بعد از شیوع بیماری کرونا ویروس کووید ۱۹ در چین و سپس تمام کشورهای دنیا یکی از گروههایی که بیشتر از دیگران احساس خطر میکردند زنان باردار بودند. علاوه بر معاینات پزشکی منظم که حالا به خاطر وضعیت شیوع بیماری کرونا به صورت حضوری باید انجام شود، مسئله زایمان در بیمارستان و آلوده نشدن احتمالی مادر و جنین به ویروس کرونا یک دغدغه جدی برای زنان باردار است. در همین زمینه سوالات مشترکی میان زنان باردار در مورد بیماری کرونا ویروس در سرتاسر دنیا وجود دارد که قرار است ما به این سوالات پاسخ دهیم. با ما در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش همراه باشید.
در اثر تغییرات فیزیولوژیک و عملکرد سیستم ایمنی در زنان باردار، این افراد بیشتر مستعد ابتلا به بیماری کرونا کووید ۱۹ هستند. اطلاعات کمی در مورد تاثیر این بیماری بر بارداری و عوارض ناشی از آن وجود دارد. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی مقالات ارائه شده در مورد شیوع، شدت و عوارض این بیماری در بارداری و زایمان بود. با توجه به گزارشها، علایم این بیماری در زنان باردار مشابه زنان غیر باردار است.
زنان باردار و بیماری کرونا ویروس کووید ۱۹
آیا در طول دوره پاندمی کرونا ویروس کووید ۱۹ میتوانم باردار شوم؟
در واقع خطری برای باردار شدن وجود ندارد اما بهتر است احتیاط کنید. انجمن پزشکی باروری آمریکا در این باره میگوید که اگر در معرض خطر هستید (خودتان علائم مشکوک دارید یا با یک بیمار مبتلا به COVID-19 برخورد داشتهاید) باید تا ۱۴ روز خودتان را قرنطینه کنید و در این دوره اقدامی برای باردار شدن انجام ندهید.
داده های بسیار محدود و متناقضی در مورد خطر احتمالی ناهنجاری های مادرزادی به خاطر تب کردن در اوایل بارداری وجود دارد. داده های اپیدمی SARS (سندرم حاد تنفسی حاد) در سال ۲۰۰۳ و اپیدمی MERS (سندرم تنفسی خاورمیانه) در سال های ۲۰۱۲-۲۰۱۳ اطمینان بخش هستند و این نشان میدهد که هیچ گونه خطر ریزش جنین یا ناهنجاریهای مادرزادی مرتبط با عفونت در اوایل بارداری وجود ندارد. اما مسئله اینجاست که در حال حاضر، دادههای کافی در مورد COVID-19 و خطر سقط جنین یا ناهنجاریهای مادرزادی وجود ندارد.
به عبارت دیگر هرچند هنوز هیچ دلیلی برای پیشگیری از بارداری در دوران کرونا وجود ندارد اما دادههای موجود در حال حاضر واقعاً محدود است. به عنوان مثال، کارشناسان فکر نمیکنند که ویروس باعث نقصهای مادرزادی شود یا خطر سقط جنین را افزایش دهد، اما هیچکس هم با اطمینان نمیداند که آیا یک مادر باردار میتواند کووید-۱۹ را قبل از زایمان یا در طول آن به کودکش منتقل کند یا خیر. علاوه بر این کارشناسان نمیدانند که آیا ویروس میتواند در مایع منی مردان زندگی کند یا آیا میتواند از راه رابطهٔ جنسی منتقل شود یا خیر.
بیشتر بخوانید: انواع روش های پیشگیری بارداری و ۱۰ عارضه قرص ضد بارداری
من باردار هستم، باید بیشتر از دیگران در برابر ویروس کرونا احتیاط کنم؟
در مورد احتمال ابتلای زنان باردار به علائم بیماری کرونا ویروس باید بگوییم زنان باردار دچار تغییرات ایمنی و فیزیولوژیکی میشوند که ممکن است آنها را در معرض عفونتهای تنفسی ویروسی قرار دهد. ممکن است زنان باردار نسبت به COVID-19 حساستر باشند و دچار عفونت شدید شوند. با این حال تا این لحظه گزارش نشده که تاکنون بیماران باردار نسبت به بزرگسالان غیر باردار، عفونت یا علائم شدیدتری را تجربه کرده باشند. زنان باردار باید موارد احتیاطی را مانند افراد غیر باردار رعایت کنند:
*دستان خود را حداقل به مدت حداقل ۲۰ ثانیه با صابون و آب گرم بشویید. اگر صابون و آب در دسترس نیست از یک ضدعفونی کننده حاوی الکل استفاده کنید که حداقل ۶۰ درصد الکل داشته باشد.
*از دست زدن به چشم، بینی و دهان خود با دست های شسته شده خودداری کنید.
*از تماس نزدیک با افراد خارج از خانه خودداری کنید.
*اگر بیمار هستید به سر کار نروید.
*از سفرهای غیر ضروری خودداری کنید.
*هنگام سرفه یا عطسه، دهان و بینی خود را با یک دستمال بپوشانید و آن را درون سطل زباله دربدار بیندازید. سپس دستان خود را با آب و صابون بشویید.
*اشیاء و سطحی که اغلب لمس میشوند را تمیز و ضد عفونی کنید.
*تا حد امکان در خانه بمانید و اگر نیاز به بیرون رفتن دارید از فضاهای عمومی شلوغ خودداری کنید. سعی کنید حداقل ۱/۵ و در بهترین حالت ۲ متر از افراد فاصله داشته باشید.
*وقتی در مکان های عمومی مانند فروشگاههای زنجیرهای صورت خورد را با ماسک طبی یا پارچهای بپوشانید.
آیا میتوانم در طول شیوع ویروس کرونا از مراقبت های دوران بارداری استفاده کنم؟
بله. البته با وجود مراقبت مراکز درمانی از کارکنان و مراجعان خود اما بهتر است برای پیشگیری از ابتلا زنان باردار به علائم بیماری کرونا ویروس مراجعات کمتر شود. با وجودی که مراکز درمانی برای محافظت از بیماران و کارمندان مراقبت های بهداشتی از مواجهه با COVID-19 تلاش میکنند اما ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی در حال بازاندیشی در مورد چگونگی بهترین حالت مراقبت برای بیماران خود هستند.
در این میان در سرتاسر دنیا بسیاری از متخصصان برخی از بازدیدهای سنتی دوران بارداری را به بازدیدهای از راه دور و آنلاین تغییر دادهاند. به این ترتیب تعداد مراجعه حضوری به جز در مواقع اورژانسی محدودتر خواهد بود، به خصوص برای بیماران با ریسک پایین. سونوگرافی ، کار معمول خون (آزمایش ژنتیکی و آزمایشگاه های سه ماهه سوم) و آزمایش Nonstress Test یا NST به صورت حضوری انجام میشوند.
بیشتر بخوانید: ۸ میوه مضر در بارداری که برای سلامت مادر و جنین خطرناکند
آیا زنان باردار مبتلا به عفونت COVID-19 بیشتر در معرض خطر عوارض جانبی بارداری هستند؟
ما در مورد پیامدهای بارداری نامطلوب در زنان باردار مبتلا به COVID-19 اطلاعات زیادی نداریم. ختم حاملگی، از جمله سقط جنین در موارد عفونت با سایر ویروسهای خانواده کرونا یعنی سارس و مرس در دوران بارداری مشاهده شده است، اما هیچ مدرکی مبنی بر افزایش این خطرات با COVID-19 وجود ندارد. در مورد خطر نقص هنگام تولد در اثر بروز تب بالا در مادر بطور کلی دادهها ضد و نقیضند. در حال حاضر هیچ مدرکی در مورد بهترین روش زایمان در این شرایط (زایمان طبیعی یا سزارین) وجود ندارد. بنابراین این تصمیمات باید بطور جداگانه با همکاری پزشک شما گرفته شود.
در حال حاضر، هیچ گونه اطلاعاتی در مورد اثرات بهداشتی دراز مدت بر روی نوزادان متولد شده در اثر ابتلا به کووید ۱۹ وجود ندارد. همچنین شواهد اثبات شدهای در مورد وضعیت نوزادانی که از مادر مبتلا به کووید ۱۹ متولد شده در دست نیست. در برخی موارد از مادر مبتلا به علائم بیماری کرونا ویروس کووید ۱۹ نوزاد سالم و بدون هیچ عارضه ابتلا به ویروس متولد شده است. تا این لحظه فرض بر این است ویروسی که باعث COVID-19 میشود ، عمدتاً از طریق تماس نزدیک با شخص آلوده و از طریق قطرات تنفسی گسترش پیدا میکند.
این که آیا یک زن باردار مبتلا به COVID-19 میتواند ویروس COVID-19 را به جنین (در دوران بارداری) یا نوزاد (هنگام زایمان) خود منتقل کند، هنوز مشخص نیست. با این حال، بررسی تعداد محدودی از نوزادانی که از مادران مبتلا به COVID-19 متولد شدهاند، نشان داده که آزمایش COVID-19 برای هیچ کدام از این نوزادان مثبت نبود. علاوه بر این، ویروس در نمونه های مایع آمنیوتیک یا شیر مادر مبتلا تشخیص داده نشده است.
آیا ممکن است مادر از طریق شیردهی ویروس کرونا را به نوزادش منتقل کند؟
مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای عفونی آمریکا CDC پروتکلی در مورد تغذیه با شیر مادر برای مادران مبتلا به کرونا COVID-19 تهیه کرده است. تا این لحظه در مورد مادر مبتلا به کووید ۱۹ و نوزاد شیرخوار، هیچگونه شواهدی مبنی بر امکان انتقال ویروس از طریق شیر مادران مبتلا به COVID-19 یافت نشده است. اما هنوز مشخص نیست که آیا COVID-19 می تواند از طریق شیر مادر منتقل شود (یعنی وجود ویروس عفونی در شیر مادر) یا خیر. به نظر میرسد در این مورد باید از پزشک خود کسب تکلیف کنید چون نگرانی از نظر انتقال ویروس از طریق شیر به نوزاد وجود ندارد، مسئله اصلی انتقال ویروس از طریق ذرات و قطرات تنفسی مادر آلوده به نوزاد است.
مادری که مبتلا به COVID-19 است باید تمام اتیکتهای بهداشتی معمول این روزها را به صورت جدی رعایت کنید؛ شستن دستها قبل از لمس کردن نوزاد و پوشیدن ماسک بخصوص هنگام شیر دادن. اگر مادر از طریق پمپ دستی یا برقی شیر خود را برای نوزادش میدوشد باید دست های خود را قبل از لمس هر قسمت پمپ یا بطری با آب و صابون به مدت ۲۰ ثانیه بشورد و توصیه های مربوط به تمیز کردن مناسب پمپ را بعد از هر بار استفاده رعایت کند.
بیشتر بخوانید: بایدهای و نبایدهای سفر در ماههای مختلف بارداری
آیا در زمان شیوع ویروس بیماری کرونا میتوانم خودم از بارداری جلوگیری کنم؟
بله، در این زمینه مشاوره آنلاین انجام دهید. بسیاری از روشهای پیشگیری نیازی به معاینه حضوری ندارند، مثل استفاده از قرصهای ضدبارداری و استفاده از کاندوم. دستگاههای جلوگیری از بارداری داخل رحمی نیاز به ویزیت حضوری دارد. با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید که در این شرایط چه باید بکنید. در بعضی مواقع، ممکن است بخواهید در مورد خطرات و مزایای مراجعه به مطب (و قرار گرفتن در معرض احتمال COVID-19) تجدید نظر کنید. اگر تصمیم دارید منتظر بمانید، گزینه دیگری را امتحان کنید یا آنچه را که در حال حاضر استفاده می کنید ادامه دهید، و بعداً هنگامی که همه گیری ویروس کرونا فروکش کرد به مطب پزشکتان مراجعه کنید.
منبع: یونیسف