انواع آلبالو پلو از جمله غذاهای سنتی و لذیذ ایرانی هستند که با ترکیب رنگهای اشتهابرانگیز و طعمهای متضاد، جایگاه ویژهای در مهمانیها و سفرههای ایرانی دارند. اما آنچه این قاطی پلو را از یک پلو ساده به یک تجربه طعمی منحصربهفرد تبدیل میکند، استفاده هوشمندانه از ادویههاست. ترکیب درست ادویه آلبالو پلو نهتنها نقش طعمدهنده دارند، بلکه به ایجاد تعادل میان ترشی میوه آلبالو و شیرینی شکر کمک میکنند. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش به ادویه آلبالو پلو، نسبت ادویههای آلبالو پلو، بهترین زمان اضافه کردن ادویه آلبالو پلو و هر آنچه باعث خوشمزهتر شدن این پلو مخلوط میشود، خواهیم پرداخت.
ترکیب و عناصر ادویه آلبالو پلو مجلسی
آلبالو پلو ترکیبی از طعمهای ترش، شیرین و معطر است. ترشی طبیعی آلبالو با شیرینی ملایم شکر و عطر ادویههایی مثل زعفران و دارچین، ترکیبی را خلق میکند که هم دلنشین و هم اشتهابرانگیز است. چالش اصلی در تهیه انواع آلبالو پلو، ایجاد تعادل میان این طعمهاست تا هیچ کدام غالب نباشد. مهمترین ترکیب ادویه آلبالو پلو شامل موارد زیر میشود:
دارچین
«دارچین» یکی از ادویههای معطر و پرخاصیت با طبع گرم و خشک است که از پوست داخلی درختی همیشه سبز به دست میآید. رایحهای تند، شیرین و چوبی دارد که هم در غذاهای شیرین و هم در خوراکهای گوشتی استفاده میشود.
از خواص دارچین میتوان به تقویت سیستم گوارش، کنترل قند خون، کاهش التهابات، افزایش انرژی، بهبود گردش خون و خاصیت آنتیاکسیدانی اشاره کرد. دارچین همچنین دارای ترکیب فعالی به نام «سینامآلدئید» است که خاصیت ضدباکتریایی و ضدویروسی دارد و به عنوان یک آنتیبیوتیک طبیعی شناخته میشود.
زردچوبه
«زردچوبه» یکی از پرکاربردترین ادویههای آشپزی و دارویی در دنیاست که از ریشه گیاه «Curcuma longa» به دست میآید. این ادویه طبعی گرم و خشک دارد و بهخاطر رنگ زرد درخشان و عطر خاکی و کمی تلخش، در بسیاری از غذاهای ایرانی و آسیایی استفاده میشود.
ماده فعال اصلی در زردچوبه، «کورکومین» است که خواص ضدالتهابی، آنتیاکسیدانی، ضدسرطانی و ضدباکتریایی دارد. از جمله خواص زردچوبه به بهبود عملکرد کبد، کاهش درد مفاصل، تقویت سیستم ایمنی و حتی بهبود خلقوخو کمک میکند. در طب سنتی، از آن برای پاکسازی خون، درمان زکام و تقویت معده استفاده میشده است.
برای جذب بهتر کورکومین، توصیه میشود زردچوبه را با فلفل سیاه (حاوی پیپرین) یا روغنهای گیاهی مصرف کنید، چون این ترکیبات جذب آن را در بدن چند برابر میکنند.
زردچوبه را به روشهای حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش میتوانید تهیه کنید.
زنجبیل
«زنجبیل» ادویهای تند، گرم و پرخاصیت است که از ریشه گیاه Zingiber officinale به دست میآید و طبعی گرم و خشک دارد. عطر آن تند، کمی شیرین و بسیار قوی است و در انواع غذا مثل آلبالو پلو، انواع دمنوش و طب سنتی کاربرد گستردهای دارد.
ترکیب فعال اصلی زنجبیل، «گینجرول» بوده که دارای خواص ضدالتهابی، آنتیاکسیدانی و ضدباکتریایی است که به تقویت سیستم ایمنی، بهبود هضم، کاهش حالت تهوع، تسکین دردهای عضلانی و مفصلی و حتی کنترل قند خون کمک میکند.
از خواص زنجبیل همچنین این است که در کاهش وزن، بهبود گردش خون و تسکین علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا مؤثر است. در طب سنتی، از آن برای تقویت معده، رفع نفخ و افزایش انرژی استفاده میشود. مصرف آن بهصورت تازه، پودر شده، دمنوش یا حتی روغن متداول است.
پودر زنجبیل را به روشهای حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش میتوانید تهیه کنید.
فلفل سیاه
«فلفل سیاه» یکی از پرکاربردترین ادویههای جهان است که بهخاطر طعم تند، عطر گرم و خواص داروییاش شناخته میشود. این ادویه طبعی گرم و خشک دارد و در طب سنتی برای تقویت سیستم گوارش، بهبود گردش خون و کاهش التهابات توصیه شده است. عطر فلفل سیاه تند و قوی است و به آلبالو پلو عمق و گرمای خاصی میبخشد.
ترکیب فعال اصلی فلفل سیاه، «پپرین» است که باعث افزایش جذب مواد مغذی، تحریک متابولیسم و حتی کمک به کاهش وزن میشود. همچنین خاصیت ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی آن، فلفل سیاه را به یک ادویه درمانی محبوب تبدیل کرده است.
فلفل سیاه را به روشهای حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش میتوانید تهیه کنید.
زیره سیاه
«زیره سیاه» ادویهای معطر، گرم و پرخاصیت است که از دانههای گیاه Carum carvi به دست میآید و طبعی گرم و خشک دارد. این دانههای کوچک با عطر شیرین و کمی تند، در آشپزی ایرانی بهویژه در غذاهایی مانند زیرهپلو، آلبالو پلو، انواع خورشتها و نانهای سنتی کاربرد فراوانی دارند.
از خواص مهم زیره سیاه میتوان به تقویت سیستم گوارش، کاهش نفخ، بهبود هضم، افزایش متابولیسم، کاهش قند و کلسترول خون و کمک به کاهش وزن اشاره کرد. همچنین زیره، سرشار از مواد معدنی مانند آهن، منیزیم، پتاسیم و فیبر است که به تقویت سیستم ایمنی و سلامت قلب کمک میکنند. این ادویه خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی دارد و در طب سنتی برای رفع سردی معده، تسکین دردهای قاعدگی و حتی افزایش شیر مادران شیرده توصیه میشود.
زعفران دم کرده
«زعفران» یا طلای سرخ، یکی از ارزشمندترین ادویههای دنیاست که از کلاله گل زعفران بهدست میآید و طبعی گرم و خشک دارد. عطر آن قوی، نافذ و شیرین است و طعمی تلخ و کمی تند دارد که در انواع غذا، انواع دسرها و انواع نوشیدنی استفاده میشود. ترکیبات فعال زعفران شامل کروسین، پیکروکروسین و سافرانال، عامل رنگ، طعم و عطر منحصربهفرد آن هستند و به همین خاطر خواص درمانی زعفران فراوان است.
از جمله خواص زعفران میتوان به تقویت خلقوخو، کاهش اضطراب، بهبود عملکرد مغز، سلامت قلب، تقویت بینایی، کاهش درد، بهبود گردش خون و خاصیت آنتیاکسیدانی اشاره کرد. در طب سنتی، زعفران برای افرادی با طبع سرد بسیار مفید است و مصرف متعادل آن میتواند به تعادل مزاج کمک کند.
زعفران را به روشهای حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش میتوانید تهیه کنید.
ادویه های اختیاری برای آلبالو پلو
ادویههای اختیاری برای طعم و عطر دادن بیشتر به آلبالو پلو به کار میروند ولی استفاده از آنها الزامی نیست. میزان این ادویه کاملا سلیقهای است و میتوانید بنا به ذائقه خود کمتر یا بیشتر در نظر بگیرید.
هل
«هل» یکی از معطرترین و ارزشمندترین ادویههای دنیاست که از خانواده زنجبیلیان است و بیشتر در هندوستان، گواتمالا و سریلانکا رشد میکند. این ادویه طبعی گرم و خشک دارد و به خاطر عطر نافذ، شیرین و کمی تندش، در انواع چای، دسرهای مختلف، غذاهای مجلسی و حتی عطرسازی کاربرد فراوانی دارد.
از خواص هل این است که سرشار از آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی است و در طب سنتی برای تقویت قلب، بهبود هضم، رفع بوی بد دهان، کاهش فشار خون و آرامش اعصاب توصیه میشود. ترکیبات فعال آن، مانند «سینئول و لیمونن»، به پاکسازی دستگاه گوارش و تنفس کمک میکنند و حتی در درمان سردرد، تهوع و عفونتهای دهانی مؤثر هستند.
گلاب
«گلاب» جزو عرقیات معطر و پرکاربرد است که از تقطیر گلبرگهای گل محمدی بهدست میآید و طبعی گرم و معتدل دارد. این عرق گیاهی رایحهای لطیف، شیرین و آرامبخش دارد که هم در آشپزی و هم در طب سنتی و آرایشی کاربرد فراوانی دارد.
از خواص گلاب میتوان به کاهش استرس، بهبود کیفیت خواب، تقویت سیستم گوارش، تسکین سردرد، کاهش فشار خون و بهبود سلامت پوست و چشم اشاره کرد. ترکیبات معطر آن مانند «ژرانیول و سیترونلول»، باعث اثرات آرامبخش و ضد التهابی میشوند و حتی در رایحهدرمانی نیز استفاده میشود. استفاده از گلاب در آلبالو پلو سلیقهای است.
گلاب را به روشهای حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش میتوانید تهیه کنید.
جوز هندی
«جوز هندی» ادویهای خوشعطر و کمی تند با طبع گرم و خشک است که از دانه درخت استوایی «جوز بویا» به دست میآید. این ادویه رایحهای گرم و فریبنده دارد و در انواع خوراک، شیرینیجات و حتی انواع نوشیدنی کاربرد دارد. ترکیب فعال اصلی جوز هندی، «میریستیسین» بوده و دارای اثرات آرامبخش، ضدالتهابی، ضدباکتریایی و ضداسپاسم است.
جوز هندی علاوه بر کمک به هضم غذا و کاهش نفخ، در بهبود خواب، تقویت اعصاب، افزایش میل جنسی، سلامت دهان و دندان و حتی تعدیل هورمونها نیز نقش دارد. با این حال، مصرف بیش از اندازه آن میتواند عوارضی مانند تهوع، سرگیجه و توهم ایجاد کند، بنابراین استفاده از آن در آلبالو پلو یا دیگر غذاها باید با احتیاط و در مقدار اندک باشد. استفاده از این ادویه در آلبالو پلو سلیقهای است.
میخک
«میخک» ادویهای خوشعطر و پرخاصیت است که از جوانههای خشکشده گل درخت Syzygium aromaticum به دست میآید و طبعی گرم و خشک دارد. عطر میخک تند، شیرین و کمی چوبی است و در غذاهای گوشتی، انواع دسرها، چای و حتی در داروسازی کاربرد دارد. ترکیب فعال اصلی میخک «اوژنول» است و خاصیت ضدباکتریایی، ضدالتهابی و بیحسکننده دارد. به همین دلیل در درمان دندان درد، تقویت سیستم ایمنی، بهبود هضم، کاهش قند خون و محافظت از کبد مؤثر است.
در طب سنتی، میخک برای تقویت قوای جنسی، بهبود عملکرد رحم، درمان سردی مزاج، و پاکسازی خون توصیه میشود. همچنین روغن میخک در سلامت پوست و مو، از بین بردن جوشها و افزایش رشد مو کاربرد دارد.
مواد اولیه برای تهیه ادویه ترکیبی آلبالو پلو
مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
پودر دارچین | ۴ قاشق غذاخوری |
پودر زیره سیاه | ۲ قاشق غذاخوری |
پودر تخم گشنیز | ۱ قاشق غذاخوری |
پودر هل سبز | ۱ قاشق چایخوری |
پودر میخک | نصف قاشق چایخوری |
مراحل طرز تهیه ادویه آلبالو پلو
برای تهیه ادویه مخصوص آلبالو پلو بهتر است ادویهها را به صورت تازه و طبیعی از عطاری خریداری کرده و در خانه تهیه و ترکیب کنید. زیره سیاه، چوب دارچین، هل سبز، میخک و تخم گشنیز را در تابه بریزید و روی حرارت بگذارید و تفت دهید تا عطر آن آزاد شود.
سپس ادویهها را در آسیاب برقی بریزید و پودر کنید تا کاملا یکدست شود. در ادامه ادویههای پودر شده را الک کنید و به مقدار لازم موقع دم کردن روی برنج آلبالو پلو بریزید و بقیه آن را در بطری تمیز و در بسته بریزید. بطری ادویه را در جای خشک و خنک نگهداری کنید و ظرف ۶ ماه مصرف کنید.
در صورت تمایل دارچین، زردچوبه، هل و زیره را به صورت خرید حضوری و اینترنتی میتوانید از فروشگاههای افق کوروش تهیه کنید.
زمان اضافه کردن ادویه مخصوص آلبالو پلو
در آلبالو پلو، زمان افزودن ادویهها نقش مهمی در حفظ عطر و طعم نهایی غذا دارد. بسته به نوع ادویه، برای داشتن بهترین کیفیت، زمان افزودن آنها متفاوت است.
ابتدای پخت آلبالو پلو
ادویههایی مثل دارچین، فلفل سیاه و زردچوبه بهتر است در مراحل ابتدایی پخت گوشت یا مرغ استفاده شوند. برای مثال، در طرز تهیه آلبالو پلو با گوشت قلقلی، میتوان هنگام ترکیب کردن گوشت چرخکرده با پیاز و ادویه، از دارچین و فلفل سیاه بهره برد تا طعم بهخوبی به خورد گوشت برود.
زردچوبه نیز هنگام تفت دادن گوشت یا مرغ استفاده میشود تا رنگ و مزهای دلنشین ایجاد کند. این تقسیمبندی کمک میکند تا هم طعمها عمیقتر شوند و هم عطر ادویهها در غذای نهایی از بین نرود.
پایان پخت آلبالو پلو
ادویههایی مانند زعفران، گلاب و هل که رایحهای لطیف و فرّار دارند، بهتر است در مراحل پایانی پخت یا هنگام دمکشیدن به غذا اضافه شوند تا عطرشان از بین نرود. زعفران دمکرده را میتوان هنگام لایهچینی برنج و آلبالو یا روی سطح برنج هنگام دم گذاشتن ریخت تا هم رنگ زیبایی ایجاد کند و هم عطر آن حفظ شود. گلاب و پودر هل نیز معمولا چند دقیقه پیش از پایان دمکشیدن یا حتی هنگام سرو، به غذا افزوده میشوند تا رایحهای دلنشین در مشام بپیچد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه ادویه لوبیا پلو
مقدار ادویه آلبالو پلو در غذا چقدر باید باشد؟
میزان ادویه آلبالو پلو، بسته به ذائقه و حجم مواد غذایی میتواند متفاوت باشد، اما به طور کلی برای هر دو پیمانه برنج، یک قاشق غذاخوری از ادویه کافی است. اگر میخواهید ادویه، طعم قویتری داشته باشید، میتوانید مقدار کمی ادویه را بیشتر کنید.
سوالات متداول درباره ترکیب ادویه مخصوص آلبالو پلو
چه ادویهای باعث تعادل طعم ترش آلبالو میشود؟
دارچین و زعفران با طبع گرم و عطر شیرین خود، تعادل خوبی با ترشی آلبالو ایجاد کرده و طعم غذا را ملایمتر و دلنشینتر میکنند.
آیا میتوان ادویههای آلبالو پلو را حذف یا جایگزین کرد؟
در صورت حساسیت یا داشتن سلیقه خاص، میتوان برخی ادویههای آلبالو پلو را حذف یا با ادویههای مشابه جایگزین کرد، اما حذف زعفران یا دارچین ممکن است طعم نهایی را بهطور محسوسی تغییر دهد.
بهترین زمان افزودن ادویه آلبالو پلو چه زمانی است؟
ادویههایی مثل زعفران، گلاب و هل باید در مراحل پایانی پخت یا هنگام دمکشیدن اضافه شوند، در حالی که دارچین، فلفل سیاه و زردچوبه بهتر است هنگام پخت گوشت یا مرغ یا در زمان تهیه گوشت قلقلی استفاده شوند.