ترشی لیته انبه یکی از انواع ترشیهای تابستانی است که عطر و طعم تند و تیز آن را از ترشیهای دیگر متمایز کرده است. این ترشی را با انبه و چند قلم مواد و چاشنی آماده و در دسترس میتوانید به سادگی در خانه تهیه کنید. ترشی لیته انبه را بنا به ذائقه خود میتوانید به شکلهای مختلف تهیه و به عنوان یک چاشنی مناسب در کنار انواع غذاهای گوشتی و پلویی از آن استفاده کنید. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش به آموزش طرز تهیه ترشی لیته انبه به همراه نکات مهم در تهیه آن خواهیم پرداخت.
طرز تهیه ترشی انبه در یک نگاه
برای تهیه ترشی لیته انبه، ابتدا انبههای نارس را پوست بگیرید، شسته و به صورت ریز یا رندهشده خرد کنید. سپس سیر، فلفل، نمک، ادویهجات و در صورت تمایل مقداری زردچوبه را به آن اضافه کرده و همه را خوب مخلوط کنید. بعد سرکه سفید را به مواد بیفزایید تا کاملا با هم ترکیب شوند. در صورت تمایل، کمی روغن (مثل روغن کنجد یا زیتون) نیز میتوانید اضافه کنید. مواد را در یک شیشه تمیز و خشک بریزید و درِ آن را محکم ببندید. ترشی را در جای خنک و دور از نور قرار دهید و پس از حدود یک هفته میتوانید آن را میل کنید.
برای مطالعه مواد لازم، جزییات و مراحل طرز تهیه ترشی لیته انبه ادامه این مطلب را مطالعه کنید.
مواد لازم برای تهیه ترشی لیته با انبه
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| انبه نارس (سبز) | ۳ عدد متوسط |
| سیر | ۵ تا ۶ حبه |
| فلفل سبز تند | ۳ تا ۵ عدد (یا به دلخواه بیشتر) |
| سرکه سفید | حدود ۲ لیوان فرانسوی دستهدار |
| نمک | ۲ قاشق غذاخوری |
| زردچوبه | ۱ قاشق چایخوری |
| فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| سیاه دانه یا تخم گشنیز (اختیاری) | ۱ قاشق غذاخوری |
| روغن کنجد یا روغن زیتون | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
مدت زمان آمادهسازی مواد اولیه: ۳۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای رسیدن ترشی لیته انبه: ۷ تا ۱۰ روز
مراحل طرز تهیه ترشی انبه خانگی
این ترشی لیته که مثل ترشی انبه روغنی پاکستانی و ترشی انبه بندری را که مخصوص جنوب ایران و کشورهایی مثل پاکستان است در خانه تهیه کنید. طعم تند، ترش و خوشعطر ترشی لیته انبه در کنار غذاهای مختلف، بهخصوص غذاهای دریایی، فوقالعاده است.
مرحله اول: انبه را بشویید و آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه ترشی لیته انبه، انبههای نارس را ابتدا با آب سرد بشویید. سپس با یک دستمال تمیز خشک کنید یا روی یک پارچه نخی تمیز قرار دهید و صبر کنید تا آب اضافه جذب پارچه شود.
پوست انبه را با چاقو یا پوستکن بگیرید. بعد از پوستگیری، گوشت انبه را از هسته جدا کنید و با چاقوی تیز آن را به قطعات کوچک یا نوارهای باریک خرد کنید. میتوانید رنده هم بکنید، اما انبه خرد شده بهتر بافت لیتهای را به خود میگیرد.
مرحله دوم: سایر مواد ترشی لیته را آماده کنید
در ادامه سیرها را پوست بگیرید، بشویید و کاملاً خشک کنید. میتوانید سیرها را روی یک پارچه نخی قرار دهید تا خشک شوند. سپس آنها را خیلی ریز خرد کنید یا بکوبید. فلفلهای تند را هم بشویید، خشک کنید و بسته به میزان تندی دلخواه، به شکل ریز خرد کنید یا فقط از چند عدد به صورت درسته استفاده کنید.
مرحله سوم: مواد ترشی لیته انبه را مخلوط کنید
یک ظرف گود انتخاب کنید و در آن، انبه خردشده، سیر، مقدار لازم از فلفل سیاه، نمک، زردچوبه و سیاه دانه یا تخم گشنیز (در صورت استفاده) را با هم مخلوط کنید. همه مواد را خوب با دست یا قاشق چوبی هم بزنید تا ادویهها به تمام قسمتها برسند.
شما میتوانید برای تهیه فلفل سیاه، نمک، زردچوبه و سیاه دانه یا تخم گشنیز به روشهای حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله چهارم: سرکه را اضافه کنید
در ادامه طرز تهیه ترشی لیته انبه بندری، سرکه سفید را به آرامی به مواد اضافه کنید تا جایی که همه مواد را بپوشاند. مجددا همه مواد را با یکدیگر هم بزنید تا سرکه کاملا با آنها ترکیب شود و به خوردشان برود. اگر مایل باشید، ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن کنجد برای عطر و طعم بیشتر روی مواد بریزید.
شما میتوانید برای تهیه روغن زیتون و روغن کنجد به روشهای حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله پنجم: ترشی لیته انبه را در ظرف مناسب بریزید
یک ظرف شیشهای تمیز و خشک آماده کنید. از ظرفی استفاده کنید که درب آن کاملا کیپ شود. مواد را داخل ظرف بریزید و مطمئن شوید مواد کاملاً با سرکه پوشانده شدهاند. اگر فکر میکنید سرکه کم است، مقداری سرکه اضافه کنید و مطمئن باشید روی مواد لیته را کاملا پوشانده باشد. در انتها درب ظرف را محکم ببندید.
مرحله ششم: لیته انبه را استراحت دهید
ترشی لیته انبه را به مدت ۷ تا ۱۰ روز در جای خنک و به دور از نور مستقیم آفتاب (مثل داخل کابینت) نگهداری کنید تا آماده مصرف شود. در این مدت درب ظرف ترشی را به هیچ عنوان باز نکنید، فقط میتوانید گاهی ظرف را تکان دهید تا مواد بهتر با هم ترکیب شوند.
مرحله آخر: ترشی لیته انبه را سرو کنید
بعد از گذشت هفت تا ده روز ترشی شما آماده است. میتوانید درب آن را باز کنید و به عنوان یک چاشنی خوشمزه در کنار انواع غذاها استفاده کنید.
شما میتوانید برای تهیه انواع ترشی آماده به روشهای حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه ترشی لیته بادمجان
پیشنهادهای تنوع در تهیه ترشی لیته انبه
برای ایجاد تنوع در تهیه ترشی لیته انبه در خانه، میتوانید بسته به ذائقه و موادی که در دسترس دارید تغییراتی در آن ایجاد کنید.
افزودن سبزیجات معطر خشک به مواد لیته انبه
برای معطرتر شدن ترشی لیته انبه، میتوان از سبزیجات خشک معطر مانند نعنا، گشنیز یا شوید استفاده کرد. این سبزیها باید بهصورت پودر یا نیمکوب در مقدار کم به ترشی افزوده شوند. نعنا عطر خنک و گشنیز طعمی ملایم و کمی تلخ به ترشی میدهد و افزودن آنها باعث میشود ترشی خوشبوتر و خاصتر شود. در استفاده از سبزیهای خشک زیادهروی نکنید چون ممکن است باعث شود طعم ترشی شما تلخ شود.
اضافه کردن پودر شنبلیله یا تخم شنبلیله
شنبلیله طعم قوی، تلخ و کمی شیرین دارد که با انبه سبز ترکیب جالبی ایجاد میکند. میتوانید از مقدار بسیار کمی پودر شنبلیله خشک استفاده کنید یا تخم شنبلیله را کمی تفت داده، کوبیده و به ترشی اضافه کنید. دقت کنید مقدار زیاد آن میتواند طعم غالب و تلخی ایجاد کند، پس مقدار آن باید خیلی کم و کنترلشده باشد.
استفاده از انبههای کمی رسیده یا نرمتر برای ترشی انداختن
اگر انبه کاملاً نارس در دسترس ندارید، میتوانید از انبههایی استفاده کنید که کمی رسیدهاند ولی هنوز له نشدهاند. این انبهها بافتی نرمتر دارند و شیرینی ملایمی به ترشی میدهند. استفاده از آنها باعث میشود لیته نهایی طعمی بین ترش و شیرین داشته باشد که برای افرادی با ذائقه معتدل، گزینهی مناسبی است.
افزودن مواد تازه دیگر مثل لیموترش و هویج
برای ایجاد تنوع در بافت و طعم ترشی، میتوان به آن مواد دیگری مانند لیمو ترش خردشده (با پوست نازک) یا هویج رندهشده اضافه کرد تا ترشی لیته انبه و هویج داشته باشید. این مواد هم طعم جدیدی به ترشی میدهند و هم آن را رنگارنگ و چشمگیرتر میکنند.
خواص تغذیهای انبه در انواع غذاها و چاشنیها
انبه میوهای گرمسیری و سرشار از مواد مغذی است که در طب سنتی و تغذیه مدرن جایگاه ویژهای دارد. از خواص انبه این که منبع غنیای از ویتامین C، ویتامین A، و آنتیاکسیدانهایی مانند بتاکاروتن است که به تقویت سیستم ایمنی بدن، حفظ سلامت پوست، چشم و مو، و مقابله با رادیکالهای آزاد کمک میکند.
انبه همچنین دارای فیبر غذایی مفید برای بهبود گوارش و جلوگیری از یبوست است. طبع گرم انبه باعث میشود برای افراد با مزاج سرد بسیار مفید باشد و در ترکیب با سرکه یا ادویهجات در ترشی، تعادل طعمی و مزاجی مناسبی ایجاد کند.
خاستگاه ترشی لیته انبه در جنوب ایران
ترشی لیته انبه، ریشه در فرهنگ غذایی جنوب ایران، بهویژه استان هرمزگان و بوشهر دارد؛ جایی که ترکیب طعمهای تند، تُرش و ادویهدار بخشی جداییناپذیر از سفرههای روزمره و آیینی مردم است. اقلیم گرم و مرطوب این مناطق، بستری مناسب برای رویش انبههای بومی فراهم کرده و به همین دلیل، انبه تازه و کال در تهیه انواع ترشیها کاربرد فراوان دارد.
ترشی لیته انبه نهتنها یک روش نگهداری سنتی برای استفاده طولانیمدت از میوه انبه است، بلکه بازتابی از ذوق و سلیقه آشپزی محلی است که با افزودن موادی چون سیر، فلفل، ادویه و سرکه، طعمی متمایز و منحصر به فرد خلق میکند. این ترشی در کنار غذاهای دریایی، انواع قاطی پلو و خوراکهای جنوبی بهعنوان یک چاشنی دلچسب جایگاه ویژهای دارد.
نکات مهم در طرز تهیه ترشی لیته انبه خوشمزه
- از خشک بودن مواد ترشی لیته انبه و ظرف نگهداری آن مطمئن باشید تا از کپک زدن ترشی در طی زمان جلوگیری شود.
- بهتر است از انبه سفت و نارس در تهیه ترشی استفاده کنید. انبه رسیده در ترشی له میشود و خیلی زود شکل خود را از دست میدهد.
- در صورت تمایل میتوانید از فلفل قرمز خشک آسیابشده هم استفاده کنید تا علاوه بر طعم تندی که به ترشی میدهد، رنگ آن را نیز جذابتر کند.
- میزان فلفل و تندی ترشی لیته انبه را با توجه به ذائقه کم یا زیاد کنید؛ اما توجه داشته باشید تندی یکی از ویژگیهای اصلی این ترشی جنوبی است.
- انبهها را میتوان بهصورت رندهشده یا خیلی ریز خردشده استفاده کرد. انتخاب بین این دو روش به بافت دلخواه ترشی بستگی دارد. رنده کردن باعث یکدستی بیشتر ترشی میشود و از طرف دیگر باعث میشود تا ترشی سریعتر آماده شود و زودتر جا بیفتد.
- در تمام مراحل، از قاشق چوبی یا پلاستیکی تمیز برای برداشتن ترشی استفاده کنید، فلز ممکن است با سرکه واکنش دهد.
- همچنین بهتر است ترشی لیته انبه در ظرف شیشهای تیره یا دور از نور نگهداری کنید.
- بعد از باز شدن درب ظرف، حتما آن را در یخچال نگهداری کنید تا ماندگاری بیشتری داشته باشد.
- استفاده از سیر بهویژه اگر خام و تازه باشد، تندی ملایمی به ترکیب میدهد که برای عاشقان مزههای تند بسیار لذتبخش است.
- میتوانید به جای سرکه سفید از سرکه سیب (طرز تهیه سرکه سیب) استفاده کنید؛ اما سرکه سیب طعم ترشی را کمی ملایمتر و شیرینتر میشود. اگر ترشی تند و تیز میخواهید، سرکه سفید بهتر است.
- بهتر است از سرکه قرمز در تهیه ترشی استفاده نکنید. سرکه قرمز رنگ ترشی را تغییر میدهد.
- پس از شستوشوی مواد اولیه از جمله انبه، سیر، فلفل و سبزیجات معطر، حتماً باید آنها را کاملاً خشک کنید. وجود رطوبت میتواند سبب کپکزدگی ترشی شود. سایر دلایل کپک زدن ترشی را میدانید؟
- استفاده از نعناع خشک، گشنیز خشک یا مرزه خشک میتواند عطر و طعم ترشی را عمیقتر و پیچیدهتر کند. در صورت تمایل، این سبزیها را در مرحله مخلوطکردن ادویهها اضافه کنید.
- در برخی از دستور تهیه ترشی لیته انبه، مقداری پودر خردل یا زردچوبه به ترشی اضافه میکنند. این ادویهها ضمن خوشرنگ کردن ترشی، خواص ضدعفونیکنندگی نیز دارند که به ماندگاری ترشی کمک میکند.
فوت و فنهای خوشمزه شدن ترشی لیته انبه
بهتر است از چه سرکهای در طرز تهیه ترشی انبه استفاده شود؟
بهترین سرکهای که در تهیه ترشی از آن استفاده میشود، سرکه سفید است؛ اما اگر طعم سرکه سفید برایتان تند یا آزاردهنده است، استفاده از سرکههایی مثل سرکه سیب، سرکه خرما یا حتی سرکه انگور توصیه میشود.
این نوع سرکهها طعمی ملایمتر و اغلب کمی شیرین دارند که باعث میشود ترشی حالت تند و زننده نداشته باشد. همچنین برخی از سرکههای طبیعی خواص تغذیهای بیشتری دارند و ترشی را سالمتر میکنند.
برای ماندگاری و لعاب بیشتر ترشی لیته چه راهکاری میتوان استفاده کرد؟
در برخی از رسپیها، روی سطح ترشی را با روغن کنجد یا زیتون میپوشانند. این کار هم از کپکزدن ترشی جلوگیری میکند و هم باعث درخشش و لعاب بیشتر آن میشود. البته روغن باید خالص و بدون بوی خاص باشد تا طعم و بافت ترشی را تغییر ندهد.
چرا ترشی لیته انبه کپک میزند؟
- همه مواد باید کاملاً خشک باشد. مرطوب بودن مواد ترشی لیته و همچنین مرطوب بودن ظرف نگهداری از آن باعث کپک زدن ترشی میشود.
- کیپ نبودن درب ظرف ترشی و نفوذ هوا به داخل آن یکی دیگر از عوامل کپک زدن ترشی میتواند باشد.
ترشی لیته انبه چند روزه آماده مصرف میشود؟
معمولاً بعد از ۷ تا ۱۰ روز در دمای محیط (جای خنک) آماده میشود. توجه داشته باشید ترشی هرچه بیشتر بماند، جاافتادهتر و خوشمزهتر میشود.
آیا میتوان از انبه رسیده هم برای درست کردن لیته انبه استفاده کرد؟
بله. اما بهتر است در طرز تهیه ترشی لیته انبه، انبه خیلی نرم نباشد؛ انبههای کاملاً نارس و سفت بهترین انتخاب هستند. چون در ترشی و بعد از جا افتادن له نمیشوند.
چطور طعم ترشی انبه را تندتر کنیم؟
بنا به ذائقه خود میتوانید فلفل قرمز یا سیاه بیشتری اضافه کنید یا از فلفل قرمز تند خشک و آسیابشده استفاده کنید.
محصولات مرتبط
