سندروم روده تحریک پذیر یک اختلال رایج در دنیا است که تنها در آمریکا، بین ۳ تا ۲۰ درصد مردم را درگیر کرده است. برخی از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، علائم خفیفی دارند و برخی با مشکلاتی جدی روبرو هستند که زندگی روزمره آنها را مختل کرده است. شناخت علائم سندروم روده تحریک پذیر میتواند به شما کمک کند تا سریعتر بیماری را در خود تشخیص دهید و اقدام به درمان سندرم روده تحریک پذیر نمایید. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش میتوانید با بهترین روشهای درمان طب سنتی روده تحریکپذیر و هر آن چیزی که لازم است در مورد این اختلال بدانید، آشنا شوید.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال طولانی مدت روده ای است. این شرایط باعث ایجاد دردهای شکمی، نفخ، دفع مخاط در مدفوع، اسهال یا یبوست و یا هر دوی آن می شود. برخلاف بیماری IBD بیماری IBS باعث آسیب بافت روده ها نمیشود. اگرچه IBS جزو بیماری های مزمن و طولانی مدت به حساب میآید، اما علائم بالینی آن در طول سال ها تغییر پیدا می کند. علی رغم علائم بالینی و درگیری های مزمنی که توسط IBS ایجاد می شود، چنین شرایطی برای اکثر بیماران به عوارض خطرناک منجر نمیشود.
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
سندروم روده تحریک پذیر یا IBS یک اختلال مربوط به روده بزرگ است که با بیماریهای التهابی روده متفاوت است. IBS معمولاً با علائمی خاص در فرد بروز میکند که حداقل ۳ روز و حداکثر سه ماه طول میکشد. در برخی افراد این سندروم موجب بروز مشکلاتی جدی در بدن میشود. طبق تحقیقات انجام شده، ابتلا به اختلال سندرم روده تحریک پذیر روی سرطان دستگاه گوارش تأثیری ندارد، اما به هر حال در موارد شدید میتواند زندگی فرد را مختل کند.
علت ابتلا به این بیماری هنوز مشخص نیست اما معمولاً حساسیت بیش از اندازه روده بزرگ، ضعف سیستم ایمنی بدن، استرس و اضطراب شدید به همراه مصرف برخی خوراکیها و سبک زندگی نادرست میتواند روی ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر تأثیر بگذارد. جالب است بدانید که ۷۵ درصد از افراد مبتلا به IBS کمبود ویتامین D دارند و بعد از خوردن مکمل ویتامین دی عوارض کمتری را تجربه میکنند.
علائم سندروم روده تحریک پذیر
به طور کلی سندروم روده تحریک پذیر معمولاً با علائمی نظیر گرفتگی شکم، درد شکم، نفخ، یبوست و اسهال همراه است. برخی افراد مبتلا به این اختلال هم دچار یبوست و هم اسهال میشوند و معمولاً شدیداً احساس در شکم خود احساس نفخ میکنند. به طور معمولاً علائم سندروم روده تحریک پذیر در زنان میتواند تنها در زمان قاعدگی اتفاق بیفتد و یا در این زمان تشدید شود. برخی زنان نیز در دوران بارداری علائم شدیدتری را تجربه میکنند.
*در مردان علائم روده تحریک پذیر همانند زنان است، اما معمولاً این مشکل کمتر در مردان اتفاق میافتد.
*معمولا افرادی که زیر ۴۵ سال سن دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
*زنان معمولا دو برابر مردان به این اختلال مبتلا میشود.
*ژنتیک یک عامل مهم در ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر است و از طرفی مشکلات مربوط به اضطرب و افسردگی و حالات روحی نامتعادل نیز میتواند بر بیماری تاثیر بگذارد.
*معمولا روده تحریک پذیر یبوست و اسهال مداوم را به همراه دارد که با نفخ و دردهای شکمی همراه است.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی سندروم کوشینگ و نحوه تاثیر آن بر درمان بیماری
تشخیص روده تحریک پذیر
برای تشخیص روده تحریک پذیر باید به علائم بیماری به دقت توجه داشته باشید. به طور معمول هر فرد مبتلا به این اختلال معمولاً بعد از اجابت مزاج درد کمتری را تجربه میکند. از طرفی معمولاً در ظاهر و تعداد دفعات مدفوع او نیز تغییرات ایجاد میشود. به طور معمول پزشک با بررسی علائم و پرسیدن برخی سوالات میتواند اقدام به تشخیص سندروم روده تحریک پذیر کند. در ادامه به مهمترین مواردی که احتمالاً پزشک برای تشخیص روده تحریک پذیر از شما درخواست میکند، اشاره شده است.
*پزشک از شما میپرسد که آیا از رژیم غذایی خاص پیروی میکنید و یا به ماده غذایی خاصی آلرژی دارید.
*احتمالاً پزشک از شما درخواست میکند که برای بررسی عفونت، آزمایش مدفوع دهید.
*برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر و اطمینان از کم خونی باید آزمایش خون دهید.
*در صورت نیاز به بررسی اختلال روده تحریک پذیر ممکن است نیاز به کلونوسکوپی داشته باشید.
توجه داشته باشید که زمانی که با درمانهای خانگی و سنتی موفق نشدید وضعیت را بهبود ببخشید و از درد شدید شکمی و همچنین مشکلات مربوط به دفع رنج میبرید، بهتر است هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات علائم بیماری در برخی افراد بسیار شدیدتر است و از همین رو نیاز به درمان جدیتری دارد.
درمان طب سنتی روده تحریکپذیر
برای بررسی علائم روده تحریک پذیر و همچنین بهبود بیماری لازم است به پزشک مراجعه کنید؛ اما به هر حال مصرف و یا عدم مصرف برخی خوراکیها در طب سنتی میتواند به شما کمک کند تا علائم بیماری را کاهش دهید. از همین رو بهتر است این موضوع را برای بهبود سندرم روده تحریک پذیر در نظر داشته باشید. از طرف دیگر این موضوع را نیز به یاد داشته باشید که هیچ درمانی مشخصی برای سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد و گاهی اوقات تنها تغییر دادن سبک زندگی میتواند موجب تسکین علائم شود.
برای بهبود علائم و درمان طب سنتی روده تحریکپذیر بدون استفاده از دارو بهتر است موارد زیر را امتحان کنید:
*مصرف نوشیدنیهای کافئیندار را کاهش دهید.
*وعدههای غذایی کوچکتر بخورید.
*استرس خود را کاهش دهید.
*از خوردن غذاهای سرخ شده و تند پرهیز کنید.
*از خوردن غذاهای شیرین که هضم آنها سخت است پرهیز کنید.
*زنجبیل، نعناع فلفلی و بابونه را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
*برای تسکین دردهای شکمی میتوانید از کیسه آب گرم روی شکم استفاده کنید.
*یکی از روشهای درمان روده تحریکپذیر گنجاندن فیبر بیشتر در رژیم غذایی است. خوردن میوه و سبزیجات میتواند به حرکات روده کمک کند و شما را کمتر دچار مشکل میکند.
*لبنیات کمتری استفاده کنید و در صورت خوردن لبنیات تنها از نوع پروبیوتیکها آن استفاده کنید.
در شرایطی که درمانهای خانگی مؤثر نباشد و فرد از اسپاسم و دردهای شدید و مشکلات دیگر رنج ببرد، پزشک برای کاهش این علائم داروهایی به بیمار تجویز میکند. بسیاری از داروهای مؤثر بر کاهش علائم روده تحریک پذیر گیاهی هستند و میتوان آنها را بدون نسخه نیز تهیه نمود. از طرف دیگر داروهای کنترل کننده اسپاسم عضلات، داروهای ضد یبوست، ضد اسهال، ضد افسردگی، ضد درد و انواع آنتی بیوتیکها نیز گاهی اوقات برای درمان این اختلال تجویز میشوند. برای دردهای ناشی از روده تحریک پذیر یبوست و اسهال نیز باید درمان شوند و برای این کار میتوان از مکملهای گیاهی استفاده نمود.
بیشتر بخوانید: عجیب ترین اختلالات روانی از سندروم پاریس تا استکهلم؛ شاید شما هم مبتلا باشید
درمان به روش طب سنتی روده تحریکپذیر
مصرف دمنوش نعناع فلفلی و عرق نعناع
استفاده از دمنوش نعناع فلفلی و عرق نعناع یک راهکار ساده برای کاهش درد و نفخهای شکمی و درمان به شیوه طب سنتی روده تحریکپذیر است. هر گاه که احساس میکنید شکم درد دارد، مقداری عرق نعناع در آب بریزید و بخورید و یا از دمنوش نعناع فلفلی استفاده کنید.
استفاده از برگ کنگر فرنگی
خوردن برگ کنگر فرنگی یک راهکار دیگر برای درمان به روش طب سنتی روده تحریکپذیر است. خوردن برگ کنگر فرنگی موجب کاهش یبوست و اسهال میشود و به شما کمک میکند تا اجابت مزاج راحتتری را تجربه کنید.
آلوئه ورا موثر است
برخی تحقیقات نشان میدهد که خوردن آلوئه ورا یا همان آلوورا در درمان روده تحریکپذیر به روش سنتی بسیار مؤثر است و علائم بیماری را کاهش میدهد.
بیشتر بخوانید: سندروم اردک چیست و چه افرادی به آن مبتلا میشوند؟ علت و نشانههای آن
حذف عسل از رژیم غذایی
مطالعات نشان میدهد که عسل در تقویت روده و زخمهای روده بسیار مؤثر است، اما درمان سندروم روده تحریک پذیر با عسل تنها با حذف مردن ۶ تا ۸ هفتهای این ماده ارزشمند همراه است. برای برطرف کردن علائم مربوط به بیماری توصیه میشود برای این مدت از خوردن عسل اجتناب کنید و بعد از بین رفتن علائم به تدریج خوردن آن را آغاز کنید.
شیرین بیان و بابونه باعث هضم بهتر غذا می شود
تحقیقات انجام شده در طب سنتی روده تحریکپذیر نشان میدهد که خوردن دمنوش شیرین بیان به همراه بابونه میتواند علائم بیماری را کاهش دهد. از طرف دیگر این گیاهان دارویی در درمان این اختلال نیز مؤثر هستند و موجب هضم بهتر غذا و بهبود سیستم گوارش میشوند.
زنجبیل برای درمان سنتی روده تحریک پذیر
زنجبیل یک ماده مؤثر در طب سنتی سندرم روده تحریکپذیر است و فواید زیادی برای روده و سیستم گوارش دارد. مطالعات انجام شده نشان میدهد که خوردن ۱ گرم زنجبیل به مدت ۴ هفته موجب کاهش علائم بیماری میشود و تا حدود زیادی بر درمان آن نقش دارد.
دمنوش رازیانه در درمان روده تحریک پذیر موثر است
استفاده از دمنوش رازیانه یک راهکار کاربردی برای درمان طب سنتی روده تحریکپذیر است. این گیاه با آرام کردن ماهیچههای روده و از بین بردن نفخ شکمی، موجب بهبود علائم در بیمار میشود. برای درمان از این گیاه میتوانید به مدت ۳۰ روز از دمنوش رازیانه استفاده کنید و تأثیر آن را ملاحظه نمایید.
بذر کتان باعث بهبود حرکات روده می شود
بذر کتان فیبر زیادی دارد و اضافه کردن آن به رژیم غذایی موجب رفع یبوست، بهبود حرکات رودهای، نفخ و دردهای شکمی مرتبط با آن در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر میشود.
بیشتر بخوانید: آموزش تصویری ۱۰ حرکت ساده یوگا برای درمان افسردگی و استرس
