روغن زیتون تاریخ انقضای مشخصی دارد و باید تنها تا این تاریخ به صورت خوراکی مصرف شود. اما تمام شدن تاریخ مصرف روغن زیتون به معنای این نیست که دیگر نمی توانید از آن استفاده کنید. بلکه می توانید نوع مصرف خود را تغییر دهید. شما می توانید روغن زیتون کهنه را برای مصارفی به جز خوردن مورد استفاده قرار دهید. اما چه زمانی روغن زیتون فاسد است؟ آیا چیزی در مورد فواید و مضرات روغن زیتون کهنه می دانید؟ در این مقاله از سرویس سلامت مجله کوروش می توانید با خواص روغن زیتون کهنه و نکاتی مهم در مورد کاربردها و استفاده از آن آشنا شوید.
مدت زمان مصرف روغن زیتون چقدر است؟
اولین و مهم ترین عاملی که روی مدت زمان ماندگاری روغن زیتون تأثیر می گذارد، کیفیت و شرایط نگهداری روغن است. هر چقدر روغن زیتون خالص تر باشد و سطح اسیدی آن کمتر باشد، ماندگاری آن نیز بیشتر خواهد بود. بیشتر روغن زیتون ها از ۱۸ تا ۲۴ ماه از زمان بسته بندی قابل استفاده هستند. معمولا بهتر است روغن زیتون فرابکر را تا ۱۲ ماه و حداکثر ۱۸ ماه مصرف کنید.
بعد از این زمان روغن زیتون کیفیت اولیه خود را از دست می دهد و فاسد می شود. نگهداری صحیح روغن زیتون و قرار دادن آن در مکانی خنک و تاریک می تواند مدت زمان مصرف روغن زیتون را تا این مدت افزایش دهد. اگر روغن زیتون را به روش درستی نگهداری نکنید، ممکن است زودتر از ۱ سال فاسد شود.
بیشتر روغن زیتون های شرکتی تاریخ تولید و بسته بندی دارند و روی بسته بندی قید شده است که بهترین زمان مصرف روغن چقدر است. اگر روغن زیتون را به صورت سنتی خریداری کرده اید و یا به هر دلیل روغن شما تاریخ تولید و انقضا ندارد، باید خودتان تاریخ خرید را روی بسته بندی بچسبانید. سپس بعد از نزدیک شدن ۱۲ تا ۱۸ ماه مزه و بوی روغن را امتحان کنید. در صورتی که کیفیت روغن شما تغییر کرده است، پس باید بدانید که روغن در حال فاسد شدن است.
بیشتر بخوانید: مضرات و عوارض جانبی روغن زیتون
آیا روغن زیتون کهنه قابل استفاده است؟
روغن زیتون تاریخ مصرف مشخصی دارد و بعد از این مدت به تدریج کیفیت خود را از دست می دهد. تقریبا بعد از ۱۸ ماه تا دو سال روغن زیتون شروع به فساد می کند و طعم بدی پیدا می کند. درواقع تا زمانی که مزه و بوی روغن زیتون شما تغییر نکرده باشد، قابل استفاده خواهد بود. بعد از این که بو و طعم روغن زیتون تغییر کرد، خوردن آن به هیچ عنوان مناسب نیست. بعد از فاسد شدن روغن زیتون می توانید از آن استفاده های دیگری داشته باشید.
روغن زیتون کهنه بوی بدی به غذا می دهد. از طرف دیگر زمانی که روغن زیتون فاسد می شود، آنتی اکسیدان های آن از بین می روند و اکسید می شوند. از همین رو این روغن دیگر فواید روغن زیتون تازه را ندارد و برای مصرف خوراکی مناسب نیست.
بیشتر بخوانید: مقایسه روغن زیتون با سایر روغن های خوراکی و پخت و پز
بهترین روش نگهداری از روغن زیتون
روغن زیتون باید در شیشه ای تیره رنگ قرار بگیرد. معمولا شیشه های تیره سبز رنگ و کهربایی بهترین گزینه برای نگهداری روغن زیتون هستند. زیرا این شیشه ها از ورود نور به داخل جلوگیری می کنند و جلوی اکسید شدن روغن را می گیرند. هر چقدر روغن شما در برابر نور کمتری قرار بگیرد، دیرتر کهنه و خراب می شود. درواقع نور موجب تجزیه مولکول های چربی در روغن زیتون می شود. علاوه بر نور اکسیژن و رطوبت نیز موجب اکسیداسیون روغن زیتون می شوند. بنابراین باید این روغن را دور از نور، اکسیژن و رطوبت نگهداری کنید.
بهتر است شیشه روغن زیتون را در مکانی خنک و تاریک قرار دهید. اگر روغن زیتون را در یخچال قرار می دهید، ممکن است رنگ آن کمی کدر است. این واکنش کاملاً طبیعی است و نشان دهنده خراب شدن روغن نیست. هر بار بعد از استفاده از روغن زیتون درب آن را محکم کنید تا در معرض اکسیژن قرار نگیرد. برای استفاده از روغن زیتون بهتر است آن را به ظرف کوچک تری منتقل کنید تا کمتر درب روغن زیتون را باز کنید.
بیشتر بخوانید: علائم و دلایل حساسیت به زیتون و روغن زیتون
چطور فاسد بودن روغن زیتون را تشخیص دهیم؟
زمانی که روغن زیتون فاسد می شود، بو و مزه متفاوتی پیدا می کند. برای مطمئن شدن از فساد روغن زیتون باید به اندازه نوک انگشت از آن را تست کنید. زمانی که طعم روغن زیتون تلخ، ترش یا متفاوت باشد، پس فاسد شده است. از طرف دیگر بوی روغن زیتون کهنه با تازه متفاوت است. روغن زیتون تازه بوی زیتون می دهد. اما زمانی که روغن شما بوی چسب، تندی، مداد رنگی و یا بویی متفاوت با بوی زیتون دارد، پس احتمالاً تاریخ انقضای آن گذشته است.
خواص روغن زیتون کهنه
حتی بعد از گذشتن تاریخ انقضای روغن زیتون بسیاری از مواد مغذی و امگا ۳ موجود در این روغن حفظ می شوند. بنابراین این روغن هنوز هم می تواند روغن مفیدی برای مصرف باشد. تنها به دلیل بو و مزه بدی که پیدا کرده، بهتر است به صورت خوراکی مصرف نشود. در ادامه به مهم ترین خواص روغن زیتون کهنه اشاره شده است.
۱- استفاده از روغن زیتون کهنه به عنوان ماسک مو
شاید روغن زیتون کهنه روی کف سر موجب ایجاد حساسیت و چربی موها شود. اما شما می توانید از این روغن برای نرم و درخشان کردن ساقه موها استفاده کنید. درواقع خاصیت روغن زیتون برای مو درست همانند گران ترین ماسک های مو است و خشکی موها را درمان می کند. برای این کار باید روغن را برای مدت ۱۵ تا ۴۵ دقیقه روی ساقه مو قرار دهید. سپس موها را با شامپو بشویید. این کار از خشک شدن ساقه مو و موخوره جلوگیری می کند.
۲- تقویت ناخن ها از خواص روغن زیتون کهنه
یکی دیگر از فواید روغن زیتون کهنه استفاده از آن برای سلامت ناخن ها است. برای این کار می توانید هفته ای دو بار مقداری روغن زیتون را گرم کنید. سپس ناخن ها را برای چند دقیقه داخل روغن قرار دهید تا محکم و قوی شوند.
بیشتر بخوانید: کاربردهای جالب و عجیب روغن زیتون در خانه داری
۳- استفاده از روغن زیتون کهنه به عنوان اسکراب پوست
یکی از بهترین خواص روغن زیتون کهنه این است که از آن برای تهیه لایه بردارهای خانگی استفاده کنید. لایه برداری پوست با روغن زیتون می تواند سلول های مرده پوست را از بین ببرد و به درخشان شدن پوست شما کمک کند.
برای این کار باید یک قاشق چای خوری نمک دریا، شکر و قهوه آسیاب شده با نصف لیوان روغن زیتون کهنه ترکیب کنید. سپس این ترکیب را ابتدا در گوشه ای از پوست امتحان کنید. در صورتی که پوست شما حساسیت نشان نداد، می توانید برای ۵ تا ۱۰ دقیقه اسکراب را روی پوست ماساژ دهید. سپس پوست خود را با شوینده مناسب بشویید.
۴- پاک کردن آرایش صورت با روغن زیتون کهنه
شما می توانید برای پاک کردن آرایش از روغن زیتون استفاده کنید. بعد از تست روغن روی پوست، مقداری از آن را روی پد پنبه ای بریزید. حالا تمام صورت به جز چشم ها را با این روغن تمیز کنید. در نهایت پوست خود را با شوینده مناسب بشویید. این کار موجب نرمی و لطافت پوست می شود. فراموش نکنید که افزایش چربی مهم ترین عوارض روغن زیتون برای پوست است. بنابراین بعد از مصرف این روغن حتماً صورت خون را به خوبی بشویید.
۵- درمان ترک پاشنه پا از خواص روغن زیتون کهنه
از دیگر فواید روغن زیتون کهنه می توان به معجزه آن در درمان ترک های پاشنه پا اشاره کرد. روغن زیتون یکی از بهترین روش های درمان برای از بین بردن ترک پاشنه پا است. برای این کار می توانید مقداری روغن زیتون روی پاشنه پای خود ماساژ دهید. سپس ۳۰ دقیقه صبر کنید و پاها را با آب ولرم بشویید.
بیشتر بخوانید: بهترین روش های درمان ترک پاشنه پا
۶- نرم کردن چرم از کاربردهای روغن زیتون کهنه
شما می توانید از روغن زیتون کهنه و فاسد برای نرم کردن کیف و کفش های چرمی خود استفاده کنید. مالیدن مقداری روغن زیتون روی چرم، موجب نرم و درخشان شدن آن می شود. برای این کار باید روغن را با استفاده از یک پارچه روی چرم بزنید. سپس ۳۰ دقیقه صبر کنید و باقی مانده آن را پاک کنید.
۷- جدا کردن آدامس از کفش از کاربردهای روغن زیتون
اگر آدامس به ته کفشتان چسبیده است، برای جدا کردن آن می توانید از مقداری روغن زیتون استفاده کنید. برای این کار باید کمی روغن زیتون روی آدامس بریزید. سپس ۱۰ دقیقه صبر کنید و بعد به راحتی آدامس را از ته کفشتان جدا نمایید.
۸- استفاده از روغن زیتون برای ساخت چراغ فیتیله ای
یکی دیگر از فواید روغن زیتون کهنه استفاده از آن برای روشن کردن چراغ فیتیله ای است. برای این کار باید در یک کاسه یک فیتیله روغنی قرار دهید. سپس داخل ظرف را از روغن پر کنید. حالا با روشن کردن فیتیله شما یک چراغ فیتیله ای دارید.
۹- رفع دل پیچه از خواص مالیدن روغن زیتون به شکم
سرما یکی از مهم ترین عاملی است که موجب ایجاد دل پیچه و دل درد می شود. مالیدن روغن زیتون به شکم می تواند دردهای شکمی را کاهش دهد و به گرم شدن شکم کمک کند. برای این کار بهتر است مقداری روغن زیتون کهنه را روی شکم ماساژ دهید. سپس یک پلاستیک روی شکم بگذارید تا گرم شود و درد شکم کاملاً برطرف شود.
۱۰- از بین بردن محل برچسب روی شیشه از کاربردهای روغن زیتون
برای از بین بردن برچسب از روی شیشه می توانید مقداری روغن زیتون روی برچسب بمالید. چند دقیقه صبر کنید و بعد به آرامی محل برچسب را بشویید تا باقی مانده چسب نیز از روی شیشه تمیز شود.
جمع بندی نهایی
در مورد فواید و مضرات روغن زیتون خوراکی باید بدانید که این روغن تا زمانی در دسته روغن های مفید قرار دارد که اندازه و به روشی صحیح مصرف شود. بعد از تمام شدن تاریخ انقضای روغن زیتون می توانید از آن به صورت موضعی و برای براق کردن کفش ها و لوازم چرمی خود استفاده کنید. بنابراین بهتر است با در نظر گرفتن فواید روغن زیتون کهنه دور ریختن این روغن را فراموش کنید و از آن برای مصارف مختلف استفاده نمایید.
منابع: healthline، onlyoliveoil، sehat، dengarden