می‌دانستید در یکی دو سال اخیر شپش سر تبدیل به یک اپیدمی به خصوص در مدارس و مهدکودک‌ها جتی در کشورهای پیشرفته دنیا شده است؟ راه‌های درمان شپش و تخم شپش عموما نیاز به صبر و حوصله دارند. با توجه به نگرانی‌هایی که در این زمینه وجود دارد در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش در مورد این صحبت می‌کنیم که اصلا شپش چیست، چند روزه درمان می‌شود، برای از بین بردن تخم‌های شپش چه باید کرد، راهکارها و درمان‌های خانگی برای رفع شپش سر جواب می‌دهد و چندین و چند نکته آموزش مفید دیگر که حتما به کارتان خواهد آمد.
اغلب ما احتمالا با مسئله‌ای به نام شپش موی سر آشنا هستیم، اما شاید بسیاری از ما براین باور هستیم که چنین مسئله‌ای بیشتر مربوط به گذشته و یا جوامع فاقد بهداشت مناسب است. قضیه زمانی جالب می‌شود که بدانید مبتلا شدن به شپش سر چندان ربطی به طبقه اجتماعی و رعایت بهداشت از جانب شما ندارد. یعنی اگر تمام نکات مربوط به نکات بهداشت فردی را هم رعایت کنید اگر در تماس با فرد آلوده قرار بگیرید یا از کلاه، روسری و یا شانه فردی که ناقل تخم شپش است استفاده کنید شما هم مبتلا خواهید شد.
شکل و شمایل شپش سر چگونه است؟
در همین ابتدا خوب است بدانید که هر فردی ممکن است به شپش مبتلا شود، پس در صورت ابتلا خود یا یکی از افراد خانواده در وهله اول خونسردی خود را حفظ کنید و با آرامش به فکر راه چاره باشید. شپش انواع مختلفی دارد: شپش سر، شپش بدن و شپش ناحیه تناسلی یا شپش عانه. شپش سر یک حشره بدون بال خاکستری مایل به قهوه‌ای است که به سرعت روی مو حرکت می‌کند و به همین دلیل به راحتی نمی‌توان آن را از مو جدا کرد و به دام انداخت. در واقع شپش سر، حشرات کوچک دندان‌داری هستند که در موی انسان زندگی و تخم‌ریزی و با مکیدن خون از پوست سر تغذیه می‌کنند.
شپش‌های بالغ بیضی شکل و خاکستری مایل به قهوه‌ای هستند. شپش ممکن است همه را درگیر کند، یعنی ابتلا به شپش زن و مرد و کودک و میانسال نمی‌شناسد اما شایع‌ترین سن ابتلا به شپش ۴ تا ۱۱ سالگی است. تخم شپش که به آن «رِشک» هم می‌گویند بیضی شکل و کمی شبیه به کنجد است و گاهی با شوره سر اشتباه گرفته می‌شود. به همین خاطر درمان تا زمانی که فرد مبتلا با خارش سر مواجه نشود به تاخیر می‌افتد. تخم شپش سفید مایل به کرم رنگ است و به ساقه مو نزدیک ریشه می‌چسبد. تخم شپش به راحتی از سر جدا نمی‌شود و حتما باید با ناخن آن را جدا کنید در حالی که شوره سر با یک تکان دادن مو جدا می‌شود و می‌ریزد. بیشترین نواحی درگیر شپش موهای قسمت بالا و پشت گوش و نزدیک گردن هستند.
شپش در مجموع پرواز نمی‌کند و نمی‌پرد و همین مسئله یک نکته مثبت در مبتلا نشدن سایر اعضای خانواده و افرادی که با فرد در تماس هستند محسوب می‌شود. اما تماس فرد مبتلا با سایر افراد مثلا از طریق چسباندن سر به یکدیگر، استفاده از روبالشی، ملحفه، شانه و برس، کلاه و روسری و مقعنه و لباس مشترک (از طریق یقه لباس) احتمال ابتلا به شپش را در اطرافیان فرد مبتلا بالا می‌برد.
ذکر این نکته ضروری است که شپش انسانی از طریق گربه، سگ و سایر حیوانات به انسان منتقل نمی‌شود. نخستین نشانه ابتلا به شپش سر خارش سر است. شپش‌های بالغ حدود ۳۰ روز زندگی می کنند و زمانی که از مو جدا شوند نمی‌تواند زنده بمانند. اگر چه می‌توانند مدت زمان کوتاهی روی لباس یا وسایل شخصی هم زنده بمانند. شپش ماده روزانه شش تخم می‌گذارد و به همین خاطر سرعت زیاد شدن آن‌ها بالاست.
اطلاع از آخرین مطالب جذاب و پرطرفدار
بیشتر بخوانید: درمان انواع مشکلات مو و پوست سر از ریزش مو و موخوره تا شپش
از کجا بفهمیم شپش داریم؟
اگر کودک مدرسه‌ای یا مهدکودکی دارید یا خودتان در این مراکز یا جاهای شلوغ مثل هتل، مهمانسرا، پرورشگاه و خوابگاه ساکن یا شاغل هستید احتمال زیادی وجود دارد که در زمان اپیدمی شپش به آن مبتلا شوید. پس لازم است مدام سر خود یا اطرافیان‌تان به خصوص بچه‌ها را از این نظر وارسی کنید. افرادی که به شپش مبتلا می‌شوند در ناحیه سر و گردن احساس مور مور شدن می‌کنند یا مدام تصور می‌کنند چیزی روی بدن یا سرشان راه می‌رود.
از سوی دیگر گزش شپش‌ها باعث ایجاد حساسیت روی پوست می‌شود و در نتیجه فرد مبتلا دچار خارش می‌شود. مسئله اینجاست که شپش یک حشره موذی و جان سخت است و حتی با شستن سر به مدت طولانی (برخی منابع می‌گویند که حتی تا شش ساعت زیر آب مداوم) زنده می‌ماند. به همین خاطر می‌گوییم که حمام کردن مداوم و رعایت بهداشت منافاتی با مبتلا شدن به شپش در صورت تماس با فرد آلوده ندارد. به همین خاطر هم ممکن است در صورت ابتلا حتی تا شش هفته متوجه حضور شپش نشوید به خصوص این‌که در ابتلا ممکن است تعدادشان کم و شدت ابتلا خفیف باشد.
راه‌های درمان شپش و تخم شپش ؛ برای درمان شپش سر چه باید کرد؟
راه‌های درمان و از بین بردن شپش و تخم شپش چیست و برای درمان شپش در خانه چه باید کرد. حقیقت این است که برای از بین بردن شپش و تخم‌های شپش سر راه‌های خانگی زیادی پیشنهاد می‌شود: از درمان شپش با نوشابه یا سس مایونز تا درمان و از بین بردن شپش با سرکه و نمک، اسفند یا اسپند، سیر و حتی نفت یا رنگ کردن و دکلره کردن موی سر برای خفه کردن شپش‌ها. اما واقعیت این است که که بهترین درمان خانگی برای رفع شپش یا رشک زدایی همان معاینه توسط پزشک و استفاده از شامپوی ضد شپش و محلول ضد شپش برای ضد عفونی کردن لباس‌ها، ملحفه‌ها، روبالشی‌ها، مبلمان، فرش و هر وسیله‌ای است که فرد مبتلا با آن سرو کار داشته است.
شپش حتما باید زیر نظر پزشک درمان شود چون درمان خودسرانه شپش با دارو حتی ممکن است باعث بروز تشنج و صدمات جبران‌ناپذیر در فرد مبتلا شود. این مواد سیستم عصبی مرکزی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و استفاده سرخود از آن‌ها خطرناک است. در مدت زمانی که شامپو روی سر است باید به طور مرتب موها را با شانه دانه ریز که معمولا دندانه‌هایش از جنس فلز است و بعضی از آن‌ها با باتری کار می‌کنند شانه بزنید تا رشک‌ها از مو جدا شوند.
بد نیست بدانید شپش سر اگر بیشتر از ۳۶ ساعت از بدن دور باشد از بین می‌رود و می‌میرد. به همین دلیل معمولا پزشک توصیه می‌کند که برای ضدعفونی کردن لباس و تشک و ملحفه و سایر لوازم آلوده آن‌ها را به محلولی که تجویز می‌کند آغشته کنید (از طریق اسپری کردن) سپس در نایلون‌های بزرگ در بسته، به مدت بیش از ۳۶ ساعت در هوای آزاد قرار دهید. یک راه دیگر این است که البسه و ملحفه‌ها برای ضدعفونی شدن در آبِ گرم با دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد جوشانده شوند یا در ماشین لباسشویی با دمای ۶۰ درجه به بالا شسته شوند.
همچنین ماساژ دادن موها با مخلوط آب و سرکه بعد از حمام با شامپوی ضد شپش و شانه کردن موها هم توصیه می‌شود. مسئله اینجاست که ما واقعا نمی‌دانیم شپش چند روزه درمان می‌شود. همه چیز به پیگیری دقیق درمان و به کار گرفتن راهکارهای گفته شده و نیز دقت شما دارد. بعد از هر بار حمام و شانه کردن موها با شانه ریز در صورت مشاهده رشک یا همان تخم شپش چسبیده به موها با دست آن‌ها را جدا کرده و در کیسه پلاستیکی در بسته بگذارید و دور بریزید. حتی اگر یک رشک روی موها باقی مانده باشد درمان نیمه تمام می‌ماند.
بیشتر بخوانید: انواع دمنوش و درمان خانگی سندروم روده تحریک پذیر در طب سنتی
در میان محلول‌ها، شانه‌ها و شامپوهای ضد شپش موجود در بازار این موارد معمولا توصیه و نسخه می‌شوند:
شانه الکتریکی ضد شپش سرنوبکامدل۱۰۰۱ یا هر نوع شانه الکتریکی دیگر
شانه ضد شپش لیندا نیت مدل تمام استیل پاک کننده تخم شپش یا هر شانه ضد شپش دیگری
شامپو ضد شپش هگور مدل آنتی لایس حجم ۱۵۰ میلی لیتر
بیشتر بخوانید: افسردگی پس از زایمان؛ علائم و روش‌های درمان آن با دارو و بدون دارو
لوسیون ضد شپش الیمکس حجم ۵۰ میلی لیتر
اسپری محلول دافع حشرات (شپش) درمین برای البسه و سایر لوازم
نظرسنجی‌های افق کوروش
Loading ...