کوفته آلو یکی از غذاهای سنتی ایرانی مناسب برای وعده ناهار یا وعده شام هستش که ترکیب گوشت چرخ کرده، برنج نیم‌پز، لپه پخته، تخم مرغ و ادویه، مایه اصلیش رو تشکیل می‌ده. وسط هر کوفته یک آلو میذارن که موقع پخت داخل سس گوجه و پیاز، طعم ملس و خاصی بهش بده. این کوفته خوشمزه رو معمولا با حرارت ملایم می‌پزن تا کوفته‌ها وا نره و آرام‌آرام مزه‌دار بشه. کوفته آلو رو میشه هم با نون تازه سرو کرد، هم با برنج، و به خاطر ظاهر و طعمش برای مهمونی‌ها هم انتخاب مناسبیه. طرز تهیه کوفته آلو رو در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش با هم یاد می‌گیریم.
طرز تهیه کوفته آلو در یک نگاه
در طرز تهیه کوفته آلو، اول لپه و برنج رو چند ساعت خیس کنید و گوشت رو هم آماده کنید. برنج رو تا نیم‌پز بجوشونید و آبکش کنید، لپه رو هم با کمی زردچوبه بپزید تا نرم بشه. یک پیاز رو رنده و آبش رو بگیرید و با برنج، لپه، گوشت، تخم مرغ و ادویه خوب ورز بدید تا مایه چسبنده بشه. کمی از مایه رو بردارید، وسطش آلو بذارید و گرد کنید.
برای سس، پیاز نگینی رو تفت بدید، رب رو اضافه کنید، آب جوش و ادویه‌ها بریزید و وقتی جوشید، کوفته‌ها رو یکی‌یکی داخلش بذارید. با حرارت ملایم حدود یک ساعت بپزید تا جا بیفته و سس غلیظ بشه، بعد با کمی از سس سرو کنید.
برای اینکه مقدار مواد اولیه و جزئیات طرز تهیه کوفته آلو رو بدونید، ادامه این مطلب رو بخونید.
مواد لازم برای تهیه کوفته آلو
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| گوشت چرخ کرده (ترجیحا مخلوط) | نیم کیلوگرم |
| برنج (ترجیحا نیم دانه) | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| لپه | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| پیاز (یکی برای مایه کوفته یکی برای پیاز داغ سس) | ۲ عدد متوسط |
| تخم مرغ | ۱ عدد |
| آلو بخارا | ۸ عدد |
| رب گوجه | ۲ قاشق غذاخوری |
| زردچوبه، نمک و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| روغن سرخ کردنی | به مقدار کافی |
| آب جوش | حدود ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| نان، ماست و سبزی خوردن | برای سرو کوفته آلو |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: حدود ۳۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه کوفته آلو: حدود ۹۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه کوفته با آلو
کوفت آلو درست مثل کوفته تبریزی با سبزی تازه یا کوفته تبریزی با سبزی خشک یه غذای سنتی خوشمزه‌ست که ترکیب گوشت، برنج، لپه و آلو بخارا باعث میشه مزه‌ش ترش و شیرین و خاص باشه. اگه همه مراحل رو با حوصله پیش ببرین، کوفته‌هات وا نمی‌ره و همه یکدست درمیاد.
مرحله اول: مواد اولیه را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه کوفته آلو، لپه رو خوب بشویید و حداقل دو تا سه ساعت در آب ولرم بخیسونید تا نفخش گرفته بشه و راحت‌تر بپزه. برنج رو با کمی نمک توی کاسه آب بخیسونید تا موقع پخت دونه‌ها قد بکشه.
گوشت چرخ کرده اگه یخ‌زده باشه از فریزر دربیارید تا آرام یخش باز بشه. آلو بخاراها رو هم با آب ولرم بشویید و توی ظرف جداگانه بخیسونید تا نرم و لطیف بشن.
شما می‌تونید برنج، لپه، گوشت چرخ کرده و آلو رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله دوم: برنج را بپزید
آب خیسانده‌ی برنج رو دور بریزید تا بوی کهنگی یا نشاسته اضافی نده. قابلمه‌ای با آب تازه روی حرارت بذارید تا جوش بیاد، بعد برنج رو اضافه کنید. حدود ۵ تا ۷ دقیقه بجوشونید تا فقط کمی مغز دونه‌ها خام باشه. برنج باید نیم‌پز باشه، یعنی اطرافش نرم بشه اما وسط دانه برنج سفت باقی بمونه.
در این حالت برنج را سریع آبکش کنید و اجازه بدید بخار اضافه خارج بشه تا هنگام ورز دادن، مایه کوفته خمیر نشه.
مرحله سوم: لپه را بپزید
آبی که لپه را در آن خیساندید، دور بریزین. لپه‌های خیس‌خورده رو با آب تازه و نصف قاشق چای‌خوری زردچوبه توی قابلمه بریزید. با حرارت ملایم بپزید تا جایی که نرم بشه ولی شکلش رو از دست نده. بعد آبکش کنید تا توی مایه کوفته آب اضافی ایجاد نکنه.
مرحله چهارم: پیاز را رنده کنید
در این مرحله از طرز تهیه کوفته آلو، دو تا پیاز رو پوست بگیرید و بشورید. یکی‌شون رو رنده ریز بزنید و آب اضافی‌ش رو با فشار دست کامل بگیرید تا باعث شل شدن مایه نشه. پیاز دوم رو نگینی ریز خرد کنید و برای آماده‌کردن سس کنار بذارید.
مرحله پنجم: مایه کوفته را ورز بدهید
توی یک کاسه بزرگ، گوشت چرخ کرده، برنج نیم‌پز، لپه پخته، پیاز رنده شده، تخم مرغ، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه رو با هم مخلوط کنید. با دست تمیز حدود ۱۰ دقیقه کامل ورز بدید تا بافتی چسبناک و یکدست پیدا کنه و مایه کوفته فرم بگیره. برای اینکه مایه کوفته آلو منسجم بشه و موقع پخت وا نره، مرحله ورز دادن رو جدی بگیرین.
شما می‌تونید تخم مرغ، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله ششم: آلو را وسط کوفته بگذارید
به اندازه یک مشت از مایه کوفته آلو بردارید، کف دست پهن کنید، وسطش رو کمی گود کنید و یک یا دو آلو بخارا بذارید. بعد مایه کوفته رو با دقت ببندید و بچرخونید تا کاملاً گرد و بدون درز بشه. یادتون باشه حتی یه ترک کوچک می‌تونه باعث وا رفتن کوفته بشه.
مرحله هفتم: پیاز داغ آماده کنید
توی قابلمه گود، کمی روغن بریزید و روی حرارت بذارید. در طرز تهیه کوفته با آلو، پیاز داغ خوشمزه (طرز تهیه پیاز داغ مجلسی) نقش مهمی داره. پیاز نگینی رو داخل روغن داغ بریزید. کمی زردچوبه اضافه کنید تا رنگ پیاز داغ بهتر بشه. پیاز رو تفت بدید تا جایی که سبک و طلایی بشه.
شما می‌تونید روغن سرخ کردنی و پیاز داغ آماده رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله هشتم: سس را آماده کنید و کوفته‌ها را داخلش بچینید
رب گوجه فرنگی رو به قابلمه اضافه کنید. دو تا سه دقیقه در روغن تفت بدید تا خامی رب گرفته بشه. بعد با پیاز داغ مخلوطش کنید. سه لیوان آب جوش، نمک، فلفل و کمی زردچوبه بریزید. وقتی سس شروع به جوشیدن کرد، حرارت رو کم کنید و کوفته‌ها رو یکی‌یکی با کفگیر پهن یا ملاقه داخل سس بذارید؛ این کار رو آروم انجام بدید تا کوفته‌ها ترک نخورن.
مرحله نهم: کوفته‌ها را روی حرارت ملایم بپزید
درب قابلمه رو نیمه‌باز بذارید تا بخشی از بخار خارج بشه و سس جا بیفته. حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت زمان بدید تا کوفته‌ها کاملاً بپزن. وسط پخت، با قاشق کمی از سس رو آروم روی کوفته‌ها بریزید تا طعمشون یکدست‌تر بشه. هیچ‌وقت کوفته‌ها رو زیرورو نکنید چون احتمال وا رفتنشون زیاده.
مرحله دهم: غلظت سس و نمک را تنظیم کنید
وقتی کوفته‌ها پختن، اجازه بدید سس کمی غلیظ‌تر بشه. غلظت مناسب یعنی نه آبکی باشه که با نون نشه برداشت، نه اونقدر غلیظ که خشک بشه. توجه داشته باشید که بعد از خاموش کردن حرارت، سس کمی دیگر هم غلیظ خواهد شد. در این مرحله مقدار نمک را نیز تنظیم کنید و اگر کم نمک است، مقداری نمک به سس آن اضافه کنید.
مرحله آخر: کوفته آلو را سرو کنید
با کفگیر پهن یا ملاقه بزرگ، کوفته‌ها رو از قابلمه بردارید و داخل ظرف گود بچینید. چند قاشق از سس غلیظ و خوش‌عطر رو روی کوفته‌ها بریزید. این غذا با نان تازه فوق‌العاده‌ست. می‌توانید از ماست یا سبزی خوردن تازه نیز در کنار کوفته آلو استفاده کنید.
شما می‌تونید انواع نان و ماست رو به صورت حضوری یا اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
روش تهیه کوفته با سس آلو
برای کوفته با سس آلو و در این روش، کوفته رو دقیقاً مطابق مراحل بالا آماده و گرد کنید، فقط آلوها رو داخلش نگذارید. وقتی کوفته‌ها حاضر شد، برای سس در قابلمه کمی روغن بریزید، پیاز نگینی رو تفت بدید تا طلایی بشه، بعد رب گوجه رو اضافه و چند دقیقه تفت بدید.
آب جوش، نمک، فلفل و کمی زردچوبه بریزید و وقتی سس به جوش افتاد، آلو بخاراهای شسته و خیسانده رو هم داخلش بریزید تا نرم و خوش‌طعم بشن. کوفته‌های آماده رو یکی‌یکی با احتیاط داخل این سس آلو بچینید و با حرارت ملایم حدود یک ساعت بپزید تا کوفته‌ها مزه آلو رو جذب کنن و سس هم غلیظ و خوشرنگ بشه.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کوفته نخودچی (شفته) اراکی
نکات مهم در طرز تهیه کوفته آلو خانگی
- خیس کردن لپه و برنج چند ساعت قبل از پخت باعث میشه نرم‌تر بشن. این کار هم پخت رو سریع‌تر می‌کنه و هم بافت کوفته رو لطیف‌تر درمیاره.
- برنج باید جوری پخته بشه که وسط دونه کمی سفت بمونه. اگه کامل نرم بشه تو مایه له میشه و بافت کوفته رو خراب می‌کنه.
- لپه رو جدا باید پخت و آبکش کرد تا بوی خامی‌ش بره. این کار باعث میشه رنگ کوفته هم تیره و کدر نشه.
- آب پیاز رنده شده رو باید گرفت تا مایه شل نشه. اگه شل بشه وسط پخت کوفته باز میشه.
- مایه کوفته آلو باید خوب و طولانی ورز داده بشه تا چسبندگیش زیاد بشه. این طوری موقع پخت ترک نمی‌خوره و وا نمی‌ره.
- تخم مرغ رو بهتره کم‌کم اضافه کرد تا غلظت مایه کوفته تحت کنترل باشه. این کار مانع شل شدن بیش از حدش میشه.
- ادویه‌ها باید از همون اول با مایه قاطی بشه تا طعمش همه جا پخش بشه. اینطوری مزه یکنواخت‌تری پیدا می‌کنه.
- در طرز تهیه کوفته آلو، وقتی آلو رو میذارن وسط کوفته باید کاملا خشک باشه. آب اضافی آلو می‌تونه مایه رو شل کنه.
- کوفته‌ها اگه هم‌اندازه باشن، پخت‌شون یکدست میشه. این کار اجازه نمی‌ده وسط بعضیا خام بمونه.
- وقتی سس جوش اومد، کوفته‌ها باید آروم گذاشته بشن توش. اینطوری شکلشون به هم نمی‌ریزه.
- بعد از گذاشتن کوفته‌ها تو سس باید چند دقیقه صبر کرد تا فرم بگیرن. این کار ساده جلوی باز شدنشون رو می‌گیره.
- سس نباید خیلی غلیظ باشه که کوفته خوب نپزه. نباید هم خیلی آبکی باشه که طعمش بی‌اثر بشه.
- درب قابلمه اگه نیمه‌باز باشه بخار اضافی خارج میشه. این کار باعث خوش‌طعم‌تر شدن سس میشه.
- وقتی کوفته در حال باز شدنه، اضافه کردن کمی آب یخ می‌تونه کمک کنه. این کار بافتش رو محکم‌تر می‌کنه.
- برای سرو، کوفته آلو باید همراه کمی سس برداشته بشه. اینطوری خشک و بی‌مزه نمیشه.
بیشتر بخوانید: چکار کنم کوفته وا نره؟
فوت و فن‌های خوشمزه شدن کوفته با آلو
چرا بعضی وقتا کوفته وسط پخت وا میره؟
- مواد اولیه خوب ورز داده نشده و به هم نچسبیده.
- پیاز بعد از رنده کردن، آبش گرفته نشده و باعث شل شدن مایه کوفته شده.
- برنج یا لپه نیم‌پز مونده و بافت کوفته آلو رو از یکنواختی در آورده.
- گوشت خیلی کم‌چرب بوده و موقع جوشیدن انسجام پیدا نکرده.
- شعله اولِ پخت زیاد بوده و فرصت سفت شدن به کوفته نداده.
چطور کوفته آلو رو طوری بپزیم که سس غلیظ و خوشرنگ بشه؟
شروع کار مهمه؛ رب رو جداگانه توی روغن تفت بدین تا رنگ باز کنه، بعد با آب‌گوشت یا آب جوش مخلوط کنین. هرچقدر این سس آرام و طولانی بجوشه، هم رنگش بهتر میشه هم غلظتش دل‌چسب‌تر.
اگه کوفته‌ها کمی خشک در بیان، چطور میشه جبران کرد؟
چند قاشق از سس رو موقع سرو روی کوفته‌ها بریزین و چند دقیقه با در بسته بذارید تا بخار سس به خوردش بره. استفاده از گوشت کمی پرچرب هم از همون اول کمک می‌کنه کوفته خشک نشه.
برای اینکه بوی گوشت در کوفته آلو محسوس نباشه، چه کار باید کرد؟
ادویه‌هایی مثل دارچین، زردچوبه، فلفل سیاه و کمی پودر گل سرخ بوی گوشت رو می‌گیرن. همچنین تفت دادن پیاز تا طلایی شدن کامل و درست کردن یک سس خوشمزه باعث میشه طعم گوشت هم بهتر حس بشه.