های بد روده و کمک به بازگرداندن باکتری‌های خوب می‌شود.
به افرادی که دچار اسهال شده‌اند، توصیه می‌شود روزانه ۲ کاسه ماست مصرف کنند. این روش، به طور قابل ملاحظه‌ای اسهال را بهبود می‌دهد. از آن‌جایی که فرد دچار اسهال آب بدن خود را از دست می‌دهد، برای اثرگذاری بیشتر نیز، ترکیب کردن ماست با پونه یا نعناع خشک بسیار مفیدتر خواهد بود.
درمان اسهال در اثر کرونا
برای رفع علائم گوارشی و اسهال در اثر بیماری کرونا لازم است از رژیم غذایی مناسبی پیروی کنید. از آن جایی که کرونا یک بیماری ویروسی است، بنابراین شما باید تا کمتر شدن علائم از رژیم غذایی مناسبی پیروی کنید. اگر علائم بعد از ۵ تا ۷ روز طول کشید و کاهش پیدا نکرد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
درمان خانگی اسهال عفونی کودک
اسهال در کودکان معمولاً به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. بروز عفونت‌های باکتریایی و ویروسی، عدم تحمل غذا و آلرژی به برخی از خوراکی‌ها، واکنش‌های دارویی، مشکلات مربوط به معده و روده و بیماری‌های روده اتفاق می‌افتد.
قبل از هر چیز با مشاهده اسهال در کودک باید مایعات زیادی به او بدهید. سعی کنید در زمان اسهال به کودک مقدار زیادی آب و آب قند بدهید. توجه داشته باشید که در اکثر مواقع خوردن آبمیوه موجب تشدید علائم اسهال می‌شود. در صورتی که کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند، سعی کنید در طول اسهال شیر بیشتری به او بدهید.
چه زمانی برای اسهال به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر بعد از گذشت ۲ تا ۳ روز علائم اسهال در شما بیشتر شد و یا با علائم دیگری مواجه شدید بهتر است حتماً به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از افرادی که به اسهال مبتلا می‌شوند، به دلیل عدم تأمین آب مورد نیاز بدن به شدت با کم آبی مواجه می‌شوند.
بنابراین سعی کنید در زمان اسهال بیشتر از هر زمان دیگری آب و مایعات مصرف کنید تا بدن شما با مشکلات جدی‌تری مواجه نشود. برخی از علائم هشدار دهنده‌ای که در صورت مشاهده باید به پزشک مراجعه کنید عبارتند از:
- شکم درد
- خون در مدفوع
- استفراغ مکرر
- تب بالا
- خشک و چسبنده شدن دهان
- کاهش وزن
جمع بندی نهایی
اسهال به دلایل مختلفی رخ می‌دهد و همه ما در یک برهه از زندگی آن را به نوعی تجربه کرده‌ایم. گاهی اوقات مصرف مواد غذایی نامناسب، نوشیدن آب آلوده و یا ابتلا به بیماری‌های ویروسی و باکتریایی موجب ایجاد اسهال می‌شود.
به طور معمول درمان اسهال به سادگی در خانه امکان‌پذیر است. شما می‌توانید با مصرف مواد غذایی مناسب و پرهیز از خوردن برخی خوراکی‌ها در عرض چند روز به خوبی خودتان را درمان کنید. توجه داشته باشید که در صورت تشدید علائم و عدم بهبود بعد از گذشت چند روز بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
منابع: medicalnewstoday، webmd، emedicinehealth
