شویندهها و پاک کننده های اسیدی امروزه به جزء جدایی ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند. در کنار شویندههای اسیدی، شویندههای قلیایی هم برای پاک کردن برخی سطوح به کار می‌روند. اما انتخاب بین این تمیز کننده‌ها و کاربرد صحیح آنها یکی از موضوعاتی است که شاید برخی افراد با آن آشنایی نداشته باشند. همچنین مضرات و جایگزین‌های پاک کننده‌های اسیدی از موارد مهم دیگر است که باید مدنظر داشته باشید. ما در این مقاله از سرویس سبک زندگی به بررسی پاک کننده‌های اسیدی و مضرات و جایگزین‌های آنها می‌پردازیم. ضمنا به این پرسش پاسخ می‌دهیم که برای تمیز کردن سطوح خانه از کدام پاک کننده اسیدی یا جایگزین آنها استفاده کنید. با مجله کوروش همراه باشید.
به چه پاک کننده هایی «اسیدی» می‌گویند؟
اگر به اطلاعات روی بطری یا پاکت شویندهها و پاک‌کننده‌ها نگاهی بیندازید، احتمالا چشمتان به اصطلاح «PH» می‌افتد. PH مخفف Potential of Hydrogen یا غلظت هیدروژن است. هر چقدر عدد PH بزرگ‌تر باشد یعنی غلظت هیدروژن بیشتر است. در شویندهها این عدد معمولا بین عدد ۱۴ تا ۰ متغیر است.
از روی این عدد می‌توان فهمید که ماده پاک‌کننده خاصیت اسیدی دارد، خنثی یا قلیایی است. پاک کننده با PH حدود ۷ خنثی است. اگر این عدد کمتر از ۷ باشد، اسیدی و اگر بیشتر از ۷ باشد، قلیایی است.
کاربرد پاک کننده های اسیدی
در فرمول پاک کننده های اسیدی از «جوهر نمک» استفاده شده است. این تمیزکننده‌های قوی، برای برق انداختن فلزات و از بین بردن رسوب‌های روی لوله‌ها و شیرها و برای رفع زنگ زدگی به کار می‌روند. پس اگر به دنبال پاک کننده‌ای هستید که بتوانید با آن شیرآلات حمام، آشپزخانه و سرویس بهداشتی را تمیز کنید، پاک کننده‌های اسیدی گزینه‌های مناسبی هستند.
با این شویندهها میتوانید جرم و آلودگی ناشی از لکه‌های آب، لکه‌های باقی مانده از پسماند صابون یا شویندههای دست و صورت، رسوب‌های زیر دوش، آلودگی‌‌های قسمت کاسه توالت و رسوب‌های آهکی را پاک کنید. پیشنهاد می‌کنیم مقاله ترفندهای تمیزکاری خانه با شوینده مناسب سطوح مختلف را مطالعه کنید.
مضرات پاک کننده های اسیدی برای سلامتی
قبل از هر چیز باید بدانید که هر چند پاک کننده های اسیدی قدرت زیادی در از بین بردن لکه‌ها، رسوب‌ها و آلودگی‌ها دارند اما بدون آسیب و خطر هم نیستند. اگر به هر دلیلی مشکل پوستی یا تنفسی دارید، حتما باید پیش از استفاده و به کار بردن این شویندهها جوانب احتیاط را رعایت کنید.
این شویندهها معمولا بوی تندی دارند و همانطور که گفته شد، حاوی جوهر نمک هستند. بنابراین بخارهای سمی ایجاد می‌کنند. توصیه می‌شود قبل از استفاده از این شویندهها، حتما از دستکش‌های پلاستیکی استفاده کنید تا در صورت مواجهه با پوست، دچار سوختگی یا حساسیت نشوید. اگر مقداری از این پاک کننده های اسیدی بر روی پوستتان ریخت، حتما سریعا زیر آب سرد بشویید و در صورت پدیدار شدن بثورات پوستی، به پزشک مراجعه کنید.
در هنگام استفاده از پاک کننده‌های اسیدی حتما ماسک بزنید! پاک کننده های اسیدی، بخارات اسیدی هم تولید می‌کنند. به همین خاطر ممکن است برای مجرای تنفسی خطرآفرین باشند. بعد از این‌که این شویندهها را روی سطوح استفاده کردید، اگر نیاز به ماندن پاک کننده‌های اسیدی روی سطوح وجود دارد، مکان را تا زمانی که شوینده را از سطوح پاک می‌کنید، ترک کنید.
در هنگام شستن و پاک کردن سطوح هم ماسک را از صورتتان برندارید. همچنین اگر هواکش در محل وجود دارد، آن را روشن کنید. پاک کننده های اسیدی را در دسترس کودکان قرار ندهید. این شویندهها برای کودکان بسیار خطرناک هستند.
مضرات پاک کننده های اسیدی برای برخی سطوح
با همه کارایی‌هایی که شویندههای اسیدی برای تمیز کردن سطوح دارند، آنها را نباید برای تمیز کردن همه انواع سطوح به کار برد. پاک کننده های اسیدی به کفپوش پارکت و سطوح سنگی آسیب می‌رسانند. مخصوصا کانترهای با سنگ مرمر را اصلا نباید با شویندههای اسیدی بشویید.
از طرفی استفاده از این پاک کننده‌ها روی کاسه توالت و روشویی می‌تواند باعث خوردگی و رنگ پریدگی شیرآلات شود و لعاب کروم آنها را از بین ببرد بنابراین موجب مات شدن و از بین رفتن پوشش براق این سطوح می‌شوند. برای تمیز کردن کفپوش چربی گرفته، هود آشپرخانه، هواکش‌ها، سطوح گاز و فر، باید از شویندههای قلیایی استفاده کنید.
از پاک کننده های اسیدی تنها برای پاک کردن سطوح کاشی و سرامیک و از بین بردن لکه‌های گچ و سیمان باقی مانده روی آنها میتوانید استفاده کنید. برای تمیز کردن لکه و آلودگی روی سنگ‌های مرمر و گرانیت و آهکی از شویندههای قلیایی یا «بازی» استفاده کنید.
جایگزین پاک کننده های اسیدی در خانه
احتمالا شما هم برای پاک کردن انواع سطوح از وایتکس، جوهر نمک، شیشه‌شور و پاک کننده‌های شیرآلات استفاده می‌کنید. اما همانطور که گفتیم، استفاده از این شویندهها علاوه بر این که احتیاط زیادی را می‌طلبد، می‌تواند به سطوح مختلف هم آسیب وارد کند.
به همین خاطر جایگزین کردن این نوع شویندههای اسیدی با شویندههای طبیعی، علاوه بر این‌که سلامت خودتان و وسایل زندگی‌تان را به خطر نمی‌اندازد، مقرون به صرفه و ارزان‌تر هم تمام خواهد شد. اما جایگزین‌های مناسب برای این پاک کننده های اسیدی شامل چه مواردی می‌شوند؟
سرکه سفید
حتی اگر تجربه استفاده از سرکه سفید برای پاک کردن سطوح و شیرآلات نداشته باشید، احتمالا اسم آن را به عنوان یک پاک کننده طبیعی و موثر شنیده‌اید. این محلول خاصیت آنتی باکتریال دارد و علاوه بر تمیز کردن می‌تواند به عنوان ضدعفونی کننده قوی هم به کار برود. سرکه سفید را برای موارد زیر می‌توان به کار برد:
• تمیز کردن لکه‌های روی لباس و پارچه
• تمیز کردن شیرآلات
• برق انداختن شیشه و ظروف شیشه‌ای
• برق انداختن ظروف نقره‌ای و برنزی
• از بین بردن بوی زهم ماهی، گوشت، مرغ و …
• ضدعفونی کننده سبزیجات و میوه‌ها
• تمیز کردن و از بین بردن لکه‌های روشویی و سنگ توالت
شما میتوانید از سرکه سفید به تنهایی یا ترکیب با جوش شیرین هم استفاده کنید. البته برای اثرگذاری بیشتر، بهتر است اجازه دهید این محلول برای مدتی روی سطوح بماند و سپس آن را پاک کنید.
جوش شیرین
کاربرد جوش شیرین فقط در آشپزی و شیرینی پزی نیست. یکی از مهم‌ترین موارد استفاده جوش شیرین، تمیزی و برق انداختن سطوح مختلف است. علاوه بر پودر جوش شیرین، میتوانید خمیر جوش شیرین را هم برای نظافت و تمیزی سطوح و به عنوان یک جایگزین عالی برای پاک کننده های اسیدی به کار ببرید.
برای استفاده از جوش شیرین به عنوان یک جایگزین شویندههای اسیدی، روی سطح را خیس و نمدار کنید. سپس مقداری جوش شیرین بپاشید. اگر می خواهید میزان اثرگذاری جوش شیرین بیشتر شود، چند قطره آب را با پودر جوش شیرین مخلوط کنید تا یک خمیر به دست آید. این خمیر را روی لکه‌ها و رسوب‌ها قرار دهید. از این خمیر برای تمیز کردن دندان‌ها هم میتوانید استفاده کنید.
آبلیمو و نمک
آبلیمو یک محلول اسیدی طبیعی و نمک هم یک گندزدا است. برای برق انداختن انواع زیورآلات و خوشبو شدن سطوح آشپرخانه ترکیب نمک و آبلیمو عالی است. البته بهتر است حتما از آبلیموی تازه و طبیعی استفاده کنید چون در برخی موارد، آبلیمو‌های کارخانه‌ای حاوی مواد افزودنی هستند و از خلوص آنها کم شده است. همچنین از این محلول برای تمیز کردن کف و سنگ توالت یا سینک ظرفشویی میتوانید استفاده کنید.
نوشابه گازدار
اسید سیتریک موجود در نوشابه‌های گازدار می‌تواند به عنوان یک تمیز کننده موثر و حرفه‌ای، برای پاک کردن سطوح، سینک آشپزخانه، سنگ توالت و کف خانه به کار برود. برای استفاده از خاصیت تمیز کنندگی نوشابه، این محلول را روی سطح مورد نظر بریزید و ۱۰ دقیقه صبر کنید. سپس آن را با فرچه بشویید و آب بکشید. در ضمن میتوانید از نوشابه‌های تاریخ گذشته هم استفاده کنید.
شویندههای طبیعی بهتر هستند یا اسیدی؟
ناگفته پیداست که پاک‌کننده‌های طبیعی هم مقرون به‌صرفه‌تر هستند و هم برای محیط زیست خطری ندارند. اما معمولا برای پاک کردن به زمان زیادتری نیاز دارند. در برخی موارد هم پاک کننده های اسیدی تمیزتر و موثرتر عمل می‌کنند. درنهایت توصیه ما این است که از شویندههای طبیعی استفاده کنید و اگر از عملکرد آنها راضی نبودید، پاک کننده های اسیدی را با رعایت نکات بهداشتی به کار ببرید.
سوالات متداول
به چه پاک کننده‌هایی اسیدی گفته می‌شود؟
به پاک‌کننده‌هایی که عدد PH آنها کمتر از ۷ باشد، شویندههای اسیدی گفته می‌شود.
برای چه سطوحی نباید از پاک کننده‌های اسیدی استفاده کرد؟
برای تمیز کردن شیرآلات، فلزات و از بین بردن چربی‌ها از شویندههای اسیدی استفاده نکنید.
از چه موادی به عنوان جایگزین شویندههای اسیدی استفاده کنیم؟
سرکه سفید، جوش شیرین، نمک و آبلیمو و نوشابه را میتوانید با شویندههای اسیدی جایگزین کنید.
