غذای مخصوص مازندران برای شب عید چیست؟ مازندرانیها به تنوع در آشپزی شهرت دارند و علاوه بر غذاهای دریایی، علاقه خاصی به درست کردن غذاهای با طعم ترش یا ملس دارند. ما در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش به طرز تهیه ۳ غذای شب عید مازندران میپردازیم. قرار نیست حتما مازندرانی باشید یا حتما این غذاها را برای مناسبتهای خاص درست کنید. در هر جای ایران که هستید و برای هر زمانی که قصد تنوع دادن به لیست غذاهایتان را دارید، میتوانید این غذاها را به عنوان شام شب سال تحویل درست کنید.
غذاهای محبوب و مخصوص شب عید در مازندران
درست است که شمالیها فهرست بلند بالایی از غذاهای دریایی دارند یا معمولا به غذاهایی با طعم ترش و ملس روی خوش نشان میدهند اما برای شام شب عید نوروز، تهیه برخی غذاهای سنتی و اصیل در این منطقه متداولتر است. جزو جدا نشدنی غذاهای شب عید در مازندران، برنج و گوشت است.
البته مازنیها برای انواع سلیقهها غذاهایی دارند که در آنها از گوشتهای مختلفی استفاده میشود. مردمان این منطقه به صورت متداول و مرسوم، ۲ یا ۳ نوع غذا را به عنوان غذای شب عید یا ناهار عید میپزند که ته چین مرغ مازندرانی، ته چین گوشت مازندرانی و سبزی پلو و ماهی از معروفترین و محبوبترین غذاهای عید نوروز در مازندران به حساب میآیند.
۱- ته چین مرغ مازندرانی
ته چین مازندرانی به عنوان غذای شب عید مازنداران، شام شب یلدا، تیرماه سیزده شو و در مناسبتهای مذهبی، به عنوان یک غذای اصیل مازندرانی طبخ میشود. این غذا را معمولا طعم ترش و ملسی دارد که میتوانید بنا به ذائقهتان مواد آن را تغییر دهید.
کالری در ۱۰۰ گرم ته چین مازندرانی: حدود ۲۵۰ کالری
زمان آماده سازی مواد: ۱ ساعت
زمان مورد نیاز برای پخت: ۲ ساعت
مواد لازم برای ته چین مازندرانی با مرغ
• برنج: ۳ لیوان دستهدار فرانسوی
• کره: ۳۰ گرم
• کشمش: ۲/۳ لیوان دستهدار فرانسوی
• زرشک: ۱/۳ لیوان دستهدار فرانسوی
• مرغ، جوجه محلی یا اردک: ۴۰۰ گرم
• زعفران دم کرده غلیظ: ۵ قاشق غذاخوری
• نمک و فلفل سیاه: به میزان لازم
• روغن مایع: به میزان لازم
مراحل طرز تهیه ته چین مازندرانی با مرغ
مرحله اول: مرغ تهچین را مزه دار کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه ته چین مازندرانی به عنوان غذای شب عید مازندران، برنج را در مقداری آب نمک بخیسانید. مرغ را به صورت تکهای برش بزنید. هم میتوانید از مرغ با استخوان و هم مرغ بدون استخوان برای درست کردن این غذا استفاده کنید.
مرغ را در یک پلاستیک زیپ کیپ بریزید و روی آن را نمک، زردچوبه، فلفل، ادویههای دلخواه و پودر سیر بریزید. میزان این ادویهها به سلیقه و طبع خودتان بستگی دارد. در(ب) پلاستیک را ببندید و سپس به مدت ۱ ساعت مرغ را در یخچال قرار دهید.
مرحله دوم: مرغ تهچین مازندرانی را بپزید
کشمش و زرشک را در مقداری آب خیس کنید. بعد از اینکه ادویهها به خورد مرغ رفتند، در یک قابلمه کمی روغن یا کره بریزید و روی حرارت قرار دهید. روغن که داغ شد، مرغهای مزهدار شده را سرخ کنید تا کمی طلایی شوند. هر دو طرف مرغها را سرخ کنید و ۱ و ۱/۲ لیوان آب جوش به مرغها اضافه کنید. وقتی آب شروع به قل زدن کرد، درب قابلمه را ببندید و حرارت را کم کنید تا مرغ کاملا بپزد.
مرحله سوم: کشمش و زرشک را تفت بدهید
کشمش و زرشک را که از قبل خیس کرده بودید، آبکش کنید و بشویید. اجازه دهید کشمشها کاملا خشک شوند و آب اضافیشان را از دست بدهند. در یک تابه جداگانه، مقداری کره بریزید و وقتی داغ شد، زرشک و کشمش را در آن تفت دهید. مراقب باشید نسوزند، همین که تفت خوردند، کافی است. شعله گاز را خاموش کنید و کشمش و زرشک تفت خورده را کنار بگذارید.
مرحله چهارم: برنج را آبکش و با زعفران مخلوط کنید
در این مرحله از طرز تهیه این غذای شب عید مازندران، برنج را بشورید. در یک قابلمه مقداری آب بجوشانید و برنج را در آن بریزید. وقتی دانههای برنج نرم و دندانگیر شدند، آن را آبکش کنید. سپس برنج را با زعفران دم کرده غلیظ مخلوط کنید.
مرحله پنجم: مواد ته چین را بین برنج بگذارید
کف قابلمهای که میخواهید ته چین مازندرانی را درست کنید، روغن یا کره بریزید. نصف برنج آبکش شده را در قابلمه بریزید. کشمش و زرشکی را که از قبل تفت داده بودید، روی برنج بریزید. مرغهای پخته شده را به برنج اضافه کنید. بقیه برنج را روی مرغها بریزید و درب قابلمه را ببندید. وقتی برنج بخار کرد، شعله گاز را روی حالت ملایم تنظیم کنید.
مرحله ششم: ته چین مازندرانی را دم کنید
برای دم کشیدن و آماده شدن برنج به حدود ۴۰ تا ۵۰ دقیقه زمان نیاز دارید. بعد از پخت ته چین مازندرانی، شعله را خاموش کنید و ۱۰ دقیقه درب قابلمه را برندارید. میتوانید کف قابلمه را در یک ظرف آب سرد هم بگذارید. سپس روی درب قابلمه یک سینی بگذارید و مواد داخل قابلمه را داخل سینی برگردانید. حالا ته چین مازندرانی را به عنوان غذای مخصوص شب عید مازندران سرو کنید.
۲- ته چین مازندرانی با گوشت و چغندر
در روش دوم طرز تهیه ته چین گوشت مازندرانی، علاوه بر گوشت از سبزیجات دیگر هم استفاده میشود. این غذا هم با آلو خشک طعم ترش میگیرد. البته میتوانید ته چین را با رب انار یا رب آلوچه هم طعمدار کنید. میزان استفاده از این رب به طبع خودتان بستگی دارد.
کالری در ۱۰۰ گرم ته چین مازندرانی با گوشت و چغندر: حدود ۲۳۲ کالری
زمان آماده سازی مواد: ۱ ساعت
زمان مورد نیاز برای پخت: ۴ ساعت
مواد لازم برای تهیه ته چین مازندرانی (با گوشت)
• برنج: ۸۰۰ گرم
• گوشت قرمز: ۴۰۰ گرم
• سیب زمینی: ۱۰۰ گرم
• چغندر: ۲۰۰ گرم
• پیاز: ۱۰۰ گرم
• آلو خشک: ۱۰۰ گرم
• نمک: ۱۰ گرم
• فلفل: ۵ گرم (یا به میزان دلخواه)
• زردچوبه: ۱۰ گرم (یا به میزان دلخواه)
• روغن: به میزان لازم
طرز تهیه ته چین مازندرانی با گوشت
مرحله اول: گوشت ته چین را مزه دار کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه ته چین گوشت مازندرانی به عنوان غذای شب عید مازندران، برنج را از قبل در آب نمک بخیسانید. آلو خشک را بخیسانید. پیاز را پوست بگیرید و به صورت نگینی خرد کنید. سیب زمینی و چغندر را هم به صورت تکه تکه خرد کنید و برش بزنید. گوشت را با زردچوبه، فلفل و ادویههای دلخواه، مزهدار کنید و به مدت ۱ ساعت در یخچال بگذارید.
مرحله دوم: برنج ته چین گوشت و چغندر را آبکش کنید
سپس در یک قابلمه مقداری آب بریزید و روی حرارت قرار دهید تا آب بجوشد.برنج را بشورید و سپس آن را به آب در حال جوش اضافه کنید. صبر کنید دانههای برنج کمی نرم و آماده آبکشی شود. سعی کنید برنج را خیلی نرم برندارید چون احتمال شفته شدن غذا بالا میرود. همینکه دانه برنج دو ترک برداشت آماده آبکشی است.
مرحله سوم: مواد را با هم مخلوط کنید
در این مرحله از طرز تهیه این غذای شب عید مازندران، کف قابلمه مقداری روغن بریزید. مقداری از برنج را در قابلمه بریزید. گوشت مزهدار و استراحت داده شده را روی برنج بگذارید. تکههای پیاز، آلوهای خشک آبکش شده، سیب زمینی و چغندر را روی گوشت بگذارید و بقیه برنج را روی مواد بریزید.
مرحله چهارم: ته چین مازندرانی را دم کنید و بپزید
در آخرین قدم، وقتی همه مواد ته چین را در قابلمه ریختید، درب ظرف را روی آن بگذارید و بعد از چند دقیقه که برنج داخل قابلمه بخار کرد، شعله گاز را روی حالت بسیار ملایم تنظیم کنید. حدود ۳ تا ۴ ساعت صبر کنید تا گوشت به طور کامل بپزد و نرم شود. سپس تهچین مازندرانی را در ظرف مناسب سرو کنید.
۳- سبزی پلو با ماهی
کالری در ۱۰۰ گرم سبزی پلو با ماهی: حدود ۳۰۰ کالری
زمان آماده سازی مواد: ۳۰ دقیقه
زمان مورد نیاز برای پخت: ۹۰ دقیقه
«سبزی پلو با ماهی» یکی از قدیمیترین غذاهای ایرانی و غذایی خوشمزه برای ناهار مهمانی یا مناسبتهایی مثل شام شب یلدا، شب سال تحویل عید نوروز و چهارشنبه سوری است. سبزی پلو را با انواع مختلف ماهی میتوانید درست کنید و البته کوکو سبزی هم معمولا در اغلب شهرهای ایران بخشی جدا نشدنی و خوشمزه این پلوی مجلسی و مخصوص مهمانی است.
برای درست کردن سبزی پلو با ماهی برای غذای شب عید مازندران فیلههای ماهی شسته شده که در آبکش آب آنها گرفته شده است را در مخلوط آرد سوخاری یا آرد معمولی نانوایی، نمک، فلفل و زردچوبه و کمی پودر زنجبیل بغلتانید.
هر دو طرف تکههای ماهی را به این مواد آغشته کنید و سپس در روغن داغ در ماهیتابه سرخ کنید. بعد از تهیه ماهی به سراغ سبزی پلو بروید. برای درست کردن سبزی پلو ابتدا سبزیها را بشورید و وقتی خشک شد ساطوری خرد کنید. برای مشاهده ادامه مراحل تهیه به مقاله طرز تهیه سبزی پلو با ماهی مراجعه کنید.
سوالات متداول
غذای اصلی شب عید مازندران چیست؟
مازندرانی در شب عید معمولا سبزی پلو با ماهی یا ته چین مازندرانی را به عنوان شام تهیه میکنند. البته میتوانید به این لیست، دیگر غذاهای سنتی مازندران را هم اضافه کنید. برخی هم به ته چین مرغ، مقداری اسفناج اضافه میکنند و تهچین مرغ و اسفناج درست میکنند.
ته چین مازندرانی با چه گوشتی تهیه میشود؟
این ته چین هم با گوشت قرمز و هم با گوشت اردک، مرغ یا جوجه تهیه میشود. همچنین برای طعمدار و خاص کردن ته چین مازندرانی، از زرشک، کشمش، چغندر، رب انار، رب آلوچه و … به دلخواه میتوانید استفاده کنید.