نکات مهم خرید کشک را بلد هستید؟ کشک از اون خوراکی‌های اصیل ایرانیه که خیلی وقت‌ها در تهیه انواع غذاهای سنتی نقش اصلی رو بازی می‌کنه. از آش رشته و کشک بادمجون گرفته تا بسیاری از خوراک‌های محلی با اضافه کردن کشک خوشمزه و به‌یادموندنی می‌شن. بنابراین، اگه کیفیت کشک مناسب نباشه، کل زحمت درست کردن غذا به باد می‌ره. پس لازمه با انواع مدل‌های کشک آشنا بشید و بدونید کدوم به کار شما میاد و موقع خرید کشک چه نکاتی رو باید در نظر بگیرید. با این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش همراه ما باشید تا یک راهنمای خرید کشک و نکات مهم در این زمینه رو با شما به اشتراک بذاریم.
چرا باید موقع انتخاب و خرید کشک دقت کنید؟
کشک اصل و باکیفیت عطر و طعم غذا رو چند برابر می‌کنه؛ ولی اگه بی‌کیفیت باشه طعم غذا رو خراب می‌کنه و مستقیما رو سلامت بدن شما اثر می‌ذاره. برای مثال:
- اگه کشک درست پاستوریزه نشده باشه، می‌تونه میکروب‌ها و باکتری‌های خطرناکی داشته باشه.
- خیلی از کشک‌ها نمک بالایی دارن و برای افرادی که فشار خون بالایی دارن یا دچار مشکلات کلیه هستن اصلا مناسب نیستن.
- برای غلیظ شدن برخی از کشک‌های بازاری بهشون آرد یا مواد دیگه اضافه می‌کنن؛ این مدل کشک‌ها معمولا ارزش غذایی پایینی دارن.
- کشک خوب و باکیفیت سرشار از پروتئین و کلسیمه؛ ولی کشک تقلبی متاسفانه این ویژگی رو نداره.
- اگه کشک بوی ترش یا طعم عجیبی بده، یعنی خراب شده و می‌تونه موجب مسمومیت بشه.
در صورت تمایل، برای خرید انواع کشک پایه لبنی و کشک پایه خشک می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
آشنایی کامل با انواع کشک برای هر غذا و سلیقه
هر یک از انواع کشک طعم و کاربرد متفاوتی دارن. با شناخت دقیق این انواع می‌تونید بهترین کشک رو برای آش‌ها، خورش‌ها یا حتی میان‌وعده‌ها انتخاب کرده و طعم غذاهاتون رو چند برابر کنید. در ادامه، رایج‌ترین انواع کشک رو به شما معرفی می‌کنیم:
کشک خشک
«کشک خشک» یکی از پرکاربردترین انواع کشک به حساب میاد و معمولا به شکل توپکی، ورقه‌ای یا پودری عرضه می‌شه. این نوع کشک به دلیل خشک بودن، موندگاری بالایی داره و طعمش بسیار قوی و شوره. کشک خشک برای تهیه انواع آش، انواع خورش و کشک بادمجون خیلی مناسبه و می‌تونه طعم غذا رو به شکل چشمگیری تقویت کنه.
نکات مهم هنگام خرید کشک خشک:
- رنگ کشک باید یکنواخت و طبیعی باشه.
- هیچ لکه، کپک یا تغییر رنگی در سطح کشک خشک نباید دیده بشه.
- بوی کشک باید تازه و طبیعی باشه؛ هرگونه بوی تند یا بوی موندگی نشونه نامرغوب بودن محصوله.
زیرشاخه‌های کشک خشک:
- کشک تنقلاتی: این نوع کشک یکی از زیرمجموعه‌های کشک خشکه و به شکل رشته‌ای، ورقه‌ای یا توپکی به عنوان میان‌وعده عرضه می‌شه. کشک تنقلاتی سالم‌تر به مراتب از تنقلات صنعتی مثل چیپس و پفک سالم‌تره؛ اما معمولا در مقایسه با کشک سنتی نمک بیشتری داره و باید به صورت متعادل مصرف بشه.
- کشک زرد: کشک زرد هم یکی از انواع کشک خشک سنتیه که در برخی مناطق با زردچوبه یا سبزیجات خشک مخلوط و سپس خشک می‌شه. همونطور که از اسمش پیداست، این نوع کشک به رنگ زرد و با طعم و عطر بسیار خاص و جذاب به بازار عرضه می‌شه. کشک زرد یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای تهیه غذاهایی‌ست که به طعم سنتی و عطر خاص نیاز دارن.
- کشک خاکستری: کشک خاکستری نوعی کشک محلیه که معمولا در مناطق خاص مثل لرستان تولید می‌شه. این کشک رو موقع خشک شدن در معرض دود یا خاکستر قرار می‌دن؛ به همین دلیل هم رنگ خاکستری پیدا می‌کنه. البته، طعم کمی دودی و خاصی هم داره و در تهیه غذاهای محلی و سنتی به‌کار می‌ره.
کشک مایع
«کشک مایع» به شکل کرمی و یکنواخت عرضه می‌شه و آماده مصرفه. استفاده از این نوع کشک خیلی راحت و آسونه و برای تزئین انواع آش مثل آش رشته نذری یا آش رشته مجلسی یا اضافه کردن به غذاهایی مثل کشک بادمجون خیلی مناسبه.
نکات مهم هنگام خرید کشک مایع:
- تاریخ تولید و انقضا رو حتما بررسی کنید؛ چون موندگاری کشک مایع کوتاه‌تر از کشک خشکه.
- بعد از باز کردن درب محصول، کشک مایع رو باید فوری داخل یخچال قرار بدید و ظرف مدت کوتاهی مصرفش کنید.
- بوی کشک مایع باید تازه و طبیعی باشه؛ از خرید محصولی که بوی ناخوشایندی داره خودداری کنید.
کشک محلی (سنتی)
«کشک محلی» یا «کشک سنتی» معمولا از شیر بز یا گوسفند تولید می‌شه و در مقایسه با کشک صنعتی طعمی به مراتب غنی‌تر و اصیل‌تر داره. ظاهر این نوع کشک گاهی دونه‌دونه و غلیظه. کشک محلی یه گزینه عالی برای افرادی به حساب میاد که به دنبال طعم واقعی و سنتی کشک هستن.
نکات مهم خرید کشک محلی:
- بیشتر کشک‌های محلی پاستوریزه نیستن؛ بنابراین حتما از فروشنده‌های مطمئنی خریداری کنید که نکات بهداشتی رو خیلی جدی رعایت می‌کنن.
- رنگ و بوی کشک محلی باید طبیعی و تازه باشه.
کشک صنعتی (پاستوریزه)
«کشک صنعتی» یا «کشک پاستوریزه» در کارخانه و تحت شرایط بهداشتی تولید می‌شه و کیفیت یکنواختی داره. بسته‌بندی این کشک‌ها کاملا استاندارده و نسبت به کشک محلی موندگاری بیشتری دارن. کشک پاستوریزه کاملا بهداشتیه و برای مصارف روزمره و آشپزی یه گزینه عالی و بی‌خطر به حساب میاد.
نکات مهم خرید کشک صنعتی:
- ترکیبات کشک باید ساده باشه؛ برچسب محصول رو بخونید و دنبال گزینه‌ای باشید که فقط از کشک، آب و نمک تشکیل شده.
- از خرید کشک با افزودنی‌ها و نگهدارنده‌های زیاد خودداری کنید.
کشک پرچرب
این نوع کشک دارای طعمی غنی‌تر و بافتی کرمی‌تره و برای تهیه انواع دیپ، انواع سس و غذاهای مجلسی عالیه. کشک پرچرب معمولا مزه قوی‌تری داره و باعث می‌شه غذا کرمی و خوشمزه‌تر بشه.
نکات مهم خرید کشک پرچرب:
- کشک پرچرب باید کرمی و نرم باشه، بافت یکدستی داشته باشه و ذرات دلمه‌ای یا خشک شده داخل این نوع کشک دیده نشه.
- طعم کشک پرچرب باید غنی و کمی شیرین یا ترش ملایم باشه و بوی نامطبوع یا کهنگی نده.
- درصد چربی روی بسته‌بندی رو بررسی کنید تا با نیاز شما مطابقت داشته باشه؛ کشک پرچرب برای دیپ‌ها و غذاهای مجلسی مناسبه.
- رنگ کشک پرچرب معمولا کرم روشن یا سفید مایل به کرمه؛ تغییر رنگ غیرطبیعی نشونه نامرغوب بودن محصوله.
- بسته‌بندی این نوع کشک حتما باید سالم و پلمب‌شده باشه.
- از خرید کشک تاریخ گذشته یا دارای تاریخ انقضای نزدیک حتما خودداری کنید.
کشک کم‌چرب
این نوع کشک بافت سبک‌تری داره و برای افرادی مناسبه که رژیم غذایی خاص یا کلسترول بالایی دارن. طعم کشک کم‌چرب معمولا ملایم و سبکه؛ ولی همچنان می‌تونه طعم غذا رو کامل و خوشایند کنه.
نکات مهم خرید کشک کم‌چرب:
- کشک کم‌چرب باید سبک و نرم باشه و در عین حال، آبکی یا خیلی سفت نباشه.
- کشک کم‌چرب باید طعم ملایم و ترشی طبیعی داشته باشه؛ مزه کشک کم‌چرب معمولا سبک‌تر و ملایم‌تر از انواع دیگه کشکه.
- با توجه به ملایم بودن کشک کم‌چرب طبیعی، ممکنه بهش نمک و ترکیبات بیشتری اضافه کنن تا طعمش غنی‌تر بشه. بنابراین، موقع خرید لازمه به میزان نمک و ترکیبات موجود در این محصول توجه کنید.
- رنگ کشک کم‌چرب باید یکنواخت و طبیعی باشه؛ رنگ تیره یا وجود لکه نشونه پایین بودن کیفیت محصوله.
- تاریخ تولید و انقضای کشک کم‌چرب رو بررسی کرده و بعد از باز کردن درب بسته‌بندی سریعا در یخچال نگهداری کنید.
کشک طعم‌دار یا آماده مصرف
«کشک طعم‌دار» یا «کشک آماده مصرف» معمولا با مواد افزودنی مثل سیر، گردو، سبزیجات خشک یا ادویه‌های مختلف ترکیب می‌شه. این نوع کشک برای افرادی مناسبه که می‌خوان کشک رو به صورت متنوع‌تری مصرف کنن و در عین حال، دنبال راحتی و صرفه‌جویی در وقت هستن.
نکات مهم خرید کشک طعم‌دار:
- ترکیبات کشک طعم‌دار رو حتما بررسی کرده و محصولی رو انتخاب کنید که افزودنی‌های مصنوعی یا نگهدارنده زیاد نداشته باشه.
- کشک طعم‌دار معمولا خیلی خوشمزه‌ست و می‌تونه طعم غذا رو تقویت کنه؛ اما بهتره زیادی مصرف نکنید چون ممکنه نمک زیادی داشته باشه.
لور (پایه کشک)
«لور» همون محصولیه که بعد از گرفتن کره از دوغ یا ماست باقی می‌مونه و خودش کشک نیست، اما پایه اصلی درست کردن کشک خشک یا مایع به حساب میاد و ارزش غذایی بالایی داره. لور ظاهری سفید و نرم داره، طعمش ملایم و کم‌نمکه و چون سریع فاسد می‌شه، بهتره زود مصرفش کنید. می‌تونید لور رو تازه به عنوان میان‌وعده یا صبحانه بخورید یا ازش برای درست کردن کشک خشک و مایع استفاده کنید.
نکات مهم خرید لور:
- لور باید تازه باشه و بوی ترش طبیعی بده. هر بوی غیرطبیعی یا خیلی تندی نشونه کهنگیه.
- لور باید رنگ سفید و بافت نرم و یکدست داشته باشه؛ وجود هرگونه لکه یا خشک شدگی نشونه کیفیت پایینه.
- لور تازه معمولا کم‌نمکه؛ پس اگر خیلی شور بود، بهتره احتیاط کنید.
- حتما از فروشنده مطمئن بخرید چون لور سریع فاسد می‌شه و بهداشتی بودنش خیلی مهمه.
- بعد از خرید سریع داخل یخچال بذارید و در کوتاه‌ترین زمان مصرف کنید تا خراب نشه.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید ماست و بررسی انواع آن
نوع شیر و تاثیرش بر طعم کشک
یکی از مهم‌ترین عواملی که طعم و عطر کشک رو مشخص می‌کنه، نوع شیریه که ازش درست شده. کشک می‌تونه از شیر بز، گوسفند یا گاو درست بشه و هر کدوم ویژگی‌های خودشون رو دارن که در ادامه براتون توضیح می‌دیم:
کشک بز یا گوسفند
- طعم و عطر: کشک بز یا گوسفند طعم قوی و عطر غنی داره و مخصوصا برای افرادی مناسبه که دنبال مزه سنتی و اصیل هستن.
- بافت و غلظت: معمولا غلیظ‌تر و کرمی‌تره و به غذاها بافت خوبی می‌ده.
- رنگ: بسته به تغذیه حیوان و منطقه تولید معمولا به رنگ سفید مایل به کرم یا کمی زرد روشنه.
- کاربرد: برای تهیه انواع آش، خورش، کشک بادمجون و کشک خشک سنتی بهترین گزینه‌ست.
نکته: کشک بز یا گوسفند در مقایسه با دیگر انواع کشک کمی گرون‌تره ولی ارزش غذایی بیشتر و طعم بهتری داره.
کشک گاوی
- طعم و عطر: کشک گاوی به نسبت کشک بز یا گوسفند مزه و رایحه ملایم‌تر و سبک‌تری داره و برای افرادی مناسبه که طرفدار طعم‌های قوی نیستن.
- بافت و غلظت: کشک گاوی کمی رقیق‌تر و نرم‌تره و راحت‌تر توی غذا حل می‌شه.
- رنگ: رنگ کشک گاوی سفید و یکنواخته و به میزان کمتری تحت تاثیر تغذیه حیوان قرار داره.
- کاربرد: کشک گاوی مناسب مصرف روزمره‌ست و برای غذاهای سبک خوبه.
نکته: اگه دنبال طعم قوی سنتی هستید، می‌تونید کشک گاوی رو با کمی کشک زرد یا خاکستری مخلوط کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کشک مایع در خانه
روش نگهداری انواع کشک
هر نوع کشک شرایط نگهداری خاص خودش رو داره؛ بعضی‌ها مثل کشک خشک موندگاری بالایی دارن و بعضی مثل کشک مایع یا لور خیلی زود خراب می‌شن. دونستن روش درست نگهداری باعث می‌شه هم طعم و کیفیت کشک حفظ بشه و هم خیال‌تون از بابت سلامتیش راحت باشه. در ادامه، روش نگهداری انواع کشک رو به شما معرفی می‌کنیم:
- کشک خشک موندگاری بالایی داره؛ بنابراین، فقط کافیه داخل یه ظرف دربسته در جای خشک و خنک بذاریدش. بهتره دور از رطوبت و نور مستقیم آفتاب باشه تا کپک نزنه یا بو نگیره.
- کشک مایع رو بعد از باز کردن حتما توی یخچال بذارید. بهتره درب بسته‌بندی کشک همیشه محکم بسته باشه و ظرفش تمیز بمونه. این کشک خیلی زود خراب می‌شه، پس سعی کنید ظرف مدت کوتاهی مصرفش کنید.
- از اونجایی که کشک محلی (سنتی) معمولا پاستوریزه نیست، باید خیلی زود مصرف بشه. نگهداری این نوع کشک در یخچال الزامیه. اگه مقدار زیادی کشک محلی خریدید، می‌تونید بخشی از اون رو داخل ظرف‌های کوچیک‌تر بریزید و فریز کنید.
- کشک صنعتی (پاستوریزه) موندگاری بیشتری داره؛ البته به شرطی که بسته‌بندی این کشک باز نشده باشه. بعد از باز شدن، درست مثل کشک مایع باید داخل یخچال نگهداری بشه و زود مصرفش کنید.
- لور خیلی زود فاسد می‌شه. بهترین کار اینه که همون روز یا نهایتا تا یکی دو روز بعد از خرید مصرفش کنید. لور باید داخل یخچال و توی ظرف دربسته نگهداری بشه. اگه مقدار زیادی لور خریدید، می‌تونید بخشی از اون رو فریز کنید.
- کشک تنقلاتی، زرد یا خاکستری هم درست مثل کشک خشک باید در مکان خشک، خنک و دور از رطوبت نگهداری بشن. اگه بسته‌بندی‌شون باز شد، باقی‌مونده کشک رو داخل ظرف دربسته یا کیسه زیپ‌دار بریزید و در همون محل خشک و خنک بذارید.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید شیر و بررسی انواع آن
ارزش غذایی کشک
- پروتئین: کشک سرشار از پروتئینه و به ساخت عضلات، ترمیم بافت‌ها و حفظ انرژی بدن کمک می‌کنه. این ماده غذایی ارزشمند مخصوصا برای بچه‌ها، ورزشکاران و سالمندان خیلی مفیده.
- کلسیم: کشک یکی از بهترین منابع طبیعی کلسیمه و برای استحکام استخون‌ها و دندان‌ها عالیه.
- ویتامین‌ها و مواد معدنی: کشک حاوی ویتامین B، فسفر، منیزیم و پتاسیمه که به عملکرد بهتر سیستم عصبی و متابولیسم بدن کمک می‌کنه.
- کم کالری و سبک: مخصوصا کشک کم‌چرب، کالری کمی داره و گزینه خوبی برای افرادی به حساب میاد که رژیم غذایی کنترل شده دارن.
خواص کشک برای بدن
- به هضم بهتر غذا و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کنه.
- به دلیل داشتن مقادیر بالای کلسیم و فسفر به تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها کمک می‌کنه.
- برای تقویت عضله‌سازی و بازسازی بافت‌ها مناسبه.
- خطر پوکی استخوان رو به ویژه در سالمندان و خانم‌ها کاهش می‌ده.
- خصوصا انواع کم‌نمک و تازه‌ش به تنظیم فشار خون کمک می‌کنه.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کشک خانگی بدون آرد ذرت
در مجموع موقع خرید کشک به چه نکاتی دقت کنیم؟
- حتما به تازه بودن کشک دقت کنید و بوی طبیعی و ترش ملایمش رو حس کنید؛ بوی خیلی تند یا کهنگی نشونه نامرغوب بودن کشکه.
- رنگ کشک باید یکنواخت و طبیعی باشه و هیچ لکه یا کپکی روی کشک دیده نشه.
- بافت کشک خشک باید سفت و محکم باشه؛ کشک مایع یا لور هم باید نرم و کرمی و یکنواخت باشه.
- میزان نمک کشک رو بررسی کنید؛ کشک خیلی شور طعم غذا رو خراب می‌کنه. کشک خشک و تنقلاتی هم نباید زیادی شور باشه وگرنه سلامت بدن‌تون رو به خطر می‌ندازه.
- اگر دنبال طعم سنتی و غنی هستید، کشک بز یا گوسفند انتخاب کنید و برای طعم ملایم‌تر، کشک گاوی مناسبه.
- تاریخ تولید و انقضای محصول رو حتما چک کنید و از خرید کشک تاریخ گذشته یا نزدیک به انقضا خودداری کنید.
- نوع بسته‌بندی کشک مهمه؛ کشک مایع و طعم‌دار باید در شیشه یا بسته‌بندی پلمب‌دار باشه؛ کشک خشک و تنقلاتی هم باید در بسته‌بندی محکم و خشک نگهداری شده باشه.
- مخصوصا کشک محلی و سنتی رو از فروشنده یا فروشگاه مطمئن و معتبر خریداری کنید تا حتما تازه و بهداشتی باشه.
- کشک مایع و لور رو بعد از خرید فورا توی یخچال بذارید و زود مصرف کنید تا خراب نشه.
- کشک خشک رو قبل از مصرف در مقدار کمی آب ولرم بخیسونید تا نرم و قابل استفاده بشه.
- اگر قصد دارید کشک طعم‌دار بخرید، ترکیباتش رو چک کنید و از خرید محصولاتی که افزودنی زیاد یا نگهدارنده مصنوعی دارند، خودداری کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کشک لیمو بدون گلوتن
سوالات متداول در راهنمای خرید کشک
کشک خشک بهتره یا کشک مایع؟
بستگی به مصرف‌تون داره؛ کشک خشک موندگاری بیشتری داره و برای آش و غذاهای سنتی عالیه. کشک مایع راحت‌تر و سریع‌تر آماده مصرف می‌شه و بیشتر برای تزئین غذاها یا درست کردن غذاهای فوری مناسبه.
کشک محلی مطمئن‌تره یا صنعتی؟
کشک محلی طعم اصیل‌تری داره؛ اما چون معمولا پاستوریزه نیست، باید از فروشنده مطمئن بخرید. کشک صنعتی بهداشتی‌تره و موندگاری بالاتری داره و برای مصرف روزمره انتخاب امن‌تریه.
کشک چقدر نمک داره؟
انواع کشک مخصوصا نوع خشک یا تنقلاتی به طور طبیعی شور و پرنمک هستن. بهتره قبل از خرید کشک اطلاعات درج شده روی بسته‌بندی رو چک کنید تا از میزان نمک مطمئن بشید. موقع خرید کشک محلی هم بهتره مقدار کمی از محصول رو بچشید.
چطوری کشک رو نگهداری کنیم؟
کشک مایع و لور رو حتما بعد از خرید داخل یخچال بذارید و سریع مصرف کنید. کشک خشک موندگاری بیشتری داره ولی باید در مکان خشک و خنک نگهداری بشه.
کشک برای همه خوبه یا محدودیت داره؟
کشک منبع سرشار پروتئین و کلسیمه؛ ولی چون نمک بالایی داره، افراد با فشار خون بالا یا مشکلات کلیوی باید کمتر مصرفش کنن. مصرف معتدل کشک برای بچه‌ها و سالمندان هم عالیه.
از کجا بفهمیم کشک باکیفیته؟
رنگ یکنواخت، بوی طبیعی، طعم ملایم و بسته‌بندی سالم مهم‌ترین نشونه‌های کشک باکیفیته. وجود هر نوع بوی بد، لکه یا کپک به معنای نامرغوب بودن کشکه.
لور یه جور کشکه؟
نه، لور خودش کشک نیست؛ ولی پایه درست کردن کشکه. لور تازه به عنوان میان‌وعده یا صبحانه خورده می‌شه و بعد هم می‌تونن ازش کشک خشک یا مایع درست کنن.
چرا کشک قهوه ای میشود؟
معمولا به خاطر اکسید شدن یا موندن طولانی در معرض هوا و نور، کشک می‌تونه قهوه‌ای بشه. گاهی هم حرارت زیاد در فرآیند تولید یا نگهداری در مکان خیلی گرم باعث تغییر رنگ و تیره شدنش می‌شه.
اگر کشک را بجوشانیم چه میشود؟
اگه کشک رو بجوشونید، هم میکروب‌ها و آلودگی‌هاش از بین می‌رن و سالم‌تر می‌شه، هم غلظتش بیشتر می‌شه. فقط باید مراقب باشید زیاد نجوشه چون طعم و رنگش تغییر می‌کنه و ممکنه ته بگیره.
طرز جوشاندن کشک برای آش رشته چطوریه؟
برای جوشوندن کشک آش رشته، کشک رو با کمی آب رقیق کنید و روی حرارت ملایم بذارید تا یکی دو قل بزنه. این کار باعث می‌شه هم بهداشتی‌تر بشه و هم موقع اضافه کردن به آش بریده نشه.
بهترین کشک خشک چه ویژگی‌هایی داره؟
بهترین کشک خشک باید رنگ یکنواخت و طبیعی، عطر شیرین و ملایم لبنی، بافت محکم بدون ترک و لکه داشته باشه. وقتی کشک خشک رو مزه می‌کنید، شوریش باید متعادل باشه و هیچ طعم تلخ یا ماندگی نداشته باشه.