صرفه‌جویی در مصرف آب فقط یک جمله شعاری نیست. زندگی ما به آب وابسته است و در حال حاضر بیشتر از هر زمان دیگری صرفه‌جویی در مصرف آب نه فقط برای نسل حاضر، بلکه برای نجات زندگی آیندگان اهمیت زیادی دارد. اما شما چقدر در مورد راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب می‌دانید؟ بهترین راهکار برای صرفه‌جویی در مصرف آب چیست؟ در این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش با ما باشید تا ۲۰ روش ساده و کاربردی صرفه‌جویی در مصرف آب آشنا شوید. در انتهای مقاله به سوالات متداول در مورد مصرف درست آب پاسخ خواهیم داد.
چرا باید در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم؟
اگر به جای مسواک زدن با یک لیوان آب؛ شیر آب را باز کنید و شروع به مسواک زدن کنید، مقدار زیادی آب بدون هیچ استفاده‌ای راهی فاضلاب می‌شود. اصلاً می‌دانید با این مقدار آب چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟ اگر شما خودتان در مصرف آب صرفه‌جویی نمی‌کنید، پس چطور می‌خواهید ایده‌های کاهش مصرف آب را برای نسل‌های آینده توضیح دهید؟
بهتر است بدانید که صرفه‌جویی در مصرف آب موضوعی جدی است که برای تک تک ما و آیندگان‌مان اهمیت زیادی دارد. امروزه در بسیاری از مناطق ایران بحران آب به طور جدی مشکل‌ساز شده است. بسیاری از هموطنان ما در مناطق محروم از آب آشامیدنی و تصفیه شده محروم هستند و آن وقت عده‌ای دیگر بدون توجه به این موضوع توجهی به هدر رفتن آب نمی‌کنند.
با یک لیوان آب چه کارهایی می‌توان انجام داد کلاس اول این سوال را از دانش آموزان می‌پرسند و حالا وقت آن است که ما هم کمی به این موضوع فکر کنیم. یک لیوان آب می‌تواند یک تشنه را سیراب کند، از یک گیاه در برابر خشک شدن محافظت کند و آب مورد نیاز برای سیراب شدن یک پرنده و مسواک زدن یک کودک را فراهم کند.
حال تصور کنید با یک بطری آب چه کارهایی می‌توان انجام داد؟ از همین رو همه ما باید یاد بگیریم که چگونه از آب درست استفاده کنیم و از هدر رفتن قطره قطره‌های آن جلوگیری کنیم.
۱- شیر آب را باز نگذارید تا در مصرف آب صرفه جویی شود
روش‌های پیشگیری از اتلاف انرژی در منزل و محل کار چه راهکاری دارید؟ برای مثال جلو هدر رفتن آب از طریق بستن شیرهای آب در زمان انجام کارهایی مثل مسواک زدن را بگیرید. شاید به نظرتان عجیب باشد اما باز گذاشتن شیرهای آب در زمان انجام اموری شبیه شستن دست و صورت روزانه به طور متوسط ۶ لیتر آب و در هفته ۶۰ لیتر آب را هدر می‌دهند.
آیا تا به حال فکر کرده‌ای که چه راه‌هایی برای صرفه‌جویی در مصرف آب میشناسی؟ توجه به چکه‌های آب از شیری خراب شده هم می‌تواند کمک زیادی به جلوگیری از هدر رفتن آب کند. اگر شیرهای آب چکه می‌کنند تعویض واشر شیر آب کار بسیار آسانی است، در انجام آن تعلل نکنید.
۲- به اندازه نیاز آب بجوشانید تا در مصرف آب صرفه‌جویی شود
یکی از بهترین و ساده‌ترین ایده‌های صرفه‌جویی در مصرف آب پر کردن کتری آب به اندازه نیاز است. زمانی که می‌خواهید چای دم کنید به اندازه تعداد فنجان‌های چای در کتری آب بجوشانید.
همین راهکار به ظاهر بی‌اهمیت سبب صرفه‌جویی در پول، انرژی و مصرف آب می‌شود.
بیشتر بخوانید: رابطه محیط زیست و سلامتی در روز جهانی زمین
۳- در دوش گرفتن دقت کنید
هر دقیقه که بیشتر زیر دوش حمام بمانید حدود ۱۷ لیتر آب هدر می‌رود. بهتر است از سر دوش‌های کم‌مصرف موسوم به «تلفنی» که آب را با فشار کمتری جاری می‌کنند استفاده کنید.
زمان دوش گرفتن باید کمتر از ۵ دقیقه باشد به این ترتیب در پایان حدود ۴۰۰۰ لیتر آب ذخیره می‌شود. زمانی که در حال لیف و صابون و شامپو کردن هستید حتما شیر آب را ببندید. به این ترتیب به راحتی یکی از راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب را رعایت کرده‌اید.
۴- برای جلوگیری از مصرف زیاد آب ماشین لباسشویی را پر کنید
یکی از راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب ماشین لباسشویی این است که ماشین لباسشویی را تا آن‌جا که مخزن و ظرفیتش اجازه می‌دهد پر از لباس کنید. روشن کردن ماشین لباسشویی در حالی که مخزنش هنوز فضای زیادی برای لباس‌های چرک دارد هدر دادن آب است.
می‌دانستید ماشین لباسشویی معمولا آب زیادی برای شستن لباس‌ها مصرف می‌کند؟ اگر برای‌تان مقدور است ماشین لباسشویی قدیمی را با ماشین‌لباسشویی‌های جدید که مصرف آب کمتری دارند تعویض کنید.
۵- فشار آب سیفون توالت را تنظیم کنید
شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید بنیاد خیریه « بیل و ملیندا گیتس» چندی پیش اعلام کرد به فردی که بتواند سیفون‌های توالت قرن ۱۸ میلادی را دوباره طراحی کند مبلغ ۴۱ میلیون دلار جایزه می‌دهد. به گفته «فرانک ریجس برمن»، رییس بخش سیستم‌های تخلیه فاضله سازمان آب آمریکا عاقلانه نیست که آب را تا حد آب آشامیدنی تصفیه کنیم و بعد در سیستم فاضلاب آن را هدر دهیم.
به جای استفاده از سیفون می‌توانید از آبی که برای شستن سبزی و میوه و دست و صورت استفاده می‌کنید، به وسیله لوله کشی و هدایت آن به سمت فلاش تانک استفاده کنید. اگر سیفون توالت قدیمی است و امکان تنظیم آب آن وجود ندارد یک راهکار ساده و کاربردی دیگر این است که یک بطری پر از آب یا یک کیسه نایلونی پراز شن و کاملاً در بسته را در مخزن توالت فرنگی و یا فلاش تانک قرار دهید تا مصرف آب را در هر بارکشیدن سیفون، کاهش دهید.
بد نیست بدانید سیفون‌های جدید حداکثر ۴ تا ۶ لیتر آب در هر بار استفاده مصرف می‌کنند و این مقدار در سیفون‌های قدیمی ۱۳ لیتر در هر بار استفاده است. اصلا بهتر نیست سیفون قدیمی توالت را با یک سیفون قابل تنظیم عوض کنید تا از هدر رفتن آب جلوگیری شود؟
بیشتر بخوانید: چند راهکار مفید برای صرفه جویی در خرید و پس انداز
۶- برای صرفه جویی در مصرف آب کمتر گوشت مصرف کنید
پرورش حیوانات جهت استفاده از گوشت آن‌ها مستلزم مصرف آب فراوان از سوی دامداران و پرورش‌دهندگان دام و طیور است. به نظر می‌رسد یکی از راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب که از نظر پزشکان هم برای حفظ سلامت بدن مورد تایید است مصرف کمتر گوشت قرمز و مصرف بیشتر حبوبات، ماهی، میگو و سایر غذاهای دریایی است.
۷- سبزیجات را بخارپز کنید
بخارپز کردن سبزیجات هم یکی دیگر از راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب است که خواص سبزیجات را هم تا حدود زیادی نگه می‌دارد. بهتر است از آبی که برای شستن میوه و سبزیجات به جا می‌ماند، بعد از سرد شدن برای آبیاری گل و گیاه استفاده کنید؛ بله درست حدس زدید، بحران کمبود آب در این حد جدی است.
۸- دور ریز میوه و سبزجات را به حداقل برسانید
می‌دانید برای کاشت و پرورش میوه و سبزیجات چقدر آب مصرف می‌شود؟ با خرید به اندازه و درست میوه و سبزی و جلوگیری از هدر دادن و دور ریز این مواد مفید و مغذی تا حد زیادی سبب صرفه‌جویی در مصرف آب می‌شوید.
۹- ظرف‌ها را با آب گرم بشورید
شستن ظرف‌ها با آب گرم هم آن‌ها را تمیزتر می‌کند و هم سرعت شستن ظرف‌ها را بالاتر می‌برد و هم یکی از راه‌های آسان صرفه‌جویی در مصرف آب است. حتما ظرف‌ها را قبل از گذاشتن در سینک ظرفشویی با دستمال تمیز کنید و باقی مانده غذا را از روی آن‌ها پاک کنید تا سریع‌تر و راحت‌تر شسته شوند.
۱۰- با یک لیوان آب مسواک بزنید
این یک تصویر آشناست؛ در اکثر فیلم‌ها و انیمیشن‌های زمان کودکی شخصیت‌های اصلی در زمان مسواک زدن از یک لیوان آب استفاده می‌کردند. به نظر می‌رسد از سال‌ها پیش ما هم باید این روش را در پیش می‌گرفتیم.
اگر هم از یک لیوان آب استفاده نمی‌کنید در زمان مسواک کردن دندان‌ها لطفا شیر آب را ببندید. آموزش دادن این امر مهم به کودکان امری ضروری است.
۱۱- برای صرفه جویی، آب خنک در یخچال بگذارید
اگر یخچال شما آبسردکن دارد سعی کنید همیشه آن را پر نگه دارید، در غیر این‌صورت همیشه چند بطری آب در یخچال نگه دارید تا مجبور نباشید برای خنک شدن آب شیر، آن را مدتی باز نگه دارید.
۱۲- شستن اتومبیل با شیلنگ آب ممنوع
این هم یک توصیه تکراری و قدیمی است. اما هنوز هم هستند افرادی که برای شستن اتومبیل از آب لوله‌کشی و شلنگ آب استفاده می‌کنند. برای شستن اتومبیل یک سطل آب و کمی کف کفایت می‌کند.
۱۳- کنتور آب را ببندید
اگر قصد رفتن به سفر را دارید حتما کنتور آب را ببندید. در این صورت نشتی یا ترکیدگی لوله آب زمانی که در منزل نیستید سبب هدر رفتن آب و مشکلات دیگر برای منزل شما نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: نوشیدن آب و خوردن آب ناشتا
۱۴- برای صرفه‌جویی در مصرف آب لوله های آب گرم عایق‌بندی کنید
لوله‌های آب گرم را عایق‌بندی کنید تا برای رسیدن آب گرم به شیرآب به خصوص در فصل زمستان یا هنگام دوش گرفتن، لازم نباشد شیر آب را بی‌جهت باز بگذارید.
۱۵- در انتخاب گل و گیاه دقت کنید
اگر به نگهداری و پرورش گل و گیاه علاقه دارید سعی کنید گل‌ها و گیاهانی را انتخاب کنید که نیاز به آبیاری زیاد ندارند. به این ترتیب سالانه ۲۲۰۰ لیتر آب برای آب دادن هر کدام از این گیاهان صرفه‌جویی می‌کنید. همچنین برای باغچه منزل یا مجتمع مسکونی درختانی را انتخاب کنید که در برابر خشکی مقاوم هستند.
به این ترتیب هم فضای محیط را خنک نگه می‌دارید و هم تا حدود زیادی در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود. اگر برای‌تان مقدور است از سیستم آبیاری هوشمند برای آب دادن به گل و گیاه باغچه استفاده کنید. پیشنهاد می‌کنیم مقاله روش‌های صرفه‌جویی در آبیاری باغچه را مطالعه کنید.
۱۶- صرفه‌جویی در مصرف آب؛ کولر را در سایه بگذارید
نصب کولر در سایه، استفاده از پوشش مناسب و جلوگیری از نشت آب کولرهای آبی، تا حد زیادی سبب صرفه‌جویی در مصرف آب می‌شود.
بیشتر بخوانید: ایده‌های کاربردی صرفه‌جویی انرژی در محل کار
۱۷- در مصرف نان صرفه‌جویی کنید
بله درست متوجه شدید؛ یکی از مهم‌ترین نتایج صرفه‌جویی در مصرف نان، صرفه‌جویی بهینه در مصرف آب است. برای تهیه نان از کاشت و برداشت گندم گرفته تا پخت نان، آب زیادی مصرف می‌شود.
با صرفه‌جویی در خرید و مصرف نان و کاهش دور ریز این ماده غذایی مهم و حیاتی به خصوص در سفره ما ایرانی‌ها، در مصرف آب صرفه‌جویی کنید.
۱۸- یخ را با آب باز نکنید
برای باز شدن یخ مواد غذایی آن‌ها را زیر شیر آب نگذارید. بهتر است از شب قبل مواد غذایی یخ‌زده را در قسمت پایین یخچال بگذارید تا به مرور یخ آن شود.
۱۹- شستن پیاده‌رو ممنوع
اگر عادت دارید پیاده‌رو و حیاط منزل را با شلنگ آب بشورید بهتر است این کار را ترک کنید. برای تمیز کردن حیاط و پیاده‌رو جلو منزل کمی آب بپاشید و با جارو گرد و غبار را بگیرید.
۲۰- آب بنوشید
بهترین نوشیدنی برای رفع تشنگی آب است. حتی اگر برای جبران کمبود منابع آبی مجبور به صرفه‌جویی در مصرف آب هستید باز هم استفاده از آب کمتر از نوشیدن نوشابه و سایر نوشیدنی‌ها آب را هدر می‌دهد.
سوالات متداول
بهترین راه حل برای صرفه‌جویی در مصرف آب چیست؟
باز نگذاشتن شیر آب، دقت کردن در زمان دوش گرفتن و مسواک زدن با یک لیوان آب بهترین راهکار برای صرفه‌جویی در مصرف آب است.
با یک لیوان آب چیکار میشه کرد؟
بهترین راه حل برای صرفه‌جویی در مصرف آب این است که قدر قطره قطره‌های آب را بدانید. یک لیوان آب می‌تواند یک تشنه را سیراب کند، از یک گیاه در برابر خشک شدن محافظت کند و آب مورد نیاز برای سیراب شدن یک پرنده و مسواک زدن و دوش گرفتن یک کودک را فراهم کند.
