یکی از خوشمزه‌ترین و مقوی‌ترین انواع آش‌های سنتی، آش سماق است. این آش با گوشت چرخ کرده و بدون گوشت در تویسرکان، ارومیه، همدان، اصفهان و بسیاری از شهرهای دیگر پخت می‌شود و مهمترین ماده تشکیل دهنده آن که این آش را نسبت به سایر آش‌ها متمایز می‌کند، «سماق» است. آش سماق به خاطر ادویه سماق یک آش سالم و مقوی و توصیه شده در طب سنتی است. اما در طرز تهیه آش سماق خوشمزه و مخصوص به چه مواد اولیه‌ای نیاز داریم؟ آیا می‌دانید طرز تهیه آش سماق تویسرکان چه تفاوتی با آش سماق همدان یا آش سماق ارومیه دارد؟ در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش می‌توانید با طرز تهیه آش سماق به روش‌های مختلف آشنا شوید. در انتهای مقاله به سوالات متداول در مورد دستور پخت آش سماق پاسخ خواهیم داد.
طرز تهیه آش سماق تویسرکان همدان
مدت زمان آماده سازی: ۱۵ دقیقه
مدت زمان پخت: ۶۰ دقیقه
مواد لازم برای پخت آش سماق تویسرکان همدان
- لوبیا قرمز یا لوبیا چیتی: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- عدس: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- بلغور گندم: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- پیاز: ۱ عدد
- چغندر: ۱ عدد
- سماق: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- مغز گردو: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- نمک: به مقدار کافی
مراحل طرز تهیه آش سماق همدان
آش سماق یکی از محبوب‌ترین آش‌های تویسرکان همدان است که معمولاً برای تهیه آن از چغندر، مغز گردو و سماق استفاده می‌شود. رنگ این آش کمی متمایل به قرمز است و طعم بسیار متفاوتی دارد. در ادامه می‌توانید با مراحل درست کردن آش سماق همدانی آشنا شوید.
مرحله اول؛ پختن حبوبات و بلغور گندم
در اولین مرحله از طرز تهیه آش سماق همدان باید لوبیا را برای چند ساعت در آب بخیسانید تا نفخ آن از بین برود. سپس لوبیا را همراه با عدس و بلغور گندم در قابلمه بریزید و مقداری آب به آن اضافه کنید. قابلمه را روی حرارت ملایم بگذارید تا همه مواد پخته شوند.
مرحله دوم؛ اضافه کردن پیاز و چغندر به آش
بعد از پخت حبوبات، در این مرحله باید پیاز و چغندر را بشویید و آن‌ها را به صورت نگینی ریز خرد کنید. سپس آن‌ها را به حبوبات در حال پخت اضافه کنید.
مرحله سوم؛ اضافه کردن سماق به آش
برای اضافه کردن سماق به آش باید آن را در ظرفی بریزید و به اندازه یک بند انگشت بالاتر از سطح سماق‌ها به آن آب اضافه کنید. اجازه دهید سماق برای ۱ تا ۲ ساعت خیس بخورد. بعد آن را از یک پارچه رد کنید و فشار دهید تا عصاره سماق خارج شود. در انتهای این آب را به آش اضافه کنید.
مرحله چهارم؛ آماده کردن آش
در آخرین مرحله از طرز تهیه آش سماق تویسرکان باید گردو را خرد و نیم‌کوب کنید و همراه با کمی نمک به آش اضافه کنید. چند دقیقه صبر کنید تا آش جا بیفتد، سپس آن را در ظرف مورد نظر بریزید و با نعنا داغ و سیر داغ فراوان تزیین کنید.
طرز تهیه آش سماق به روش طب سنتی
مدت زمان آماده سازی: ۲۰ دقیقه
مدت زمان پخت: ۹۰ دقیقه
مواد لازم برای تهیه آش سماق به روش طب سنتی
- برنج خرد کرده: ۲۰۰ گرم
- پودر سماق: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- گوشت چرخ کرده: ۲۵۰ گرم
- سبزی (تره، جعفری، گشنیز، ترخون و کمی نعنا): یک کیلوگرم
- پیاز بزرگ: ۱ عدد
- روغن مایع سرخ کردنی: به مقدار لازم
- نمک و فلفل سیاه: به مقدار لازم
مراحل طرز تهیه آش سماق به روش طب سنتی
آش سماق یکی از خوشمزه‌ترین آش‌های سنتی ایران است که علاوه بر مزه لذیذی که دارد، بسیار مفید است و از همین رو مصرف آن در طب سنتی بسیار تأکید می‌شود. این آش خاصیت ضدعفونی کننده و ضدمیکروبی دارد و جلوگیری و درمان بیماری‌های کبدی نیز بسیار مفید است. در ادامه می‌توانید با مراحل طرز تهیه آش سماق به روش طب سنتی آشنا شوید.
مرحله اول؛ پختن برنج
در اولین مرحله از طرز تهیه آش سماق به روش طب سنتی باید برنج را همراه با آب در قابلمه بریزید و روی شعله گاز قرار دهید. شعله گاز را زیاد کنید تا برنج کاملاً بپزد و نرم شود.
مرحله دوم؛ اضافه کردن سبزی به آش سماق
بعد از پخت برنج، سبزی‌ها را بشویید و با استفاده از خردکن یا چاقو به صورت ریز خرد کنید. برای تهیه این آش هر چقدر سبزی شما ریزتر خرد شود، طعم آش نیز لذیذتر خواهد شد. سپس سبزی خرد شده را به آش سماق اضافه کنید.
مرحله سوم؛ آماده کردن کوفته‌ها
در این مرحله از طرز تهیه آش سماق به روش طب سنتی باید گوشت چرخ کرده با کمی نمک و فلفل سیاه ترکیب کنید. سپس آن را به صورت قلقلی درست کنید و در مقداری روغن سرخ کنید. بعد از سرخ کردن کوفته‌ها می‌توانید آن‌ها را به آش اضافه کنید.
مرحله چهارم؛ خیساندن سماق
برای درست کردن آش سماق باید سماق‌ها را تمیز کنید و آن‌ها را بری حدود ۱ ساعت در آب بخیسانید. سپس سماق را از صافی پارچه‌ای رد کنید و فشار دهید تا آب رنگی و طعم سماق از آن خارج شود. این آب را در یک کاسه بریزید و برای تهیه آش استفاده کنید.
مرحله پنجم؛ آماده کردن آش
بعد از اضافه کردن آب سماق، در این مرحله از پخت آش سماق باید پیاز را به صورت ریز خرد و در روغن سرخ کنید. سپس آن را به آش اضافه کنید. چند دقیقه صبر کنید تا آش سماق جا بیفتد، سپس می‌توانید آن را در ظرف مورد نظرتان سرو کنید و روی آش را با نعنا داغ و پیاز داغ تزیین کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کوفته سماق کاشان
طرز تهیه آش سماق ارومیه
مدت زمان آماده سازی: ۱۵ دقیقه
مدت زمان پخت: ۴۵ دقیقه
مواد لازم برای تهیه آش سماق ارومیه
- برنج نیم دانه: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار لازم
- لپه: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- عصاره یا آب گوشت: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- سماق: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- جعفری و نعنا خشک: به مقدار لازم
- روغن سرخ کردنی: به مقدار لازم
مراحل طرز تهیه آش سماق ارومیه
آش سماق ارومیه یکی دیگر از انواع متفاوت آش سماق است که به روشی کاملاً خاص طبخ می‌شود. مردم ارومیه به این آش سنتی «سوماخلی» می‌گویند و برای پخت آن از برنج، لپه، سبزی خشک و سماق استفاده می‌کنند. در ادامه می‌توانید با طرز تهیه آش سماق ارومیه آشنا شوید.
مرحله اول؛ پخت برنج و لپه
در اولین مرحله از طرز پخت آش سماق ارومیه باید برنج را همراه با آب گوشت بپزید. بعد از این که برنج کاملاً نرم شد، لپه‌ای را که از قبل برای چند ساعت خیسانده‌اید، به قابلمه اضافه کنید.
مرحله دوم؛ آماده کردن آش
در این مرحله پیاز را خرد کنید و همراه با نمک، فلفل سیاه و زردچوبه در روغن سرخ کنید. نعنا و جعفری خشک شده را به صورت پودر کنید و با پیاز داغ‌ها به آش اضافه کنید. سماق را در ظرفی جداگانه بجوشانید و سپس صاف کنید و عصاره آن را به آش اضافه کنید. آش سماق حالتی رقیق دارد و باید به صورت داغ سرو شود.
نکات و فوت و فن‌های طرز تهیه آش سماق
*برای تهیه آش سماق بهتر است از قابلمه آلومینیومی یا لعابی استفاده کنید تا آش شما خوشرنگ‌تر شود.
*در صورت تمایل می‌توانید به آش سماق همدان مقداری شکر اضافه کنید تا طعم آش از حالت ترشی خارج شود.
*برای خوش طعم شدن آش سماق می‌توانید از مقداری آب قلم یا عصاره گوشت در آش استفاده کنید.
*طرز تهیه آش سماق اصفهان درست به روش آش طب سنتی طبخ می‌شود.
*در دستور پخت آش سماق تویسرکان همدان می‌توانید به جای خرد کردن لبو آن را رنده کنید تا در آش له شود.
*اضافه کردن گوشت به آش سماق همدان کاملاً اختیاری است و در صورت تمایل می‌توانید آن را حذف کنید.
*اگر حین پخت آش سماق آب آن کم شد، می‌توانید مقداری آب جوش به آش اضافه کنید.
سوالات متداول
آش سماق برای کدام شهر است؟
آش سماق در شهرهای همدان، ارومیه و اصفهان و بسیاری از شهرهای دیگر طبخ می‌شود.
در طرز تهیه آش سماق تویسرکان از چه مواد اولیه‌ای استفاده می‌شود؟
در دستور پخت آش سماق خوشمزه و خوش طعم تویسرکان همدان از لوبیا، عدس، بلغور گندم، سماق، چغندر و مغز گردو استفاده می‌شود.
محصولات مرتبط
زیبا پوراصلان . 24 شهریور 1401
با عرض تشکر وخسته نباشید
آش سماق ارومیه مهمترین اصلش اینکه کلم برگ سفید فراوان داخلش ریخته میشه واصلابدون کلم نمیشه آش درست کرد واسم محلی این غذا سماخلی یا یرتیخلی هستش
ممنون از شما