۲۷ خواص پای مرغ و مضرات آن + طبع پای مرغ سرده یا گرم؟

خوردن پای مرغ برای سلامتی مفیده یا مضر؟ پای مرغ شاید در نگاه اول یه ماده غذایی ساده، دورریختنی و کم‌اهمیت به نظر بیاد، اما وقتی دقیق‌تر بررسیش کنین، می‌بینین که یه منبع غنی از مواد مغذیه. توی طب سنتی و حتی تحقیقات جدید، از پای مرغ به عنوان یه خوراک مفید برای تقویت مفاصل، پوست و سیستم ایمنی یاد می‌شه. پای مرغ سرشار از کلاژن، پروتئین و مواد معدنیه که کلی خاصیت برای سلامت بدن، داره. توی این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش، ما قراره خواص پای مرغ، مضرات پای مرغ، مقدار مصرف مجاز پای مرغ و هر آنچه باید درباره فواید پای مرغ بدونین، به شما خواهیم گفت.

ارزش غذایی پای مرغ (در هر ۱۰۰ گرم پای مرغ پخته‌شده)

پای مرغ با داشتن پروتئین بالا، کلاژن طبیعی و مواد معدنی مثل کلسیم، فسفر و روی، یه گزینه‌ مغذی برای تقویت استخوان‌ها، سلامت پوست و بهبود عملکرد بدن، به‌ویژه در دوران نقاهت یا ضعف عمومی محسوب می‌شه.

• کالری پای مرغ در ۱۰۰ گرم: حدود ۲۱۵ کیلوکالری
• پروتئین: ۱۹ تا ۲۰ گرم
• چربی کل: ۱۴ تا ۱۵ گرم
• چربی اشباع: حدود ۴ تا ۵ گرم
• کربوهیدرات: تقریبا صفر
• کلسترول: حدود ۸۰ تا۹۰ میلی‌گرم
• سدیم: حدود ۷۰ تا۱۰۰ میلی‌گرم (بدون نمک افزوده)
• کلسیم: حدود ۸۰ تا۱۰۰ میلی‌گرم
• فسفر: حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم
• کلاژن: بسیار بالا (منبع غنی از کلاژن طبیعی)
• آهن: حدود ۰.۵ تا ۱ میلی‌گرم
• ویتامین B12: مقدار کم
• روی (Zinc): حدود ۱ تا ۲ میلی‌گرم

خواص پای مرغ چیست؟

خیلی‌ها پای مرغ رو فقط توی آبگوشت پای مرغ یا سوپ پای مرغ می‌ریزن یا باهاش خوراک پای مرغ درست می‌کنن، ولی واقعا می‌تونه یه مکمل تغذیه‌ای عالی باشه. مخصوصا برای کسایی که دنبال تقویت پوست یا بهبود دردهای استخوانی هستن. فواید پای مرغ به صورت جزیی‌تر رو می‌تونین در ادامه بخونین.

شما می‌تونین پای مرغ تمیز شده رو به صورت خرید اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنین.

۱- خواص پای مرغ برای پوست

پای مرغ یکی از منابع غنی کلاژن به حساب میاد؛ ماده‌ای که نقش کلیدی در حفظ سلامت و جوانی پوست داره. وقتی بدن به اندازه کافی کلاژن دریافت کنه، پوست حالت کشسانی خودش رو حفظ می‌کنه و چین‌ و چروک‌ها دیرتر ظاهر می‌شن. خیلیا که دنبال پوست صاف و شفاف هستن، مصرف پای مرغ رو توی رژیم غذایی‌شون جا دادن. حتی نتایج بعضی تحقیقات نشون دادن که کلاژن می‌تونه به ترمیم زخم‌های پوستی هم کمک کنه.

۲- فواید پای مرغ برای لاغری

پای مرغ به‌تنهایی خاصیت چربی‌سوزی نداره، اما می‌تونه توی رژیم لاغری مفید باشه، چون پروتئین و کلاژن بالایی داره که باعث احساس سیری طولانی‌تر و حفظ عضلات در زمان کاهش وزن می‌شه. همچنین چون کربوهیدراتش تقریباً صفره، برای رژیم‌های کم‌کربوهیدرات یا کتوژنیک مناسبه. فقط باید مراقب میزان چربی و کالریش بود و ترجیحا به‌صورت آب‌پز یا سوپ بدون روغن زیاد مصرف بشه تا به هدف لاغری کمک کنه، نه اینکه مانعش بشه.

۳- خواص پای مرغ برای دستگاه گوارش

ژلاتین موجود در پای مرغ خاصیت جالبی داره؛ می‌تونه دیواره روده رو ترمیم کنه و به هضم بهتر غذا کمک کنه. این ماده مثل یه لایه محافظ عمل می‌کنه و باعث می‌شه که مواد غذایی راحت‌تر جذب بشن. برای کسایی که مشکل نفخ، یبوست یا زخم معده دارن، سوپ پای مرغ یه غذای سبک و درمانی محسوب می‌شه. حتی بعضی پزشکا توصیه می‌کنن بعد از عمل جراحی یا بیماری‌های گوارشی، پای مرغ بخورین تا بدن سریع‌تر به حالت عادی برگرده.

۴- تقویت سیستم ایمنی بدن با پای مرغ

پای مرغ فقط یه غذای خوشمزه نیست، بلکه یه منبع خوب از «آمینواسیدها»، «مواد معدنی» و «ویتامین‌»هاست که سیستم ایمنی بدن رو تقویت می‌کنن. وقتی بدن آمینواسیدهایی مثل «آرژنین» و «گلایسین» رو دریافت کنه، بهتر می‌تونه با عوامل بیماری‌زا مقابله کنه. این خاصیت باعث می‌شه پای مرغ توی فصل سرما یا دوران بیماری، یه انتخاب هوشمندانه باشه. مخصوصا برای بچه‌ها یا سالمندانی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارن.

۵- کمک به رشد و ترمیم بافت‌های بدن

پای مرغ پروتئین بالایی داره و این یعنی برای رشد عضلات، ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و حتی بهبود زخم‌ها خیلی مفیده. کسایی که تازه عمل جراحی داشتن یا بدنشون ضعیف شده، با مصرف پای مرغ می‌تونن روند بهبودی رو سریع‌تر کنن. برای بچه‌هایی که در حال رشد هستن هم یه منبع عالیه، چون هم پروتئین داره، هم مواد معدنی لازم برای استخوان‌سازی.

۶- خواص پای مرغ برای تقویت مو

اگه دنبال موهای پرپشت‌تر و پوست روشن‌تر هستین، تاثیر پای مرغ رو دست‌کم نگیرین. کلاژن و ژلاتین موجود در اون، باعث می‌شن که ریشه موها تقویت بشن و ریزش مو کمتر بشه.

۷- خواص پای مرغ برای زانو

یکی از مهم‌ترین دلایل درد زانو، تحلیل رفتن غضروف‌هاست. پای مرغ سرشار از «کلاژن نوع ۲» و «گلوکزامین» هست؛ دو ماده‌ای که نقش اساسی در ساخت و ترمیم غضروف‌ها دارن. وقتی این مواد وارد بدن می‌شن، به بازسازی بافت‌های نرم اطراف مفصل کمک می‌کنن و باعث می‌شن غضروف‌ها دوباره حالت ارتجاعی و مقاومت خودشون رو پیدا کنن. این یعنی یکی از خواص پای مرغ برای غضروف سازی، کاهش درد، افزایش تحرک و جلوگیری از پیشرفت آرتروزه.

۸- خواص پای مرغ برای مفاصل

ژلاتین موجود در پای مرغ مثل یه روغن‌کاری طبیعی برای مفاصل عمل می‌کنه. این ماده باعث می‌شه که مفاصل راحت‌تر حرکت کنن و اصطکاک بین استخوان‌ها کمتر بشه. برای کسایی که موقع راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها احساس خشکی یا درد در زانو دارن، مصرف منظم پای مرغ می‌تونه یه راه‌حل طبیعی و مؤثر باشه.

۹- کاهش التهاب مفصلی با پای مرغ

آمینواسیدهایی مثل «آرژنین» و «پرولین» که توی پای مرغ وجود دارن، خاصیت ضدالتهابی دارن. بنابراین اگه زانو دچار التهاب یا ورم شده باشه، این مواد می‌تونن به کاهش اون کمک کنن. مخصوصا برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید یا آرتروز زانو، پای مرغ یه غذای درمانی محسوب می‌شه.

۱۰- پای مرغ برای تقویت استخوان‌های اطراف زانو

پای مرغ علاوه بر کلاژن، حاوی مقدار قابل توجهی کلسیم، فسفر، منیزیم و روی هست. این مواد معدنی برای تقویت استخوان‌ها ضروری‌ان و باعث می‌شن استخوان‌های اطراف مفصل زانو، محکم‌تر بشن. این موضوع به‌خصوص برای افراد مسن یا خانم‌هایی که در معرض پوکی استخوان هستن خیلی مهمه.

خواص پای مرغ برای اسپرم مردان

پای مرغ برای سلامت باروری مردان، به‌ویژه کیفیت و تعداد اسپرم‌ها، خواص قابل توجهی داره که شاید کمتر بهش توجه شده باشه. در ادامه خواص پای مرغ برای اسپرم رو به طور کامل توضیح دادیم.

۱۱- فواید پای مرغ برای افزایش کیفیت اسپرم

پای مرغ سرشار از آمینواسیدهایی مثل «آرژنین»، «گلایسین» و «پرولین» هست که نقش مهمی در ساخت و تقویت اسپرم دارن. آرژنین به‌طور خاص باعث افزایش جریان خون در اندام‌های تناسلی و بهبود عملکرد بیضه‌ها می‌شه. این یعنی اسپرم‌هایی که تولید می‌شن، از نظر شکل، تحرک و قدرت باروری کیفیت بالاتری دارن.

۱۲- بهبود گردش خون در ناحیه تناسلی

ژلاتین و آرژنین موجود در پای مرغ باعث گشاد شدن رگ‌ها و بهبود جریان خون می‌شن. این موضوع برای سلامت جنسی مردان خیلی مهمه، چون خون‌رسانی مناسب به بیضه‌ها باعث تغذیه بهتر سلول‌های اسپرم‌ساز می‌شه. در نتیجه، تولید اسپرم افزایش پیدا می‌کنه و عملکرد کلی دستگاه تولید مثل بهتر می‌شه.

۱۳- کاهش التهاب و محافظت از اسپرم‌ها

پای مرغ خاصیت ضدالتهابی داره که از طریق آمینواسیدهای خاصش عمل می‌کنه. التهاب مزمن در بدن می‌تونه به اسپرم‌ها آسیب بزنه یا تولیدشون رو مختل کنه. مصرف پای مرغ به کاهش این التهاب‌ها کمک می‌کنه و محیطی سالم‌تر برای تولید اسپرم فراهم می‌کنه.

۱۴- تقویت هورمون‌های جنسی با پای مرغ

«روی» (زینک) یکی از مواد معدنی مهمیه که توی پای مرغ پیدا می‌شه. این عنصر نقش کلیدی در تولید تستوسترون داره؛ هورمونی که مستقیما روی میل جنسی، قدرت باروری و تولید اسپرم تأثیر می‌ذاره. کمبود زینک می‌تونه باعث کاهش تستوسترون و ضعف عملکرد جنسی بشه، ولی پای مرغ می‌تونه این کمبود رو جبران کنه.

۱۵- افزایش حجم و تعداد اسپرم

پروتئین و کلاژن موجود در پای مرغ به ساخت سلول‌های جدید، از جمله سلول‌های اسپرم‌ساز، کمک می‌کنن. وقتی بدن مواد اولیه کافی برای ساخت اسپرم داشته باشه، هم تعداد اسپرم‌ها بیشتر می‌شه، هم حجم مایع منی افزایش پیدا می‌کنه. این موضوع برای مردانی که دچار کاهش تعداد اسپرم یا ناباروری هستن، اهمیت زیادی داره.

 ۱۶- خواص پای مرغ برای زنان باردار و شیرده

پای مرغ برای زنان باردار می‌تونه مفید باشه، چون سرشار از کلاژن، پروتئین و مواد معدنی مثل کلسیم و فسفره که به تقویت استخوان‌ها، رشد جنین و سلامت پوست کمک می‌کنه. همچنین در کاهش دردهای مفصلی و افزایش انرژی بدن نقش داره.

با این حال، به‌خاطر چربی و کلسترول نسبتا بالا، بهتره در حد تعادل مصرف بشه و ترجیحا به‌صورت آب‌پز یا سوپ کم‌چرب آماده بشه. برای مصرف، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه هم توصیه می‌شه، مخصوصا اگه مادر باردار، مشکل فشار خون یا چربی خون داشته باشه.

خواص پای مرغ برای کودکان

پای مرغ برای کودکان یه منبع غذایی فوق‌العاده‌ست که خیلیا ازش غافل شدن. با اینکه ظاهرش شاید برای بعضیا جذاب نباشه، ولی از نظر تغذیه‌ای، یه گنج واقعی برای رشد و تقویت بدن بچه‌هاست.

۱۷- کمک به رشد مغزی و تقویت تمرکز

پای مرغ حاوی آمینو اسیدهایی مثل «گلایسین» و «آرژنینه» که برای رشد مغز و عملکرد شناختی بچه‌ها خیلی مهمن. این مواد به تقویت حافظه، تمرکز و آرامش ذهنی کمک می‌کنن؛ مخصوصا برای کودکانی که در سنین مدرسه هستن و نیاز به تمرکز بالا دارن، مصرف پای مرغ می‌تونه یه پشتیبان تغذیه‌ای عالی باشه.

۱۸- تقویت استخوان‌ها و رشد قدی

کلسیم، فسفر، منیزیم و کلاژن موجود در پای مرغ، باعث تقویت استخوان‌ها و مفاصل می‌شن. این مواد برای رشد قدی بچه‌ها ضروری‌ان و به ساختار استخوانی قوی‌تر کمک می‌کنن. اگه کودک در حال رشد باشه، مصرف منظم پای مرغ می‌تونه به افزایش قد و جلوگیری از مشکلات استخوانی در آینده کمک کنه.

۱۹- تقویت سیستم ایمنی بدن کودک

بدن کودکان هنوز در حال ساختن سیستم دفاعی خودشونه و پای مرغ با داشتن مواد مغذی مثل روی، آهن و آمینو اسیدهای ضروری، به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنه. این یعنی بچه‌ها کمتر دچار سرماخوردگی، عفونت یا بیماری‌های ویروسی می‌شن. برای فصل‌های سرد سال، سوپ پای مرغ برای پیشگیری از بیماری‌ها، یه انتخاب عالیه.

۲۰- کمک به ترمیم سریع‌تر زخم

اگه کودک دچار زخم، بریدگی یا حتی بیماری شده باشه، پای مرغ می‌تونه روند ترمیم بدن رو سرعت بده. کلاژن و ژلاتین موجود درش باعث بازسازی بافت‌ها و تقویت پوست و عضلات می‌شن. برای بچه‌هایی که فعالیت بدنی زیادی دارن یا ورزش می‌کنن، این خاصیت خیلی مهمه.

۲۱- پای مرغ برای جذب بهتر مواد غذایی

ژلاتین پای مرغ خاصیت نرم‌کننده برای دستگاه گوارش داره. این ماده باعث می‌شه که روده‌ها بهتر کار کنن و مواد غذایی راحت‌تر جذب بشن. برای کودکانی که مشکل یبوست، نفخ معده یا بی‌اشتهایی دارن، پای مرغ یه غذای سبک و مفید محسوب می‌شه. حتی می‌تونه اشتهای بچه‌ها رو بیشتر کنه.

۲۲- تقویت پوست، مو و ناخن

کودکان هم مثل بزرگ‌ترها نیاز به مواد مغذی برای سلامت پوست و مو دارن. کلاژن و پروتئین موجود در پای مرغ باعث تقویت ریشه مو، رشد بهتر ناخن‌ها و شفافیت پوست می‌شن. اگه کودک دچار ریزش مو یا خشکی پوست باشه، مصرف پای مرغ می‌تونه به بهبود این وضعیت کمک کنه.

مضرات پای مرغ برای سلامت بدن

درسته که پای مرغ کلی خاصیت داره، ولی مثل هر ماده غذایی دیگه، مصرف زیاد یا نادرستش می‌تونه ضررهایی هم داشته باشه. در ادامه مضرات پای مرغ رو بخونین.

چربی و کلسترول بالا

پای مرغ، مخصوصا پوستش، چربی زیادی داره که اگه جدا نشه، می‌تونه باعث افزایش کلسترول خون بشه. برای کسایی که مشکل قلبی یا چربی خون دارن، مصرف زیاد پای مرغ، بدون حذف چربی توصیه نمی‌شه. بهتره قبل از پخت، پوستش جدا بشه یا به‌صورت آب‌پز مصرف بشه. روش های تمیز کردن پای مرغ را بلد هستید؟

سدیم بالا در محصولات آماده

اگه پای مرغ رو به‌صورت کنسروی یا فرآوری‌شده بخرین، ممکنه مقدار زیادی نمک و مواد نگهدارنده داشته باشه که برای فشار خون و کلیه‌ها مضرن. همیشه بهتره پای مرغ تازه تهیه بشه و خودتون توی خونه بپزینش.

احتمال آلودگی میکروبی

پای مرغ چون نزدیک زمین و محل تماس با آلودگیه، اگه خوب تمیز و ضدعفونی نشه، ممکنه حامل باکتری‌هایی مثل «سالمونلا» یا «ای‌کولای» باشه. پس شست‌وشو، جوشوندن کامل و پخت مناسب، خیلی مهمه تا خطر بیماری‌های گوارشی از بین بره.

بالا بودن اسید اوریک

مصرف زیاد پای مرغ می‌تونه باعث افزایش اسید اوریک در بدن بشه که در افراد مستعد به این بیماری، ممکنه منجر به نقرس یا سنگ کلیه بشه. اگه سابقه این مشکلات رو دارین، بهتره با پزشک، مشورت و مصرفش رو محدود کنین.

عدم تعادل غذایی

اگه پای مرغ رو بیش از حد و به‌جای منابع دیگه پروتئین مصرف کنین، ممکنه بدن از دریافت سایر مواد مغذی مثل آهن، ویتامین B12 یا فیبر محروم بشه. همیشه بهتره تنوع غذایی رو رعایت کنین و پای مرغ رو به‌ عنوان یه مکمل تغذیه‌ای ببینین، نه غذای اصلی روزانه.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید پای مرغ تازه و باکیفیت

طریقه استفاده از پای مرغ در آشپزی

پای مرغ یه ماده غذایی منعطفه که می‌تونه توی انواع غذاها استفاده بشه، از سوپ‌های سنتی گرفته تا خوراک‌های مدرن. چند روش کاربردی و خوشمزه برای استفاده از پای مرغ در آشپزی به شما پیشنهاد می‌کنیم.

پای مرغ به روش سنتی و آب‌پز

پای مرغ رو با پیاز، سیر، هویج، زردچوبه و زنجبیل بپزین. بعد از چند ساعت جوشیدن، عصاره‌ای غلیظ و پر از کلاژن به دست میاد.

خوراک پای مرغ با سبزیجات

پای مرغ به عنوان وعده ناهار یا شام رو می‌تونین با سیب‌زمینی، هویج، نخود فرنگی و ادویه‌جاتی مثل دارچین و فلفل سیاه درست کنین.

پای مرغ در خورشت‌ها

می‌تونین پای مرغ رو جایگزین گوشت در خورشت‌هایی مثل خورشت قیمه یا خورشت فسنجون کنین که باعث غلظت بیشتر خورشت و طعم متفاوت می‌شه. در این صورت بهتره قبل از اضافه کردن، پای مرغ رو جداگانه بپزین تا بوی زهمش گرفته بشه.

پای مرغ در آش‌ها

به کار بردن پای مرغ مخصوصا توی آش‌هایی مثل آش جو یا آش شله‌ قلمکار، باعث غنی‌تر شدن طعم و افزایش خاصیت غذایی آش می‌شه. می‌تونین عصاره پای مرغ رو به جای آب گوشت استفاده کنین.

تهیه ژله کلاژن‌دار

پای مرغ رو چند ساعت با ادویه‌جات بجوشونین. بعد از سرد شدن، عصاره اون، حالت ژله‌ای پیدا می‌کنه و می‌تونه به‌عنوان مکمل غذایی یا حتی ماسک طبیعی برای پوست استفاده بشه.

استفاده در غذاهای خارجی

پای مرغ در بعضی غذاهای آسیایی مثل سوپ چینی پای مرغ یا خوراک تایلندی، با سس سویا، زنجبیل، سیر و سبزیجات تفت داده می‌شه. این غذاها هم طعم متفاوت و خاصی داره.

مراحل از بین بردن بوی زهم پای مرغ

در حالت عادی، ممکنه بعد از پخت پای مرغ، احساس کنین بوی زهم میده ولی می‌تونین به روش‌های ساده، بوی بد پای مرغ رو از بین ببرین.

• شست‌وشوی کامل: اول پای مرغ رو خوب با آب سرد بشورین، بعد با کمی سرکه یا آبلیمو و نمک چند دقیقه بذارین بمونه، بعد دوباره آبکشی کنین. این کار خیلی از بوی اولیه رو می‌گیره.
• جوشوندن اولیه: پای مرغ رو یه بار با آب، پیاز، چند برگ بو یا چوب دارچین بجوشونین. بعد آبش رو دور بریزین و دوباره با مواد اصلی بپزین. این مرحله بوی زهم رو حسابی کم می‌کنه.
• استفاده از ادویه‌های گرم: موقع پخت پای مرغ، ادویه‌هایی مثل زنجبیل، فلفل سیاه، زردچوبه، دارچین یا هل بریزین. این ادویه‌ها هم طعم خوبی به غذا میدن و هم بوی ناخوشایند رو می‌پوشونن.
• اضافه کردن سبزیجات معطر: سبزی‌هایی مثل جعفری، تره، یا کرفس هم بوی پای مرغ رو می‌گیرن، هم خواص غذا رو بیشتر می‌کنن.

سوالات متداول درباره خواص پای مرغ

چند بار در هفته پای مرغ بخوریم؟

مصرف پای مرغ ۲ تا ۳ بار در هفته برای افراد سالم، کاملا مناسبه و باعث جذب منظم کلاژن، ژلاتین و مواد مغذی می‌شه.

• کودکان و نوجوانان: ۱ تا ۲ بار در هفته، ترجیحا به‌صورت سوپ یا خوراک سبک.
• سالمندان یا افراد با درد مفصل: ۳ تا ۴ بار در هفته، با رعایت رژیم متعادل و حذف چربی اضافی.
• تقویت اسپرم و باروری: ۲ تا ۳ بار در هفته، همراه با مواد غذایی مکمل مثل تخم‌مرغ و مغزها.

پای مرغ برای افراد دیابتی مضره؟

خیر. پای مرغ به‌ طور کلی برای افراد دیابتی ضرر نداره، چون تقریبا فاقد کربوهیدراته و تأثیر مستقیمی روی قند خون نمی‌ذاره. اما چون چربی و کلسترول نسبتا بالایی داره، بهتره در حد تعادل مصرف بشه و ترجیحا به‌صورت آب‌پز یا سوپ بدون روغن زیاد پخته بشه. همچنین استفاده از ادویه‌های مناسب مثل دارچین یا زنجبیل می‌تونه به کنترل قند خون کمک کنه.

طبع پای مرغ در طب سنتی چیست؟

توی طب سنتی، پای مرغ طبعش «گرم و تر»ه، واسه همین برای آدمای سردمزاج یا خشک‌مزاج خیلی خوبه. فقط چون طبعش گرمه، بهتره با ادویه‌ها و چاشنی‌هایی مثل زنجبیل، دارچین یا آبلیمو بخوریدش تا راحت‌تر هضم بشه. در ضمن اگه مزاجتون گرمه، با احتیاط بخورین و کنارش چیزای خنک مثل آبغوره یا سبزیجات سرد استفاده کنین تا اذیت نشین.