زغال اخته بومی مناطق جنوب غربی آسیا و جنوب اروپا است. این گیاه در آسیا، در کشور های آذربایجان، ارمنستان، ایران، فلسطین، گرجستان، سوریه، لبنان و ترکیه نیز رشد می کند. برگ های سبز زغال اخته و میوه های بیضی مایل به قرمز آن اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارند. این ویژگی ها به دلیل ترکیبات غنی پلی فنلی، آنتوسیانین ها و ایریدوئیدها در زغال اخته است. همچنین فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک در برگ ها ایجاد می شود. در این مقاله از سرویس سلامت مجله کوروش به خواص و فواید زغال اخته، مضرات احتمالی، روش های مصرف و طبع و مصلح آن می پردازیم.
طبع و مصلح زغال اخته چیست؟
زغال اخته در طب سنتی، طبع سرد و خشک دارد و مصرف زیاد آن در کسانی که مزاج سرد دارند، ممکن است باعث ایجاد استفراغ شود. بنابراین بهتر است این میوه را با عسل و گلنگبین مصرف کنید که مصلح آن است.
ارزش غذایی زغال اخته
در هر ۱۰۰ گرم زغال اخته مواد معدنی و ویتامین های زیر وجود دارد:
انرژی: ۴۶ کالری
آب: ۸۷ درصد
پروتئین: ۰/۴ گرم
کربو هیدرات: ۱۲/۲ گرم
قند: ۴ گرم
فیبر: ۴/۶ گرم
چربی کل: ۰/۱ گرم
اسید چرب اشباع: ۰/۰۱ گرم
اسید چرب تک غیر اشباع: ۰/۰۲ گرم
امگا ۳: ۰/۰۲ گرم
بیشتر بخوانید: خواص گوجه فرنگی و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن
خواص و فواید زغال اخته برای سلامتی
سلامت قلب با زغال اخته
خاصیت آنتی اکسیدانی و وجود پلی فنول در زغال اخته باعث سلامت بهبود قلب می شود. این مواد موثر باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی می شود. همچنین آنتوسیانین در این میوه، سلامت قلب در زنان را افزایش می دهد.
کاهش کلسترول بد خون با زغال اخته
با مصرف مقدار مناسبی از زغال اخته، کلسترول خوب خون فعال می شود. ترکیبات پلی فنولیک، میزان تری گلیسرید خون را تنظیم و متعادل می کند.
خواص و فواید زغال اخته در درمان اسهال
هر چند خوردن بیش از حد زغال اخته ممکن است موجب بروز استفراغ شود، اما اگر به اندازه مصرف شود، به عنوان یک داروی منقبض کننده روده عمل می کند. حتی این میوه در طب سنتی به عنوان یکی از درمان های اسهال و اسهال خونی شناخته می شود. خاصیت منقبض کنندگی این میوه باعث شده است که از آن برای درمان دردهای شکمی، تب و وبا استفاده شود.
بیشتر بخوانید: علل و علائم انواع اسهال و روش های درمان خانگی سریع
خواص و فواید زغال اخته برای کبد
خاصیت آنتی اکسیدانی آنتوسیانین، به پاکسازی کبد چرب کمک بسیاری می کند. مصرف مرتب زغال اخته به مدت ۳ تا ۴ هفته به بهبود فیبروز کبدی کمک می کند. هر چند نیاز به تحقیقات بیشتری برای اثبات آن نیاز است.
بیشتر بخوانید: بهترین و بدترین مواد غذایی برای پاکسازی کبد چرب
خواص و فواید زغال اخته برای بینایی و چشم
وجود ماده ای به نام «آنتوسیانین» در زغال اخته باعث حفاظت از چشم می شود. این ماده با خاصیت آنتی اکسیدانی، جریان خون را در مویرگ ها بهبود می بخشد. همچنین موجب سازگاری چشم با تغییرات نور می شود. علاوه بر این ها، با مصرف زغال اخته می توان اختلالات چشمی مرتبط با افزایش سن مثل آب مروارید و شب کوری را تا حد قابل توجهی کاهش داد.
خواص و فواید زغال اخته برای لاغری
خاصیت چربی سوزی زغال اخته باعث پیشگیری از انباشته شدن چربی می شود. همچنین سطح انسولین را در بدن تنظیم می کند. از سوی دیگر، این میوه به پاکسازی روده، کمک و سموم را دفع می کند.
درمان بی خوابی با زغال اخته
در زغال اخته، ماده ای به نام ملاتونین به بهبود ساعت خواب و بالا بردن کیفیت آن کمک می کند. افرادی که به هر دلیل از بی خوابی یا پایین بودن کیفیت خواب رنج می برند، می توانند با افزودن این میوه به رژیم غذایی خود، خواب بهتری را تجربه کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین راه های طبیعی افزایش ترشح هورمون ملاتونین
خواص و فواید زغال اخته در پیشگیری از سرطان
بررسی های آزمایشگاه نشان داده اند که مصرف زغال اخته می تواند به پیشگیری از سرطان ریه و کولون، سرطان پوست و سرطان پروستات کمک کند. این تاثیر به دلیل وجود خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی زغال اخته است.
خواص و فواید زغال اخته برای زنان باردار
بسیاری از خانم های باردار، در دوران بارداری خود یبوست را تجربه می کنند. زغال اخته می تواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند. البته فراموش نکنید که باید در مصرف آن اعتدال داشته باشید و در صورت لزوم با پزشک خود مشورت کنید.
خواص و فواید زغال اخته در دوران شیردهی
از آن جایی که زغال اخته سرشار از مواد معدنی، کربو هیدرات، ویتامین و مواد معدنی مفید است، خوردن آن در دوران شیردهی می تواند برای مادر سودمند باشد.
خواص و فواید زغال اخته برای پوست
زغال اخته سرشار از ویتامین ث است و بنابراین می تواند با کلاژن سازی برای پوست و خنثی کردن رادیکال های آزاد، به درخشندگی و از بین بردن چین و چروک های پوست کمک کند. خاصیت آنتی اکسیدانی موجود در این میوه، به طراوت و جوانی پوست کمک و از پیری زودرس جلوگیری می کند.
درمان عفونت روده با زغال اخته
طبق مطالعات آزمایشگاهی، عفونت روده را می توان با مصرف خود زغال اخته یا عصاره آن درمان کرد. برخی پژوهشگران بر این باورند که زغال اخته می تواند از همانند سازی ویروس و پیشرفت آن جلوگیری کند. یا برخی دیگر بر این باورند که جایگاه های گیرنده ویروس با مصرف زغال اخته تخریب می شوند. این موضوع باعث می شود فعالیت ویروس با کاهش مواجه شود و سپس از بین برود.
خواص و فواید زغال اخته برای پیشگیری از پوسیدگی دندان
با مصرف زغال اخته می توان از چسبیدن باکتری ها به دندان جلوگیری کرد. این امر موجب می شود امکان جمع شدن پلاک ها روی دندان کاهش پیدا کند. بنابراین مانع پیشگیری از پوسیدگی دندان خواهد شد. البته این در صورتی است که زغال اخته را به صورت طبیعی استفاده کنید و از بدون قند بودن آن مطمئن باشید.
بیشتر بخوانید: روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان
کاهش تب با زغال اخته
برای پایین آوردن درجه تب و کاهش اثرات آن، می توانید زغال اخته را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این میوه سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است.
مضرات احتمالی زغال اخته
برای افراد عادی خوردن به اندازه ۱/۲ لیوان از زغال اخته در روز، مشکلی را به همراه نخواهد داشت. ولی اگر در مصرف آن زیاده روی کنید، ممکن است عوارض و مضرات احتمالی آن، دامن شما را بگیرد:
نامناسب برای بیماران دارای سنگ کلیه
وجود اگزالات در زغال اخته می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. افرادی که کلیه سنگ ساز یا سنگ کلیه دارند، بهتر است در هنگام مصرف زغال اخته، با پزشک خود مشورت کنند.
بیشتر بخوانید: مواد غذایی سنگ کلیه ساز
تداخل دارویی
اگر هر یک از داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین را استفاده می کنید، در خوردن زغال اخته احتیاط کنید. تشدید خونریزی یکی از عوارض خوردن زغال اخته برای این بیماران است.
وجود اسید در زغال اخته
به خاطر وجود اسید در این میوه، ممکن است با مصرف بالای آن دچار تهوع و استفراغ شوید. در این صورت مصرف آن را متوقف یا در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.
روش ها و نحوه مصرف زغال اخته
زغال اخته را می توان به روش های مختلف بنا به سلیقه خود مصرف کنید. پیش از مصرف حتما آن ها را به خوبی بشویید.
زغال اخته به صورت تازه: زغال اخته را می توانید به صورت تازه و بعد از شستن با نمک یا بدون نمک مصرف کنید.
زغال اخته خشک: می توانید زغال اخته را خشک و بعد آن را مصرف کنید. در این صورت در کل سال می توانید از چشیدن طعم آن لذت ببرید.
زغال اخته فریزر شده: بعد از شستن زغال اخته ها، آن را آبکش کنید. اجازه دهید آب اضافی خود را از دست بدهند. سپس آن ها را در کیسه فریزری بریزید و در فریزر قرار دهید.
گرفتن آب زغال اخته: زغال اخته را به مدت ۵ دقیقه در آب سرد بخیسانید. سپس یک قابلمه را روی حرارت بگذارید. زغال اخته ها را در آن بریزید و ۳۰ دقیقه روی حرارت قرار دهید. بعد از این که حرارت خود را از دست داد، آن ها را با گوشت کوب پوره و له کنید. پوره را از صافی عبور دهید و عصاره آن را میل کنید.
تهیه دمنوش: با زغال اخته تازه یا زغال اخته خشک یا حتی فریز شده می توانید دمنوش درست کنید. به مدت ۱۰ دقیقه چند عدد زغال اخته را در یک ظرف بریزید و بجوشانید. محلول را صاف کنید و زغال اخته را با قاشق له کنید. به این عصاره مقداری عسل و دارچین اضافه کنید و در قوری بریزید. به مدت ۱۰ دقیقه آن را روی بخار کتری قرار دهید تا دم بکشد. سپس آن را میل کنید.
مربای زغال اخته: یکی از روش های محبوب برای مصرف زغال اخته، درست کردن مربا است که می توانید در همه فصول سال آن را مصرف کنید.
سس زغال اخته: برای طعم دار کردن بستنی، کیک یا تنقلات دیگر، می توان از سس زغال اخته استفاده کرد. برای تهیه سس، هسته زغال اخته ها را جداکنید و پوره آن را با آب پرتقال و کمی شکر بپزید.
سخن پایانی
زغال اخته را می توانید در انتهای فصل تابستان تهیه کنید و به روش های مختلف آن را در دیگر فصول هم استفاده کنید. اما فراموش نکنید که خواص و فواید زغال اخته تازه بیشتر است. در ضمن بهتر است از روش های خانگی برای درست کردن عصاره زغال اخته، مربا، سس و ترشی آن استفاده کنید تا از سلامت آن مطمئن باشید.
منبع: healthbenefitstimes
