آیا با ویژگیهای انواع نارنگی آشنایی دارید؟ بسیاری از مردم انواع مختلف نارنگی را با هم اشتباه میگیرند که البته عجیب هم نیست. در واقع، میتوان آنها را به دلیل شباهتهای زیاد، از یک خانواده دانست. اما نارنگیها طیف وسیعی از انواع مختلف را شامل میشوند که هر یکی ویژگیهای مخصوص به خود را دارند، از ظاهر متفاوت گرفته تا عطر و طعم انواع نارنگی، تا حدودی با هم فرق میکند. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش ویژگیهای انواع نارنگی را بررسی خواهیم کرد.
موارد استفاده انواع نارنگی
نارنگیها اغلب به صورت پوست کنده و تازه، در طرز تهیه انواع سالاد، انواع دسرهای سرد و گرم، انواع کیک و چیزکیک، طرز تهیه مارمالاد نارنگی، مربای نارنگی و در تهیه انواع اسموتی و آبمیوه مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر خواص نارنگی، پوست این میوه نیز، چه به صورت تازه و چه به صورت خشک شده، به عنوان چاشنی یا ادویه برای طعم دادن به غذاها به کار میرود.
هر گونه نارنگی به طور خاص، متمایز و خوشمزه است. اگر از مرکبات لذت میبرید یا سعی میکنید مرکبات بیشتری را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید، نارنگیهای متنوعی را امتحان کنید تا از مزایای سلامتی و ویژگیهای انواع نارنگی بهره ببرید. این میوه را معمولاً میتوان تا هفت روز در یخچال، به صورت تازه نگه داشت. بنابراین اگر به طور مرتب از این میوه استفاده میکنید، از خرید مقدار زیادی از آنها، نترسید.
ویژگیهای انواع نارنگی
همان طور که گفتیم، نارنگیها در انواع مختلفی در سراسر جهان یافت میشوند و طعم و ظاهر مشابهی دارند.
نارنگی کلمانتین
«کلمانتین» (Clementines) یکی از رایجترین انواع نارنگی است. کلمانتینها امروزه بیشتر در مراکش کشت میشوند، اگرچه در اسپانیا، اروگوئه، پرو و ایالات متحده نیز به طور گسترده میتوان آنها را کاشت. کلمانتینها با ظاهری پهنتر متمایز و پوست آنها نیز به راحتی جدا میشود. کلمانتینها به عنوان یک میانوعده محبوب شناخته میشود. این نوع نارنگی اغلب بسیار شیرینتر و اسیدیتر از دیگر نارنگیها هستند و هسته ندارند.
نارنگی تنگلوس
نارنگی «تنگلوس» (Tangelos) ترکیبی بین پوملو و نارنگی است که آنها را منحصر به فرد میکند. «تانجلو» ترکیبی از اصطلاحات پوملو و نارنگی «Tangerine» است. تنگلوس ممکن است در نگاه اول یک پرتقال غول پیکر به نظر برسد، اما شما میتوانید تفاوت را تشخیص دهید. این نوع نارنگی ظاهری شبیه به یک زنگوله دارد، در حالی که پرتقالها کاملا کروی هستند. اندازه Tangelos هم از پرتقال کوچکتر است.
رویال ماندارین یا تمپل
نام دیگر «رویال ماندارین»، تمپل «Temple» است. نارنگیهای تمپل، ترکیبی از پرتقال و نارنگی هستند که ظاهرشان بیشتر شبیه پرتقال است. آنها بسیار آبدار و شیرین هستند و طعم فوقالعادهای دارند. بسیاری از مردم این نارنگیها را با پرتقال اشتباه میگیرند اما اگر طعم آنها را بچشید، متوجه میشوید که طعم آنها به نارنگی بیسیار شبیهتر است.
نارنگی مورکات
نارنگی «مورکات» (Murcott) جزو میوههای آبدار است که در دهه ۱۹۲۰ در فلوریدا و زمانی که یک کشاورز به نام «چارلز مورکات» مشغول آزمایش گونههای جدید مرکبات بود، توسعه یافتند. به همین خاطر هم نام مورکات را به آنها دادهاند. پوست این نارنگیها به آسانی جدا میشود، خوشمزه و آبدار هستند و عطر زیاد و رنگ نارنجی درخشانی دارند.
نارنگی تکه طلایی
نارنگی (Golden Nugget) یکی از انواع گونههای نارنگی هستند که به اندازه همتایان کلمنتاینی خود جذاب نیستند. این نارنگیها پوستی ناهموار و برجسته، شبیه به سنگهای کوچک بیرون آمده از زمین دارند. البته یک زیبایی درونی واقعی در زیر تمام این چین و چروکها وجود دارد.
نارنگی تکه طلایی، در واقع، یکی از سنگینترین گونههای نارنگی است که به خاطر آب زیادی که دارد، برای آبگیری مناسب و بسیار مورد توجه است. این نارنگیها معمولا برای کسانی که عادت دارند در کنار صبحانه، آبمیوه مصرف کنند، گزینهای مناسب است.
نارنگی پیکسی
این نوع نارنگی (Pixie) که برای اولین بار در دهه ۱۹۲۰ در کالیفرنیا کشت شد، نسبت به برخی از خویشاوندان خود، کمتر شیرین، روشنتر و تا حدودی آبدار است. نارنگیهای پیکسی به خاطر اندازه کوچکشان شناخته میشوند که به طور قابل توجهی فضای کمتری را نسبت به بقیه بستهها اشغال میکنند و قطر متوسط آنها فقط ۱تا ۳ اینچ است. آنها همچنین دانه یا هسته ندارند و گرفتن پوست آنها آسان است.
نارنگی ساتسوما
گونه «ساتسوما» (Satsuma) یک نوع منحصر به فرد نارنگی و بومی ژاپن است، اما به خاطر لذیذ بودن، به یک نارنگی معروف جهانی تبدیل شده است. این نارنگی نسبت به سایر ارقام نارنگی ظاهری پهنتر دارد، بدون هسته است و به راحتی تقسیم میشود. بوی آن هم بسیار تندتر و اسید بسیار کمتری نسبت به انواع نارنگی دارد.
این نوع نارنگی به خاطر طعم لذیذ و خوشمزهای که دارند، در هر چیزی از سالاد گرفته تا برای طعم دادن به انواع غذاها و فیلینگ انواع دسر استفاده میشوند. نوعی از نارنگی ساتسوما به نام «انشو»، در ایران شناخته شده است و جرو مقاومترین نارنگیها در شمال ایران شناخته میشود.
نارنگی طلایی یوسمیتی
نارنگی طلایی «یوسمیتی» (Yosemite) یکی دیگر از بومیان «گلدن استیت» است که از نظر ظاهر و طعم شبیه به والدین دیگر مرکبات نارنجی رنگ است. آنها به طور قابل توجهی بزرگتر از دیگر نارنگیها هستند و اندازهشان به ۳ تا ۴ اینچ هم میسد. علاوه بر این، طعمی منحصر به فرد و شیرین، عطر زیاد و اسید متعادل دارند. این نارنگیها بیشتر میتوان در فلوریدا، مراکش یا کالیفرنیا پیدا کرد.
نارنگی طلای تاهو
نارنگی «تاهو» (Tahoe) به اندازه شهر کوهستانی همنام آن دوستداشتنی است و اصل و ریشه آن به کالیفرنیا برمیگردد. نارنگی «طلای تاهو» دارای پوستی صاف، رنگ نارنجی تیره و گوشتی لطیف و آبدار است. آنها به خاطر طعم شیرین خود مشهور و بدون دانه هستند. به همین دلیل از این گونه نارنگی، برای آبمیوهگیری بیشتر استفاده میشود.
نارنگی دنسی
نارنگی «دانسی» (Dancy) که به عنوان «نارنگی کریسمس»، یکی از قدیمیترین و شناخته شدهترین انواع مرکبات آمریکا است. «سرهنگ فرانسیس ال. دانسی» این نهال را در سال ۱۸۶۷ پرورش داد و تصور میشد منشا آن در مراکش باشد. این میوه دارای گوشت زرشکی و خوشطعم است که پوست آن به راحتی قابل جدا شدن است. اندازه نارنگی دانسی نیز از ریز تا متوسط، متغیر است و دانهها و بافت نسبتاً آبداری دارد.
نارنگی پونکان
یکی از قدیمیترین انواع نارنگی، پونکان (Ponkan) است که با عنوان «ماندارین عسل چینی» نیز شناخته میشود. این نارنگی سایزی بزرگتر از سایر نارنگیها دارد و هستهدار است. در حدود سال ۱۸۸۰، پونکان به فلوریدا وارد شد و شیرینی و آبدار بودن این نارنگی، آن را از دیگر انواع نارنگی متمایز کرده است. پوست پونکان مثل سایر نارنگیها به راحتی جدا میشود و میتوان آن را به صورت خام یا به عنوان نوشیدنی مصرف کرد.
نارنگی انکور
نارنگی «انکور» (Encore)، قطرش به طور متوسط، به ۵ سانتیمتر میرسد. دارای پوست شل و زرد-نارنجی با نقاط قهوهای یا تیره است که به راحتی جدا میشود. این میوه سفت، آبدار، شیرین و دارای دانههای درشت است. نارنگیهای انکور به دلیل پوست لکهدار و هستههای زیادی که دارد، چندان مورد علاقه همه نیستند. ولی این نارنگی سرشار از کلسیم، پتاسیم و ویتامین A است و بهترین راه برای لذت بردن از این نوع نارنگی، خوردن آن به صورت تازه یا عصاره آن است.
نارنگی بکرایی
نارنگی «بکرایی» (Bakraei) دورگه نارنگی و لیمو شیرین است که در جیرفت، قصر شیرین، جهرم و … در ایران کشت میشود. این نارنگی در جهرم با نام «تلخو» هم شناخته میشود. معمولا بعد از ۱۵ سال از زمان کاشت این درخت، نوک شاخهها شروع به خشک شدن میکنند و مستعد پوسیدگی میشوند. این نارنگی به سرما و بیماری ویروسی «کاچکسیا» حساس است.
انواع نارنگیهای بومی ایران
نارنگی یاشار
نارنگی «یاشار» (Yashar) یک نارنگی دورگه از مینولا تانجلو (زیر شاخه نارنگی تانجلو) و شانگشا است که جزو نارنگیهای دیر رس به حساب میآید. به همین خاطر معمولا در فصولی که به ندرت میتوان نارنگی در بازار پیدا کرد، این نارنگی در دسترس است. بذر این نارنگی همچنین در مقابل سرما مقاوم است و جزو نارنگیهای آبدار به حساب میآید. در نیمههای اسفند و اردیبهشت این نوع نارنگی قابل برداشت است.
نارنگی شاهین
نارنگی «شاهین» (Shahin) دورگه هم از ترکیب نارنگی و پرتقال به وجود آمده است. ظاهر نارنگی شاهین پهن و پخ بوده و پوست آن در دمای پایین، دچار لک میشود چون حساسیت زیادی به سرما دارد. این نارنگی دیررس در شمال کشور کشت میشود و اواخر دی و اوایل بهمن میرسد. نارنگی شاهین، میوهای درشت و آبدار بوده که برای آبمیوهگیری گزینه مناسبی است.
نارنگی نوشین
نارنگی «نوشین» (Noushin) حاصل هیبرید پرتقال و نارنگی است که فردی به نام مهندس نوشین در سال ۱۳۸۸ آن را کاشت. این نارنگی در آب و هوای شمال کشور، اوایل پاییز میرسد و در سرمای انبار هم پوست آن لکهدار و سیاه نمیشود. نارنگی نوشین از لحاظ ظاهری، پهن و پخ بوده و آب آن متوسط است. پوست این میوه هم نازک است.
نارنگی ورا
نارنگی «ورا» (Vara) از انواع نارنگی جنوب ایران است که نام آن از نام یک غار در شهرستان جهرم، واقع در استان فارس گرفته شده است. شکل ظاهری این نارنگی، شبیه گلابی و گوشت آن رنگی متمایل به زرد دارد. این نارنگی بسیار آبدار بوده و پوست آن راحت جدا میشود. در مناطق جنوبی، این نارنگی در دی ماه میرسد.
نارنگی پرنا
نارنگی «پرنا» (Parna) اسم خودش را از ابتدای اسم پرتقال و نارنگی گرفته است. این نارنگی رنگ زرد لیمویی دارد و ضخامت پوست آن هم زیاد است. شکل میوه شبیه گلابی است و آب زیادی دارد. همچنین جزو نارنگیهای هستهدار است که پوست آن به راحتی جدا میشود.
فرق یافا با نارنگی چیست؟
«یافا» مثل نارنگی نوعی ماندارین است که طعم آن شیرین است و پوست آن به آسانی جدا میشود. اما از نظر اندازه، کوچکتر از نارنگی است. رنگ یافا روشنتر و پوست آن درخشانتر و نازکتر است. از لحاظ ظاهری نیز شکل بیضی داشته و یک لکه مسطح در بالا و پایین آن وجود دارد. در کل ارزش غذایی این دو میوه، بسیار به هم نزدیک و شبیه است.
سوالات متداول
نارنگی انشو چیست؟
نارنگی «انشو»، زیرشاخه نارنگی ساتسوما ژاپن است که سال ۱۳۰۹ به شمال ایران، وارد و در آنجا کشت شد. این نارنگی تا دمای منفی ۹ درجه سانتیگراد را تحمل میکند. همچنین بدون هسته، با پوست نازک است که به راحتی جدا میشود. بهترین محل کاشت این نارنگی، شرق مازنداران است. درختان نارنگی انشو از عرض رشد میکنند، تیغ ندارند و محصول زیادی از آنها میتوان برداشت کرد.
فصل نارنگی کی هست؟
فصل نارنگی معمولا از پاییز تا بهار است.
منبع: chowtray