نقد و بررسی سریال ژاکت زردها (Yellowjackets)

سریال ژاکت زردها (Yellowjackets) درام روان‌شناسانه‌ای محصول شبکه شوتایم و به کارگردانی «اشلی لایل» و «بارت نیکرسون» است. اتفاقات سریال ژاکت زردها به عنوان یکی از بهترین سریال‌های خارجی در دو بازه زمانی رخ می‌دهد. در ابتدا چهار دختر نوجوان را می‌بینیم که در سانحه‌ای هوایی در سال ۱۹۹۶ به طرز معجزه‌آسایی نجات می‌یابند. در بازه زمانی دوم نیز که اتفاقات آن در سال ۲۰۲۱ رخ می‌دهد، همان چهار نوجوان را در دوران میانسالی می‌بینیم. سریال Yellowjackets بلافاصله پس از پخش مورد توجه منتقدان قرار گرفت و اکثر منتقدان از داستان جذاب و پرکشش سریال به همراه بازیگری‌های پخته تمجید کردند. موفقیت سریال ژاکت زردها خیلی زود باعث شد تا شبکه‌ شوتایم رأی به تمدید این سریال برای فصل دوم بدهد. در مجله کوروش به نقد و بررسی درام جدید شبکه شوتایم پرداخته‌ایم. با سرویس هنر و سینما همراه باشید.

مشخصات سریال سریال ژاکت زردها (Yellowjackets)

ژانر: درام، روان‌شناسانه

سازندگان: اشلی لایل، بارت نیکرسون

بازیگران: ملانی لینسکی، تواینی سایپرس، اِلا پورنل، سوفی نیلیس، جاسمین ساوی براون، سوفی تاچر، سامی هانرتی، استیون کروگر، وارن کول، کریستینا ریچی، جولیت لوئیس

موسیقی: تئودور شاپیرو، کریگ ودرن، آنا وارونکر

محصول کشور: ایالات‌ متحده آمریکا

زبان اصلی: انگلیسی

تعداد فصل‌ها: ۱ (تمدید برای فصل دوم)

تعداد قسمت‌ها:  ۱۰

مدت زمان هر قسمت: ۵۶-۵۸ دقیقه

تولیدکننده: شبکه‌های شوتایم (Showtime Networks)

شبکه اصلی: شوتایم (Showtime)

آی‌ام‌دی‌بی (IMDb): ۸،۱

راتن تومیتوز: ۱۰۰٪

متاکریتیک: ۷۸٪

خلاصه داستان:

دختران یک تیم فوتبال از دبیرستان‌های ایالت نیوجرسی در سال ۱۹۹۶ برای شرکت در یک دوره مسابقات ملی به سیاتل سفر می‌کنند. اما هواپیمای گروه در حین عبور از کانادا دچار سانحه می‌شود و در منطقه متروکه‌ای سقوط می‌کند. دختران بازمانده به مدت ۱۹ ماه در آن منطقه خالی از سکنه زنده می‌مانند. بازماندگان همچنان پس از ۲۵ سال خاطرات دردناک آن دوران را فراموش نکرده‌اند.

نقد و بررسی سریال ژاکت زردها

از زمان سقوط پرواز شماره ۸۱۵ هواپیمای اقیانوسیه در سریال «گمشدگان (Lost)» در سال ۲۰۰۴، ساخت نسخه‌ تازه‌ای از این سریال تبدیل به یکی از تلاش‌های مضاعف شبکه‌های تلویزیونی شده است. معمولا اکثر سریال‌های جدید در همان نکته‌ای که باعث جذابیت «گمشدگان» شده دچار مشکل می‌شوند.

بسیاری از این سریال‌ها سعی کرده‌اند مخاطبان خود را با داستان‌های معمایی جذب کنند، اما توجه چندانی به شخصیت‌پردازی‌های خود نداشته‌اند. اخیرا سریال‌های «لابریا (La Brea) » از شبکه NBC و «هجوم (Invasion)» از اپل تی‌وی پلاس با نگاهی به همین موضوع ساخته شده‌اند. هر دوی این سریال‌ها سعی کرده‌اند مخاطبان خود را به درون داستان معماگونه‌ای خالی از شخصیت‌های قابل‌اعتنا بکشانند.

قسمت اول سریال «ژاکت زردها» نیز همچون سریال «گمشدگان» شروع می‌شود و گروهی از بازماندگان یک سانحه هوایی را در مکانی خالی از سکنه نشان می‌دهد. این سریال که توسط اشلی لایل و بارت نیکرسون ساخته شده ترکیبی پیچیده‌ و خون‌آلود از روایتی برای بقا، زندگی هولناک بازماندگان، نوستالژی‌های گذر از نوجوانی به بزرگسالی، کندوکاو در دوران میان‌سالی و معماهای تاریک و حتی داستان‌های ارواح است.

در قسمت‌های اول سریال Yellowjackets متوجه می‌شویم که این سریال درس مهمی از سریال «گمشدگان» آموخته و آن اینکه تنها به لطف پیچیدگی‌های داستانی به دنبال جذب مخاطب نیست، بلکه شخصیت‌های متمایزی را دستمایه‌ قرار داده که بینندگان به زندگی آن‌ها علاقه‌مند می‌شوند.

سریال ژاکت زردها زندگی دختران پرشوری را روایت می‌کند که به عنوان تیم فوتبال دبیرستانی که قهرمان ایالت نیوجرسی شده‌اند راهی سیاتل هستند. اما هواپیمای آنها بر فراز ناحیه‌ای متروکه از کانادا دچار سانحه می‌شود و سقوط می‌کند. به این ترتیب آن‌ها ماه‌ها در منطقه سرگردان می‌شوند. در سال ۲۰۲۱ چهار بازمانده آن سانحه را می‌بینیم که به زنانی میانسال تبدیل شده‌اند و همچنان با خاطرات دردناک آن سانحه دست‌ و پنجه نرم می‌کنند.

سریال Yellowjackets، پرکشش و معمایی

سریال ژاکت زردها اتفاقات خود را بین گذشته و حال تقسیم می‌کند و با یک قسمت اول بسیار جذاب و پویا شروع می‌شود. شخصیت‌های سریال Yellowjackets نوجوانان شورشی و گستاخی هستند که آماده‌اند ابتدا رقبای خود و سپس زندگی میانسالی خود را در هم بشکنند.

اما با اتفاقی که در سال ۱۹۹۶ رخ می‌دهد زندگی آن‌ها دو پاره می‌شود. در فلاش‌بک‌هایی که زده می‌شود بسیاری از مظاهر زندگی دختران آشوبگر دهه ۱۹۹۰ از جنبش فمنیستی «رایت گرررل» و مجله‌های «ساسی (نشریه‌ای مخصوص دختران جوان)» تا بسیاری از آلبوم‌ها و پوسترهای گروه‌های پانک راک را در اتاق‌‌خواب‌های دختران می‌بینیم.

حال که سال ۲۰۲۱ است، شخصیت‌های اصلی سریال ژاکت زردها همچنان نشانه‌هایی از آن تجارب را در خود دارند. شاونا (ملانی لینسکی) که زمانی یک رقابت‌جوی بی‌رحم و دانش‌آموزی ممتاز بود، حالا ازدواج کرده و زندگی کسالت‌باری دارد. ناتالی (جولیت لوئیس)، دختر یاغی پیرو پانک، به تازگی از بازپروری خارج شده است. میستی (کریستینا ریچی) نیز که مدیر بی‌دست‌وپای تجهیزات تیم فوتبال دبیرستان بود حالا تبدیل به یک پرستار سالمندان شده است.

در همین حال، در خط داستانی که به نظر از طرح اصلی جدا افتاده، تایسا (تاونی سایپرس) را می‌بینیم که نامزد انتخابات مجلس سنای آمریکا  شده است. او در کارزار انتخاباتی خود روی شهرتش به عنوان یکی از نجات‌یافتگان سانحه هوایی حساب ویژه‌ای باز کرده است. اما در همین حال، شایعات زیادی از آن دوران دوباره مطرح می‌شود.

در حالی که او وعده‌ می‌دهد هرچه بیشتر به پیشرفت ایالت نیوجرسی کمک کند، مخالفان او را متهم به «آدم‌خواری دلارهای مالیات‌دهندگان» می‌کنند. اتهامی که به صورت غیر مستقیم ماجرای آدم‌خواری او و سایر دختران برای زنده‌ماندن در ماه‌های پس از سانحه را مطرح می‌کند.

تلفیقی از ژانرها در سریال ژاکت زردها

اما واقعا چه اتفاقی افتاده بود؟ تمام بازماندگان به مدت ۲۵ سال به یک روایت یکدست که شامل «گرسنگی کشیدن، لاشخوری و دعا کردن تا سرانجام نجات یافتن» می‌شد پایبند بودند. اما آنچه حقیقتا اتفاق افتاده را در طی فلاش‌بک‌های کوتاه و دلهره‌آوری می‌بینیم که جسته گریخته به آنچه که اتفاق افتاده می‌پردازند: خون‌هایی در برف، لباس‌های ترسناکی که از پوست و شاخ حیوانات ساخته شدند، دخترانی که به‌طرز خشونت‌باری کشته شدند و… .

دانستن اینکه سرانجام نوجوانان چه شد، نیمی از داستان سریال Yellowjackets را پیش می‌برد. متحد شدن دوباره بازماندگان و تلاش برای محافظت از اسرار زندگی‌شان در برابر یک خبرنگار سمج و یک باج‌گیر مرموز بخش دیگری از داستان سریال ژاکت زردها را پیش می‌برد. اما در قلب سریال «ژاکت زردها» مضمون سرگرم‌کننده و تقریبا بی‌نظیری از بحران‌های دوران میانسالی‌ را شاهدیم.

پخش سریال ژاکت زردها با سریال‌های «ملکه‌ها (Queens) از شبکه ABC و «گرلزفایواوا (Girls5Eva)» از شبکه پیکاک همزمان است که هر دو به زندگی ستاره‌های موسیقی ابتدای هزاره سوم که حالا به دوران ۴۰ سالگی رسیده‌اند می‌پردازند. تمام این سریال‌ها به نسلی از زنان جاه‌طلب و پرشور تعلق دارد که با آرزوهای بسیار پای به میدان زندگی گذاشته بودند و حالا آنها را در سال‌های میانسالی می‌بینیم.

جذابیت سریال ژاکت زردها به همین پرداخت بسیار قوی شخصیت‌ها در برهه‌های مختلفی از زندگی در دوران نوجوانی و بزرگسالی است. انتخاب هوشمندانه بازیگران و نقش‌آفرینی‌های قوی بخش زیادی از این جذابیت را شامل می‌شود. بازیگران جوان‌تری مانند جاسمین ساوی براون، سامانتا هانرتی، سوفی تاچر و به خصوص سوفی نیلیس به نظر هوش و هنر همکاران بزرگسال خود را دارند.

نکته جالب دیگر اینکه خود لوئیس، لینسکی و ریچی در فیلم‌های دهه ۱۹۹۰ نقش نوجوانان سرکش و آشوبگر را بازی می‌کردند که این باعث می‌شود هر چه بیشتر برای نقش‌های خود ایده‌آل باشد.

داستان چندپهلویی از بقا و بحران‌های میان‌سالی

داستان دوران بقا که شامل فلاش‌بک‌های دیگری قبل از سانحه است بیشتر اوقات زندگی سال ۲۰۲۱ شخصیت‌های سریال را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. داستان این دوران شخصیت‌ها، خشن و گاهی واقعا دلهره‌آور و پرخون است. اما آنچه می‌بینیم ماجراهای شبیه به رمان «سالار مگس‌ها» نیست، بلکه‌ طنزی تلخ را نیز در میان روایت هولناک شاهدیم. برای «میستی»، سانحه موهبتی الهی است، چون مهارت‌های کمک‌های اولیه او باعث می‌شود که در بین دختران به محبوبیتی که همیشه دوست داشته برسد.

با این حال، داستان زمان حال همچنان برای پیدا کردن جذابیت‌هایش تقلا می‌کند. ماجرای اخاذی هم در ابتدا بسیار مبهم است و چندان مخاطب را درگیر نمی‌کند، اما به تدریج جای خود را بازی می‌کند. با وجود گذشت ۹ قسمت از فصل اول سریال Yellowjackets همچنان نمی‌دانیم با چه سریالی طرف هستیم؛ سریالی چند لایه و پیچیده‌ای که هرچند وقت در آن شاهد سر بر آوردن وقایع خونین در جنگل‌های خالی از سکنه هستیم به علاوه فلاش‌بک‌هایی که همچون جلسات احضار روح عمل می‌کنند، چون نمی‌دانیم کدام بخش آن واقعی است و کدام بخش آن تنها خیالات و اوهام شخصیت‌ها است.

هر چند به نظر نمی‌رسد سریال ژاکت زردها چندان به این جنبه‌ داستانی نیازی داشته باشد، چرا که خود زندگی و میانسالی به اندازه کافی ترسناک هستند. در نهایت، سریال Yellowjackets با انرژی که از شخصیت‌پردازی‌های قوی، فلاش‌بک‌های هولناک و بحران‌های زندگی شخصیت‌هایش گرفته به خوبی مخاطب را با خود همراه می‌کند.

نظر منتقدان درباره سریال ژاکت زردها

سریال ژاکت زردها با نظر مثبت اکثر منتقدان روبرو شد. وب‌سایت گرداوری دیدگاه‌ «راتن تومیتوز» از روی ۴۶ نقد و بررسی خود به ژاکت زردها نمره ۱۰۰ از ۱۰۰ با میانگین ۸،۱ از ۱۰ داد. در اجماع نقدهای این وب‌سایت می‌خوانیم: «سریال ژاکت زردها تلفیقی از چند ژانر است که به آرامی با هم ترکیب می‌شوند و نهایتا با سریال معمایی جذابی با نیش‌ و کنایه‌های فراوان مواجه هستیم.»

وب‌سایت «متاکریتیک» نیز از روی ۲۶ نقد خود به سریال Yellowjackets امتیاز ۷۸ از ۱۰۰ داد که نشان‌دهنده «نقدهای عمدتا مطلوب» است. «کریستن بالدوین» از «انترتینمنت ویکلی» با دادن نمره‌ی B+ به ژاکت زردها از بازیگری‌ها و داستان سریال تمجید کرد. این منتقد نوشت: «ژاکت زردها در هر قسمت خود توازن و ریتم خوبی را برقرار کرده است. بازه‌ی زمانی بقا، وحشت محض است.»

«کاندیس فردریک» از «TheWrap» از جمله منتقدانی است که چندان مجذوب سریال ژاکت زردها نشده است. این منتقد ضمن پیچید دانستن داستان سریال می‌نویسد: «ژاکت زردها به راحتی می‌تواند به همان فلاش‌بک‌ها و عناصر مهیج و رازآلود خود پایبند باشد، اما به جای آن به ژانرهای مختلف روی می‌آورد که ملال‌آور است. اما وقتی که قرار است شاهد سریالی تعلیق‌آور و مهیج باشیم تماشای آن واقعا جذاب است.»

«آلن سپین‌وال» از «رولینگ استون» به سریال Yellowjackets از پنج ستاره سه ستاره داد و آن را ترکیبی از «سالار مگس‌ها»، «آن»، «گمشدگان»، «تنها» و آثار «مگان ابوت» دانست. این منتقد در نقد خود نوشت: «بسیاری از مصالحی که بر ساخت سریال تاثیرگذاشته‌اند قبلا باهم تداخل داشتند، از این رو به خوبی با هم چفت‌وبست می‌شوند تا چیز جدید و قوی بسازند. اما برخی از این عناصر این حس را دارند که این خوراک می‌توانست با مواد اولیه کمتری هم تهیه شود.»

سوالات متداول

۱- آیا سریال ژاکت زردها ترسناک است؟

خیر، اما سریال Yellowjackets تلفیقی از ژانرهای مختلف است و برخی بخش‌های آن ممکن است برای تماشای برخی مخاطبان مناسب نباشد. صحنه‌های کشتن و سر بریدن یکی از شخصیت‌ها، آدم‌خواری و درگیری‌های خونین در دوران پس از سانحه و همچنین مصدومیت یکی از بازیکنان فوتبال (که استخوان ساق پای او از پوست بیرون می‌زند) از جمله صحنه‌های خشن سریال است.

۲- آیا سریال ژاکت زردها بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است؟

بله، این سریال تلویزیونی برداشت کاملا آزادی از ماجرای مشهور به «معجزه آند» است. پرواز شماره ۵۷۱ نیروی هوایی اروگوئه که در ۱۳ اکتبر ۱۹۷۲ با ۴۵ سرنشین عمدتا از اعضای تیم راگبی «اولد کریستینس مونته‌ویدئو» بر فراز کوه‌های آند دچار سانحه شد و در میان برف و بوران سقوط کرد. سرانجام پس از ۷۰ روز بازماندگان این پرواز پیدا شدند. ۱۶ نفر باقی‌مانده برای زنده ماندن به خوردن اجساد جان‌باختگان متوسل شده بودند.

۳- سریال تلویزیونی ژاکت زردها چند قسمت دارد؟

سریال تلویزیونی ژاکت زردها محصول شبکه تلویزیونی شوتایم در یک فصل و ۱۰ قسمت ساخته شده که تا به حال ۹ قسمت آن پخش شده است.

۴- سریال تلویزیونی ژاکت زردها فصل دوم هم دارد؟

بله. شبکه شوتایم پس از موفقیت فصل اول این سریال تلویزیونی اعلام کرد که ژاکت زردها را برای فصل دوم تمدید کرده است.

منبع: nytimes