عدس پلو خرم آبادی یکی از غذاهای نذری محرم و خیرات در خرم آباد است که با تغییراتی اندک در طرز تهیه عدس پلو سایر شهرها درست میشود. مواد اصلی این پلو خوشمزه برنج، گوشت چرخ کرده یا کوفته قلقلی، خرما و کشمش هستند. در این مطلب از مجله کوروش، طرز تهیه عدس پلو خرم آبادی یا به قول خودشان کشمش پلو خرم آباد به عنوان یک غذای مجلسی با گوشت چرخ کرده و برنج را به همراه فوت و فنهای طلایی و کاربردی آن به شما آموزش خواهیم داد. با سرویس آشپزی همراه باشید.
مواد لازم عدس پلو خرم آبادی با خرما و کشمش (برای ۵ نفر)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| برنج | ۱ کیلوگرم |
| عدس | ۳ لیوان فرانسوی دستهدار |
| گوشت چرخ کرده | ۵۰۰ گرم |
| پیاز خام | ۲ عدد متوسط |
| کشمش | ۲۰۰ گرم |
| زعفران دمکرده غلیظ | ۱/۴ لیوان فرانسوی دستهدار |
| رب گوجه فرنگی | ۱ قاشق غذاخوری |
| نمک | ۱ قاشق چایخوری |
| فلفل سیاه و زیره سیاه | ۱/۲ قاشق چایخوری |
| پودر انبه | ۱/۲ قاشق چایخوری |
| زردچوبه | ۱/۲ قاشق چایخوری |
| دارچین | ۲/۳ قاشق چایخوری |
| خرما | ۱۰ عدد یا بیشتر |
| روغن جامد و مایع | به مقدار لازم |
مقدار مواد لازم عدس پلو خرم آبادی نذری برای ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ نفر
برای تهیه عدس پلو خرم آبادی برای نذری به اندازه ۱۰۰ نفر، به ۱۵ تا ۱۶ کیلوگرم برنج، ۸ کیلوگرم عدس، ۴ کیلوگرم گوشت چرخ کرده مخلوط، ۳ کیلوگرم کشمش پلویی، ۱ کیلوگرم پیاز (ترجیحا قرمز که طعم شیرین نداشته باشد) و ۱ لیوان دستهدار فرانسوی زعفران دم کرده و حدود ۳ کیلوگرم روغن جامد نیاز دارید. میزان خرما و ادویههای دیگر را میتوانید به دلخواه خود در نظر بگیرید. برای تهیه عدس پلو خرم آبادی نذری برای ۵۰ نفر، این میزان مواد را نصف کنید و برای ۲۰۰ نفر، اندازه مواد را دو برابر کنید.
مدت زمان آماده سازی مواد: ۹۰ دقیقه
مدت زمان پخت عدس پلو خرم آبادی: ۴۵ دقیقه
مقدار کالری در ۱۰۰ گرم عدس پلو با گوشت چرخ کرده: ۲۲۵ کالری
مراحل طرز تهیه عدس پلو خرم آباد با گوشت چرخ کرده و خرما
عدس پلو خرم آبادی جزو غذاهای نذری و غذاهای خیرات محبوب قوم لر و شهر خرم آباد است که شباهت زیادی به عدس پلو نذری دیگر شهرها دارد. یکی از مهمترین تفاوتهای عدس پلوی خرم آباد با دیگر عدس پلوهایی که تا به حال خوردهاید، این است که این عدس پلو با خرما، عدس فراوان و کشمش سرو میشود و از همین رو طعمی بسیار لذیذ و دلچسب دارد. در ادامه میتوانید با مراحل درست کردن عدس پلو خرم آباد و همچنین فوت و فنهای طرز تهیه این غذای خوشمزه آشنا شوید.
مرحله اول: کشمش، پیاز، برنج و عدس را آماده کنید
کشمش را پاک کنید و شاخههای آن را جدا کنید. کشمشها را در آب خیس کنید. پیاز را پوست بگیرید و رنده کنید. میتوانید پیازها را به صورت خلالی نازک یا نگینی هم خرد کنید و پیاز داغ درست کنید. برنجها را از قبل در مقداری آب و نمک به مدت حداقل ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت بخیسانید. عدس را هم حدود یک ساعت در آب خیس کنید.
در صورت تمایل عدس، انواع برنج ایرانی و برنج خارجی، پیاز داغ و نمک را میتوانید از فروشگاههای افق کوروش به روشهای خرید تلفنی، حضوری یا اینترنتی تهیه کنید.
مرحله دوم: عدس را نیمپز کنید
در یک قابلمه آب بریزید و عدس را به آن اضافه کنید. بعد از جوش آمدن آب، درب ظرف را به صورت نیمه باز بگذارید و اجازه دهید عدسها نیمپز شوند. معمولا ۲۰ الی ۳۰ دقیقه برای نیمپز شدن عدس کافی است. بعد از نیم پز شدن، عدس را آبکش کرده و کنار بگذارید.
مرحله سوم: برنج عدس پلو خرم آبادی را آبکش کنید
در یک قابلمه مقداری آب و نمک بریزید و روی حرارت زیاد قرار دهید تا جوش بیاید. آب برنج خیس خورده در آب و نمک را خالی کنید و بعد از به جوش آمدن آب، برنج را داخل قابلمه بریزید. حرارت را روی حالت متوسط تنظیم کنید. اجازه دهید برنج کمی نرم شود ولی نسبت به حالت عادی که آبکش میکنید، کمی سفتتر بردارید تا موقع پخت با عدس شفته نشود (نشانه آماده شدن برنج برای آبکش کردن در طرز تهیه انواع پلو این است که روی دانه برنج دو ترک بخورد). سپس برنج را در یک صافی بریزید و آبکش کنید.
مرحله چهارم: برنج را با عدس دم کنید
در قابلمه کمی روغن و نمک بریزید. ته دیگ دلخواه را کف قابلمه بگذارید. روی نان لواش یا هر چیزی دیگری که برای ته دیگ کف قابلمه گذاشتهاید، یک لایه برنج بریزید. روی برنج پودر دارچین بپاشید و یک لایه عدس نیمپز روی آن بریزید. دوباره برنج، دارچین و عدس بریزید و همه لایهها را تکرار کنید تا مواد تمام شود. لایه آخر باید برنج باشد.
درب قابلمه را با دمکنی بگذارید و بعد از جمع شدن بخار در قابلمه، حرارت را روی حالت ملایم تنظیم کنید. ۴۵ دقیقه صبر کنید تا عدس پلو به خوبی دم بکشد.
در صورت تمایل برای خرید دارچین و نان لواش میتوانید از فروشگاههای افق کوروش به روشهای خرید تلفنی، حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
مرحله پنجم: گوشت چرخ کرده را تفت دهید
پیاز رنده یا خرد شده را در تابه با مقداری روغن بریزید. آب پیاز رنده شده را بگیرید. حرارت را روی ملایم تنظیم کنید و شروع به تفت دادن گوشت چرخ کرده کنید. بعد از این که گوشت تغییر رنگ داد، به آن زردچوبه، نمک، فلفل سیاه و پودر انبه اضافه کنید. میتوانید از ادویههای دیگر هم استفاده کنید. اگر میخواهید به گوشت چرخ کرده، یک قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی اضافه کنید، در همین مرحله این کار را انجام دهید. طرز تهیه رب گوجه فرنگی را بلد هستید؟
در صورت تمایل گوشت چرخ کرده، فلفل سیاه، زردچوبه و رب گوجه را میتوانید به روشهای خرید تلفنی، حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش تهیه کنید.
مرحله ششم: کشمش و خرما را تفت دهید
کشمشهایی را که از قبل خیس کردهاید، آبکش کنید تا آب اضافی خود را از دست بدهند. در یک تابه روغن یا کره بریزید و روی حرارت بگذارید. قبل از داغ شدن روغن، ابتدا خرماهای بدون هسته را کمی تفت دهید. سپس کشمشها را هم نهایتا ۳۰ ثانیه روی شعله ملایم گاز تفت دهید و سپس شعله گاز را خاموش کنید. میتوانید برای تفت کشمش و خرما از روغن حیوانی هم استفاده کنید.
برای خرید کشمش پلویی، خرما، کره، انواع روغن مایع و روغن جامد و نیمه جامد مثل روغن حیوانی میتوانید از طریق فروشگاههای افق کوروش به روشهای خرید تلفنی، حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
مرحله هفتم: عدس پلو خرم آبادی را سرو کنید
بعد از این که برنج کاملا دم کشید، روی برنج مقداری روغن یا کره آب کرده بریزید. مقداری از برنج را با زعفران مخلوط کنید و برنج زعفرانی برای تزیین پلو درست کنید. عدس پلو را با کفگیر به آرامی هم بزنید تا عدس و پلو با هم مخلوط شوند سپس عدس پلو را در ظرف مناسب سرو کنید.
روی برنج سفید، برنج زعفرانی را بریزید. سپس گوشت چرخ کرده، خرما و کشمش تفت داده شده و پیاز داغی که در ابتدا آماده کرده بودید را هم روی عدس پلو قرار دهید و آن را سرو کنید.
در صورت تمایل زعفران باکیفیت را میتوانید از فروشگاههای افق کوروش به روشهای خرید تلفنی، حضوری یا اینترنتی تهیه کنید.
فوت و فنهای طرز تهیه عدس پلو خرم آباد
- برای اینکه عدس پلو خرم آبادی برای نذری، شفته نشود، حتما به جای کته آن را آبکش کنید و مواد را به صورت لایهای بین غذا بریزید.
- برنجی را که آبکش میکنید کمی سفتتر یا زندهتر بردارید چون عدس احتمال چسبیدن و شفته شدن برنج را بالا میبرد.
- آب عدسی را که پختهاید، به برنج اضافه نکنید. آن را جدا کنید و در غذاهای دیگر به کار ببرید. چون آب عدس پخته سرشار از خواص مفید برای سلامتی است.
نکاتی درباره گوشت مورد استفاده در طرز تهیه عدس پلو خرم آباد
- در طرز تهیه عدس پلو خرم آبادی بهتر است به جای خرد کردن پیاز، آن را رنده یا پوره کنید. آب پیاز رنده شدهای که گوشت چرخ کرده را در آن سرخ میکنید را بگیرید. چون گوشت چرخ کرده آب پس میدهد و طعم آن را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
- برای گرفتن بوی زهم گوشت، علاوه بر ادویههایی مثل زردچوبه، زیره سیاه، پودر انبه و فلفل سیاه، میتوانید از سیر تازه رنده شده یا پودر سیر هم استفاده کنید.
- برای خوشرنگ شدن گوشت چرخ کرده میتوانید در هنگام سرخ کردن، به آن به اندازه ۱ قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی به ازای هر ۵۰۰ گرم گوشت اضافه کنید. رب گوجه فرنگی را به خوبی تفت دهید تا طعم خامی خود را از دست بدهد و رنگ باز کند.
- میتوانید به جای گوشت چرخ کرده از کوفتههای قلقلی یا کوفته ریزه هم استفاده کنید. در این صورت، حتما پیاز را رنده و آب آن را بگیرید و به همراه دیگر ادویههای معطر با هم مخلوط کنید. برای وا نرفتن کوفته ریزهها میتوانید به اندازه ۱ قاشق غذاخوری سر صاف، آرد نخودچی، به مواد اضافه کنید.
- در صورت تمایل میتوانید مقداری ادویه پلویی که در غذاهایی مثل قیمه نثار به کار میرود به عدس پلو خرم آباد اضافه کنید تا غذا خوش طعمتر شود.
- پیشنهاد میشود در طرز تهیه عدس پلو خرم آبادی به جای روغن مایع از کره یا روغن محلی استفاده کنید تا غذای شما خوشمزهتر شود.
- اضافه کردن زعفران به عدس پلو خرم آباد کاملاً اختیاری است، در صورت تمایل میتوانید این غذا را بدون زعفران نیز آماده کنید.
- برای تهیه عدس پلو خرم آبادی بهتر است بعد از پخت برنج در مراحل آخر مقداری روغن به برنج اضافه کنید تا غذای شما طعم بهتری پیدا کند.
استفاده از سرکه در طرز تهیه کشمش پلو خرم آباد
- برای این که بوی زهم گوشت گوسفندی چرخ شده گرفته شود، هنگام سرخ کردن و تفت دادن، به آن یک قاشق غذاخوری سرکه سفید اضافه کنید. اسید موجود در سرکه سفید، زیاد نیست و برای گرفتن بوی انواع گوشت گزینه بسیار مناسبی است.
- برای سفید شدن برنج ۱ قاشق غذاخوری سرکه سفید به برنج اضافه کنید. این کار باعث جلوگیری کردن از شکستن و خرد شدن دانههای برنج هم میشود. در ضمن طعم غذا را تغییر نخواهد داد. انواع سرکه را میتوانید از فروشگاههای افق کوروش به روش خرید تلفنی، حضوری یا اینترنتی تهیه کنید.
زعفران و نکات کلیدی برای حفظ رنگ و عطر آن
- از ساییدن قند به همراه زعفران خودداری کنید. زعفران را به تنهایی بسابید و در یک لیوان بریزید. روی زعفران یک تکه یخ بیندازید و در فریزر قرار دهید. حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید. سپس لیوان زعفران را از فریزر خارج کنید و روی آن کمی آب جوش بریزید.
- زعفران را در مرحله سرو به عدس پلو اضافه کنید تا طعم و عطر آن از بین نرود.
نکاتی درباره سرخ کردن کشمش در عدس پلو خرم آبادی
- برای سرخ کردن کشمش نباید روغن زیاد داغ باشد. در قدم اول، کشمش را از قبل به مدت ۳۰ دقیقه در مقداری آب خیس و سپس آبکش کنید. در یک تابه روغن بریزید و قبل از داغ شدن روغن، ابتدا کمی خرما را تفت دهید و سپس کشمشهای آبکش شده را به تابه اضافه کنید. کمی کشمش را تفت دهید و نهایتا ۳۰ ثانیه بعد شعله گاز را خاموش کنید.
- کشمشها فقط باید کمی تفت داده شوند. از سرخ کردن آنها بپرهیزید.
- در صورتی که روغن داغ باشد و کشمش را اضافه کنید، کشمشها باد میکنند و زود هم میسوزند.
سوالات متداول
در طرز تهیه عدس پلو خرم آبادی از چه ادویههایی استفاده میشود؟
برای تهیه عدس پلو خرم آبادی میتوانید از پودر انبه، زردچوبه، فلفل سیاه، دارچین و در صورت تمایل مقداری پودر سیر استفاده کنید.
آیا اضافه کردن زعفران به عدس پلو خرم آبادی الزامی است؟
اضافه کردن زعفران به عدس پلو خرم آبادی کاملاً اختیاری است، در صورت تمایل میتوانید این غذا را بدون زعفران نیز آماده کنید.
در طرز تهیه عدس پلو خرم آبادی، خرما را به چه صورت سرو کنیم؟
در طرز تهیه عدس پلو خرم آبادی برای نذری، خرما را میتوانید هم با هسته و هم بدون هسته روی عدس پلو بچینید و سرو کنید. همچنین میتوانید قبل از گذاشتن خرماهای بدون هسته روی عدس پلو، آنها را با کمی کره یا روغن در تابه تفت دهید و بعد روی عدس پلو بگذارید. روش بدون هسته و تفت خورده با روغن یا کره، مجلسیتر است.
علت قرمز شدن عدس پلو چیست؟
علت تیره یا قرمز شدن رنگ عدس پلو استفاده از آب عدس در پخت برنج است. موقع اضافه کردن عدسها به برنج آب عدس را با برنج مخلوط نکنید.
محصولات مرتبط
