سریال وایر یا شنود (The Wire) به نویسندگی «دیوید سیمون»، روزنامه‌نگار و خبرنگار سابق اخبار جنایی در شهر «بالتیمور» یکی از مشهورترین سریال‌ها خارجی جنایی چند دهه اخیر است. سیمون ایده ساخت سریالی جنایی درباره وقایع شهر بالتیمور را از دوست نویسنده‌اش «اِد برنز»، کارآگاه سابق دایره قتل و معلم مدرسه گرفته بود. اتفاقات سریال شنود در بالتیمور، ایالت مریلند رخ می‌دهد و در هر فصل یکی از نهادهای شهر دستمایه قرار می‌گیرد. هر چند سریال وایر در زمان پخش چندان مورد استقبال قرار نگرفت، اما به مرور مورد توجه بیشتر مخاطبان و منتقدان قرار گرفت تا جایی که هم‌اکنون از آن به عنوان یکی از برترین سریال‌های تلویزیون در تاریخ آمریکا یاد می‌شود. نقد و بررسی و خلاصه داستان سریال وایر را مجله کوروش بخوانید. با سرویس هنر و سینما همراه باشید.
مشخصات سریال وایر/ شنود (The Wire)
ژانر: درام، جنایی، دلهره‌آور
سازنده: دیوید سیمون
بازیگران: دومینیک وست، جان دومن، ادریس البا، فرانکی فایسون
محصول کشور: ایالات متحده
زبان اصلی: انگلیسی
تعداد فصل‌ها: ۵
تعداد قسمت‌ها: ۶۰
مدت زمان هر قسمت: ۴۲-۴۴ دقیقه
شبکه اصلی: اچ‌بی‌او (HBO)
زمان پخش اصلی: ۲ ژوئن ۲۰۰۲-۹ مارس ۲۰۰۸
آی‌ام‌دی‌بی (IMDb): ۹،۳
راتن تومیتوز: ۹۴٪
متاکریتیک: ۹۱٪
خلاصه داستان:
در هر فصل سریال وایر شاهد جنبه خاصی از فساد و اقدامات غیرقانونی از جمله قاچاق مواد مخدر در شهر بالتیمور هستیم.
نقد و بررسی سریال وایر
سریال‌های پلیسی اکثر اوقات پر از هیجان‌های سطحی، شخصیت‌های مقوایی، سیاست‌مدارهای محافظه‌کار و شالوده‌ای قسمت‌محور و قابل پیش‌بینی هستند، اما دیوید سیمون، روزنامه‌نگار سابق اخبار و گزارش‌های جنایی در نشریه «بالتیمور سان» چندانه علاقه‌ای به این ژانر سریال‌های پلیسی نداشت.
بنابراین اگرچه سریال شنود ممکن است شروعی همانند سایر سریال‌های جنایی داشته باشد، اما با گذشت زمان هرچه بیشتر شبیه به یکی از آن رمان‌های حجیم «چارلز دیکنز» (که از قضا او هم خبرنگار دادگاه بود) درباره فقرای شهر لندن می‌شود.
داستان اصلی سریال شنود به نظر خود دیوید سیمون این است که چطور سیاست جنگ علیه مواد مخدر در ایالات متحده کاملا ماهیت کار پلیس در شهر بالتیمور را دستخوش تغییر کرد. چنانچه سیمون می‌گوید: «جنگ مواد مخدر کار پلیس را خراب کرده و حل جرم و جنایت تبدیل به وظیفه‌ی فرعی مأموران پلیس شده است.»
در همین حال سازندگان سریال وایر توجه خود را تنها به مأموران پلیس و خلافکاران محدود نکردند، بلکه در این سریال به نحوه‌ی تأثیرات سیاسی و اقتصادی جنگ مواد مخدر بر تمام مردم بالتیمور پرداخته شده است.
هنر دیالوگ‌نویسی در سریال شنود
سریال وایر همچون سریال «کارآگاه حقیقی» استفاده بسیار خوبی از دیالوگ‌ها دارد. سیمون در مصاحبه‌ای در این خصوص به «بِلیور» گفته بود: «این امر ریشه در واقعیت دارد که به اعتقاد من باعث می‌شود تصویری منحصر به فرد و خاص از مردم به دست داده شود. ما عموما از بازیگران می‌خواستیم در ادای دیالوگ‌های خود تا جای ممکن به سناریو وفادار باشند.»
ظاهرا سیمون تلاش بسیار زیادی برای این کرده بود که نحوه به تصویر کشیدن شهر بالتیمور او تا حد ممکن واقع‌گرایانه از آب در بیاید. او در بخش دیگری از مصاحبه‌اش گفته بود: «من سال‌ها صرف جمع‌آوری اطلاعات مختلفی درباره نحوه صحبت کردن، طرز فکر و سایر خصوصیات شخصیت‌هایم کردم.
به لحاظ دیالوگ‌ها، زبان عامیانه، توصیفات، لحن و سایر موارد من نیز مانند بسیاری از نویسندگان هر روز را با این کابوس به سر می‌برم که در نقطه‌ای، شخصی آگاه‌تر از خودم جلویم بنشیند و سناریوی بهتری بنویسد که کار من در مقابل او کم‌عمق و فریبکارانه جلوه کند.»
شخصیت‌هایی که از خیابان‌های بالتیمور آمدند
بسیاری از بازیگران سریال وایر مستقیما از خیابان‌های بالتیمور آمدند و برخی از بازیگران آن نقش‌ها نیز خودشان از زندان آمده بودند. «ملوین ویلیامز» که نقش «دیکون» را در فصل‌های سوم و چهارم بازی می‌کند، در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ در بالتیمور با خرید و فروش هروئین میلیون‌ها دلار به جیب زد. اما در سال ۱۹۸۵ توسط اِد برنز، پلیسی که بعدا تصمیم گرفت معلم شود دستگیر شد. ویلیامز همچنین یکی از الهام‌های شخصیت «آون بارکزدیل» (وود هریس) بود.
«فلیسیا پیرسون» بازیگر نقش «اسنوپ» نیز پس از اینکه به جرم قتل غیرعمد و خرید و فروش مواد مخدر به زندان افتاده بود در یک باشگاه با «مایکل کی.ویلیامز» (بازیگر نقش عمر لیتل) آشنا می‌شود. کی.ویلیامز بعدها او را به نویسندگان و تهیه‌کنندگان سریال شنود معرفی می‌کند که نهایتا نقش «اسنوپ» در فصل سوم به او می‌رسد.
شخصیت «لیتل» تا حدی بر اساس فروشنده‌ای به نام «دونی اندروز» خلق شده بود که به دلیل اعتیاد شدید به یک قاتل اجیری تبدیل شده بود. او هم بعدا داوطلبانه خود را به «اد برنز» تسلیم کرد. شخصیت «بابلز» (آندره رویو) نیز بر اساس یک خبرچین واقعی خلق شده که با استفاده از حافظه بسیار قوی خود مجرمان را برای پلیس شناسایی می‌کرد.
شخصیت‌های خاکستری و تعلیق اخلاق در سریال شنود
هر چند ممکن است مرکزیت سریال وایر را اخلاقیات تشکیل دهد، اما سازندگان این مجموعه تلویزیونی موضعی کاملا خنثی در برابر شخصیت‌های منفی و مثبت اتخاذ کرده‌اند. همین نیز فضای زیادی را به کشف شخصیت‌های پیچیده سریال شنود داده است. سیمون در مصاحبه‌ای به «واشنگتن پست» گفته بود: «همه باید انسان باشند. من باید مراقب همه‌ی شخصیت‌ها می‌بودم.»
نکته دیگری که باعث می‌شود سریال وایر کاملا با مجموعه‌های جنایی دیگر متفاوت باشد نحوه‌ی به تصویر کشیدن خشونت در آن است. در حالی که وایر یک سریال جنایی است، اما در تمام پنج فصل آن تنها یک بار افسران پلیس را در حال شلیک تلفنگ می‌بینیم. به گفته سیمون: «در بیشتر موارد، ما سعی می‌کنیم خشونت را آزار دهنده و ناگهانی نگه داریم، نه اینکه سعی کنیم آن را پرزرق برق و جذاب جلوه دهیم.»
روابط و گذشته شخصیت‌ها نیز برای سازندگان سریال شنود بسیار مهم بود. «جو چاپل»، کارگردان و تهیه‌کننده اجرایی سریال وایر در مصاحبه‌ای به «کریتیوکو» گفت: «در سریالی مانند سریال ما، اگر فیلمنامه را سطحی بخوانید نظراتی یک‌جانبه خواهید داشت. اما اگر تمام تاریخچه اتفاقات تا این لحظه را بدانید، به لایه‌ای دیگر از واقعیت می‌رسید. در وایر هر قسمت بخشی از یک کلِ بزرگ‌تر است، نه اینکه قطعه‌ای مستقل باشد.»
داستانی پیچیده اما سرراست در وایر
در حالی که فلاش‌بک‌های کمی در سریال وایر می‌بینیم، اما داستان این مجموعه تلویزیونی با وجود اصطلاحات خیابانی و همینطور روابط پیچیده‌ای که بین مأموران پلیس و باندهای مواد مخدر وجود دارد هرچه بیشتر پیچیده می‌شود.
دیوید سیمون در مصاحبه‌ای در این رابطه به «مستر مدیا» گفت: «معمولا در قسمت یازده، دوازده و سیزده به تدریج شروع به فهمیدن ارتباط‌های سریال می‌کنید. در این نقطه داستان‌هایی که متفاوت به نظر می‌رسیدند به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند.» بنابراین بسیاری از بینندگان سریال وایر در تماشای دوباره سریال، فرصت لذت بیشتر از نحوه پرداخت شخصیت‌ها و روابط بین آن‌ها را دارند.
سوالات متداول
۱- خلاصه داستان سریال شنود چیست؟
سریال شنود گروهی از مأموران پلیس بالتیمور را نشان می‌دهد که به دنبال دستگیری رهبر یک باند مواد مخدر مظنون به چندین قتل هستند. با جلوتر رفتن پرونده پرده از بسیاری از جرم و جنایت‌ها و فسادهای شهر نیز برداشته می‌شود.
۲- تا چه حدی ماجراهای سریال شنود واقعیت دارد؟
مجموعه تلویزیونی وایر خط اصلی داستان خود را از واقعیت‌های جاری در شهر بالتیمور گرفته است. دیوید سیمون و دوست نویسنده‌اش «اِد برنز» از بسیاری از اتفاقات واقعی که در بالتیمور شاهد آن بوده‌اند الهام گرفتند. بسیاری از شخصیت‌های شنود نیز از افراد واقعی الهام گرفته شدند از جمله شخصیت «عمر لیتل» که خود او الهام‌بخش شخصیت «جان کافی» در رمان «مسیر سبز (۱۹۹۶)» اثر «استیون کینگ» نیز بوده است. حتی «جیمی مک‌نالتی» نیز از شخصیتی واقعی الهام گرفته شده است.
۳- آیا سریال وایر ارزش تماشا دارد؟
بله قطعا. سریال وایر داستان بسیار جذاب و به شدت واقع‌گرایانه‌ای دارد. بازیگری‌ها، کارگردانی، موسیقی متن و نویسندگی بسیار درخشان وایر باعث شده تا بسیاری از منتقدان این مجموعه تلویزیونی را یکی از برترین‌های تاریخ تلویزیون نیز بدانند.
منبع: timeslive
