مقایسه روغن زیتون با سایر روغن های پخت و پز و خوراکی

برای برخی افراد روغن زیتون به عنوان بهترین روغن برای مصارف خانگی شناخته می شود و برخی دیگر نیز ترجیح می دهند از روغن نارگیل یا کنجد استفاده کنند. اما در واقعیت سالم ترین روغن خوراکی کدام روغن است و روغن زیتون چه ویژگی هایی دارد که همیشه در لیست بهترین روغن ها قرار دارد؟ در این مقاله از سرویس سلامت مجله کوروش می توانید با مقایسه روغن زیتون با سایر روغن ها از خوراکی گرفته تا سرخ کردنی و پخت و پز آشنا شوید.

رایج ترین روغن های گیاهی مورد استفاده در آشپزی

امروزه روغن های گیاهی متنوعی در آشپزخانه مورد استفاده قرار می گیرند. از رایج ترین روغن های مورد استفاده در آشپزخانه می تواند به روغن آفتابگردان، پنبه دانه، گلرنگ، کنجد، ذرت، کلزا، سویا، نارگیل و روغن زیتون اشاره کرد. از این روغن ها برای تهیه انواع سالاد، تفت دادن، سرخ کردن و پخت و پز استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: بهترین روغن زیتون چه ویژگی هایی دارد؟

مهم ترین عوامل مؤثر بر ارزیابی روغن های خوراکی

• میزان اسیدیته روغن ها با هم متفاوت است.
• مقدار اسیدهای چرب اشباع شده و غیر اشباع روغن های خوراکی با هم متفاوت است.
• عطر و طعم روغن های مختلف با هم فرق دارد.
• استفاده از آفت کش ها و سموم در تولید گیاه موجب کاهش کیفیت روغن می شود.
• روش فرآوری روغن ها روی ارزش غذایی آن ها تأثیر می گذارد. به طوری که بهترین روغن برای مصارف خانگی معمولاً روغن فرابکر است.
• نقطه دود روغن ها با هم متفاوت است. از آن جایی که نقطه دود روغن زیتون نسبت به سایر روغن ها پایین تر است، این روغن برای سرخ کردن و پخت و پز چندان مناسب نیست.
• فواید و مواد مغذی موجود در روغن ها با هم متفاوت است

بیشتر بخوانید: ارزش غذایی روغن زیتون در هر ۱۰۰ گرم چقدر است؟

مقایسه روغن زیتون با سایر روغن ها

در مقایسه روغن زیتون با سایر روغن ها می توانید با خواص و ویژگی های انواع روغن آشنا شوید و انتخاب بهتری را تجربه کنید.

۱- نقطه دود روغن زیتون نسبت به سایر روغن ها پایین تر است

روغن زیتون نقطه دود پایین تری نسبت به سایر روغن های گیاهی مثل آفتابگردان، ذرت، کلزا و سویا دارد. نقطه دود روغن زیتون در حدود ۱۸۰ درجه سانتی گراد است اما نقطه دود سایر روغن ها در حدود ۲۰۵ درجه سانتی گراد است. نقطه دود روغن زیتون در واقع دمایی است که می توان روغن را قبل از تجزیه روغن به گلیسرول و اسیدهای چرب در آن حرارت استفاده کرد.

۲- روغن زیتون تنها روغن حاوی آنتی اکسیدان است

روغن زیتون تنها روغنی است که حاوی آنتی اکسیدان است. از مهم ترین ترکیبات روغن زیتون می توان به مواد ضد التهابی و آنتی اکسیدان های مفید همچون توکوفرول ها، کاروتنوئیدها و پلی فنول ها است. این روغن زمانی که کمتر تحت پالایش قرار بگیرد و به صورت فرابکر مصرف شود، حاوی ویتامین های مفیدی همچون E و K است. از آن جایی که روغن های نباتی تصفیه شده هستند، آنتی اکسیدان ها و ترکیبات مفید خاصی ندارند و کلیه مواد مغذی موجود در روغن از بین می رود.

۳- روغن زیتون فرابکر خالص تر از سایر روغن ها است

روغن های گیاهی بعد از استخراج معمولاً با مواد شیمیایی ترکیب می شوند و حرارت می بینند. این موضوع موجب از بین رفتن ناخالصی روغن می شود و ماندگاری روغن را افزایش می دهد. هر چه روغن فرآوری شده تر باشد، خواص کمتری دارد و مواد مغذی آن نیز کمتر است. روغن زیتون بکر با حداقل میزان فرآوری آماده می شود و خلوص بیشتری نسبت به سایر روغن ها دارد. این روغن از فشردن زیتون تهیه می شود. روغن های نباتی از ترکیب روغن هایی مثل کلزا، پنبه دانه، آفتابگردان، سویا، ذرت و گلرنگ تهیه می شوند و برای حذف ناخالصی ها روغن فرآوری می شود.

بیشتر بخوانید: روش های تشخیص روغن زیتون اصلی از تقلبی

۴- ارزش غذایی روغن زیتون با سایر روغن ها متفاوت است

قبل از هر چیز باید بدانید که هر چقدر روغن خالص تر باشد و فرآوری کمتری روی آن انجام شود، ارزش غذایی بیشتری دارد. روغن زیتون فرابکر یکی از خالص ترین روغن های موجود در بازار است. برای مقایسه روغن زیتون با سایر روغن ها باید بدانید که این روغن کمتر فرآوری می شود و از همین رو خواص بیشتری نسبت به سایر روغن ها دارد. روغن زیتون حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع زیادی است.

اسید اولئیک، اسید لینولئیک و اسید پالمیتیک از چربی های تک اشباع نشده هستند. این روغن بیشترین مقداری امگا ۳ را در مقایسه با سایر روغن ها دارد. اما روغن های نباتی بیشتر از این که امگا ۳ داشته باشند، حاوی امگا ۶ هستند.

مطالعات نشان می دهد که چربی های تک اشباع نشده دارای خواص ضد التهابی هستند و به سلامت قلب کمک می کنند. اما در مقابل مصرف بیش از حد روغن های حاوی امگا ۶ می تواند خود موجب افزایش التهاب شود و سلامت قلب را به خطر بیندازد. Ph روغن زیتون فرابکر نسبت به روغن زیتون های بی کیفیت بیشتر است. بنابراین سعی کنید از روغن زیتونی استفاده کنید که اسیدیته پایین تری دارد.

بیشتر بخوانید: علائم و دلایل حساسیت به زیتون و روغن زیتون

۵- میزان چربی اشباع شده و اشباع نشده روغن زیتون با سایر روغن ها متفاوت است

در مقایسه روغن زیتون با سایر روغن ها باید بدانید که روغن زیتون حاوی ۱۴ درصد چربی اشباع و ۷۳ درصد چربی تک اشباع نشده است و از همین رو سالم ترین روغن برای پخت و پز محسوب می شود. یک قاشق روغن زیتون حاوی ۱۲۰ کالری است. روغن های گیاهی درصد چربی اشباع شده و اشباع نشده متفاوتی دارند. اگر نگاهی به فرمول اسید چرب روغن زیتون بیندازید، متوجه می شوید که این روغن نسبت به سایر روغن ها اسید ها چرب مفید بیشتری دارد.

در این میان روغن نارگیل دارای بیشترین میزان چربی اشباع است. روغن کانولا و آفتابگردان میزان چربی اشباع شده کمی دارند و نسبت چربی اشباع نشده آن ها نیز بعد از روغن زیتون زیاد است و از همین رو انتخاب مناسبی بعد از روغن زیتون محسوب می شوند. اسیدهای چرب تک اشباع شده یا اسید اولئیک در روغن زیتون با سایر روغن ها متفاوت است.

روغن زیتون حاوی ۷۷ درصد اسید اولئیک است. روغن کانولا، ۶۲ درصد، روغن بادام زمینی ۴۹ درصد، روغن ذرت ۲۵ درصد و روغن آفتابگردان ۲۰ درصد اسید اولئیک هستند. میزان اسید اولئیک موجود در روغن زیتون نسبت به سایر روغن ها بیشتر است و هر چقدر که روغن زیتون طبیعی تر باشد، کیفیت روغن و همچنین میزان اسیدهای چرب تک اشباع نشده آن نیز بیشتر است.

روغن زیتون بهتر است یا روغن های دیگر؟

اگر به دنبال این هستید که سالم ترین روغن خوراکی در ایران چیست، باید بدانید که هر روغن برای فردی خاص و مصارفی مشخص مناسب است. روغن زیتون یکی از بهترین انواع روغن است که برتری بیشتری نسبت به سایر روغن های گیاهی دارد. مطالعه ای که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، نشان می دهد که مصرف روغن زیتون می تواند خطر ابتلا بیماری های قلبی را کاهش دهد.

بیشترین میزان چربی های روغن زیتون چربی های اشباع نشده است و از همین رو فواید فوق العاده ای برای سلامت دارد. امگا ۳ موجود در روغن زیتون بیشتر از سایر روغن ها است. این در حالی است که سایر روغن ها بیشتر حاوی امگا ۶ هستند که خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد. از همین رو بهترین روغن برای مصارف خانگی معمولاً روغن زیتون معرفی می شود.

در مطالعه دیگری که در مورد روغن زیتون انجام شد، مشخص شد که این روغن نقش مهمی بر پیشگیری از سرطان روده و سرطان پوست دارد. مصرف مرتب روغن زیتون می تواند التهاب را در بدن کاهش دهد و از بسیاری از بیماری ها جلوگیری کند. در مقایسه روغن زیتون یا روغن کنجد نیز باید بدانید که روغن کنجد نیز یک روغن مفید برای مصرف خوراکی است و مصرف آن فواید زیادی برای سلامت دارد.

بیشتر بخوانید: کالری روغن زیتون چقدر است

جمع بندی نهایی

انتخاب یک روغن مناسب می تواند به حفظ سلامت شما کمک کند و از بروز بیماری های مختلف جلوگیری نماید. نوع ترکیبات و نحوه فرآوری روغن ها با هم متفاوت است. بنابراین سعی کنید همیشه برای پخت و پز، سالاد و سرخ کردن از روغن مناسبی استفاده کنید. در این مقاله با مقایسه روغن زیتون با سایر روغن ها متوجه شدید که این روغن به دلیل وجود اسیدهای چرب غیر اشباع برای سلامت مفیدتر است و بهترین روغن برای مصارف خانگی محسوب می شود. فراموش نکنید که حتماً در زمان خرید توجه داشته باشید که روغن زیتون خالص است یا ناخالص و سعی کنید همواره از روغن های درجه یک استفاده کنید.

منابع: healthline، greatist، diffen