شیرینیهای سنتی گیلان برای عید شاید آنقدرها معروف نباشد، اما عطر و بوی خوش و طعم بینظیر این شیرینیهای سنتی گیلانی آنها را در دسته خوشمزه ترین شیرینیهای عید ایرانی قرار میدهد. بیشتر شیرینیهای خانگی سنتی گیلان سرشار از عطر تازه آرد برنج تازه هستند و بعد از این همه سال هنوز بافت و مزه سنتی خود را حفظ کردهاند. شما در سفر به گیلان طعم شیرینیهای مخصوص عید نوروز در گیلان را چشیدهاید؟ در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش میتوانید با طریقه درست کردن انواع شیرینی عید نوروز گیلان آشنا شوید. در انتهای مقاله به سوالات متداول در مورد انواع شیرینیهای محلی گیلان برای عید پاسخ خواهیم داد.
شیرینیهای محلی و سنتی گیلان برای عید نوروز
شیرینیهای عید گیلان جزو شیرینیهای سنتی این خطه شمالی ایران محسوب میشوند و البته هر شهری در استان گیلان شیرینی سنتی خاص خودش را دارد. نکته جالب درباره شیرینیهای محلی گیلان برای عید نوروز استفاده از برنج و آرد برنج شمالی در طرز تهیه این شیرینیهاست که ماده غذایی اصلی و مهم این منطقه است. در ادامه این مقاله به معرفی و طرز تهیه شیرینیهای محلی و سنتی گیلانی برای عید نوروز میپردازیم.
در ضمن برای درست کردن شیرینیهای گیلانی مخصوص عید نوروز به موادی مثل برنج ایرانی، آرد برنج، کره، تخم مرغ، روغن حیوانی، هل، زعفران، مغز گردو، گلاب، شکر و … نیاز داریم که تمام این مواد را میتوانید به روشهای اینترنتی و حضوری از فروشگاههای افق کوروش خریداری کنید.
۱- شیرینی نون پنجره ای
«شیرینی پنجرهای» یا «شیرینی نان پنجرهای» یکی از خوشمزهترین و قدیمیترین شیرینیهای خانگی ایرانی و جزو شیرینیهای استان گیلان در عید نوروز است که جنبه نوستالژیک به خصوص برای عید نوروز و سایر اعیاد و مراسم برای نسلهای گذشته دارد. شیرینی نان پنجرهای را شما میتوانید از قنادی و شیرینی فروشی هم تهیه کنید، اما بد نیست آموزش شیرینی پنجرهای که اتفاقا خیلی هم ساده است را هم یاد بگیرد.
درست کردن این شیرینی سنتی گیلان بسیار راحت است. برای خواندن طریقه درست کردن شیرینی نون پنجره ای خانگی و آشنایی با فوت و فنهای این شیرینی خوشمزه میتوانید روی لینک مقاله طرز تهیه نون پنجره ای کلیک کنید.
۲- خرش حلوا
«خرش حلوا» یک نوع حلوای مخصوص گیلانی است که به عنوان شیرینی عید نوروز هم آن را درست میکنند. در این شیرینی نوعی سبزی مخصوص که شباهت زیادی به پونه وحشی دارد، استفاده میشود که در زبان محلی به آن «خرش» میگویند.
سایر ترکیبات این حلوای خوشمزه گیلان آرد گندم، آرد برنج، شکر و کره است. این حلوا معمولاً در فصل بهار که زمان رویش این سبزی شمالی معطر است، پخت میشود و به عنوان یک حلوا و دسر خصوص در ایام نوروز سرو میشود.
برای مشاهده مراحل و جزییات طرز تهیه خرش حلوا روی لینک مطلب آن کلیک کنید.
۳- سوهان بادام سوخته گیلانی
«بادام سوخته» شیرینی سنتی آستان اشرفیه در گیلان است. برای درست کردن بادام سوخته خانگی گیلانی باید مغز بادام را میکس کنید یا با گوشتکوب خرد کنید. برای درست کردن این شیرینی بادام نباید پودر شود و به گونهای خرد کنید که زیر دندان بیاید. سپس وانیل را به آن اضافه کنید. کف یک سینی استیل یا روی را چرب کنید. شکر را روی حرارت قرار دهید تا کاراملی شود. سپس کره را به آن اضافه کنید.
مواد را خوب هم بزنید تا یکدست شوند. سپس بادام خرد شده را به مایه شیرینی اضافه نمایید و بعد از هم زدن داخل سینی بریزید. برای خواندن ادامه مراحل درست کردن سوهان بادام سوخته گیلانی روی لینک طرز تهیه سوهان بادام سوخته کلیک کنید.
۴- شیرینی نخودچی
شیرینیهای عید هم باید خشک باشند و هم ترجیحا کوچک و ریزه میزه تا هم به صرفه باشند و هم تا روزهای آخر تعطیلات دوام بیاورند. از قدیم هم رسم بر این بوده که از اواسط اسفند خانمهای خانه شروع به درست کردن شیرینیهای خشک مختلف میکردند.
یکی از این شیرینیها «نخودچی» یا شیرینی نخودی است که از شیرینیهای سنتی گیلان برای عید نیز محسوب میشود. برای درست کردن شیرینی نخودچی حتما از مواد اولیه مرغوب و آرد نخودچی باکیفیت استفاده کنید تا طعم نان نخودچی شما مثل قنادی شود. برای درست کردن شیرینی نخودچی چند روش تهیه شیرینی نخودچی در فر و شیرینی نخودچی بدون فر وجود دارد.
برای خواندن طریقه مراحل و جزییات درست کردن شیرینی نخودچی خوشمزه به چند روش بازاری میتوانید به مقاله طرز تهیه شیرینی نخودچی مراجعه کنید.
۵- کوکی گردویی لاهیجان
اگر به شمال کشور سفر کرده باشید حتماً نام «کوکی لاهیجان» را هم شنیدهاید. کوکی لاهیجان به خاطر طعم فوقالعاده و بافت نرمی که دارد، در تمام روزهای سال به عنوان یک شیرینی خوشمزه حسابی محبوب است. کوکی لاهیجان از شیرینیهای مخصوص عید نوروز در گیلان هم هست و اتفاقا در دسته محبوبترین شیرینیهای سنتی گیلان برای عید هم قرار دارد.
طرز تهیه این شیرینی عید نوروز گیلان بسیار شبیه به کوکی شکلاتی و کرهای معروف است ولی تفاوتهایی هم در آنها وجود دارد. توجه داشته باشید که کوکیها به محض خارج شدن از فر بافت نرمی دارند که بعد از سرد شدن بافت سفتی پیدا میکنند. پس حتماً برای تازهتر ماندن کوکیها از ظرف دربسته استفاده کنید. برای خواندن مراحل طرز تهیه و جزییات پخت کوکی گردویی لاهیجان روی لینک مقاله طرز تهیه کوکی لاهیجان کلیک کنید.
۶- حلوا ضیابری گیلان
«حلوا ضیابری» یکی از حلواهای محلی استان گیلان است. جالب است بدانید نام این حلوا از نام منطقهای در استان گیلان به نام «ضیابر» گرفته شده است و قدمت آن به بیش از ۵۰۰ سال قبل برمیگردد. در واقع دستورالعمل اصلی حلوا ضیابری اولین بار توسط مردمان این منطقه معرفی شد. این حلوا با نام حلوا لا به لا و حلوای عید گیلان نیز شناخته میشود و برای ایام نوروز یکی از شیرینیهای اصلی گیلانی است.
پخت حلوا لایه به لایه در چندین مرحله انجام میشود. ابتدا باید خمیر حلوا تهیه شود، سپس مواد میانی حلوا به خمیر اضافه شوند. برای پخت حلوا ضیابری بهتر است از آرد برنج ایرانی مرغوب و تازه استفاده شود. شما همچنین میتوانید برنج محلی و معطر را آسیاب کرده و به عنوان آرد برنج استفاده کنید. آرد برنج را چند بار الک کنید تا یکدست و نرم شده و ناخالصیهای آن گرفته شود.
آرد برنج را در یک قابلمه یا تابه مناسب بریزید و روی حرارت ملایم و کم قرار دهید. تفت دادن آرد برنج حدود ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد تا بوی خامی آرد کاملاً گرفته شود. پس از گذشت این زمان آرد برنج تفت داده شده را در ظرف دیگری ریخته و اجازه دهید تا کاملاً خنک شود. برای مطالعه ادامه مراحل طرز تهیه حلوا ضیابری روی لینک مطلب آن کلیک کنید.
۷- شیرینی میان پر گیلانی
«شیرینی میان پر گیلانی» در لاهیجان و لنگرود جزو شیرینیهای سنتی و اصلی عید نوروز است. برای درست کردن این شیرینی از آرد برنج استفاده میشود، به همین دلیل بافت نرم و لطیفی دارد. استفاده از آرد برنج در کنار زعفران، هل و گلاب عطر و طعم بینظیری به شیرینی برنجی میان پر میدهد.
برای درست کردن این شیرینی حتما از روغن صاف استفاده کنید. این روغن با نام روغن قنادی شماره ۵۰ نیز شناخته میشود. این روغن نسبت به روغن جامد سفتتر بوده و در دمای محیط حالت جامد خود را به خوبی حفظ میکند و باعث میشود تا بافت شیرینی نرم و منسجم باشد.
برای شروع کار در یک ظرف شیشهای روغن را بریزید. پودر قند را الک کرده و به روغن اضافه کنید. برای الک کردن پودر قند از الکهای ریز یا الک حریر استفاده نمایید. با لیسک این ترکیب را خوب با هم ترکیب کنید تا یکدست شود.
حالا با استفاده از همزن برقی روغن و پودر قند را خوب هم بزنید، طوریکه رنگ این ترکیب کاملا روشن شده و حالت پفدار و پوک پیدا کند. دقت کنید همزن در ابتدا باید روی دور کم بوده و بعد از گذشت ۳ الی ۴ دقیقه دور همزن را زیاد کنید. برای مطالعه ادامه مراحل طرز تهیه شیرینی میان پر گیلانی روی لینک مطلب آن کلیک کنید.
۸- شیرینی دوشاب برنج
دوشاب برنج یکی از شیرینیهای محلی استان گیلان برای عید نوروز و سایر مراسم جشن و مهمانی است. این شیرینی خوشمزه با نام که با دوشاب بج نیز شناخته میشود، از شیرینیهای محلی است که در فصل زمستان پخته میشود. مواد اصلی این شیرینی برنج و دوشاب هستند. دوشاب در واقع شیره انگور است. ترکیب دوشاب به همراه مغز گردو باعث شده تا این شیرینی بسیار مقوی و مغذی باشد.
برای درست کردن این شیرینی به فر نیاز ندارید و در یخچال آماده میشود. برای درست کردن این شیرینی عید گیلان ابتدا برنج را در یک ظرف ریخته و بگذارید چند ساعت کاملاً خیس بخورد. نمک به برنج اضافه نکنید. برای پخت شیرینی دوشاب بج، شما میتوانید از برنج نیم دانه و برنج سالم استفاده کنید.
برای اینکه طعم و عطر شیرینی شما افزایش پیدا کند، بهتر است از برنج ایرانی و معطر استفاده نمایید. فراموش نکنید برخی از برنجهای محلی به زمان کمتری برای خیس خوردن نیاز دارند.
هنگام تهیه برنج در این مورد حتما سوال کنید. برای مطالعه ادامه مراحل طرز تهیه شیرینی دوشاب برنج روی لینک مطلب آن کلیک کنید.
۹- پلادانه حلوا
«پلادانه حلوا» یکی از انواع حلواهای خوشمزه استان گیلان است که ماده اصلی آن آرد پلادانه (آرد برنج صدری) است. این حلوای محلی، معمولا به عنوان یکی از شیرینیهای عید نوروز گیلان طبخ میشود. پخت این حلوای شمالی با آرد برنج آسان است و شما با صرف زمان کمی میتوانید یک دسر خوشمزه را برای مجالس مهمانی خود تهیه کنید.
برای درست کردن پلادانه حلوا ابتدا آرد را در یک تابه ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید. تفت دادن آرد نکته اصلی و مهم برای تهیه حلوا پلادانه است. آرد را روی شعله گاز رها نکنید. تا زمانی که آرد روی حرارت قرار دارد مرتب و سریع آن را هم بزنید. هم زدن مرتب آرد باعث میشود تا آرد نسوزد یا رنگ آن تغییر پیدا نکند.
در این مرحله کره محلی یا پاستوریزه را به آرد تفت داده شده اضافه کنید. بهتر است قبل از اضافه کردن کره به آرد، آن را از یخچال خارج کرده و در دمای محیط قرار دهید. برای ذوب شدن سریع کره همچنین میتوانید کره را روی بخار کتری یا سماور بگذارید تا به روش بن ماری کامل آب شود. سپس آن را به آرد تفت داده شده اضافه کنید.
برای مطالعه ادامه مراحل طرز تهیه پلادانه حلوا روی لینک مطلب آن کلیک کنید.
۱۰- باقلوای سید
«باقلوای سید» که با اسامی گوناگونی مانند باقلوای رشتهای رولی، باقلوای انگشتی، باقلوای رشتی و باقلوای گیلانی هم شناخته میشود یکی از پرطرفدارترین دسرهای رشتی است. خبر خوب این است که بهراحتی و بدون نیاز به فر میتوانید آن را در منزل درست کرده و همراه با یک فنجان چای اعلا نوش جان کنید. برخی از اهالی گیلان برای عید نوروز هم باقلوای سید را درست میکنند.
طرز تهیه باقلوای سید رشتی آسان و بدون فر امکانپذیر است. در اولین مرحله از طرز تهیه باقلوا رشته ای رشت، لازم است یک کاسه بزرگ را انتخاب کنید و نشاسته را در آن بریزید. سپس، گلاب و آب سرد را هم به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید تا کاملا حل شود.
آرد را دو یا سه بار الک کنید. حالا، بهتدریج آرد الکشده را به محتویات کاسه اضافه کنید. این ترکیب را تا جایی هم بزنید که خمیر لطیف و یکدستی حاصل شود. حالا نوبت به اضافه کردن تخم مرغها میرسد. برای این منظور، لازم است تخم مرغها را دانه دانه بشکنید و داخل خمیر بریزید و تا جایی هم بزنید که کاملا با خمیر ترکیب شوند.
برای مطالعه ادامه مراحل طرز تهیه باقلوای سید روی لینک مطلب آن کلیک کنید.
سوالات متداول درباره شیرینیهای محلی گیلان مخصوص عید نوروز
معروفترین شیرینیهای سنتی گیلان برای عید چیست؟
شیرینی میان پر، کوکی گردویی، شیرینی نخودچی، حلوای ضیابری و بادام سوخته از معروفترین شیرینیهای مخصوص نوروز در گیلان هستند.
خرش حلوا چیست؟
خرش حلوا یک نوع حلوای مخصوص شمالی و اصالتا متعلق به شهر رشت است که برای عید نوروز آماده میشود. در این شیرینی نوعی سبزی مخصوص که شباهت زیادی به پونه وحشی دارد، استفاده میشود که در زبان محلی به آن خرش میگویند.
شیرینی شمالی با آرد برنج چی درست کنم؟
خرش حلوا، حلوا ضیابری و شیرینی برنج گیلانی جزو معروفترین شیرینیهای گیلانی برای عید نوروز هستند.
نقل و حلوای قاسمی . 7 آبان 1401
سلام ممنون از وقتی که برای این مقاله ی ارزشمند گذاشتید.نقل ارومیه هم قطعا یکی از خوراکی های بی نظیر ایران به حساب میاد.