کلوچه زعفرانی یا نان خوانساری یک شیرینی سنتی ایرانی و یک میان وعده مناسب برای زنگ تفریح بچه ها در مدرسه محسوب میشود. کلوچه زعفرانی اصالتا یک شیرینی متعلق به شهر خوانسار است و به دلیل استفاده از ماست در مواد اولیه آن به کلوچه ماستی نیز معروف است. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش به آموزش طرز تهیه کلوچه زعفرانی (کلوچه ماستی)، در فر و بدون فر که نیم ساعته حاضر است خواهیم پرداخت.
مواد لازم در تهیه کلوچه زعفرانی ساده
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| آرد قنادی | ۵۰۰ گرم |
| روغن جامد | ۱۰۰ گرم |
| شکر | ۱۲۵ گرم |
| عسل | ۳ قاشق غذاخوری |
| تخم مرغ | ۲ عدد |
| ماست | ۲/۳ لیوان فرانسوی دستهدار |
| وانیل | ۱ قاشق چایخوری |
| گلاب | ۳ قاشق غذاخوری |
| هل (پودر شده) | نصف قاشق چایخوری |
| جوش شیرین | ۱ قاشق چایخوری |
| زعفران (دم کرده غلیظ) | به مقدار لازم |
| کنجد (برای مدل کنجدی) | به مقدار دلخواه |
| شکر دانه درشت (برای مدل شکری) | به مقدار لازم |
مدت زمان آمادهسازی مواد اولیه: ۳۰ دقیقه
مدت زمان پخت کلوچه زعفرانی خوانساری در فر: ۵ تا ۸ دقیقه
مراحل طرز تهیه کلوچه زعفرانی خانگی در فر
مراحل طرز تهیه کلوچه زعفرانی خوانساری (کلوچه ماستی) را دنبال کنید.
مرحله اول: شکر و روغن جامد را مخلوط کنید
در یک کاسه گود با سایز مناسب، شکر و روغن جامد را بریزید و به وسیله دور تند همزن آنها را کاملا با یکدیگر مخلوط کنید. هم زدن را تا جایی ادامه دهید که ترکیب شکر و روغن تغییر رنگ دهد و پوک شود. در حین هم زدن حتما چند بار مواد را با قاشق زیر و رو کنید تا همه جای آن به طور یکسان هم زده شود.
میتوانید برای تهیه روغن جامد و شکر به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله دوم: عسل را اضافه کنید
در این مرحله باید سه قاشق غذاخوری عسل را به ترکیب شکر و روغن جامد اضافه کنید. عسل را باید به تدریج به مواد اضافه کنید و حین اضافه کردن مواد را هم بزنید. زمانی که کل عسل را اضافه کردید، همه مواد را با یکدیگر هم بزنید تا عسل به خوبی با دیگر مواد ترکیب و یکدست شود.
میتوانید برای تهیه عسل به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله سوم: تخم مرغ را به ترکیب به دست آمده اضافه کنید
در این مرحله از طرز تهیه کلوچه زعفرانی با ماست، دو عدد تخم مرغ را در ظرف دیگری بشکنید و سپس به دیگر مواد اضافه کنید. تخم مرغ را نیز با دور تند همزن هم بزنید تا به یک ترکیب یکدست برسید.
میتوانید برای تهیه تخم مرغ به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله چهارم: پودر هل و وانیل را به مایه کلوچه زعفرانی اضافه کنید
برای از بین بردن بوی زهم تخم مرغ، در تهیه نان کلوچه خوانساری به وانیل و پودر هل نیاز دارید. بلافاصله بعد از هم زدن تخم مرغها، وانیل و پودر هل را به ترکیب اضافه کنید و کاملا هم بزنید تا عطر وانیل و هل بلند شود و بوی زهم تخم مرغ گرفته شود.
میتوانید برای تهیه وانیل و هل به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله پنجم: ترکیب ماست و گلاب را اضافه کنید
اگر ماستی که استفاده میکنید غلیظ است آن را با مقداری گلاب رقیق کنید و به دیگر مواد اضافه کنید و هم بزنید. در غیر این صورت میتوانید در ابتدا ماست را اضافه کنید و هم بزنید و سپس گلاب را به بقیه مواد اضافه کنید و همه را با یکدیگر هم بزنید.
میتوانید برای تهیه ماست و گلاب صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله ششم: زعفران را اضافه کنید
در این مرحله از طرز تهیه کلوچه زعفرانی، چاشنی اصلی کلوچه یعنی زعفران غلیظ دم کرده را به مایه کلوچه زعفرانی اضافه کنید و مواد را با هم مخلوط کنید تا زعفران به طور یکدست در همه مواد پخش شود.
میتوانید برای تهیه زعفران به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله هفتم: جوش شیرین را به ترکیب نان کلوچه خوانساری اضافه کنید
بعد از مخلوط کردن زعفران با دیگر مواد، نوبت به اضافه کردن جوش شیرین میرسد. ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین را به دیگر مواد اضافه کنید و خوب هم بزنید تا محصول نهایی حجم و بافت خوبی پیدا کند.
میتوانید برای تهیه جوش شیرین به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاههای افق کوروش اقدام کنید.
مرحله هشتم: خمیر کلوچه خانگی زعفرانی را آماده کنید
در نهایت و بعد از اضافه کردن تمام مواد، در این مرحله از طرز تهیه کلوچه زعفرانی در فر، ۵۰۰ گرم آرد قنادی را به تدریج اضافه کنید و مدام مواد را هم بزنید. هم زدن آرد با دیگر مواد با دور کند همزن یا با لیسک و حتی دست میتواند صورت گیرد.
بعد از اضافه کردن آرد، ترکیب مایه کلوچه را زیاد هم نزنید، فقط در حدی که آرد با دیگر مواد ترکیب شود کافی است. خمیر این کلوچه نباید سفت باشد و تا حدی باید به دست بچسبد.
مرحله نهم: خمیر کلوچه زعفرانی را قالب بزنید
روی یک سطح صاف را آردپاشی کنید و خمیر نان خوانساری زعفرانی را روی آن به وسیله وردنه باز کنید. خمیر را باید به شکل مربع و یا مستطیل باز کنید و قطر خمیر آن را سه تا چهار میلیمتر در نظر بگیرید.
بعد از آنکه خمیر را باز کردید، با قالبهای شیرینیپزی آن را قالب بزنید. در تهیه این کلوچه خانگی معمولا از قالب شیرینی زبان استفاده میشود. قالب را ابتدا در آرد بزنید و سپس روی خمیر قرار داده و آن را قالب بزنید.
مرحله دهم: کلوچه زعفرانی را در فر بپزید
برای پخت کلوچه ماستی محلی در ابتدا فر را روی ۱۸۰ درجه سانتیگراد قرار دهید تا گرم شود. اگر از فر برقی استفاده میکنید دمای پخت را ۱۶۰ درجه سانتیگراد در نظر بگیرید. کلوچههای زعفرانی قالب زده را به وسیله یک پالت و یا یک کارد پهن از سطح جدا کنید و یکی یکی و با فاصله در سینی فر که از قبل چرب کردید، بچینید. سینی حاوی کلوچه را برای مدت زمان ۵ تا هشت دقیقه در فر قرار دهید تا بپزند.
مرحله آخر: کلوچه خوانسار زعفرانی را سرو کنید
بعد از حدود پنج تا هشت دقیقه، زمانی که لایه زیرین شیرینی تغییر رنگ داد، کلوچه خوانساری شما آماده است. اجازه دهید تا کلوچهها کمی خنک شوند و سپس به راحتی آنها را از سینی فر جدا کنید.
کلوچههای خانگی زعفرانی را به عنوان یک میان وعده مقوی و سالم با چای تازه دم بنوشید و یا در بین میان وعدههای خوراکی فرزندانتان در مدرسه قرار دهید.
روش تهیه کلوچه کنجدی زعفرانی
برای تهیه کلوچه زعفرانی با کنجد، بعد از طی کردن تمام مراحل بالا و قبل از قالب زدن خمیر، روی خمیر را با اسپری آب، مرطوب کنید و سپس کنجدها را روی آن بپاشید. با وردنه کنجدها را کمی روی خمیر فشار دهید تا بعد از پخت، کنجدها از سطح کلوچه جدا نشوند. مطابق با دستور پخت کلوچه زعفرانی، نوع کنجدی آن را نیز بپزید و نوش جان کنید.
اضافه کردن کنجد با دارا بودن بیش از سی خواص مختلف برای سلامت بدن، سیستم گوارش، سلامت استخوان، قلب و عروق، پوست و مو برای بچهها و بزرگترها بسیار مفید است. کلوچه کنجدی زعفرانی تمام این خواص را در خود جمع میکند و یک میان وعده بسیار مقوی خواهد بود.
دستور تهیه کلوچه شکری زعفرانی
برای تنوع دادن در طرز تهیه کلوچه زعفرانی، میتوانید آن را به شکل شکری بپزید. برای این کار مقداری شکر دانه درشت روی خمیر نان خانگی خوانساری بپاشید و با وردنه روی آن فشار دهید تا بعد از پخت دانههای شکر از آن جدا نشود.
سپس مطابق با دستور پخت کلوچه زعفرانی، آن را در فر بپزید و به همراه چای و به عنوان میان وعده سرو کنید.
روش تهیه کلوچه زعفرانی بدون فر در خانه
فر به پخت بهتر این کلوچه کمک زیادی میکند، اما اگر به فر برقی یا گازی دسترسی ندارید میتوانید از حرارت گاز در طرز تهیه کلوچه زعفرانی کمک بگیرید. یک قابلمه و یا تابه با ابعاد مناسب انتخاب کنید و کف آن را کاغذ روغنی قرار دهید. سپس کلوچههای قالب زده شده را روی کاغذ روغنی بچینید.
یک شعله پخش کن روی گاز قرار دهید و قابلمه را روی آن بگذارید. درب قابلمه یا تابه را ببندید و حدود ۱۰ دقیقه زمان بدهید تا کلوچهها بپزند. بعد از ده دقیقه کلوچهها را چک کنید اگر لایه زیرین آن تغییر رنگ داد و طلایی شد یعنی کلوچه آماده است و آن را باید از روی حرارت بردارید.
ارزش غذایی کلوچه زعفرانی به عنوان میان وعده مدرسه و زنگ تفریح
کلوچه زعفرانی خوانسار به دلیل استفاده از مواد اولیه پر خاصیتی مانند عسل، ماست، تخم مرغ، کنجد، هل، زعفران و گلاب یک میان وعده مقوی برای زنگ تفریح کودکان به حساب میآید.
برای مثال تخم مرغ (خواص تخم مرغ) به دلیل دارا بودن انواع ویتامین مانند ویتامین D، ویتامین E، مواد معدنی ضروری مانند کلسیم و آهن و همچنین پروتئین و کلسترول برای رشد کودکان بسیار موثر است. استفاده از تخم مرغ به هر شکل آن به بهبود رشد مو و ناخن کودکان کمک میکند.
ماست (خواص ماست) یکی دیگر از مواد اولیه این میان وعده است که سرشار از کلسیم است و همین امر به تقویت استخوانبندی کودکان کمک میکند. کنجد نیز با دارا بودن بیش از سی خواص مختلف برای سلامت بدن، سیستم گوارش، سلامت استخوان، قلب و عروق و پوست و مو بسیار مفید است.
عسل (خواص عسل) هم منبع خوبی از آهن و سایر ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز برای سلامت بدن کودکان محسوب میشود. عسل همچنین سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروسهای سرماخوردگی و آنفولانزا تقویت کرده و برای مدت طولانی انرژی کودک را بالا نگه میدارد.
هل (خواص هل) هم با تقویت معده و روده، اشتها را در کودکان تقویت میکند. گلاب (خواص گلاب) و زعفران (خواص زعفران) نیز به تقویت نشاط و تقویت انرژی کودکان کمک زیادی میکند.
به این ترتیب نان خوانساری با دارا بودن خواص مواد اولیه به کار رفته در آن، یک تغذیه و میان وعده مناسب و مقوی برای کودکان و نوجوان مدرسهای است.
نکات مهم در طرز تهیه کلوچه زعفرانی
- خمیر این نوع از کلوچه خانگی نیاز به استراحت ندارد.
- خمیر نان خوانساری برخلاف دیگر خمیرهای شیرینی و نان باید حتما به دست بچسبد و سفت نباشد.
- اگر خمیری که درست کردید سفت شد با کمی شربت بار و یا عسل آن را شل کنید.
- کره و روغن مایع را نمیتوانید جایگزین روغن نباتی کنید، اما میتوانید از روغن حیوانی در طرز تهیه کلوچه زعفرانی استفاده کنید.
- میتوانید به جای پودر هل از اسانس هل برای طعمدهی به کلوچه استفاده کنید.
- مرحله هم زدن شکر و روغن بسیار مهم است و تاثیر زیادی در بافت نهایی کلوچه دارد.
- میتوانید از بکینگ پودر به جای جوش شیرین استفاده کنید. توجه داشته باشید مقدار لازم بکینگ پودر دو برابر جوش شیرین است.
- استفاده از جوش شیرین باعث میشود تا کلوچه بافت نرمتر، رنگ زیباتر و ماندگاری طولانیتری داشته باشد، اما اگر معده حساسی دارید از بیکینگ پودر استفاده کنید.
- از آنجایی که خمیر کلوچه ماستی خوانساری بسیار نرم است، بعد از قالب زدن و موقع برداشتن از سطح صاف، مراقب باشید که له نشود و تغییر شکل ندهد.
- این میان وعده مقوی را میتوانید در ظرف دربدار و در جای خشک و خنک و بیرون از یخچال به مدت طولانی نگهداری کنید.
- از آنجایی که این نوع از کلوچه نرم و لطیف است احتمال خرد شدن آن هنگام جدا کردن از سینی وجود دارد. بعد از بیرون آوردن کلوچهها از فر، اجازه دهید حتما در ابتدا خنک شوند و بعد آنها را از سینی جدا کنید.
- در حین هم زدن مواد، حتما آنها را با قاشق زیر و رو کنید تا همه مواد به طور یکسان ترکیب شوند.
فوت و فنهای خوشمزه شدن کلوچه زعفرانی خوانسار خوشمزه و مقوی
چرا کلوچه خوانسار خیلی خشک و یا خیلی سفت میشود؟
قطر خمیر در کیفیت نهایی کلوچه تاثیر دارد.
- اگر قطر خمیر بیش از سه تا چهار میلیمتر باشد خمیر کلفت میشود و به مدت زمان بیشتری برای پخت نیاز خواهد داشت؛ در نتیجه کلوچه سفت میشود.
- اگر قطر خمیر از سه تا چهار میلیمتر کمتر و خمیر نازک باشد، محصول نهایی بعد از پخت خشک میشود.
- همچنین در نظر داشته باشید این کلوچه به زمان پخت کمی نیاز دارد، اگر زمان پخت آن بالا برود کلوچه خشک خواهد شد.
محصولات مرتبط
