یک محیط کار پویا و خلاق و جذاب تاثیر زیادی در کارایی کارکنان و بالا رفتن راندمان کاری دارد. در عین حال کارمندان در چنین محیط کاری رضایت شغلی داشته و وفاداری و مسئولیت پذیری بیشتری نسبت به کار خود دارند. رشد و توسعه در چنین محیطی افزایش یافته و در نتیجه راندمان شرکت بالا می رود. در این مقاله از سرویس سبک زندگی مجله کوروش نگاهی به المان های مهم در یک ایجاد محیط کار جذاب و پویا و خلاق انداخته ایم.
پویا و خلاق بودن در محیط کار به چه معناست؟
یک محیط کار پویا فضایی است که به راحتی می توان آن را برای پاسخ گویی به نیازهای شرکت پیکربندی کرد. این کار با استفاده از چینش مبلمان مناسب، ایجاد فضای کار مشارکتی، خلاقیت و فراهم کردن فضایی مثبت و با انگیزه میان کارکنان ایجاد می شود. یک محیط کار پویا و خلاق به نیازهای کارکنان پاسخ داده و باعث تشویق و مسئولیت پذیری آن ها می شود. پویا و خلاق بودن در محیط کار بر روی خروجی و دستاوردهای تک تک افراد تاثیرگذار است. معمولا در چنین محیط های کاری بر روی ساعات کاری تمرکزی نمی شود. اما به دلیل فضا و روحیه ایجاد شده در بین کارکنان سطح خروجی و راندمان بسیار بالا است. کارکنان مسئولیت پذیر هستند و مهم نیست که در کجا و چه زمانی هستند. هر گاه که نیاز باشد برای رفع مشکل و یا برطرف کردن نیازهای کاری حضور خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: روش های آسان کاهش استرس در محیط کار
ویژگی های یک محیط کار پویا و خلاق
یک محیط کار مثبت، پویا و خلاق و البته جذاب ویژگی های مشخصی دارد. قدرت تولید در چنین محیط کاری افزایش می یابد. میان کارکنان ارتباط باز و صادقانه ای وجود دارد. اعضای تیم دلسوز هستند. کارکنان و رهبران در جهت تقویت یکدیگر به سمت رشد و موفقیت قدم بر می دارند. معمولا در چنین محیط کاری فرصت های رشد زیاد است. کارکنان مثبت اندیش هستند و می توانند تعادل خوبی بین کار و زندگی خود ایجاد کنند.
اهمیت یک محیط کار پویا و خلاق
پویایی محل کار، سالم و خلاق بودن آن باعث ایجاد وفاداری در کارکنان، سود بیشتر و بهره وری بالا می شود. مهم تر از همه یک محیط کار پویا تاثیری عمیق و پایدار بر روی رفاه و مسیر شغلی کارکنان دارد. دیدگاه هر فرد از محیط کار پویا، ایده آل و خلاق ممکن است متفاوت باشد. اما یک محل کار سالم از نظر روان شناسی، فضایی است که در آن همکاران به شخصیت، ایده ها و شیوه های کاری یکدیگر احترام بگذارند. کارها و وظایف به شکلی عادلانه بین افراد تقسیم شود و اعتماد بین همکاران وجود داشته باشد.
ایجاد اعتماد بین کارکنان در تمام سطوح
اعتماد باید بین کارکنان در تمام سطوح چه بالا و چه پایین ایجاد شود. زمانی که کارکنان احساس کنند کارهایی که انجام می دهند، جالب، چالش برانگیز و همراه با پاداش است، پویایی محیط کار افزایش پیدا می کند. از سوی دیگر عدم پویایی و خلاقیت در محیط کار باعث فرسودگی شغلی و نارضایتی گسترده کارکنان می شود. کارکنان معمولا محیط کار را ترک می کنند و حتی برای شرکت ها چالش ایجاد می کنند.
نحوه تشخیص محیط کار پویا و خلاق از فضای کاری ناسالم
آیا تا به حال اصطلاح محیط کار سمی را شنیده اید؟ چنین محیط کاری معمولا به رفاه کارکنان آسیب می رساند و باعث تضاد و درگیری بین همکاران و کاهش بهره وری می شود. نشانه های محیط کار سمی متفاوت است. در این نوع محیط ها شاهد سوء استفاده های کلامی هستیم. اغلب کارکنان و رهبران از زبان توهین آمیز استفاده می کنند. کارکنان همدیگر را تحقیر می کنند. مافوق ها از کلام تهدید آمیز استفاده می کنند. در چنین محیط کاری بر خلاف یک فضای پویا و خلاق، اختلاف نظر قابل تحمل نیست و شایعه ها خیلی سریع بسط پیدا می کنند. ارتباطات ضعیف است و اولویت ها مشخص نیستند. دستور العمل های سازمانی معمولا مبهم هستند. کارمندان از ترس پاسخ منفی احساس راحتی نمی کنند چرا که می ترسند در مورد آن ها بد برداشت شود.
بیشتر بخوانید: افسردگی کاری چیست؟
تغییر محیط کار سمی به فضایی پویا و خلاق
برای تغییر محیط کار سمی و تبدیل آن به یک فضای کار پویا و خلاق، کار های زیادی می توان انجام داد. باید سوء مدیریت و ناکارآمدی را جدی گرفت. رهبران و کارکنان باید در راستای ایجاد فضایی مناسب تلاش کنند. تغییر می تواند از بالا به پایین و یا از پایین به بالا صورت گیرد. اما بسیاری از تغییرات اساسی در شرکت ها مستلزم مشارکت افراد عالی رتبه سازمان است. چرا که آن ها بیشترین قدرت را برای ایجاد تغییرات واقعی و حفظ آن دارند. با این حال افرادی پایین رتبه نیز می توانند به بهبود فضای کار خود کمک کنند. آن ها باید در مواجهه با اختلالات و مشکلات، مسائل را اولویت بندی کنند. حجم کاری نامتعادل میان کارکنان باعث ایجاد نارضایتی می شود. این نارضایتی باعث شکل گیری روحیه بد در بین کارکنان خواهد شد. بنابراین نمی توان انتظار داشت که افراد همیشه شاد یا باانگیزه باشند.
روان شناسی محیط کار پویا و خلاق
شرکت ها و سازمان ها نباید برای کسب دستاوردهای بیشتر مالی محیطی استرس زا و پر تنش برای کارکنان ایجاد کنند. رهبران و مدیران در یک محیط کار پویا و خلاق معمولا می توانند در مواقع شلوغی و بحران همه چیز را مدیریت کنند. فصل های شلوغ کاری، افزایش جلسات بی پایان و حجم بالای کار باعث افزایش سطح اضطراب و استرس در کارکنان می شود. اگر چه در برخی مواقع و در فصل های شلوغ کاری برخی از این موضوعات غیر قابل اجتناب هستند. اما راهکارهایی وجود دارد که رهبران هوشمند می توانند در جهت ایجاد یک فضای مثبت و حمایت کننده از آن ها استفاده کنند. یکی از این راه ها، روانشناسی محیط کار است. محیط کار باید به گونه ای باشد که افراد احساس ترس نداشته باشند. آن ها باید حس ارزشمند بودن داشته و از این که تجارب شان را مطرح می کنند خوشحال باشند.
بیشتر بخوانید: ۸ راهکار موثر برای ایجاد ارتباط موفق با دیگران در محل کار
اهمیت به تفاوت افراد درون گرا و برون گرا در محیط کار
یکی از موضوعات مهم که مدیران و رهبران باید به آن توجه کنند، اهمیت به تفاوت های رفتاری افراد درون گرا و برون گرا است. یک فرد درون گرا به «تنهایی و خلوت» برای خلاقیت و نوآوری احتیاج دارد. در حالی که یک فرد برون گرا می تواند از دیگران برای الهام گرفتن استفاده کند. هر شرکتی برای حفظ تعادل محیط کار به هر دو شخصیت اخلاقی نیاز دارد. البته این نیاز ها باید مدیریت شده و افراد قضاوت نشوند.
تمایل درونگراها به کار و میز کار انفرادی
افراد درون گرا کسانی هستند که اگر به تنهایی کاری را انجام دهند، شتاب بیشتری خواهند داشت. در حالی که برون گراها در برنامه ریزی، تعاملات و همکاری تیمی پیشرفت می کنند. هر سبک به اندازه خود مولد است. کارکنان و رهبران باید این تفاوت ها را درک کنند. حتی در چینش میز کاری افراد درون گرا و برون گرا تفاوت هایی وجود دارد. درون گرا ترجیح می دهند تنها و در یک کنج قرار گیرند. در حالی که برون گرا ها از میزهای اشتراکی استقبال بیشتری می کنند.
اعتماد را در اولویت قرار دهید
مانند هر رابطه ای، داشتن اعتماد برای پیشرفت ضروری است. سعی کنید به عنوان رهبر در سازمان به کارکنان اعتماد داشته و پشت آن ها در بیایید. وقتی کارکنان فکر کنند که شما پشت آن ها نیستید، به تصمیمات تان احترام نمی گذارند. یک محیط کار پویا و خلاق نیازمند فضایی قابل اعتماد میان کارکنان با یکدیگر و کارکنان با همکاران بالا دستی است. عدم اعتماد به مافوق نیز باعث ایجاد مشکلات جسمی و روانی در کارکنان می شود. مشکلاتی چون افزایش فشار خون و خطر اضطراب و افسردگی. در عین حال چه کارکنان و چه مافوق احساس درماندگی می کنند.
انعطاف پذیری در محیط کار خلاق و پویا
رهبران شرکت ها و کسب و کارها باید فرهنگ انعطاف پذیری در میان افراد در محیط کار پویا و خلاق را به کارکنان آموزش دهند. انعطاف پذیری باعث بهبود بهره وری می شود. پذیرش تفاوت بین افراد درون گرا و برون گرا خود نمونه ای از انعطاف پذیری در محیط کار است. بسیاری از افراد نسبت به سر و صدا حساس هستند. برخی دیگر با محیط و میز کار خود مشکل دارند. اتاق جلسات معمولا فضایی ساکت و محل تمرکز است. در مواقع سر و صدا می توان با انعطاف پذیری کارکنان را به گونه ای مدیریت کرد تا زمانی را به جای نشستن پشت میز خود و فضایی شلوغ در اتاق جلسه سپری کنند. مصالحه میان کارکنان را باید به آن ها آموزش داد.
استفاده از ابزارها و برنامه های مدیریت پروژه
در محیط های کار پویا و خلاق با یک مدیریت عالی می توان به جای گذاشتن ساعت ها جلسه پشت هم، از ابزارهای مدیریت پروژه استفاده کرد. کارکنان در این ابزارهای ساده که نمونه آن «اسلک» است، وظایف ضروری و زمان نهایی اجرای وظایف خود را چک می کنند. در نتیجه افراد با مراجعه به چنین برنامه هایی می توان پروسه انجام کارها را نیز کنترل کنند.
تفاوت یک مدیر مقتدر در محیط کار پویا و خلاق با یک مدیر مستبد در محیط کار سمی
اولین قدم برای تبدیل شدن به یک رهبر موفق، درک تفاوت بین مقتدر بودن و مستبد بودن است. این دو واژه با یکدیگر معمولا اشتباه گرفته می شوند. در حالی که دو مفهوم و سبک رهبری کاملا متفاوت هستند. یک رهبر مقتدر از نیروی کار به درستی استفاده می کند. رهبران مقتدر در محیط کار پویا و خلاق درست تصمیم می گیرند و محکم هستند. این در حالی است که رهبران مستبد اغلب باعث بی اعتمادی و ناامیدی در تیم های خود می شوند.
رهبران مستبد با انتقاد مشکل دارند
آن ها از گوش دادن به حرف افراد خودداری می کنند. خود را مالک همه چیز می دانند. نظرات را نمی پذیرند و با انتقاد مشکل دارند. رهبران مستبد معمولا نظر نمی پذیرند و ایده های خود را انتخاب می کنند. آن ها دانش و تخصص نیروی کار را نادیده می گیرند. این در حالی است که یک رهبر مقتدر سبک متفاوتی از رهبری را در پیش می گیرد. به کارکنان آموزش می دهد که همگی اهداف مشترکی دارند. هنگام تصمیم گیری های مهم از بازخورد کارکنان استفاده می کنند و گروه محور است. اشتیاق در کسانی که با رهبران مقتدر کار می کنند، معمولا زیاد است. آن ها حس پویایی در محیط کار دارند و معمولا رابطه خوبی با مدیران خود دارند.
بیشتر بخوانید: چگونه بین ساعت کاری و زندگی خود اعتدال برقرار کنیم
چینش یک محیط کار پویا و خلاق
چینش محیط کار پویا و خلاق و جذاب تا حدود زیادی متفاوت با سایر فضاهای کاری است. کارمندان معمولا زمان زیادی را صرف نشستن می کنند. بنابراین باید به سلامت جسمی آن ها اهمیت داده شود. در یک محیط کار پویا و خلاق معمولا از ایده های خوب و خلاقانه برای مبلمان فضای کاری و حتی اختصاص فضاهای مختلف برای کارکنان استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: بهترین رنگ ها برای دفتر کار و بررسی اثرات روانی آن در محیط کار
ایجاد فضاهای مختلف در محیط کار
کارکنان می توانند فضای کار خود را انتخاب کنند. نیازی نیست تا ساعت ها پشت میز بنشینند. فضاهای مختلفی برای حرکت کارکنان تعبیه می شود. به عنوان مثال کارکنانی که نیاز به تمرکز دارند می توانند در اتاق های ساکتی که ویژه آن ها طراحی شده کار کنند.
وضع قوانین متفاوت و جذاب
گاهی اوقات قوانین جذابی در شرکت گذاشته می شود. این که تماس تلفنی به داخلی هر فرد ممنوع است. افراد باید از پشت میز خود بلند شده و کمی راه بروند و کار خود را حضوری پیگیری کنند. گاهی برخی از فضاهای کار پویا قوانینی چون تماس تلفنی ایستاده را وضع می کنند. گاهی نیز کارکنان برای بحث باید وارد اتاق های ویژه گفتگو شوند.
اختصاص اتاق استراحت و بازی و حمام
در بسیاری از محیط های کاری پویا و خلاق از فناوری های هوشمند برای راحتی کارکنان استفاده می شود. حتی گاهی برای آن ها اتاق استراحت، دوش حمام در محیط کار و اتاق بازی تعبیه می شود. کارکنان می توانند هنگام خستگی و عدم تمرکز به هر یک از این اتاق ها بنا به نیاز خود مراجعه کنند. بسیاری از ادارات و محیط های کاری برای ساعات ورزش کارکنان اضافه کاری اختصاص می دهند. این کار نشان می دهد که مدیران به فکر سلامت جسم و روح کارکنان خود هستند. کارکنان می توانند پس از ورزش در محیط کار دوش گرفته و کار خود را با روحیه بهتر انجام دهند.
پاداش برای استفاده از پله به جای آسانسور
برخی دیگر از محیط های کاری استفاده از آسانسور را برای تناسب اندام و حرکت بیشتر کارکنان ممنوع می کنند. یا این که به کارکنانی که از پله استفاده می کنند، امتیاز ویژه ای می دهند. تمامی این موضوعات باعث می شود تا کارکنان احساس مهم بودن داشته باشند و محیط کار خود را خانه دوم خود قلمداد کنند.
بهترین شرکت های دنیا در زمینه ایجاد محیط کار پویا و خلاق برای کارکنان شان
در بین شرکت های بزرگ یا آن هایی که بیش از ۵۰۰ کارمند دارند، گوگل در رتبه اول در زمینه ایجاد محیط کار پویا و خلاق برای کارکنانش قرار گرفته است. پس از آن «آداب» و «هاب اسپات» قرار دارند. در نهایت شرکت های فارمر اینشورنس و گروه مشاوره بوستون در رده سوم و چهارم قرار گرفته اند.
سخن پایانی
ایجاد محیط کار پویا و خلاق در رشد شرکت و کارکنان تاثیر زیادی دارد. راهکارهای زیادی برای توسعه چنین فضاهایی وجود دارد. محیط سازمان باید از نظر روانی و همچنین از نظر فضای داخلی به گونه ای باشد که کارکنان در آن جا احساس امنیت و آرامش داشته باشند. فرهنگ سازمانی در ایجاد فضای کار خلاق و پویا بسیار مهم و موثر است. بنابراین با در نظر گرفتن این موضوعات می توان به راحتی کسب و کار را همراه با رضایت کارکنان در مسیر رشد و توسعه قرار داد.
منابع: theladders , indeed ,productivityland , ceoblognation