انگور از میوههای جذاب و خوشمزه تابستانی است که همه ما تا حدودی با فواید آن برای سلامتی آشنا هستیم. حتی میدانیم که علاوه بر میوه آن، میتوان ترشی انگور تهیه کرد یا از هسته انگور برای تهیه روغن هسته انگور یا از برگ آن برای درست کردن غذاهایی مثل دلمه برگ مو یا ترشی استفاده کرد. این میوه محبوب، نه تنها در کشور ما بلکه در کل دنیا به خوبی شناخته شده است و در زمینههای مختلف از آن بهره گرفته میشود. در این مطلب از سرویس سلامت در مجله کوروش، به خواص و فواید انگور، تاریخچه، مضرات و طبع و مصلح آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه کشت میوه انگور
بنا بر استاد و مدارک تاریخی، گفته میشود از حدود ۸۰۰۰ سال پیش، مردم منطقه خاورمیانه کنونی انگور را کشت میکردهاند. جالب است بدانید که در حال حاضر سالانه ۷۲ میلیون تن انگور در سراسر جهان کشت میشود. حتی برخی، تاریخ کشت این میوه را به زمان عیسی مسیح نسبت میدهند.
البته آثاری از انگور در مقبره مصریها و آرامگاههای پیش از دوران مسیح هم پیدا شده است. این موارد محبوبیت این میوه در همه ی ادوار را ثابت میکنند. با این حال قدیمیترین انگور در اروپا یافت شده و از نظر گیاه شناسی با نام «vitis vinifera» معرفی میشود.
گونههای مختلف انگور به بیش از ۱۰ هزار نوع میرسند. از طرفی جنوب و شمال شرق آمریکا، منشأ گونههای دیگر انگور است که به عنوان گونههای جهانی جدید شناخته میشوند. نام گیاهشناسی این گونه «vitis rotundifolia» است. بد نیست بدانید گونههای قدیمی و برتر انگور بومی سواحل جنوب شرقی دریای سیاه (نزدیک به جنوب دریای خزر) تا افغانستان بوده و هنوز هم در این مناطق کشت میشوند.
بیشتر بخوانید: خواص و فواید هلو و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن
طبع و مصلح انگور چیست؟
نباید فراموش کرد که انگور انواع مختلفی دارد، هر چند خواص آنها مشابه است. ولی انگور کشمشی، فخری و انگور یاقوتی، طبع گرم و انگور صاحبی و عسگری طبع سرد دارند. معمولا برای انگورهایی که طبع سرد دارند، رازیانه، برنج، تخم کرفس، انواع غذاهای ترش، سکنجبین و زیره میتوانند طبع آنها را متعادل کند.
ارزش غذایی انگور
به گفته وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)، یک فنجان انگور قرمز یا سبز با وزن حدود ۱۵۱ گرم (گرم) حاوی منابع و ارزش غذایی زیر است:
- ۱۰۴ کیلو کالری
- ۱.۰۹ گرم پروتئین
- ۰.۲۴ گرم چربی
- ۲۷.۳۳ گرم کربوهیدرات که ۲۳.۳۷ گرم آن قند است
- ۱.۴ گرم فیبر
- ۲۸۸ میلیگرم پتاسیم
- ۱۵ میلیگرم کلسیم
- ۰.۵۴ میلیگرم آهن
- ۱۱ میلیگرم منیزیم
- ۳۰ میلیگرم فسفر
- ۳ میلیگرم سدیم
- ۰.۱۱ میلی گرم روی
- ۴.۸ میلیگرم ویتامین C
- ۲۲ میکروگرم ویتامین K
- ۳ میکروگرم فولات
انگور همچنین دارای ویتامینهای B و A است و مقدار زیادی آب دارد. یک فنجان انگور حاوی بیش از ۱۲۱ گرم آب است. این میوه همچنین سرشار از آنتی اکسیدانها مانند لوتئین و زآگزانتین است.
در کنار اینها، پوست انگور قرمز حاوی «رزوراترول» فیتوشیمیایی است. که به نظر میرسد بدن را در برابر برخی بیماریهای مزمن محافظت میکند. فلاونوئیدهای میریستین و کورستین نیز در انگور یافت میشوند. این مواد معدنی به بدن در مقابله با تشکیل رادیکالهای آزاد مضر کمک میکنند.
بیشتر بخوانید » خواص و مضرات زرشک برای سلامتی بدن «
خواص و فواید انگور برای سلامتی
رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات با کاهش خطر بیماریهای مختلف از جمله بیماریهای قلبی، دیابت، سرطان و چاقی مرتبط است. مثل دیگر میوهها و سبزیجات، انگور منبع خوبی از فیبر و آب است. آنتی اکسیدانها و سایر مواد مغذی موجود در انگور آن را به گزینهای مفید و بسیار سالم بدل میکند. اگرچه تحقیقات بیشتری برای تأیید برخی از فواید آن مورد نیاز است. در اینجا به فواید این میوه اشاره میکنیم که میتواند سلامت بدن را بهبود دهد.
۱- خواص و فواید انگور برای درمان سرطان
انگور حاوی آنتی اکسیدانهای قوی است که به نام پلی فنول شناخته میشود. پلی فنول دارای خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی است. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که «رزوراترول» موجود در پوست انگور رشد تومورهای لنفاوی، کبد، معده، سینه، روده بزرگ، سرطان پوست و سرطان خون را کند کرده یا از آن جلوگیری میکند.
یکی دیگر از ضدالتهابهای طبیعی که در انگور وجود دارد، «فلاونوئید کوئرستین» است. مطالعات نشان دادهاند که این ماده هم میتواند به جلوگیری یا کند شدن رشد سرطان کمک کند.
۲- خواص و فواید انگور برای سلامت قلب
مطالعات حیوانی نشان داده است که «کوئرستین» و «رزوراترول» خطر ابتلا به «آترواسکلروز» را کاهش میدهد. همچنین از آسیبهای ناشی از لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یا کلسترول «بد» محافظت میکنند. در این مطالعات بیشتر از دوزهای این فلاونوئیدها استفاده شده است که بسیار بیشتر از مواردی است که معمولاً توسط انسان مصرف میشود.
تصور میشود که پلی فنولهای موجود در انگور مانند «رزوراترول» دارای آنتی اکسیدان، کاهش دهنده چربی و ضدالتهاب هستند. که ممکن است به کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی (CVD) کمک کند. همچنین شواهدی وجود دارد که این مواد مغذی، با جلوگیری از تجمع پلاکت ها و کاهش فشار خون،خطر ریتم نامنظم قلب را کاهش میدهد.
۳- سرشار از فیبر و پتاسیم
انگور حاوی فیبر و پتاسیم است که هر دو از سلامت قلب حمایت میکنند. انجمن قلب آمریکا (AHA) افزایش پتاسیم و کاهش مصرف سدیم را برای بهبود فشار خون و سلامت قلب و عروق توصیه میکند.
یک مطالعه بر روی دادههای ۱۲۲۶۷ بزرگسال در ایالات متحده نشان داده است که هرچه افراد بیشتری نسبت به میزان پتاسیم خود سدیم مصرف کنند، خطر مرگ و میر ناشی از آن بیشتر است. مصرف زیاد پتاسیم با کاهش خطر سکته مغزی، محافظت در برابر از دست دادن توده عضلانی و حفظ تراکم معدنی استخوان همراه است.
۴- خواص و فواید انگور برای فشار خون
افزایش مصرف پتاسیم به کاهش اثرات منفی بیش از حد سدیم در رژیم غذایی کمک میکند. انگور دارای پتاسیم بالایی است. این نشان میدهد که این میوه میتواند به کاهش اثرات سدیم در افراد مبتلا به فشار خون بالا کمک کند. از طرفی فیبر برای حفظ سلامت سیستم قلبی عروقی، از جمله سلامت قلب و فشار خون مهم است. و انگور منبع خوبی از فیبر است.
بیشتر بخوانید: بهترین مواد غذایی برای کاهش اورژانسی فشار خون
۵- خواص و فواید انگور برای یبوست
انگور حاوی آب و فیبر است. این عامل بدن هیدراته نگه میدارند. در نتیجه تعداد دفعات اجابت مزاج افزایش مییابد و احتمال بروز عارضه یبوست کاهش پیدا میکند.
۶- خواص و فواید انگور برای آلرژی
به دلیل اثرات ضدالتهابی کوئرستین، برخی معتقدند که مصرف انگور ممکن است به کاهش علائم آلرژی از جمله آبریزش بینی، آبریزش چشم و کهیر کمک کند. با این حال، هیچ مطالعه انسانی برای اثبات این نظریه انجام نشده است.
۷- خواص و فواید انگور برای دیابت
در سال ۲۰۱۳، نتایج یک مطالعه منتشر شده در BMJ نشان داد که برخی از میوهها یا آبمیوهها، ممکن است خطر بیماری دیابت را کاهش دهند. در طول این مطالعه که ۱۸۷،۳۸۲ نفر در آن شرکت کردند و ۲۲ سال طول کشید، ۶.۵ درصد از شرکت کنندگان به دیابت مبتلا شدند.
با این حال، افرادی که هفتهای سه وعده زغال اخته، انگور، کشمش، سیب یا گلابی مصرف میکردند، در مقایسه با افرادی که این نوع را مصرف نمیکردند، ۷ درصد کمتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ بودند.
سطح نسبتاً بالای قند موجود در انگور باعث میشود برخی از مردم بپرسند که آیا خوردن آنها برای افراد دیابتی بیخطر است؟ انجمن دیابت آمریکا افراد را به مصرف انگور و سایر میوهها تشویق میکند، به شرطی که مقدار کربوهیدرات به عنوان بخشی از برنامه غذایی آنها در نظر گرفته شود.
بیشتر بخوانید: ۱۶ مواد غذایی که برای پیشگیری یا کنترل بیماری دیابت که حتما باید بخورید
۸- نوروپاتی دیابتی و رتینوپاتی
برخی از مطالعات منبع معتبر نشان دادهاند که «رزوراترول» ممکن است در برابر نوروپاتی دیابتی، که بر عملکرد عصب تأثیر میگذارد، محافظت کند. دانشمندان معتقدند این عامل ممکن است به دلیل اثرات محافظتی عصبی این ترکیب باشد.
مطالعات حیوانی نشان داده است که رزوراترول همچنین میتواند از بدن در برابر «رتینوپاتی» محافظت کند، که میتواند به شدت بر بینایی تأثیر بگذارد. نوروپاتی دیابتی و رتینوپاتی میتوانند زمانی ایجاد شوند که دیابت کنترل ضعیفی داشته باشد.
۹-سلامت چشم با انگور
انگور حاوی آنتی اکسیدان «لوتئین» و «زاگزانتین» است که میتواند به حفظ سلامت چشم کمک کند. تصور میشود که این مواد معدنی، مولکولهای ناپایدار موسوم به رادیکالهای آزاد را خنثی میکنند. به این ترتیب، آنها ممکن است استرس اکسیداتیو و آسیب شبکیه را کاهش دهند و از آب مروارید و سایر بیماریها پیشگیری کنند.
تستهای آزمایشگاهی نشان دادهاند که «رزوراترول» ممکن است در برابر مشکلات مختلف چشمی، از جمله دژنراسیون ماکولا وابسته به سن، گلوکوم، آب مروارید و سایر موارد محافظت کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که این ماده چگونه کار میکند و چگونه میتواند برای انسان مفید باشد.
۱۰- درمان آکنه با انگور
نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی منتشر شده در مجله Dermatology and Therapy ادعا میکند که «رزوراترول» میتواند به درمان آکنه منبع معتبر کمک کند، به خصوص اگر با بنزوئیل پراکسید به عنوان درمان موضعی استفاده شود.
۱۱- خواص و فواید انگور برای سایر بیماریها
سایر مسائل مربوط به سلامتی که رزوراترول ممکن است به آنها کمک کند عبارتند از:
بیماری آلزایمر؛
کنترل قند خون؛
استئوآرتریت؛
تقویت سیستم ایمنی بدن.
با این حال، برخی مطالعات این پرسش را مطرح کردهاند که آیا رزوراترول میتواند از این طریق برای انسان مفید باشد؟ اما جواب دقیقی به این پرسش داده نشده است. بنابراین شواهد بیشتری برای تایید این موضوع مورد نیاز است.
۱۲- خواص انگور برای درمان آسم
یکی از خواص درمانی انگور خاصیت رطوبت رسانی آن است. مصرف انگور تازه میتواند مقدار رطوبت ریهها را افزایش دهد و موجب کاهی علائم در افراد مبتلا به بیماری آسم باشد. از طرف دیگر خوردن انگور سبب کاهش حملات آسمی در افراد مبتلا به این بیماری میشود.
۱۳- تقویت استخوانها از خواص انگور در طب سنتی
انگور حاوی مقادیر زیادی مواد معدنی مثل مس، آهن و منگنز است و به استحکام استخوانها کمک میکند. مطالعات نشان میدهد افرادی که در رژیم غذایی خود از انگور استفاده میکنند، کمتر به بیماری پوکی استخوان دچار میشوند. منگنز موجود در انگور موجب سنتز پروتئین و کلاژنسازی در بدن میشود و به بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک زیادی میکند.
۱۵- درمان میگرن از خواص انگور ناشتا
اگر از انگور و آب انگور تازه به صورت ناشتا استفاده کنید، سردردهای میگرنی تا حد زیادی درمان خواهد شد. در بسیاری از مواقع سردردهای میگرنی در اثر کمبود مواد مغذی و همچنین عدم تعادل الکترولیتهای بدن ایجاد میشود. مصرف انگور میتواند با تأمین مواد مورد نیاز بدن و همچنین آنتیاکسیدانهای متنوعی که دارد به درمان این سردردها کمک کند.
۱۶- افزایش انرژی با مصرف انگور
انگور سرشار از آهن و مواد مغذی است که میتواند از ضعف و خستگی بدن جلوگیری کند. خوردن انگور و آب انگور سبب افزایش نشاط و انرژی در فرد میشود و از احساس سستی و بیحالی در طول روز جلوگیری میکند.
۱۷- پیشگیری از سرطان سینه
مطالعات انجام شده در مورد خواص درمانی انگور نشان میدهد که انگور سیاه یا بنفش نقش مؤثری بر جلوگیری از سرطان سینه دارد. آنتیاکسیدانهای موجود در این انگور میتواند از بدن در برابر ابتلا به انواع سرطان محافظت کند و به درمان بیماری نیز کمک کند.
۱۸- کاهش ابتلا به آلزایمر با مصرف انگور
انگور حاوی نوعی پنی فنول به نام «رسوراترول» است که میتواند ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر را در انسان کاهش دهد. بررسیها نشان میدهد که مصرف انگور با سلامت مغز رابطه مستقیمی دارد. افرادی که روزانه از انگور استفاده میکنند، معمولاً در سنین کهن سازی کمتر با مشکلات تحلیل حافظه و آسیبهای عصبی مبتلا میشوند.
۱۹- تقویت سیستم ایمنی بدن از خواص انگور یاقوتی قرمز
انگور قرمز حاوی فلاونوئیدها و مواد معدنی مختلفی است که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. مصرف انگور میتواند به سلامت ارگانهای بدن و همچنین جلوگیری از ابتلا به بیماریهای ویروسی و عفونی نظیر سرماخوردگی کمک زیادی کند.
۲۰- خواص انگور برای لاغری
انگور یک میوه فوقالعاده مفید است که کالری پایینی دارد و از همین رو اضافه کردن آن به رژیم غذایی به افزایش سوخت و ساز بدن کمک و ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تأمین کند. هر ۱۰۰ گرم انگور حدود ۶۷ تا ۷۱ کالری دارد و میزان قند آن برابر با ۱۶ گرم است. از همین رو افرادی که به دیابت مبتلا هستند، باید از مقدار محدود از انگور استفاده کنند.
۲۱- درمان کبد چرب
انگور قرمز یک میوه فوقالعاده برای درمان کبد چرب و پاکسازی کبد از سموم مختلف است. افرادی که کبد آنها چرب شده میتوانند با رعایت رژیم غذایی مناسب و همچنین مصرف انگور این مشکل را به راحتی درمان میکنند.
۲۲- جلوگیری از ریزش مو
اگر به ریزش مو مبتلا هستید، باید بدانید که مصرف انگور میتواند برای تقویت موها و جلوگیری از ریزش موهای شما بسیار مفید باشد. انگور حاوی «اسید لینولئیک» است که به تقویت فولیکولهای مو کمک میکند و جلوی ریزش مو را میگیرد. برای جلوگیری از ریزش مو میتوانید هم انگور را به صورت خوراکی مصرف کنید و هم از ماسک آب انگور روی کف سر استفاده نمایید.
۲۳- درمان کم خونی از خواص درمانی انگور
انگور سرشار از آهن و ویتامین C است و از همین رو آهن آن به خوبی جذب میشود. افرادی که به کمبود آهن مبتلا هستند، میتوانند از انگور بیشتری در رژیم غذایی خود استفاده کنند.
۲۴- درمان آفتاب سوختگی با انگور
انگور حاوی نوعی آنتیاکسیدان به نام «رزوراترول» است که میتواند اثرات آفتاب سوختگی را درمان کند. استفاده از ماسک انگور روی پوست آفتاب سوخته موجب میشود تا محل سوختگی زودتر درمان شود و قرمزی ناشی از آن سریعتر از بین برود.
۲۵- درمان بیماریهای کلیوی با مصرف انگور
مصرف انگور و آب انگور طبیعی میتواند به پاکسازی کلیهها کمک کند و با دفع سموم موجود در کلیه موجب بهبود عملکرد آن شود. افرادی که به بیماریهای کلیوی مبتلا هستند، بهتر است از انگور و آب انگور طبیعی به میزان بیشتری استفاده کنند.
نکات مهم برای خرید و نگهداری انگور
معمولا انگور به شکلها و در گونههای مختلف در تمام طول سال در دسترس است. اما شما انگورهایی را انتخاب کنید که هنگام لمس کردن، سفت و عاری از چین و چروک باشد. بهتر است انگور ها در یخچال نگهداری شوند و قبل از خوردن باید شسته شوند.
بهترین راه برای مصرف انگور، استفاده از آن به صورت تازه است. چون به بیشتر ژلهها یا پودر انگور و آبمیوهها قند اضافه میشود. بنابراین احتمالا کالری بالایی دارند.
چند نکته مفید برای گنجاندن انگور در رژیم غذایی
*انگور را نصف کرده و به انواع سالاد مثل سالاد مرغ اضافه کنید.
*با انگور تازه، آناناس، هلو و توت فرنگی یک کوکتل میوه درست کنید.
*انگور را فریز کرده و در روزهای گرم به عنوان میان وعده یا دسر میل کنید.
*برای یک میان وعده سریع و دریافت ۱۰۰ کالری، یک فنجان انگور تازه بخورید.
مضرات احتمالی انگور
بالا بودن میزان آلودگی با آفت کش ها
گروهی که به عنوان گروه کاری محیط زیست (EWG) شناخته میشود، هر ساله لیستی از میوه ها و سبزیجات با بالاترین میزان بقایای آفت کشها را تهیه میکند که به Dirty Dozen معروف است. در این لیست انگور در حال حاضر رتبه هشتم را به خود اختصاص داده است.
این به معنی بالا بودن خطر استفاده از آن در صورت شست و شوی نامناسب است. البته خرید انگور ارگانیک میتواند خطر قرار گرفتن در معرض آفت کشها را تا حد زیادی کاهش دهد.
بیماران قلبی بتا بیشتر احتیاط کنند
داروهای مسدود کننده معمولاً برای بیماریهای قلبی تجویز میشوند. این داروها میتوانند باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شوند. افرادی که از مسدود کنندههای بتا استفاده میکنند باید از غذاهای دارای پتاسیم بالا در حد اعتدال استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: مواد غذایی مناسب برای کاهش دردهای بدن و سر
احتمال تداخل دارویی
افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند، باید قبل از مصرف مقدار زیادی انگور با پزشک خود مشورت کنند. چون رزوراترول ممکن است عملکرد ضد انعقاد این داروها را افزایش دهد. مانند ویتامین K، وارفارین یا کومادین که یک داروی رقیق کننده خون معروف است.
خطرناک برای بیماران کلیوی
مصرف بیش از حد پتاسیم می تواند برای افرادی که کلیههای آنها کاملاً عملکردی ندارند مضر باشد. اگر کلیهها نتوانند پتاسیم اضافی را از خون خارج کنند، میتواند کشنده باشد.
سوالات متداول
مهمترین خواص انگور چیست؟
انگور برای تقویت بینایی، درمان آکنه، درمان سرطان، جلوگیری از یبوست، تنظیم فشار خون، سلامت قلب، درمان کبد چرب و بیماریهای کلیوی و همچنین سلامت پوست و مو بسیار مفید است.
مهمترین خواص انگور ناشتا چیست؟
اگر از انگور و آب انگور تازه به صورت ناشتا استفاده کنید، سردردهای میگرنی تا حد زیادی درمان خواهد شد.
منبع: medicalnewstoday