«مربای زردک» یا «مربای هویج ایرانی» یکی از خوش‌عطرترین و خوش‌رنگ‌ترین انواع مربای سنتی ایرانی هستش که شباهت زیادی به مربای هویج فرنگی داره. زردک در واقع نوعی هویج ایرانی با رنگ زرد یا نارنجی کم‌رنگه که طعمش شیرین‌تر و بافتش پرآب‌تر از هویج معمولیه و برای تهیه مربا، فوق‌العاده‌ست. خواص مربای زردک در طب سنتی کاملا شناخته‌شده‌ست. شما می‌تونید این مربای خوشمزه رو به دلخواه با شکر، عسل یا شیره انگور درست کنید و در وعده‌های صبحانه یا عصرانه میل کنید. با این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش همراه ما باشید تا طرز تهیه مربا زردک رو به شما آموزش بدیم.
طرز تهیه مربا زردک در یک نگاه
برای درست کردن مربای زردک، اول زردک‌ها رو بشورید، پوست بگیرید و به شکل دلخواه خرد کنید. سپس با حدود ۲ لیوان آب نیم‌پز کنید تا کمی نرم بشن. همزمان شکر و آب رو روی حرارت قرار بدید تا شکر حل بشه و شربت کمی غلیظ و شفاف بشه. بعد زردک‌های نیم‌پز رو به شربت اضافه کنید و حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه روی حرارت ملایم بجوشونید تا نرم و خوشرنگ بشن؛ در میانه پخت زعفران و هل دم‌کرده اضافه کنید. وقتی مربا تقریبا آماده شد، گلاب و آبلیمو (یا نوک قاشق چای‌خوری جوهر لیمو یا ۱ قاشق چای‌خوری سرکه سفید) اضافه کنید و ۵ دقیقه دیگه بجوشونید. سپس، حرارت رو خاموش کنید و اجازه بدید کمی خنک بشه. مربا رو داخل شیشه‌های خشک و استریل بریزید، در یخچال نگهداری کنید و برای سرو با خلال پسته یا بادام تزئین کنید.
برای مطالعه ادامه مراحل، جزییات و مواد لازم برای درست کردن مربای زردک ادامه این مطلب رو بخونید.
مواد لازم برای تهیه مربا زردک
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| زردک | ۱ کیلوگرم |
| شکر | حدود ۸۰۰ گرم تا ۱ کیلوگرم |
| آب | ۲ تا ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| هل (ساییده شده) | نصف قاشق چای‌خوری |
| زعفران (دم کرده غلیظ) | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
| گلاب | ۲ قاشق غذاخوری |
| آبلیمو | ۱ قاشق غذاخوری |
| خلال پسته یا خلال بادام | برای تزیین مربای زردک |
مدت زمان لازم برای آماده‌سازی مواد اولیه: حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای پخت مربای زردک: حدود ۶۰ تا ۹۰ دقیقه (بسته به مقدار و ضخامت تکه‌های زردک)
مراحل طرز تهیه مربا زردک
درست کردن مربا زردک با شکر سفید یا شکر سرخ (شکر قهوه‌ای)، عسل یا حتی با شیره انگور به راحتی در منزل قابل انجامه. شما می‌تونید مربای خوشمزه رو در ماست هم بریزید و به عنوان یه دسر مقوی سروش کنید یا برای تزئین انواع کیک و دسرهایی مثل پاناکوتا یا انواع فرنی ازش استفاده کنید.
مرحله اول: زردک‌ها رو آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه مربا زردک، لازمه زردک‌ها رو به خوبی بشورید تا هیچ خاک یا آلودگی روی پوست‌شون باقی نمونه. بعد پوست زردک‌ها رو بگیرید و به شکل دلخواه برش بزنید. برای درست کردن مربای زردک مجلسی معمولا باید خلالی یا نگینی خردشون کنید؛ ولی اگه دوست دارید مربا بافت نرم‌تری داشته باشه می‌تونید زردک‌ها رو به صورت درشت رنده کنید یا حتی حلقه‌ای برش بزنید.
مرحله دوم: زردک‌ها رو نیم‌پز کنید
حالا زردک‌های خردشده رو داخل قابلمه مناسبی بریزید و حدود ۲ لیوان آب بهش اضافه کنید. این قابلمه رو روی حرارت ملایم بذارید تا زردک‌ها نیم‌پز بشن؛ این مرحله معمولا بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشه. مراقب باشید زردک‌ها زیاد نجوشن؛ چون اگر له بشن مربا ظاهر زیبای خودش رو از دست می‌ده. هدف فقط نرم شدن نسبیه، نه پخت کامل.
مرحله سوم: شربت مربا زردک رو آماده کنید
در این مرحله از طرز تهیه مربای زردک، باید شربت پایه مربا رو آماده کنید. برای این کار، توی یه قابلمه دیگه شکر و حدود ۲ تا ۳ لیوان آب بریزید و روی حرارت متوسط قرار بدید. وقتی آب شروع به گرم شدن کرد، با قاشق چوبی آروم هم بزنید تا ذرات شکر به طور کامل حل بشن. وقتی مخلوط به جوش اومد، کف‌های روی شربت رو با قاشق بگیرید تا مربا در نهایت شفاف‌تر بشه.
بعد از حدود ۸ تا ۱۰ دقیقه جوشیدن، شربت باید کمی غلیظ و شفاف بشه. در این مرحله نباید شربت خیلی غلیظ باشه چون بعد از اضافه کردن زردک‌ها و تبخیر آب، غلظتش بیشتر می‌شه. خوبه بدونید، تهیه مربای زردک با شکر سرخ یا شکر قهوه‌ای هم عینا به همین ترتیب قابل انجامه.
در صورت تمایل، برای خرید شکر می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله چهارم: زردک رو به شربت اضافه کنید
حالا وقتشه زردک‌های نیم‌پز رو به شربت اضافه کنید. حرارت رو روی حالت ملایم نگه دارید تا مربا به صورت یکنواخت بجوشه. اجازه بدید این ترکیب حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به آرومی بجوشه تا زردک‌ها کاملا نرم و خوشرنگ بشن و شربت هم به قوام مطلوب برسه.
مرحله پنجم: زعفران و هل رو اضافه کنید
در میانه پخت، یعنی حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بعد از قل زدن مربا، دیگه باید زعفران دم‌کرده غلیظ و هل ساییده رو به محتویات قابلمه اضافه کنید تا رنگ و عطر مربا چند برابر بشه. در طول پخت، گاهی مربا رو به آرومی هم بزنید تا ته نگیره و حرارت به صورت یکنواخت پخش بشه.
در اواخر پخت برای اطمینان از قوام مربا، می‌تونید یک قطره از شربت رو روی بشقاب سرد بریزید؛ اگه قطره حالت کش‌دار پیدا کرد و سریع پخش نشد، معلوم می‌شه مربا به غلظت مناسب رسیده.
برای خرید زعفران و هل می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله ششم: گلاب و آبلیمو رو اضافه کنید
وقتی مربا تقریبا آماده شد، یعنی زمانی که رنگ زردک‌ها براق و شربت غلیظ شد، نوبت به اضافه کردن گلاب و آبلیمو می‌رسه. این دو ماده علاوه بر اینکه عطر و طعم مربا رو فوق‌العاده می‌کنن، باعث می‌شن مربا دیرتر شکرک بزنه و ماندگاری بیشتری داشته باشه. بعد از اضافه کردن‌شون، مربا رو حدود ۵ دقیقه دیگه روی حرارت ملایم بجوشونید تا عطرها خوب با هم ترکیب بشن.
دقت کنید بعد از این مرحله دیگه نباید مربا زیاد بجوشه چون ممکنه رنگش تیره بشه یا شربت بیش از حد غلیظ شه. در آخر، حرارت رو خاموش کنید و اجازه بدید مربا داخل همون قابلمه کمی خنک بشه. برای جلوگیری از شکرک زدن، به جای آبلیمو می‌تونید از نوک قاشق جوهر لیمو یا حدود ۱ تا ۱ و نیم قاشق چای‌خوری سرکه سفید استفاده کنید.
برای خرید گلاب، جوهر لیمو و سرکه سفید می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله آخر: مربا زردک رو نگهداری و سرو کنید
بعد از خاموش کردن شعله، اجازه بدید مربا به طور کامل خنک بشه. وقتی به دمای محیط رسید، اون رو با قاشق تمیز داخل شیشه‌های خشک و استریل بریزید. بهتره شیشه‌ها درپوش محکم داشته باشن تا هوا واردشون نشه. بعد از خنک شدن کامل، شیشه‌ها رو در یخچال نگهداری کنید تا هم طعم مربا بهتر جا بیوفته و هم ماندگاریش بالا بره. شما می‌تونید مقداری از این مربای خوش آب و رنگ و لذیذ رو در ظرف سرو بریزید و در وعده‌های صبحانه و عصرانه با مقداری (طرز تهیه خلال بادام) یا خلال پسته (طرز تهیه خلال پسته) تزئینش کنید.
در صورت تمایل، برای خرید خلال پسته و خلال بادام و انواع مربای آماده از جمله مربا زردک می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
روش تهیه مربای زردک با عسل
در طرز تهیه مربای زردک با عسل، اول یک کیلوگرم زردک شسته شده، بدون پوست و برش خورده رو حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه با حدود ۱ تا ۱ و نیم لیوان آب روی حرارت ملایم نیم‌پز کنید تا نرم بشن. در قابلمه‌ای جداگانه، حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرم عسل طبیعی و یک لیوان آب رو با هم مخلوط کنید و روی حرارت ملایم بذارید تا شربت کمی غلیظ و شفاف بشه. باقی مراحل رو درست مثل دستور اصلی دنبال کنید.
برای خرید عسل می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
روش تهیه مربا زردک با شیره انگور
در طرز تهیه مربا زردک با شیره انگور، برای یک کیلوگرم زردک شما به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ گرم شیره انگور طبیعی نیاز دارید. موقع درست کردن شربت، این مقدار شیره انگور رو باید با حدود نصف تا ۱ لیوان آب ترکیب کنید تا شیره روان‌تر بشه و روی حرارت نسوزه. به جز این موارد، همه مراحل درست مثل دستور اصلیه.
برای خرید شیره انگور می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
خواص مربای زردک در طب سنتی
در طب سنتی، مربای زردک به عنوان یک خوراکی تقویت‌کننده حافظه و مغز شناخته می‌شه و برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش و رفع یبوست خفیف هم توصیه می‌شه. این مربا به دلیل طبیعت گرم و شیرین زردک، می‌تونه قوای جسمانی و انرژی بدن رو افزایش بده و برای تقویت قلب و کبد هم مفیده. علاوه بر این، مصرف متعادل مربای زردک می‌تونه ضعف عمومی، بی‌حوصلگی و خستگی مزمن رو کاهش بده؛ ضمن اینکه طعم شیرین و مطبوعش باعث افزایش اشتها می‌شه.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه مربای هویج مجلسی
نکات مهم در طرز تهیه مربا زردک
- زردک‌ها رو به شکل دلخواه خرد کنید؛ خلالی، حلقه‌ای یا رنده‌ای فرقی نمی‌کنه، فقط یکنواخت باشن تا یکنواخت بپزن.
- برای حفظ رنگ و بافت زردک، اول اون‌ها رو نیم‌پز کنید تا فقط نرم بشن اما له نشن.
- شکر و آب رو جداگانه برای ۸ تا ۱۰ دقیقه روی حرارت بذارید تا شکر کاملا حل بشه و شربت شفاف و کمی غلیظ بشه.
- بعد از اضافه کردن زردک‌ها به شربت، حرارت رو ملایم کنید تا مربا برای ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به آرومی بجوشه و شربت غلیظ و زردک نرم بشه.
- در نیمه راه پخت، زعفران دم‌کرده و هل ساییده رو اضافه کنید تا رنگ و عطر مربا بهتر بشه.
- وقتی شربت به غلظت مناسب رسید، گلاب و آبلیمو یا جوهر لیمو یا چند قطره سرکه سفید اضافه کنید تا مربا شکرک نزنه و عطرش تکمیل بشه.
- مربا رو بعد از خاموش کردن حرارت خنک کنید و بعد داخل شیشه تمیز و خشک بریزید.
- اگه دیدید مربا خیلی غلیظه، می‌تونید کمی آب جوش اضافه کنید و چند دقیقه دیگه بجوشونید تا غلظتش مناسب بشه.
- همیشه حرارت رو ملایم نگه دارید تا زردک له نشه و رنگ مربا تیره نشه.
- برای تنوع می‌تونید مربا رو با عسل، شیره انگور یا شکر سرخ هم درست کنید، ولی مقدار شیرین‌کننده رو باید متناسب با ۱ کیلو زردک تنظیم کنید.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن مربا زردک
چیکار کنیم رنگ مربای زردک روشن بمونه و تیره نشه؟
برای روشن موندن رنگ مربای زردک، زردک‌ها رو اول نیم‌پز کنید و از حرارت ملایم استفاده کنید؛ همچنین اضافه کردن کمی آب و شکر و در انتها زعفران دم‌کرده باعث می‌شه مربا خوشرنگ و شفاف بمونه.
آیا می‌تونیم به جای شکر از عسل یا شیره انگور استفاده کنیم؟
بله، می‌تونید از عسل یا شیره انگور استفاده کنید. برای ۱ کیلو زردک، حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرم عسل یا شیره انگور کافی هست؛ در مجموع، میزان شیرینی رو بر اساس ذائقه خودتون می‌تونید تنظیم کنید.
چیکار کنیم مربا زردک شکرک نزنه؟
اضافه کردن آبلیمو، جوهر لیمو یا چند قطره سرکه، استفاده از حرارت ملایم و نگهداری مربا در شیشه تمیز و خشک باعث جلوگیری از شکرک زدن انواع مربا می‌شه.
مربای زردک چه مدت سالم می‌مونه؟
اگر شیشه کاملا تمیز و خشک باشه و مربا در یخچال نگهداری بشه، می‌تونه تا چند ماه سالم بمونه.
محصولات مرتبط
