شلغم پلو یکی از غذاهای سنتی و مغذی ایرانیه و از انواع پلو مخلوط هستش که ترکیب شیرینی طبیعی شلغم با برنج و ادویه‌های مطبوع، طعمی ملایم و متفاوت به وجود میاره. این قاطی پلو بیشتر در روزهای سرد سال برای لیست شام یا منوی ناهار پخته میشه، چون به خاطر خواص شلغم هم خاصیت گرمی داره و هم به تقویت بدن در برابر سرما کمک می‌کنه. در بعضی مناطق داخلش گوشت چرخ‌کرده، لپه، یا مرغ هم می‌ریزند تا مقوی‌تر و مجلسی‌تر بشه. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش ما طرز تهیه شلغم پلو رو به شما آموزش میدیم.
طرز تهیه شلغم پلو در یک نگاه
برای تهیه شلغم پلو، ابتدا برنج رو بشورین و با کمی نمک خیس کنین و زعفرون دم کرده رو آماده کنین. شلغم‌ها رو پوست بگیرین، نگینی خرد کنین و برای از بین بردن بوی خام چند دقیقه نیم‌پز کنین. پیاز رو سرخ کنین تا طلایی بشه و با شلغم‌ها مخلوط کنین تا طعم‌ها یکی بشن.
برنج رو در آب جوش نیم‌پز کنین و بعد آبکش کنین. ته قابلمه کمی روغن بریزین، ته‌دیگ دلخواه بذارین و برنج و شلغم‌ها رو لایه‌لایه بچینین، سپس زعفرون رو روی سطح پلو بریزین. در قابلمه رو با دم‌کنی ببندین و حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه روی حرارت کم بذارین تا پلو دم بکشه. در پایان، مواد رو آروم مخلوط کنین و شلغم پلو رو در دیس بریزین.
برای خوندن مقدار مواد اولیه، مراحل و جزئیات طرز تهیه شلغم پلو ادامه مطلب رو مطالعه کنید.
مواد لازم برای تهیه شلغم پلو
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| برنج | ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شلغم | ۳ عدد متوسط |
| پیاز (برای پیاز داغ) | ۱ عدد متوسط |
| زعفران (دم کرده غلیظ) | ۲ قاشق غذاخوری |
| زردچوبه، نمک و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| روغن | به مقدار کافی |
| نان یا سیب زمینی | برای ته دیگ شلغم پلو |
| ماست یا ترشی | برای سرو شلغم پلو |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۲۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای پخت و تهیه کامل شلغم پلو: ۴۵ دقیقه
مراحل طرز تهیه شلغم پلو ساده
شلغم پلو یکی از غذاهای زمستانی ساده و خوش‌عطره که با کمترین مواد اولیه هم می‌تونه تبدیل به یک غذای کامل و مقوی بشه. ترکیب طعم ملایم شلغم با برنج و زعفرون عطری گرم، ملایم و کمی شیرین به غذا می‌ده که هم برای شام سبک و هم برای وعده ناهار انتخاب خوبیه.
مرحله اول: مواد اولیه رو آماده کنین
در اولین مرحله از طرز تهیه شلغم پلو، برنج رو چند بار با آب سرد بشورین تا آب شفاف بشه، بعد اون رو با مقداری نمک و آب ولرم حدود ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت خیس کنین. در همین حین زعفرون ساییده‌شده رو با کمی آب جوش دم کنین و کنار بذارین تا رنگ و عطرش کاملاً آزاد بشه.
شما می‌تونید برنج و زعفران رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله دوم: شلغم رو آماده کنین
شلغم‌ها رو پوست بگیرین و خوب بشورین. سپس اون‌ها رو به اندازه دلخواه خرد کنین؛ نه خیلی نازک که له بشن و نه خیلی ضخیم که سفت بمونن. بهتره به شکل نگینی یا خلالی متوسط خردشون کنین.
برای گرفتن بوی خام شلغم، می‌تونین چند دقیقه اون‌ها رو با مقدار کمی آب و زردچوبه روی حرارت ملایم نیم‌پز کنین تا وقتی به برنج اضافه می‌کنین کاملاً نرم و خوش‌طعم بشن.
مرحله سوم: پیاز رو سرخ کنین
پیاز رو ریز خرد کنین و داخل ماهیتابه با روغن داغ روی حرارت متوسط سرخ کنین تا سبک و طلایی بشه. زردچوبه، فلفل سیاه، و کمی نمک اضافه کنین تا پیاز خوشرنگ بشه. در صورت تمایل، مقدار کمی دارچین هم اضافه کنین تا پلو عطری گرم‌تر پیدا کنه.
شما می‌تونید پیاز داغ آماده، روغن، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله چهارم: شلغم‌ها رو با پیاز ترکیب کنین
در ادامه طرز تهیه شلغم پلو، شلغم‌های نیم پز رو به پیاز داغ اضافه کنین و حدود ۱۰ دقیقه روی حرارت ملایم تفت بدین تا طعم‌ها با هم یکی بشن. این کار باعث میشه بوی خام شلغم گرفته بشه و موقع دم کشیدن، عطر دلپذیری در برنج پخش کنه.
مرحله پنجم: برنج رو نیم‌پز کنین
در قابلمه‌ای جدا آب رو جوش بیارین و برنج خیس‌خورده رو داخلش بریزین. بعد از ۷ تا ۸ دقیقه وقتی دونه‌های برنج کمی نرم شدن و مغز اون‌ها هنوز سفت بود، برنج رو آبکش کنین و کنار بذارین تا آب اضافی خارج بشه.
مرحله ششم: مواد رو لایه‌لایه داخل قابلمه بچینین
ته قابلمه کمی روغن بریزین و ته‌دیگ دلخواه (طرز تهیه انواع ته دیگ) از نان یا سیب‌زمینی بذارین. بعد یک لایه برنج، یک لایه از مخلوط شلغم و پیاز بریزین و این کار رو تا تمام شدن مواد ادامه بدین. در پایان، زعفرون دم‌کرده رو روی سطح پلو پخش کنین تا رنگ و رایحه اون در همه اجزا پخش بشه.
شما می‌تونید نان رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله هفتم: شلغم پلو رو دم کنین
درب قابلمه رو با دم‌کنی ببندین و روی حرارت کم حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه بذارین تا پلو کاملاً دم بکشه و دونه‌های برنج نرم و جدا از هم بشن. در طول دم کشیدن، قابلمه رو تکون ندین تا برنج له نشه و ته‌دیگ تمیز و یک‌دست بمونه.
مرحله آخر: دمپخت شلغم رو سرو کنین
بعد از دم کشیدن، پلو رو با کفگیر آروم مخلوط کنین تا زعفرون، شلغم و برنج پخش بشن. سپس در ظرف سرو بریزین و در صورت تمایل با پیازداغ تزئین کنین. دمپخت شلغم رو همراه ماست (طرز تهیه انواع ماست) یا ترشی (طرز تهیه انواع ترشی) سرو کنین تا غذای شما کامل، مقوی و دلچسب بشه.
شما می‌تونید ماست و ترشی رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
روش های دیگر طرز تهیه شلغم پلو
شلغم پلو پایه‌ای ساده و قابل تغییر داره و می‌تونین اون رو مطابق با سلیقه‌تون به شکل‌های مختلف درست کنین. برای مقوی‌تر شدن غذا، می‌تونین از گوشت چرخ‌کرده تفت‌داده شده با پیاز و ادویه استفاده کنین و بین لایه‌های برنج بریزین.
اگر به غذاهای گیاهی علاقه دارین، عدس یا لپه پخته‌شده هم گزینه‌های عالی هستن که ترکیبشون با شلغم طعمی خاص و خوش‌خوراک ایجاد می‌کنه. همچنین اضافه کردن سبزی‌های معطر مثل شوید یا مرزه باعث میشه پلو عطر تازه و متفاوتی پیدا کنه و رنگ و لعابش هم زیباتر بشه.
خواص شلغم پلو
شلغم پلو برای روزهای سرد پاییز و زمستون انتخابی عالیه، چون طبیعت گرم و انرژی‌بخشی داره و بدن رو در برابر سرما مقاوم می‌کنه. شلغم علاوه بر طعم دل‌چسبش، خواص زیادی داره که وقتی با برنج ترکیب میشه ارزش تغذیه‌ای غذا چند برابر میشه. خواصش به‌صورت موردی شامل این موارده:
- افزایش قدرت ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی در فصل سرد.
- دارای ویتامین C بالا برای تقویت پوست و کاهش التهاب‌های فصلی.
- کمک به تنظیم قند خون و کاهش خستگی بعد از غذا.
- دارای فیبر طبیعی برای بهبود عملکرد گوارش و احساس سیری طولانی‌تر.
- تسهیل روند پاک‌سازی بدن از سموم و کمک به سلامت کبد و ریه‌ها.
- ایجاد گرمای طبیعی در بدن به‌ویژه بعد از مصرف در وعده شام.
- بهبود گردش خون و افزایش انرژی کل بدن با ترکیب شلغم، زعفران و پیاز داغ.
جالب اینه که وقتی شلغم نیم‌پز و با زعفران دم‌کرده داخل برنج دم می‌کشه، خاصیت ضد التهابش حفظ میشه و غذا نه‌تنها طعم ملایمی پیدا می‌کنه بلکه به کاهش علائم سرما مثل سرفه و گرفتگی بینی کمک می‌کنه.
بیشتر بخوانید: انواع روش های پخت شلغم
نکات مهم در طرز تهیه شلغم پلو مقوی و خوشمزه
- برای رنگ و عطر بهتر شلغم پلو، زعفرون دم‌کرده رو در پایان پخت اضافه کنین تا هم رنگ طبیعی خودش رو حفظ کنه و هم رایحه اون کاملاً در برنج پخش بشه.
- استفاده از شلغم ریز و تازه باعث میشه بافت غذا نرم‌تر و ظریف‌تر بشه و در عین حال طعمش کمی شیرین و لطیف‌تر به نظر بیاد. شلغم‌های درشت معمولاً بافت سفت‌تر دارن.
- اگر ترجیح می‌دین پلو سبک‌تر باشه، مقدار روغن رو کمتر در نظر بگیرین و زمان دم رو کاهش بدین تا دانه‌های برنج حالت خشک‌تر و مجزا پیدا کنن.
- افزودن کمی کره در آخر پخت یا موقع سرو باعث میشه برنج براق و خوش‌خوراک‌تر بشه.
- برای خوش‌عطر شدن شلغم پلو، می‌تونین مقدار کمی سبزی خشک مثل شوید یا مرزه داخل لایه‌ها بریزین تا عطر تازه‌ای در غذا پخش بشه.
- اگر حس می‌کنین طعم شلغم کمی شیرینه، کنارش ماست چکیده یا ترشی لبو سرو کنین تا مزه‌ها کامل متعادل شن و خوردن غذا دلچسب‌تر بشه.
- شلغم پلو شیرازی معمولاً با افزودن عدس یا لپه پخته درست میشه و همین ترکیب ساده باعث میشه غذا هم رنگ زیباتری پیدا کنه و هم مقوی‌تر بشه.
- برای دوستداران طعم تند، اضافه کردن کمی فلفل قرمز یا فلفل سیاه در مرحله تفت دادن پیاز، گرما و شادابی خاصی به طعم کلی غذا می‌ده.
- اگر از گوشت چرخ‌کرده استفاده می‌کنین، اون رو جدا با پیاز و زردچوبه تفت بدین و بعد بین لایه‌های برنج و شلغم بذارین تا کاملاً آغشته به زعفرون بشه.
- در صورتی که بعد از دم کشیدن به نظرتون برنج خشک اومد، چند قاشق آب جوش روی پلو بریزین و چند دقیقه در قابلمه رو ببندین تا کاملاً نرم و لطیف بشه.
- افزودن مقدار کمی هل یا دارچین به پیاز داغ، غذایی گرم و زمستانی‌تر ایجاد می‌کنه که عطر اون موقع دم کشیدن در فضای آشپزخانه پخش میشه.
- اگر شلغم موقع نیم‌پز کردن آب انداخت، قبل از ترکیب با برنج اون رو در صافی بریزین تا رطوبت اضافی خارج بشه و پلو حالت خمیری پیدا نکنه.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن شلغم پلو
چطور می‌تونیم شلغم رو طوری بپزیم که له نشه و شکلش در پلو حفظ بشه؟
برای اینکه شلغم موقع دم کشیدن له نشه، اون رو فقط تا حالت نیم‌پز پیش ببرین و بعد با پیاز داغ تفت بدین تا سفتی ملایم خودش رو حفظ کنه.
چه کاری باعث میشه رنگ شلغم پلو خوشرنگ‌تر بشه؟
اگر زعفرون دم‌کرده‌تون رو با چند قطره روغن مخلوط کنین و موقع لایه‌گذاری روی برنج بریزین، رنگ زرد یکنواخت و روشن‌تری در کل غذا پخش میشه.
برای اینکه پلو عطر قوی‌تری بگیره، چه ادویه‌ای اضافه کنیم؟
افزودن کمی هل یا دارچین به پیاز داغ در ابتدای پخت، رایحه‌ای گرم و زمستانی ایجاد می‌کنه و عطر شلغم رو دلچسب‌تر می‌سازه.
اگر برنج موقع پخت خشک در اومد، چه راهی وجود داره؟
در پایان پخت، چند قاشق آب جوش اضافه کنین و درب قابلمه رو با دم‌کنی ببندین تا بخار باعث نرم شدن دانه‌های برنج بشه.
آیا میشه شلغم پلو رو به سبک مجلسی‌تر آماده کرد؟
بله، می‌تونین از برنج باسماتی برای دانه‌های کشیده‌تر استفاده کنین و در لایه‌های پلو از زرشک، خلال پسته یا گوشت چرخ‌کرده‌ی زعفرونی اضافه کنین تا جلوه مجلسی‌تری پیدا کنه.
چطور باید تشخیص داد که شلغم کاملاً پخته و مناسب ترکیب با برنج شده؟
شلغم وقتی رنگش کمی مات‌تر و بافتش نرم ولی سالم باشه، آماده ترکیب با مواد پلوئه. اگر با قاشق راحت برید اما خرد نشه، یعنی زمان نیم‌پز شدن کاملشه.
محصولات مرتبط
