آش ترش مازندرانی، تِرشِ آش یا آش سیاه یکی از انواع آش‌های تابستانی سنتی و محلی ایرانی است. البته مازندرانی‌ها آش ترش با مزه ملسش را به عنوان یکی از غذاهای معروف مازندرانی در فصل پاییز و زمستان و به خصوص برای شام شب یلدا و شام چهارشنبه سوری هم درست کرده و کنار هم به صورت دسته جمعی میل می‌کنند. طرز تهیه آش ترش مازندرانی و ترکیب سبزی مخصوص آش ترش مازندرانی را در مجله کوروش بخوانید. با سرویس آشپزی همراه باشید.
طرز تهیه آش ترش محلی مازندران در یک نگاه
برای تهیه این آش محلی مازندرانی، در ابتدا باید حبوبات را از شب قبل بخیسانید و چند بار آب آن را عوض کنید. حبوبات را جداگانه بپزید و کنار بگذارید. سبزی مخصوص این آش ترش شمالی را نیز پاک کنید، بشویید و سپس به صورت ساطوری ریز خرد کنید. چغندر را هم پاک کنید و بعد از شستن به صورت درشت خرد کنید.
همه حبوبات پخته شده را با همدیگر مخلوط کنید و روی حرارت قرار دهید. برنج و چغندر را نیز به آنها اضافه کنید. بعد از گذشت ۲۰ دقیقه و زمانی که برنج با حبوبات پخت، سبزی محلی آش را اضافه کنید.
شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید آش ترش روی حرارت ملایم بپزد و جا بیفتد. هر چند دقیقه یک بار آش را هم بزنید و در دقایق پایانی پخت نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، آلوچه، آبغوره طبیعی، رب انار و رب آلوچه را اضافه کنید. مجددا صبر کنید تا آش جا بیفتد.
در فاصله‌ای که آش آماده می‌شود، پیاز داغ و سیر داغ را آماده کنید. نیمی از سیر داغ و پیاز داغ را به آش در حال پخت آماده کنید. وقتی که آش جا افتاد و آماده شد آن را در یک ظرف مناسب بکشید و با نصف دیگر سیر داغ و پیاز داغ تزئین کنید.
مواد لازم برای تهیه آش ترش مازندرانی
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| لوبیا کشاورزی یا لوبیا رشتی | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| لوبیا چیتی | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| عدس | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| برنج نیم دانه | ۱ و نیم لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| سبزی آش ترش | به مقدار لازم |
| آلوچه جنگلی یا آلوچه خشک ملس | به مقدار دلخواه |
| آبغوره | ۱ استکان |
| پیاز (برای پیاز داغ) | ۱ عدد بزرگ |
| سیر (برای سیر داغ) | ۱ بوته |
| رب آلوچه | ۵ قاشق غذاخوری |
| رب انار | ۲ قاشق غذاخوری |
| نمک، فلفل سیاه و زردچوبه | به مقدار دلخواه |
| شکر | ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری) |
| روغن سرخ کردنی | به مقدار کافی |
نکته ۱: مقدار و ترکیب سبزی آش ترش مازندرانی برای این مقدار مواد شامل: چغندر ۲ عدد متوسط، گشنیز ۲ دسته، تره ۳ دسته، اسفناج، جعفری، نعناع، پونه، زولنگ، اناریجه هر کدام ۱ دسته
نکته ۲: استفاده از این سبزی مخصوص آش در مازندران برای آش ترش مرسوم است، اما اگر این سبزی‌ها در دسترس ندارید از سبزی آش معمولی مثل سبزی آش رشته (جعفری، گشنیز، اسفناج، تره) استفاده کنید.
مدت زمان لازم برای آماده سازی مواد اولیه: ۲ ساعت
مدت زمان لازم برای پخت آش ترش مازندرانی: ۲ ساعت
جشنواره زمستانه جایزه باران افق کوروش
در جشنواره جایزه باران افق کوروش، با خرید هر ۳۰۰ هزار تومان از کل فاکتور و خرید هر ۱۰۰ هزار تومان از برندهای حامی جشنواره، ۱ امتیاز کسب کرده و در قرعه‌کشی روزانه، یک دستگاه پژو ۲۰۷ شرکت داده خواهید شد. این جشنواره از ۱ دی‌ماه به مدت ۳ ماه (۳۰ اسفندماه) برگزار خواهد شد. قرعه‌کشی هر روز، بر اساس خرید روز قبل، انجام می‌شود و لایو قرعه‌کشی، هر روز ساعت ۱۷ از اینستاگرام افق کوروش (okcs.ir@) پخش خواهد شد.
برندهای حامی جشنواره:
دلستر، نوین زعفران، فامیلا، ساحل کنار، کلییر، لوکس، داو، پریل، پرسیل، شاوما، تاژ، هراز، شف هو، مای لیدی، رعنا، بهروز، مزمز، نستله، عقاب، نادی، دنت، رامک، باراکا، اوه.
مراحل طرز تهیه آش ترش مازندرانی (بابلی)
آش ترش مازندرانی مثل تورشه آش شمالی، یک آش متفاوت است که به دلیل استفاده از حبوبات مختلف، چغندر و مواد غذایی دیگر یک غذای مفید و مقوی به شمار می‌رود. این آش ترش شمالی در آمل و بابل طرفداران زیادی دارد.
مرحله اول: حبوبات را خیس کنید و جدا جدا بپزید
برای درست کردن آش ترش مازندرانی از شب قبل حبوبات از قبیل عدس، لوبیا چیتی و لوبیا کشاورزی را خیس کنید و چند بار آب آنها عوض کنید. سبزی‌ها را بشویید و وقتی خشک شدند ساطوری و ریز خرد کنید. موقع درست کردن آش ابتدا حبوبات را هر کدام جداگانه بپزید چون عدس خیلی زودتر از لوبیا می‌پزد.
شما می‌توانید برای تهیه عدس و لوبیا چیتی به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله دوم: چغندر و برنج را اضافه کنید
در این مرحله از طرز تهیه آش ترش بابلی وقتی حبوبات خوب پختند و با دست له شدند چغندر را درشت خرد کنید و به آنها اضافه کنید. سپس برنج را اضافه کنید. وقتی برنج هم با این ترکیب پخت و به اصطلاح باز شد (حدود ۲۰ دقیقه زمان می‌برد) سبزی آش را اضافه کنید.
شما می‌توانید برای تهیه انواع برنج به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله سوم: سیر داغ و پیاز داغ مجلسی درست کنید
صبر کنید تا آش ترش مازندرانی روی شعله ملایم گاز بپزد و جا بیفتد. هر چند دقیقه یک بار آش را هم بزنید که ته نگیرد. نمک، فلفل سیاه و زردچوبه را به آش اضافه کنید. آلوچه، آبغوره (طرز تهیه آبغوره طبیعی)، رب انار (طرز تهیه رب انار) و رب آلوچه را هم اضافه کنید و صبر کنید تا آش جا بیفتد.
در این فاصله پیاز داغ (طرز تهیه پیاز داغ مجلسی) و سیر داغ (طرز تهیه سیرداغ مجلسی) درست کنید. نیمی از سیر داغ و پیاز داغ را به آش اضافه کنید و نیمی دیگر را برای تزیین آش کنار بگذارید. وقتی آش جا افتاد طعم آن را بچشید، اگر خیلی ترش بود ۱ قاشق شکر به آن اضافه کنید.
شما می‌توانید برای تهیه پیاز داغ آماده، سیر داغ آماده، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و آبغوره به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله آخر ترش مازندرانی را سرو کنید
آش ترش شمالی به سبک مازندرانی را با سیر داغ و پیاز داغ تزیین و سرو کنید.
نکات مهم در طرز تهیه آش ترش مازندرانی خوشمزه
- برای پخت آش ترش مازندرانی در فصول مختلف می‌توانید به جای چغندر از لبو یا کدو حلوایی هم استفاده کنید.
- به جای آلوچه می‌توانید در آش ترش مازندرانی آلو قیصی و گوجه سبز یا غوره استفاده کنید. به جای رب انار هم از رب ازگیل یا رب نارنج می‌شود استفاده کرد.
- دستور پخت آش ترش مازندرانی در شهرهای مختلف مازندران با کمی پس و پیش کردن جزییات این طرز تهیه است. بعضی به آش ترش مازندرانی گوشت هم اضافه می‌کنند که باید گوشت را با پیاز تفت داد و به حبوبات اضافه کرد تا خوب بپزد.
- در بعضی شهرهای مازندران ترکیبی از این سبزی خشک هم به آش اضافه می‌کنند: نعنا، پونه، سوسن انبر، اوجی یا خالواش.
- به آش ترش می‌توانید در ۱۵ دقیقه پایانی مقداری رشته آشی هم استفاده کنید.
- برای تهیه آش ترش مازندرانی باید از رب انار ترش شمالی استفاده کنید.
- در برخی از دستور پخت‌های آش ترش شمالی مازندرانی برای گرفتن طعم تیزی این آش مقدار کمی شکر به آن اضافه می‌کنند.
- حتما حبوبات را پیش از پخت بخیسانید تا نفخ آنها بر طرف شود.
- در طرز تهیه آش ترش مازندران بهتر است از برنج نیم‌دانه استفاده شود. با این حال اگر به برنج نیم‌دانه دسترسی ندارید از برنج معمولی استفاده کنید اما اجازه دهید تا کاملا له شوند.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش رشته نذری با فیلم آموزشی
فوت و فن‌های خوشمزه شدن آش ترشی مازندرانی
اصلی‌ترین سبزی‌های آش ترش مازندرانی چیست؟
در طرز تهیه آش ترش مازندرانی معمولاً از چغندر ۲ عدد متوسط، گشنیز ۲ دسته، تره ۳ دسته، اسفناج، جعفری، نعناع، پونه، زولنگ، اناریجه هر کدام ۱ دسته استفاده می‌شود.
در طرز تهیه آش ترش مازندرانی از چه حبوباتی استفاده می‌شود؟
برای درست کردن آش ترش مازندرانی به روشی اصیل از لوبیا کشاورزی یا لوبیا رشتی، لوبیا چیتی و عدس استفاده می‌شود.
در صورتی که به سبزی‌های محلی مازندران دسترسی نداریم، از چه سبزیجاتی برای تهیه آش ترش مازندرانی استفاده کنیم؟
استفاده از سبزی مخصوص در مازندران برای تهیه آش ترش مرسوم است، اما اگر به این سبزی‌ها دسترس ندارید می‌توانید از سبزی آش رشته یعنی جعفری، گشنیز، اسفناج و تره نیز استفاده کنید.
محصولات مرتبط
