برای خریدن حبوبات تازه، باکیفیت و زودپز باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ حبوبات از ستون‌های اصلی آشپزی ایرانی هستن و اگه به درستی انتخاب بشن و به خوبی نگهداری‌شون کنید، طعم غذاهای شما رو به مراتب بهتر می‌کنن. اما گاهی اوقات هنگام خرید یا نگهداری حبوبات ممکنه مرتکب اشتباهاتی بشید! همین موضوع می‌تونه مدت زمان لازم برای پخت غذاها رو طولانی‌تر کنه و حتی طعم خوشمزه‌ترین انواع غذا رو تغییر بده. از همه مهم‌تر اینکه انتخاب حبوبات بی‌کیفیت یا رعایت نکردن نکات مهم در روند خیسوندن یا پخت می‌تونه موجب ایجاد نفخ معده برای شما بشه و مشکلات گوناگونی رو براتون به همراه داشته باشه. با این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش همراه ما باشید تا راهنمای خرید حبوبات تازه و باکیفیت و نکات مهم در این زمینه رو با شما به اشتراک بذاریم.
چطور حبوبات مناسب انتخاب کنیم و تفاوت‌های هر نوع رو بفهمیم؟
قبل از اینکه وارد دنیای متنوع حبوبات بشید و هر نوع رو با تمام جزئیاتش بررسی کنید، لازمه بدونید خرید حبوبات فراتر از نگاه کردن به بسته‌بندی یا رنگ دانه‌هاست. موضوع اینه که هر نوع حبوبات شخصیت و ویژگی‌های خاص خودش رو داره؛ بعضی‌هاشون فوری پخته می‌شن و به درد غذاهای سه‌سوته می‌خورن؛ برخی از انواع حبوبات بافت محکمی دارن و برای خورشت‌های طولانی پخت عالی هستن. از طرف دیگه، بعضی از حبوبات طعم ملایم و برخی طعمی قوی دارن که باید با ادویه‌ها و سبزیجات هماهنگ بشن.
بنابراین، شما باید انواع حبوبات رو به خوبی بشناسید و با ویژگی‌های هر یک آشنا بشید و حتی روش تشخیص حبوبات باکیفیت رو بدونید تا بتونید از این منبع غذایی بی‌نظیر به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.
در صورت تمایل، برای خرید انواع حبوبات می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
انواع حبوبات و ویژگی‌های هر کدام
حبوبات انواع متنوعی داره و هر نوع ویژگی‌ها، بافت و کاربرد خاص خودشون رو دارن. در ادامه، شما رو با معروف‌ترین انواع حبوبات و ویژگی‌های کلیدی هر کدام آشنا می‌کنیم:
لوبیا سفید
«لوبیا سفید» یکی از پرکاربردترین حبوبات برای انواع خورش و انواع سوپ هست. این نوع لوبیا بافت نرم و لطیفی داره و بعد از پخت، تقریبا له نمی‌شه؛ مگر اینکه خیلی طولانی جوشیده باشه.
ویژگی‌ها:
- برای تهیه انواع خورش‌ها، سوپ‌ها و حتی سالادهای گرم مناسبه.
- دارای طعم ملایم و تقریبا خنثی که با هر نوع ادویه یا سبزیجات سازگاره.
نکات مهم هنگام خرید لوبیا سفید:
- دانه‌های لوبیا سفید باید یکدست و بدون لکه باشن.
- باید بوی تازگی بدن و به هیچ عنوان، بوی کهنگی یا کپک‌زدگی نداشته باشن.
- برای نگهداری طولانی‌مدت، باید داخل ظرف دربسته و دور از رطوبت نگهداری بشن.
روش آماده‌سازی لوبیا سفید:
- لوبیا سفید رو باید حداقل به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت خیس کنید تا سریع‌تر بپزه و نفخ لوبیا سفید کمتر بشه.
- آبی که لوبیا سفید داخلش خیس خورده رو دور بریزید و لوبیا سفید رو با آب تازه بپزید.
لوبیا چیتی
«لوبیا چیتی» با رنگ کرم و رگه‌های قهوه‌ای روشن، گزینه‌ای عالی برای خوراک، انواع آش، انواع آبگوشت و انواع سالاد هستش.
ویژگی‌ها:
- لوبیا چیتی سریع‌تر از لوبیا سفید پخته می‌شه.
- طعم ملایمی داره و با ادویه‌ها و سبزیجات مختلف به خوبی ترکیب می‌شه.
نکات خرید و نگهداری لوبیا چیتی:
- دانه‌های لوبیا چیتی باید یکدست، سالم و بدون شکستگی باشن.
- همه حبوبات از جمله لوبیا چیتی نباید مرطوب شده باشن؛ چون رطوبت باعث کپک‌زدگی و فساد دانه‌ها می‌شه.
روش آماده‌سازی لوبیا چیتی:
- لوبیا چیتی رو باید به مدت ۶ تا ۸ ساعت خیس کنید تا سریع‌تر بپزه و نفخ لوبیا چیتی کمتر بشه.
- موقع پخت، کمی روغن به لوبیا چیتی اضافه کنید تا دانه‌ها سالم و یکدست باقی بمونن.
لوبیا قرمز
«لوبیا قرمز» بیشتر برای غذاهای پرادویه و خوراک‌های سنتی استفاده می‌شه. این لوبیا طعم قوی و بافت محکمی داره و برای غذاهایی که نیاز به پخت طولانی دارن عالیه.
ویژگی‌ها:
- دانه‌های لوبیا قرمز حتی بعد از پخت طولانی در برابر له شدن از خودشون مقاومت نشون می‌دن.
- لوبیا قرمز برای تهیه خوراک‌های پرادویه و انواع خورش مثل خورشت قورمه‌سبزی مناسبه.
نکات خرید:
- دانه‌های لوبیا قرمز باید براق و سالم باشن.
- از خرید لوبیاهای ترک خورده یا ساییده شده خودداری کنید.
روش آماده‌سازی قورمه سبزی:
- لوبیا قرمز رو باید حداقل ۱۲ ساعت خیس کنید تا سریع‌تر بپزه و نفخ لوبیا قرمز کمتر بشه.
- آبی که لوبیا قرمز داخلش خیس خورده رو حتما دور بریزید و لوبیا قرمز رو با آب تازه بپزید.
لوبیا چشم بلبلی
«لوبیا چشم بلبلی» از محبوب‌ترین انواع لوبیاست که هم طعم خوبی داره و هم ظاهر غذا رو زیبا و متفاوت می‌کنه.
ویژگی‌ها:
- لوبیا چشم بلبلی، دانه‌های کوچک و گرد با لکه سیاه مشخص داره.
- سریع پخته می‌شه و بافت نرم و لطیفی داره.
- طعم لوبیا چشم بلبلی ملایم و کمی شیرینه؛ این نوع لوبیا برای تهیه انواع خوراک و سالاد مناسبه.
نکات خرید:
- دانه‌های لوبیا چشم بلبلی باید سالم، یکدست و بدون شکستگی باشن.
- دانه‌های لوبیا چشم بلبلی باید بوی تازگی بدن و هیچ علامت کپک‌زدگی یا رطوبت نداشته باشن.
روش آماده‌سازی:
- لوبیا چشم بلبلی رو برای ۶ تا ۸ ساعت بخیسونید و سپس، با آب تازه بپزید.
عدس
«عدس» یکی از محبوب‌ترین حبوباتی‌ست که خیلی سریع می‌پزه و در انواع سبز، قهوه‌ای و قرمز دسته‌بندی می‌شه.
ویژگی‌ها:
- عدس سبز و قهوه‌ای برای تهیه انواع خورشت و غذاهای سنتی مناسب هستن.
- عدس قرمز سریع له می‌شه و برای تهیه سوپ و پوره یه گزینه ایده‌آل به حساب میاد.
نکات خرید:
- دانه‌های عدس باید سالم و یکدست باشن و هیچ رنگ غیرطبیعی نداشته باشن.
- داشتن بوی خاکی خفیف برای عدس کاملا طبیعیه؛ اما نباید بوی کهنگی یا کپک داشته باشه.
روش آماده‌سازی:
- عدس سبز و قهوه‌ای رو می‌تونید به مدت ۲ تا ۴ ساعت خیس کنید.
- عدس قرمز معمولا نیازی به خیس کردن نداره و فوری پخته می‌شه.
دال عدس
«دال عدس» (Red Split Lentil) در واقع عدس قرمز شکسته و بدون پوسته‌ست. یعنی عدس قرمز رو خرد و پوسته‌اش رو جدا کردن تا سریع‌تر پخته بشه و به غلظت غذا کمک کنه. دال عدس برای تهیه برخی از انواع سوپ، آش و خوراک‌های سنتی عالیه.
ویژگی‌ها:
- دال عدس سریع پخته می‌شه و غلظت آش و سوپ رو بیشتر می‌کنه.
- هضم دال عدس به مراتب راحت‌تر از عدس کامله.
نکات خرید دال عدس:
- دانه‌های دال عدس باید سالم و یکدست باشن و هیچ لکه یا رنگ غیرطبیعی نداشته باشن.
- دال عدس باید بوی تازگی بده و به هیچ عنوان نباید کپک‌زده باشه.
روش آماده‌سازی:
- برای آماده‌سازی دال عدس کافیه اون رو کاملا با آب بشورید؛ نیازی به خیسوندن طولانی‌مدت نداره.
نخود
نخود یکی از پر کاربردترین انواع حبوباته که در تهیه هوموس (حمص)، آبگوشت، و انواع آش استفاده می‌شه.
ویژگی‌ها:
- نخود بافت محکم و طعم ملایمی داره.
- برای غذاهای پخت طولانی مناسبه.
نکات خرید:
- نخود تازه رنگ زرد مایل به کرم داره و ترک خورده نیست.
- نخود باید بوی تازگی بده و کپک نزده باشه.
روش آماده‌سازی نخود:
- نخود رو به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت خیس کنید و سپس، با آب تازه بپزید. برای پخت سریع‌تر، نخود رو بعد از خیسوندن بجوشونید و بعد، دوباره آبش رو عوض کنید.
لپه
«لپه» یکی از حبوبات پرطرفدار در آشپزی ایرانیه و معمولا از نخود کفتری (Pigeon pea) تهیه می‌شه. برای تهیه لپه، نخود کفتری رو در آب خیس کرده، پوستش رو جدا می‌کنن و بعد به دو نیم تقسیمش می‌کنن.
ویژگی‌ها:
- زمان پخت لپه به مراتب کمتر از نخود و عدس کامله.
- برای تهیه خورشت قیمه، آش و سوپ مناسبه.
- به غلظت غذا کمک می‌کنه و رنگش زیباست.
نکات خرید لپه:
- دانه‌های لپه باید سالم، بدون بو و بدون رنگ غیرطبیعی باشه.
- رنگ روشن و یکنواخت دانه‌های لپه نشون‌دهنده بالا بودن کیفیته.
روش آماده‌سازی لپه:
- برای آماده‌سازی لپه فقط شست‌وشوی کامل کافیه و نیازی به خیس خوردن طولانی‌مدت نداره.
ماش
«ماش» یکی از انواع حبوبات کوچیک با پوسته سبز روشنه و برای تهیه آش و برخی از سالادها استفاده می‌شه.
ویژگی‌ها:
- هضم ماش راحته و مناسب افرادیه که معده حساسی دارن.
- ماش در زمان کوتاهی پخته می‌شه و با سبزیجات و ادویه‌ها هماهنگی خوبی داره.
نکات خرید ماش:
- دانه‌های ماش باید ریز، سالم و بدون ترک باشن و در بسته‌بندی اون نباید شن و سنگ وجود داشته باشه.
روش آماده‌سازی ماش:
- ماش رو می‌تونید به مدت ۲ تا ۴ ساعت خیس کنید؛ ولی معمولا سریع می‌پزه. بعد از شست‌وشو و خیس خوردن هم ماش رو با آب تازه بپزید.
باقلا و باقلا سفید
«باقلا» و «باقلا سفید» همون دونه های خوراکی گیاهی هستن که به صورت غلاف رشد می‌کنن و در خانواده حبوبات طبقه‌بندی می‌شن.
ویژگی‌ها:
- دانه‌های باقلا و باقلا سفید باید درشت، سبز یا سفید باشن.
- باقلا طعم ملایم و کمی شیرینی داره و برای طبخ غذاهای سنتی عالیه.
نکات خرید باقلا:
- دانه‌های باقلا باید سالم، بدون ترک و یکدست و در عین حال، کاملا خشک و تازه باشن.
روش آماده‌سازی:
- دانه‌های باقلا و باقلا سفید رو حداقل به مدت ۱۲ ساعت خیس کنید و موقع پخت با آب تازه و حرارت ملایم بپزید.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید غلات و بررسی انواع آن
آماده‌سازی حبوبات قبل از پخت
- خیس کردن بیشتر حبوبات قبل از پخت لازمه تا نفخ‌شون کمتر بشه و سریع‌تر بپزن.
- چندین بار شست‌وشوی حبوبات با آب سرد برای پاک شدن خاک و ذرات اضافی ضروریه.
- ادویه و نمک رو به طور معمول باید در اواخر پخت اضافه کنید تا بافت حبوبات حفظ بشه.
- حرارت و زمان پخت رو مناسب در نظر بگیرید تا طعم و بافت حبوبات خراب نشه.
تفاوت حبوبات تازه و کهنه رو چطور بفهمیم؟
گاهی اوقات، پس از خرید حبوبات و موقع پخت متوجه می‌شید بعد از ساعت‌ها هنوز سفت و خام موندن یا طعم غذا عجیب شده. دلیل اصلیش اینه که حبوبات کهنه بوده. تشخیص تازه یا کهنه بودن حبوبات کار سختی نیست، فقط کافیه چند نکته رو بلد باشید:
- رنگ و ظاهر: حبوبات تازه رنگ شفاف و یکنواختی دارن. اگر کدر، خاکستری یا خیلی خشک و چروکیده باشن، یعنی کهنه هستن.
- سختی دانه: حبوبات تازه کمی نرم‌تر هستن و با ناخن به راحتی خط می‌افتن. اگر دانه‌ها بیش از اندازه سفت و سنگی باشن نشونه کهنگی حبوباته.
- زمان پخت: اگر قبلا حبوبات هم‌نوعش رو امتحان کردید و این بار زمان پختش دو برابر شده، مطمئن باشید که کهنه‌ست.
- بو: بوی کهنگی، رطوبت یا کپک، نشونه قطعی کهنه یا ناسالم بودن حبوباته.
- یکدستی: حبوبات تازه معمولا هم‌اندازه و هم‌رنگ هستن. اگه مخلوطی از دانه‌های رنگ‌پریده، شکسته و متفاوت دیدید، احتمالا این حبوبات کاملا قدیمی و نامرغوب هستن.
بهترین روش نگهداری حبوبات در خانه
شاید تصور کنید نگهداری حبوبات کار سختی نیست و همین که توی کابینت باشن کافیه؛ ولی حقیقت اینه که شرایط نگهداری تاثیر زیادی روی کیفیت، طعم و حتی زمان پخت حبوبات داره. اگه از حبوبات به درستی نگهداری نکنید، به تدریج بوی کهنگی می‌گیرن، دیر می‌پزن یا حتی حشره می‌زنن. برای اینکه همیشه حبوبات سالم و تازه دم دست داشته باشید، این نکات رو رعایت کنید:
ظرف مناسب انتخاب کنید
بهترین انتخاب برای نگهداری حبوبات، ظرف‌های دربسته و محکم هستن. این ظرف‌ها باید از جنس شیشه یا پلاستیک مرغوب باشن تا رطوبت درون‌شون نفوذ نکنه. کیسه نایلونی اصلا گزینه خوبی برای نگهداری حبوبات نیست.
دور از نور و رطوبت نگه‌دارید
حبوبات دشمن رطوبت و نور مستقیم هستن. کابینت خشک و خنک بهترین جاست. آشپزخونه‌های مرطوب یا کنار اجاق اصلا مناسب نیست.
حبوبات رو در فریزر قرار بدید
اگه مقدار زیادی حبوبات خریدید و می‌خواید مطمئن باشید که حشره نزنه، می‌تونید اون‌ها رو داخل فریزر بذارید. این کار تخم حشرات احتمالی رو از بین می‌بره.
روی ظرف حبوبات برچسب‌گذاری کنید
روی ظرف‌ها اسم حبوبات و تاریخ خرید رو بنویسید. این کار کمک می‌کنه بدونید کدوم قدیمی‌تره تا اول از اون استفاده کنید.
حبوبات تازه و قدیمی رو مخلوط نکنید
هیچ‌وقت حبوبات تازه خریداری شده رو با حبوبات قدیمی توی یک ظرف نریزید، چون کهنگی قدیمی‌ها کیفیت تازه‌ها رو هم پایین میاره.
حبوبات رو به صورت دوره‌ای بررسی کنید
هر چند وقت یک‌بار ظرف حبوبات رو بررسی کنید. اگه رطوبت، بوی غیرطبیعی یا علائم حشرات دیدید، اون بخش رو هر چه سریع‌تر جدا کنید یا در صورت لزوم، دور بریزید.
اشتباهات رایج هنگام خرید حبوبات و راه‌حل آن‌ها
در ادامه، برخی از رایج‌ترین اشتباهات در خرید حبوبات و راه‌حل‌های مناسب برای هر یک از اون‌ها رو با شما به اشتراک می‌ذاریم:
خرید حبوبات صرفا بر اساس قیمت پایین
گاهی اوقات، ممکنه وسوسه بشید حبوبات ارزون‌تر رو بخرید؛ اما حبوبات خیلی ارزان معمولا یا کهنه هستن، یا رطوبت گرفتن، یا ناخالصی دارن.
راه‌حل: همیشه به کیفیت دانه‌ها، رنگ، بو و تازگی دقت کنید و فقط قیمت رو معیار قرار ندید.
بی‌توجهی به بوی حبوبات
برخی از افراد حبوبات رو فقط از روی ظاهر می‌خرن. در حالی که بوی کهنگی یا کپک می‌تونه نشونه خرابی باشه.
راه‌حل: قبل از خرید، یه مشت از حبوبات رو نزدیک بینی ببرید. بوی تازه و طبیعی باید بده.
توجه نکردن به یکدست بودن دانه‌ها
وقتی دانه‌ها در اندازه و رنگ مختلف باشن، نشون‌دهنده کیفیت پایین یا مخلوط شدن حبوبات قدیمی و تازه با هم هست.
راه‌حل: دقت کنید دانه‌ها هم‌اندازه و هم‌رنگ باشن.
خرید فله‌ای حبوبات از جاهای نامطمئن
بعضی فروشنده‌ها حبوبات رو در شرایط نامناسب نگه می‌دارن. همین موضوع باعث کپک، رطوبت یا حتی حشره‌زدگی می‌شه.
راه‌حل: حبوبات رو فقط از فروشگاه‌های معتبر بخرید که محیط خشک و تمیزی دارن.
بی‌توجهی به تاریخ تولید و انقضا در بسته‌بندی‌ها
بسته‌بندی‌های کارخانه‌ای اگه تاریخ گذشته باشن، هم کیفیت پایین دارن، هم احتمال آلودگی‌شون بیشتره.
راه‌حل: همیشه تاریخ تولید و انقضا رو چک کنید و سراغ بسته‌بندی‌های بدون اطلاعات نرید.
مخلوط کردن انواع مختلف حبوبات در خرید یا نگهداری
برخی از افراد فکر می‌کنن برای صرفه‌جویی در خرید حبوبات می‌تونن چند نوع رو با هم بخرن یا توی یک ظرف بریزن. اما این کار باعث می‌شه نتونید زمان پخت رو کنترل کنید.
راه‌حل: هر نوع حبوبات رو جداگانه بخرید و به صورت مجزا در ظرف مخصوص خودش نگهداری کنید.
در مجموع موقع خرید حبوبات چه نکاتی رو در نظر بگیریم؟
- همیشه به رنگ و ظاهر حبوبات دقت کنید و سراغ دانه‌های براق، یکنواخت و بدون لک برید.
- بوی حبوبات رو بررسی کنید و مطمئن بشید بوی کهنگی، رطوبت یا کپک نمی‌دن.
- حبوبات تازه معمولا زودتر می‌پزن؛ پس اگه خیلی سفت و سنگی به نظر می‌رسن، احتمالا کهنه هستن.
- دانه‌های شکسته، کرم‌خورده یا مخلوط با سنگ‌ریزه و شن نشونه کیفیت پایین هستن.
- همیشه به یکدست بودن اندازه و رنگ دانه‌ها توجه کنید؛ چون نشونه مرغوبیت حبوباته.
- اگه حبوبات بسته‌بندی می‌خرید، حتما تاریخ تولید و انقضا رو روی بسته چک کنید.
- حبوبات فله‌ای رو فقط از فروشگاه‌های معتبر بخرید که محصولات رو در محیط خشک و تمیز نگهداری می‌کنن.
- هیچ‌وقت فقط به قیمت پایین توجه نکنید و کیفیت رو در اولویت قرار بدید.
- برای اولین خرید، ابتدا مقدار کمی بخرید و امتحان کنید تا از کیفیت و زمان پخت مطمئن بشید.
- از خرید حبوبات مرطوب یا دارای بوی غیرطبیعی حتما خودداری کنید؛ چون سریع کپک می‌زنن، حشره می‌ذارن و خراب می‌شن.
سوالات متداول در راهنمای خرید حبوبات
چرا بعضی از حبوبات دیرتر از حد انتظار می‌پزن؟
چون کهنه و خشک هستن. حبوبات هر چی بیشتر بمونن، رطوبت‌شون از دست می‌ره و زمان پخت‌شون طولانی‌تر می‌شه.
برای کم کردن نفخ حبوبات چیکار کنیم؟
بهترین کار اینه که حبوبات رو از چند ساعت قبل خیس کنید، چند بار آبش رو عوض کنید و آب حبوبات خیس خورده رو برای پخت استفاده نکنید.
حبوبات فله‌ای بهتره یا بسته‌بندی شده؟
هر کدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن. حبوبات بسته‌بندی شده معمولا مطمئن‌تر و تمیزتره؛ ولی حبوبات فله‌ای اگه از جای معتبر خریداری بشه معمولا تازه‌تره و ارزون‌تر درمیاد.
می‌تونیم حبوبات رو برای مدت طولانی نگه داریم؟
بله، اگه در ظرف دربسته و جای خشک و خنک باشن تا چند ماه هم سالم می‌مونن. برای نگهداری خیلی طولانی، بهتره حبوبات رو داخل فریزر بذارید.
از کجا بفهمیم حبوبات تازه‌ست یا کهنه؟
رنگ براق، دانه‌های هم‌اندازه، بوی طبیعی و زمان پخت کوتاه نشونه تازگیه. دانه‌های کدر و خیلی سفت معمولا کهنه هستن.
همه انواع حبوبات رو قبل از پخت باید خیس کنیم؟
نه همه‌شون. نخود و لوبیاها حتما باید خیس بخورن؛ ولی عدس و ماش معمولا بدون خیس کردن هم سریع می‌پزن.
بهترین زمان برای خرید حبوبات چه موقع است؟
اوایل فصل برداشت، چون حبوبات تازه‌تر و خوش‌پخت‌تر هستن.
دال عدس چه تفاوتی با عدس قرمز داره؟
دال عدس در واقع همون عدس قرمز شکسته و پوست‌کنده‌ست که خیلی سریع‌تر از عدس قرمز کامل می‌پزه و لعاب بیشتری به غذا می‌ده؛ در حالی که عدس قرمز کامل کمی پوست داره و بافتش محکم‌تره.