«توم» (Toum) یا «سس سیر لبنانی» یکی از خوشمزه‌ترین انواع سس در دنیا است که همراه انواع غذاهای فست فود، انواع کباب و استیک، شاورما و گوشت و مرغ بریان لبنانی یا حتی با انواع سوخاری، سالاد و سیب زمینی سرخ کرده سرو می‌شود. این سس را می‌توانید به عنوان پایه برای تهیه انواع دیپ نیز استفاده کنید. سس سیر در واقع، اصالت عربی – مدیترانه‌ای دارد و می‌توان آن را با رسپی‌های مختلف به صورت وگان یا با سفیده تخم مرغ درست کرد. با این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش همراه ما باشید تا طرز تهیه توم یا همان سس سیر لبنانی را به شما آموزش دهیم.
طرز تهیه توم (سس سیر لبنانی) در یک نگاه
برای تهیه سس توم لبنانی، ابتدا حبه‌های سیر را پوست بگیرید و به خوبی بشویید. سپس، حبه‌های سیر بدون پوست را از وسط نصف کرده و جوانه آن‌ها را خارج کنید تا طعم تند سیر کاهش یابد. پس از آن، سیرها را همراه با نمک در غذاساز بریزید و تا زمانی که خمیری یکنواخت حاصل شود، میکس کنید.
در ادامه، در حالی که دستگاه روشن است، روغن و آبلیموی تازه را به آرامی و به صورت متناوب اضافه کنید تا فرآیند امولسیون‌سازی به درستی انجام گیرد. پس از ترکیب کامل مواد، در صورت نیاز کمی آب سرد اضافه کنید تا غلظت سس تنظیم شود. در آخر، سس را برای مدتی دیگر هم بزنید تا بافتی یکدست، سفید و پف‌دار ایجاد شود. این سس سیر لبنانی را همراه غذاهای مختلف سرو کرده و باقی‌مانده آن را در ظرف دربسته در یخچال نگهداری کنید.
برای مطالعه مواد لازم، جزییات و مراحل طرز تهیه سس سیر توم لبنانی ادامه این مطلب را بخوانید.
مواد لازم برای تهیه سس توم لبنانی
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| سیر تازه | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| روغن مایع | ۲ الی ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| آبلیمو | ۳ الی ۴ قاشق غذاخوری |
| نمک | ۱ قاشق چای‌خوری |
| آب سرد | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
مدت زمان لازم برای آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۵ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه سس توم: حدود ۳۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه توم (سس سیر لبنانی)
طرز تهیه توم یا همان سس سیر لبنانی به صورت وگان یا با سفیده تخم مرغ برای سرو با انواع غذاها، سالادهای متنوع و انواع کباب، میگو و ماهی، فست و فودهایی مثل مرغ سوخاری و سیب زمینی سرخ کرده یا به عنوان پایه انواع دیپ قابل انجام است.
مرحله اول: حبه‌های سیر را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه توم یا همان سس سیر لبنانی، ابتدا باید حبه‌های سیر را پوست بگیرید و به خوبی بشویید. سپس، هر یک از حبه‌های سیر بدون پوست را با یک چاقوی تیز به صورت طولی برش بزنید و جوانه سیر (قسمت سبز) را از میان آن خارج کنید و دور بیندازید. با انجام این کار، طعم تند و تلخ سیر به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. به علاوه، با جدا کردن جوانه سیر، سس شما در نهایت بافت لطیف‌تری خواهد داشت.
مرحله دوم: حبه‌های سیر را میکس کنید
در این مرحله از طرز تهیه سس توم، حبه‌های سیر نصف شده و بدون جوانه را به همراه نمک در دستگاه غذاساز بریزید. سیرها را با بالاترین قدرت دستگاه برای حدود ۳۰ ثانیه الی ۱ دقیقه به خوبی میکس کنید تا مخلوطی یکنواخت و خمیری شکل ایجاد شود.
در صورت لزوم، سیرهای چسبیده به دیواره‌های غذاساز را با لیسک یا یک قاشق تمیز به مرکز ظرف هدایت کرده و غذاساز را دوباره روشن کنید تا حبه‌های سیر به صورت کاملا یکدست له شوند.
در صورت تمایل، برای خرید نمک می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله سوم: آبلیمو و روغن را اضافه کنید
در این مرحله از طرز تهیه سس سیر لبنانی، عمل امولسیون‌سازی آغاز می‌شود. بنابراین، در حالی که غذاساز روشن است، آبلیموی تازه و روغن هسته انگور، کانولا یا آفتابگردان را به آرامی و متناوب، قطره قطره یا به صورت یک نوار بسیار باریک داخل دستگاه بریزید.
توجه داشته باشید، هر بار فقط مقدار کمی روغن و سپس کمی آبلیمو اضافه کنید تا مواد به صورت کاملا یکدست با یکدیگر ترکیب شده و از هم جدا نشوند. این روند باید به تدریج و با صبر کامل انجام گیرد.
برای خرید انواع روغن مایع مانند روغن آفتابگردان و روغن کانولا و آبلیمو می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله چهارم: غلظت سس سیر را تنظیم کنید
پس از انجام مراحل بالا و مخلوط کردن همه مواد با یکدیگر، غلظت سس سیر لبنانی را بررسی کنید. اگر احساس می‌کنید این سس توم خانگی بیش از اندازه غلیظ شده، می‌توانید به اندازه یکی دو قاشق غذاخوری آب سرد به آن اضافه کنید. با انجام این کار، علاوه بر کاهش غلظت سس به سبک‌تر شدن طعم نهایی نیز کمک می‌کنید.
مرحله پنجم: از یکدست بودن سس سیر مطمئن شوید
در این مرحله از طرز تهیه سس سیر وگان، پس از افزودن آب لازم است دوباره دستگاه را روشن کنید و سس را به مدت ۳۰ ثانیه الی ۱ دقیقه دیگر حسابی هم بزنید. به این ترتیب، بافت سس سیر لبنانی شما کاملا سفید، سبک، پف‌دار و یکدست خواهد شد.
مرحله آخر: سس توم را سرو کنید
پس از انجام مراحل بالا، سس توم را به دلخواه همراه با انواع غذاها مانند انواع کباب، شاورما مرغ، استیک گوشت، استیک مرغ، ماهی سوخاری یا میگوی سوخاری، انواع غذاهای گریل شده، انواع پیتزا، انواع فلافل و انواع فست فود یا با انواع سالاد و سیب زمینی سرخ کرده سرو کنید. باقی‌مانده این سس سیر را در ظرف شیشه‌ای تمیز و دربسته بریزید و تا ۲ هفته در یخچال نگهداری کنید.
در ضمن شما می‌توانید انواع سس را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
نکات مهم در طرز تهیه توم لبنانی
- در صورت تمایل، می‌توانید یک عدد سفیده تخم مرغ را نیز همراه با حبه‌های سیر و نمک در دستگاه غذاساز بریزید و پایه سس توم را با سفیده تخم مرغ درست کنید.
- در طرز تهیه توم به عنوان سس سیر لبنانی لازم است از غذاساز یا مخلوط‌کن با قدرت بالا استفاده کنید. در غیر این صورت، فرآیند امولسیون‌سازی این سس دچار مشکل خواهد شد و سس توم لبنانی بافت یکدستی نخواهد داشت.
- در هنگام تهیه سس سیر لبنانی، حتما توجه کنید که مواد اولیه هم دما با محیط باشند. بنابراین، اگر روغن یا آبلیموی تازه یا حتی سیر را در یخچال نگهداری می‌کنید، حدود ۳۰ دقیقه قبل از تهیه این سس، مواد اولیه را در فضای آشپزخانه قرار دهید.
- برای درست کردن سس توم لبنانی حتما از سیر تازه و باکیفیت استفاده کنید.
- در هنگام تهیه این سس سیر، لازم است به اندازه کافی صبور باشید. یعنی، در حین افزودن روغن و آبلیموی تازه اصلا عجله نکنید. این دو ماده را باید به‌صورت قطره‌ای یا نواری بسیار باریک اضافه کنید. اگر این مرحله با شتاب انجام شود، امولسیون پایدار شکل نمی‌گیرد و سس حالت بریده شده پیدا می‌کند.
- رعایت نسبت میان روغن و آبلیمو در تهیه سس توم بسیار مهم است. چراکه، کمبود یکی از این مواد موجب بر هم خوردن توازن طعمی شده و بر کیفیت بافت سس تاثیر منفی خواهد داشت.
- در هنگام تهیه سس سیر لبنانی، از دستگاهی استفاده کنید که قدرت لازم برای میکس کردن پیوسته و یکنواخت را داشته باشد. وقفه‌های مکرر یا اختلال در کارکرد مخلوط‌کن، موجب گسستگی در امولسیون خواهد شد.
- در صورت غلیظ شدن سس و نیاز به رقیق‌سازی، افزودن مقدار اندکی آب سرد (ترجیحا یخ‌زده) اشکالی ندارد؛ با این حال، زیاده‌روی در این امر موجب افت طعم سس خواهد شد.
- بسته به طبع و ذائقه، می‌توانید مقدار بسیار کمی پودر فلفل سفید یا پودر دانه خردل را نیز به مواد اولیه این سس اضافه کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه سس سیر رستورانی
فوت و فن‌های خوشمزه شدن سس توم
چگونه می‌توانیم طعم سس سیر را ملایم‌تر کنیم؟
اگر دوست دارید طعم تند و تیز سس سیر اندکی متعادل‌تر شود، می‌توانید حبه‌های سیر را پیش از استفاده برای چند دقیقه در آب سرد یا شیر بخیسانید. همچنین، خارج کردن جوانه درون حبه‌های سیر نیز به لطیف‌تر شدن طعم نهایی این سس کمک می‌کند.
چه نوع روغنی برای تهیه سس توم مناسب‌تر است؟
روغن‌های گیاهی بی‌بو و سبک مانند روغن کانولا، آفتابگردان یا هسته انگور برای تهیه سس توم مناسب هستند. استفاده از روغن زیتون بکر، ممکن است موجب تلخ شدن سس و تغییر طعم نهایی آن شود.
چگونه می‌توانیم از بریده شدن سس در حین تهیه جلوگیری کنیم؟
عجله نکردن در هنگام افزودن روغن و آبلیمو، کلید اصلی جلوگیری از بریده شدن سس است. اضافه کردن این مواد باید به صورت قطره‌ای یا نوار بسیار نازک و با سرعت یکنواخت انجام شود. در صورت بروز مشکل، افزودن یک عدد سفیده تخم مرغ یا یک قاشق غذاخوری پوره سیب‌زمینی می‌تواند به احیای بافت سس کمک کند.
آیا می‌توانیم چاشنی‌های دیگری را هم به سس توم اضافه کنیم؟
در نسخه سنتی، سس توم فقط از سیر، روغن، آبلیمو، نمک و آب تشکیل می‌شود. با این حال، در برخی از رسپی‌ها، مقدار بسیار کمی فلفل سفید، پودر خردل یا حتی زست لیمو هم برای پیچیدگی طعم به این سس اضافه می‌شود.